| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / ද්‌වෙමාතිකාපාළි • Dvemātikāpāḷi |
9. ඡත්‌තුපාහනවග්‌ගො
9. Chattupāhanavaggo
1. ඡත්‌තුපාහනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා
1. Chattupāhanasikkhāpadavaṇṇanā
ඡත්‌තවග්‌ගස්‌ස පඨමෙ ඡත්‌තුපාහනන්‌ති පදභාජනෙ (පාචි. 1178-1182) වුත්‌තලක්‌ඛණං ඡත්‌තඤ්‌ච උපාහනායො ච. ධාරෙය්‍යාති පරිභොගවසෙන මග්‌ගගමනෙ එකප්‌පයොගෙනෙව දිවසම්‌පි ධාරෙන්‌තියා එකා ආපත්‌ති. සචෙ පන තාදිසං ඨානං පත්‌වා ඡත්‌තම්‌පි අපනාමෙත්‌වා උපාහනාපි ඔමුඤ්‌චිත්‌වා පුනප්‌පුනං ධාරෙති, පයොගගණනාය පාචිත්‌තියං.
Chattavaggassa paṭhame chattupāhananti padabhājane (pāci. 1178-1182) vuttalakkhaṇaṃ chattañca upāhanāyo ca. Dhāreyyāti paribhogavasena maggagamane ekappayogeneva divasampi dhārentiyā ekā āpatti. Sace pana tādisaṃ ṭhānaṃ patvā chattampi apanāmetvā upāhanāpi omuñcitvā punappunaṃ dhāreti, payogagaṇanāya pācittiyaṃ.
සාවත්‌ථියං ඡබ්‌බග්‌ගියා භික්‌ඛුනියො ආරබ්‌භ ඡත්‌තුපාහනධාරණවත්‌ථුස්‌මිං පඤ්‌ඤත්‌තං, ‘‘අගිලානා’’ති අයමෙත්‌ථ අනුපඤ්‌ඤත්‌ති , ඡත්‌තස්‌සෙව උපාහනානංයෙව වා ධාරණෙ දුක්‌කටං, අගිලානාය තිකපාචිත්‌තියං, ගිලානාය ද්‌විකදුක්‌කටං. ගිලානසඤ්‌ඤාය පන, ආරාමෙ ආරාමූපචාරෙ ධාරෙන්‌තියා, ආපදාසු, උම්‌මත්‌තිකාදීනඤ්‌ච අනාපත්‌ති. උභින්‌නං ධාරණං, අනුඤ්‌ඤාතකාරණාභාවොති ඉමානෙත්‌ථ ද්‌වෙ අඞ්‌ගානි. සමුට්‌ඨානාදීනි එළකලොමසදිසානීති.
Sāvatthiyaṃ chabbaggiyā bhikkhuniyo ārabbha chattupāhanadhāraṇavatthusmiṃ paññattaṃ, ‘‘agilānā’’ti ayamettha anupaññatti , chattasseva upāhanānaṃyeva vā dhāraṇe dukkaṭaṃ, agilānāya tikapācittiyaṃ, gilānāya dvikadukkaṭaṃ. Gilānasaññāya pana, ārāme ārāmūpacāre dhārentiyā, āpadāsu, ummattikādīnañca anāpatti. Ubhinnaṃ dhāraṇaṃ, anuññātakāraṇābhāvoti imānettha dve aṅgāni. Samuṭṭhānādīni eḷakalomasadisānīti.
ඡත්‌තුපාහනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Chattupāhanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
2. යානසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා
2. Yānasikkhāpadavaṇṇanā
දුතියෙ යානෙනාති වය්‌හාදිනා. එත්‌ථාපි ඔරොහිත්‌වා පුනප්‌පුනං අභිරුහන්‌තියා පයොගගණනාය පාචිත්‌තියං. අනාපත්‌තියං ‘‘ආරාමෙ ආරාමූපචාරෙ’’ති නත්‌ථි, සෙසං පඨමෙ වුත්‌තනයෙනෙව වෙදිතබ්‌බන්‌ති.
Dutiye yānenāti vayhādinā. Etthāpi orohitvā punappunaṃ abhiruhantiyā payogagaṇanāya pācittiyaṃ. Anāpattiyaṃ ‘‘ārāme ārāmūpacāre’’ti natthi, sesaṃ paṭhame vuttanayeneva veditabbanti.
යානසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Yānasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
3. සඞ්‌ඝාණිසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා
3. Saṅghāṇisikkhāpadavaṇṇanā
තතියෙ සඞ්‌ඝාණින්‌ති යංකිඤ්‌චි කටූපගං. ධාරෙය්‍යාති කටියං පටිමුඤ්‌චෙය්‍ය. එත්‌ථාපි ඔමුඤ්‌චිත්‌වා ඔමුඤ්‌චිත්‌වා ධාරෙන්‌තියා පයොගගණනාය පාචිත්‌තියං.
Tatiye saṅghāṇinti yaṃkiñci kaṭūpagaṃ. Dhāreyyāti kaṭiyaṃ paṭimuñceyya. Etthāpi omuñcitvā omuñcitvā dhārentiyā payogagaṇanāya pācittiyaṃ.
සාවත්‌ථියං අඤ්‌ඤතරං භික්‌ඛුනිං ආරබ්‌භ සඞ්‌ඝාණිං ධාරණවත්‌ථුස්‌මිං පඤ්‌ඤත්‌තං. ආබාධපච්‌චයා කටිසුත්‌තං ධාරෙන්‌තියා, උම්‌මත්‌තිකාදීනඤ්‌ච අනාපත්‌ති. සෙසං වුත්‌තනයෙනෙව වෙදිතබ්‌බං, ඉදං පන අකුසලචිත්‌තන්‌ති.
Sāvatthiyaṃ aññataraṃ bhikkhuniṃ ārabbha saṅghāṇiṃ dhāraṇavatthusmiṃ paññattaṃ. Ābādhapaccayā kaṭisuttaṃ dhārentiyā, ummattikādīnañca anāpatti. Sesaṃ vuttanayeneva veditabbaṃ, idaṃ pana akusalacittanti.
සඞ්‌ඝාණිසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Saṅghāṇisikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
4. ඉත්‌ථාලඞ්‌කාරසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා
4. Itthālaṅkārasikkhāpadavaṇṇanā
චතුත්‌ථෙ ඉත්‌ථාලඞ්‌කාරන්‌ති සීසූපගාදීසු අඤ්‌ඤතරං යංකිඤ්‌චි පිළන්‌ධනං. ඉධ තස්‌ස තස්‌ස වසෙන වත්‌ථුගණනාය ආපත්‌ති වෙදිතබ්‌බා.
Catutthe itthālaṅkāranti sīsūpagādīsu aññataraṃ yaṃkiñci piḷandhanaṃ. Idha tassa tassa vasena vatthugaṇanāya āpatti veditabbā.
සාවත්‌ථියං ඡබ්‌බග්‌ගියා භික්‌ඛුනියො ආරබ්‌භ ඉත්‌ථාලඞ්‌කාරං ධාරණවත්‌ථුස්‌මිං පඤ්‌ඤත්‌තං, ආබාධපච්‌චයා කිඤ්‌චිදෙව ධාරෙන්‌තියා, උම්‌මත්‌තිකාදීනඤ්‌ච අනාපත්‌ති. සෙසං වුත්‌තසදිසමෙවාති.
Sāvatthiyaṃ chabbaggiyā bhikkhuniyo ārabbha itthālaṅkāraṃ dhāraṇavatthusmiṃ paññattaṃ, ābādhapaccayā kiñcideva dhārentiyā, ummattikādīnañca anāpatti. Sesaṃ vuttasadisamevāti.
ඉත්‌ථාලඞ්‌කාරසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Itthālaṅkārasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
5. ගන්‌ධවණ්‌ණකසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා
5. Gandhavaṇṇakasikkhāpadavaṇṇanā
පඤ්‌චමෙ ගන්‌ධවණ්‌ණකෙනාති යෙනකෙනචි ගන්‌ධෙන ච වණ්‌ණකෙන ච. ඉධ ගන්‌ධාදියොජනතො පට්‌ඨාය පුබ්‌බපයොගෙ දුක්‌කටං, නහානපරියොසානෙ පාචිත්‌තියං. ආබාධපච්‌චයා, උම්‌මත්‌තිකාදීනඤ්‌ච අනාපත්‌ති. සෙසං චතුත්‌ථසදිසමෙවාති.
