Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
๘. เฉตฺวาวโคฺค
8. Chetvāvaggo
๑. เฉตฺวาสุตฺตวณฺณนา
1. Chetvāsuttavaṇṇanā
๗๑. วธิตฺวาติ หนฺตฺวา วินาเสตฺวาฯ อปริทยฺหมานตฺตาติ อปีฬิยมานตฺตาฯ วินฎฺฐโทมนสฺสตฺตา น โสจติ เจโตทุกฺขทุกฺขาภาวโตฯ วิสํ นาม ทุกฺขํ อนิฎฺฐภาวโต, ตสฺส มูลการณํ โกโธ อนิฎฺฐผลตฺตาติ อาห ‘‘วิสมูลสฺสาติ ทุกฺขวิปากสฺสา’’ติฯ อกฺกุฎฺฐสฺสาติ อโกฺกสาปราธสฺสฯ อโกฺกสปหารตฺถสมฺพเนฺธน หิ ‘‘กุทฺธสฺสา’’ติ อุปโยคเตฺถ สมฺปทานวจนํฯ สุขํ อุปฺปชฺชติ โกธํ นสฺสติฯ สุขุปฺปตฺติํ สนฺธาย เอส โกโธ ‘‘มธุรโคฺค’’ติ วุโตฺต, สุขาวสาโนติ อโตฺถฯ
71.Vadhitvāti hantvā vināsetvā. Aparidayhamānattāti apīḷiyamānattā. Vinaṭṭhadomanassattā na socati cetodukkhadukkhābhāvato. Visaṃ nāma dukkhaṃ aniṭṭhabhāvato, tassa mūlakāraṇaṃ kodho aniṭṭhaphalattāti āha ‘‘visamūlassāti dukkhavipākassā’’ti. Akkuṭṭhassāti akkosāparādhassa. Akkosapahāratthasambandhena hi ‘‘kuddhassā’’ti upayogatthe sampadānavacanaṃ. Sukhaṃ uppajjati kodhaṃ nassati. Sukhuppattiṃ sandhāya esa kodho ‘‘madhuraggo’’ti vutto, sukhāvasānoti attho.
เฉตฺวาสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Chetvāsuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๑. เฉตฺวาสุตฺตํ • 1. Chetvāsuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๑. เฉตฺวาสุตฺตวณฺณนา • 1. Chetvāsuttavaṇṇanā