Pañcame gandhavaṇṇakenāti yenakenaci gandhena ca vaṇṇakena ca. Idha gandhādiyojanato paṭṭhāya pubbapayoge dukkaṭaṃ, nahānapariyosāne pācittiyaṃ. Ābādhapaccayā, ummattikādīnañca anāpatti. Sesaṃ catutthasadisamevāti.
ගන්‌ධවණ්‌ණකසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Gandhavaṇṇakasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
6. වාසිතකසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා
6. Vāsitakasikkhāpadavaṇṇanā
ඡට්‌ඨෙ වාසිතකෙනාති ගන්‌ධවාසිතකෙන. පිඤ්‌ඤාකෙනාති තිලපිට්‌ඨෙන. සෙසං පඤ්‌චමසදිසමෙවාති.
Chaṭṭhe vāsitakenāti gandhavāsitakena. Piññākenāti tilapiṭṭhena. Sesaṃ pañcamasadisamevāti.
වාසිතකසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Vāsitakasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
7. භික්‌ඛුනිඋම්‌මද්‌දාපනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා
7. Bhikkhuniummaddāpanasikkhāpadavaṇṇanā
සත්‌තමෙ උම්‌මද්‌දාපෙය්‍යාති උබ්‌බට්‌ටාපෙය්‍ය. පරිමද්‌දාපෙය්‍යාති සම්‌බාහාපෙය්‍ය. එත්‌ථ ච හත්‌ථං අමුඤ්‌චිත්‌වා උබ්‌බට්‌ටනෙ එකාව ආපත්‌ති, මොචෙත්‌වා මොචෙත්‌වා උබ්‌බට්‌ටනෙ පයොගගණනාය ආපත්‌තියො. සම්‌බාහනෙපි එසෙව නයො.
Sattame ummaddāpeyyāti ubbaṭṭāpeyya. Parimaddāpeyyāti sambāhāpeyya. Ettha ca hatthaṃ amuñcitvā ubbaṭṭane ekāva āpatti, mocetvā mocetvā ubbaṭṭane payogagaṇanāya āpattiyo. Sambāhanepi eseva nayo.
සාවත්‌ථියං සම්‌බහුලා භික්‌ඛුනියො ආරබ්‌භ භික්‌ඛුනියා උම්‌මද්‌දාපනපරිමද්‌දාපනවත්‌ථුස්‌මිං පඤ්‌ඤත්‌තං, ගිලානාය, ආපදාසු, උම්‌මත්‌තිකාදීනඤ්‌ච අනාපත්‌ති. ඉධ මග්‌ගගමනපරිස්‌සමොපි ගෙලඤ්‌ඤං, චොරභයාදීහි සරීරකම්‌පනාදයොපි ආපදා. සෙසං චතුත්‌ථෙ වුත්‌තනයෙනෙව වෙදිතබ්‌බන්‌ති.
Sāvatthiyaṃ sambahulā bhikkhuniyo ārabbha bhikkhuniyā ummaddāpanaparimaddāpanavatthusmiṃ paññattaṃ, gilānāya, āpadāsu, ummattikādīnañca anāpatti. Idha maggagamanaparissamopi gelaññaṃ, corabhayādīhi sarīrakampanādayopi āpadā. Sesaṃ catutthe vuttanayeneva veditabbanti.
භික්‌ඛුනිඋම්‌මද්‌දාපනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Bhikkhuniummaddāpanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
8-9-10. සික්‌ඛමානඋම්‌මද්‌දාපනාදිසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා
8-9-10. Sikkhamānaummaddāpanādisikkhāpadavaṇṇanā
අට්‌ඨමනවමදසමෙසුපි සික්‌ඛමානාය සාමණෙරියා ගිහිනියාති එත්‌තකමෙව නානං. සෙසං සත්‌තමසදිසමෙවාති.
Aṭṭhamanavamadasamesupi sikkhamānāya sāmaṇeriyā gihiniyāti ettakameva nānaṃ. Sesaṃ sattamasadisamevāti.
සික්‌ඛමානඋම්‌මද්‌දාපනාදිසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Sikkhamānaummaddāpanādisikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
11. අනාපුච්‌ඡාසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා
11. Anāpucchāsikkhāpadavaṇṇanā
එකාදසමෙ භික්‌ඛුස්‌ස පුරතොති න අභිමුඛමෙවාති අත්‌ථො, ඉදං පන උපචාරං සන්‌ධාය කථිතන්‌ති වෙදිතබ්‌බං. තස්‌මා භික්‌ඛුස්‌ස උපචාරෙ අන්‌තමසො ඡමායපි ‘‘නිසීදාමි, අය්‍යා’’ති අනාපුච්‌ඡිත්‌වා නිසීදන්‌තියා පාචිත්‌තියං.
Ekādasame bhikkhussa puratoti na abhimukhamevāti attho, idaṃ pana upacāraṃ sandhāya kathitanti veditabbaṃ. Tasmā bhikkhussa upacāre antamaso chamāyapi ‘‘nisīdāmi, ayyā’’ti anāpucchitvā nisīdantiyā pācittiyaṃ.
සාවත්‌ථියං සම්‌බහුලා භික්‌ඛුනියො ආරබ්‌භ අනාපුච්‌ඡා නිසීදනවත්‌ථුස්‌මිං පඤ්‌ඤත්‌තං, තිකපාචිත්‌තියං, ආපුච්‌ඡිතෙ ද්‌විකදුක්‌කටං. තස්‌මිං ආපුච්‌ඡිතසඤ්‌ඤාය, ගිලානාය, ආපදාසු, උම්‌මත්‌තිකාදීනඤ්‌ච අනාපත්‌ති. භික්‌ඛුස්‌ස අනාපුච්‌ඡා, උපචාරෙ නිසජ්‌ජා, අනුඤ්‌ඤාතකාරණාභාවොති ඉමානෙත්‌ථ තීණි අඞ්‌ගානි. සමුට්‌ඨානාදීනි කථිනසදිසානි, ඉදං පන කිරියාකිරියන්‌ති.
Sāvatthiyaṃ sambahulā bhikkhuniyo ārabbha anāpucchā nisīdanavatthusmiṃ paññattaṃ, tikapācittiyaṃ, āpucchite dvikadukkaṭaṃ. Tasmiṃ āpucchitasaññāya, gilānāya, āpadāsu, ummattikādīnañca anāpatti. Bhikkhussa anāpucchā, upacāre nisajjā, anuññātakāraṇābhāvoti imānettha tīṇi aṅgāni. Samuṭṭhānādīni kathinasadisāni, idaṃ pana kiriyākiriyanti.
අනාපුච්‌ඡාසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Anāpucchāsikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
12. පඤ්‌හාපුච්‌ඡනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා
12. Pañhāpucchanasikkhāpadavaṇṇanā
ද්‌වාදසමෙ අනොකාසකතන්‌ති ‘‘අසුකස්‌මිං නාම ඨානෙ පුච්‌ඡාමී’’ති එවං අකතඔකාසං, තස්‌මා සුත්‌තන්‌තෙ ඔකාසං කාරාපෙත්‌වා විනයං වා අභිධම්‌මං වා පුච්‌ඡන්‌තියා පාචිත්‌තියං. සෙසෙසුපි එසෙව නයො, සබ්‌බසො අකාරිතෙ පන වත්‌තබ්‌බමෙව නත්‌ථි.
Dvādasame anokāsakatanti ‘‘asukasmiṃ nāma ṭhāne pucchāmī’’ti evaṃ akataokāsaṃ, tasmā suttante okāsaṃ kārāpetvā vinayaṃ vā abhidhammaṃ vā pucchantiyā pācittiyaṃ. Sesesupi eseva nayo, sabbaso akārite pana vattabbameva natthi.
සාවත්‌ථියං සම්‌බහුලා භික්‌ඛුනියො ආරබ්‌භ අනොකාසකතං භික්‌ඛුං පඤ්‌හං පුච්‌ඡනවත්‌ථුස්‌මිං පඤ්‌ඤත්‌තං. තත්‌ථ තත්‌ථ ඔකාසං කාරාපෙත්‌වා පුච්‌ඡන්‌තියා, අනොදිස්‌ස ඔකාසං කාරාපෙත්‌වා යත්‌ථ කත්‌ථචි පුච්‌ඡන්‌තියා, උම්‌මත්‌තිකාදීනඤ්‌ච අනාපත්‌ති. භික්‌ඛුස්‌ස අනොකාසකාරාපනං, පඤ්‌හං පුච්‌ඡනන්‌ති ඉමානෙත්‌ථ ද්‌වෙ අඞ්‌ගානි. සමුට්‌ඨානාදීනි පදසොධම්‌මසදිසානි, ඉදං පන කිරියාකිරියන්‌ති.
Sāvatthiyaṃ sambahulā bhikkhuniyo ārabbha anokāsakataṃ bhikkhuṃ pañhaṃ pucchanavatthusmiṃ paññattaṃ. Tattha tattha okāsaṃ kārāpetvā pucchantiyā, anodissa okāsaṃ kārāpetvā yattha katthaci pucchantiyā, ummattikādīnañca anāpatti. Bhikkhussa anokāsakārāpanaṃ, pañhaṃ pucchananti imānettha dve aṅgāni. Samuṭṭhānādīni padasodhammasadisāni, idaṃ pana kiriyākiriyanti.
පඤ්‌හාපුච්‌ඡනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Pañhāpucchanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
13. අසංකච්‌චිකසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා
13. Asaṃkaccikasikkhāpadavaṇṇanā
තෙරසමෙ අසංකච්‌චිකාති අධක්‌ඛකඋබ්‌භනාභිමණ්‌ඩලසඞ්‌ඛාතස්‌ස සරීරස්‌ස පටිච්‌ඡාදනත්‌ථං අනුඤ්‌ඤාතසංකච්‌චිකවිරහිතා. ගාමං පවිසෙය්‍යාති එත්‌ථ පරික්‌ඛිත්‌තස්‌ස ගාමස්‌ස පරික්‌ඛෙපං, අපරික්‌ඛිත්‌තස්‌ස උපචාරං අතික්‌කමන්‌තියා වා ඔක්‌කමන්‌තියා වා පඨමපාදෙ දුක්‌කටං, දුතියෙ පාචිත්‌තියං.
Terasame asaṃkaccikāti adhakkhakaubbhanābhimaṇḍalasaṅkhātassa sarīrassa paṭicchādanatthaṃ anuññātasaṃkaccikavirahitā. Gāmaṃ paviseyyāti ettha parikkhittassa gāmassa parikkhepaṃ, aparikkhittassa upacāraṃ atikkamantiyā vā okkamantiyā vā paṭhamapāde dukkaṭaṃ, dutiye pācittiyaṃ.
සාවත්‌ථියං අඤ්‌ඤතරං භික්‌ඛුනිං ආරබ්‌භ අසංකච්‌චිකාය ගාමං පවිසනවත්‌ථුස්‌මිං පඤ්‌ඤත්‌තං. යස්‌සා පන සංකච්‌චිකචීවරං අච්‌ඡින්‌නං වා නට්‌ඨං වා, තස්‌සා, ගිලානාය, ආපදාසු, උම්‌මත්‌තිකාදීනඤ්‌ච අනාපත්‌ති. අසංකච්‌චිකතා, වුත්‌තපරිච්‌ඡෙදාතික්‌කමො, අනුඤ්‌ඤාතකාරණාභාවොති ඉමානෙත්‌ථ තීණි අඞ්‌ගානි. සමුට්‌ඨානාදීනි එළකලොමසදිසානීති.
Sāvatthiyaṃ aññataraṃ bhikkhuniṃ ārabbha asaṃkaccikāya gāmaṃ pavisanavatthusmiṃ paññattaṃ. Yassā pana saṃkaccikacīvaraṃ acchinnaṃ vā naṭṭhaṃ vā, tassā, gilānāya, āpadāsu, ummattikādīnañca anāpatti. Asaṃkaccikatā, vuttaparicchedātikkamo, anuññātakāraṇābhāvoti imānettha tīṇi aṅgāni. Samuṭṭhānādīni eḷakalomasadisānīti.
අසංකච්‌චිකසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Asaṃkaccikasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
ඡත්‌තුපාහනවග්‌ගො නවමො.
Chattupāhanavaggo navamo.
