Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / అపదాన-అట్ఠకథా • Apadāna-aṭṭhakathā |
౩౦. చితకపూజకవగ్గో
30. Citakapūjakavaggo
౧-౧౦. చితకపూజకత్థేరఅపదానాదివణ్ణనా
1-10. Citakapūjakattheraapadānādivaṇṇanā
౧-౨. తింసతిమే వగ్గే పఠమాపదానే ఆహుతిం యిట్ఠుకామోహన్తి పూజాసక్కారం కారేతుకామో అహం. నానాపుప్ఫం సమానయిన్తి నానా అనేకవిధం చమ్పకసలలాదిపుప్ఫం సం సుట్ఠు ఆనయిం, రాసిం అకాసిన్తి అత్థో. సిఖినో లోకబన్ధునోతి సకలలోకత్తయబన్ధుస్స ఞాతకస్స సిఖిస్స భగవతో పరినిబ్బుతస్స చితకం ఆళాహనచితకం దారురాసిం జలన్తం ఆదిత్తం దిస్వా తఞ్చ మయా రాసీకతం పుప్ఫం ఓకిరిం పూజేసిన్తి అత్థో.
1-2. Tiṃsatime vagge paṭhamāpadāne āhutiṃ yiṭṭhukāmohanti pūjāsakkāraṃ kāretukāmo ahaṃ. Nānāpupphaṃ samānayinti nānā anekavidhaṃ campakasalalādipupphaṃ saṃ suṭṭhu ānayiṃ, rāsiṃ akāsinti attho. Sikhino lokabandhunoti sakalalokattayabandhussa ñātakassa sikhissa bhagavato parinibbutassa citakaṃ āḷāhanacitakaṃ dārurāsiṃ jalantaṃ ādittaṃ disvā tañca mayā rāsīkataṃ pupphaṃ okiriṃ pūjesinti attho.
౬-౭. దుతియాపదానే అజినుత్తరవాసనోతి అజినమిగచమ్మం ఉత్తరాసఙ్గం కత్వా నివాసినో అచ్ఛాదనోతి అత్థో. అభిఞ్ఞా పఞ్చ నిబ్బత్తాతి ఇద్ధివిధాదయో పఞ్చ అభిఞ్ఞాయో పఞ్చ ఞాణాని నిబ్బత్తా ఉప్పాదితా నిప్ఫాదితా. చన్దస్స పరిమజ్జకోతి చన్దమణ్డలస్స సమన్తతో మజ్జకో, ఫుట్ఠో అహోసిన్తి అత్థో. విపస్సిం లోకపజ్జోతన్తి సకలలోకత్తయే పదీపసదిసం విపస్సిం భగవన్తం మమ సన్తికం అభిగతం విసేసేన సమ్పత్తం ఆగతం. దిస్వా పారిచ్ఛత్తకపుప్ఫానీతి దేవలోకతో పారిచ్ఛత్తకపుప్ఫాని ఆహరిత్వా విపస్సిస్స సత్థునో మత్థకే ఛత్తాకారేన అహం ధారేసిన్తి అత్థో.
6-7. Dutiyāpadāne ajinuttaravāsanoti ajinamigacammaṃ uttarāsaṅgaṃ katvā nivāsino acchādanoti attho. Abhiññā pañca nibbattāti iddhividhādayo pañca abhiññāyo pañca ñāṇāni nibbattā uppāditā nipphāditā. Candassa parimajjakoti candamaṇḍalassa samantato majjako, phuṭṭho ahosinti attho. Vipassiṃ lokapajjotanti sakalalokattaye padīpasadisaṃ vipassiṃ bhagavantaṃ mama santikaṃ abhigataṃ visesena sampattaṃ āgataṃ. Disvā pāricchattakapupphānīti devalokato pāricchattakapupphāni āharitvā vipassissa satthuno matthake chattākārena ahaṃ dhāresinti attho.
౧౧-౧౩. తతియాపదానే పుత్తో మమ పబ్బజితోతి మయ్హం పుత్తో సద్ధాయ పబ్బజితో. కాసాయవసనో తదాతి తస్మిం పబ్బజితకాలే కాసాయనివత్థో , న బాహిరకపబ్బజ్జాయ పబ్బజితోతి అత్థో. సో చ బుద్ధత్తం సమ్పత్తోతి సో మయ్హం పుత్తో చతూసు బుద్ధేసు సావకబుద్ధభావం సం సుట్ఠు పత్తో, అరహత్తం పత్తోతి అత్థో. నిబ్బుతో లోకపూజితోతి సకలలోకేహి కతసక్కారో ఖన్ధపరినిబ్బానేన పరినిబ్బుతోతి అత్థో. విచినన్తో సకం పుత్తన్తి అహం తస్స గతదేసం పుచ్ఛిత్వా సకం పుత్తం విచినన్తో పచ్ఛతో అగమం, అనుగతో అస్మీతి అత్థో. నిబ్బుతస్స మహన్తస్సాతి మహన్తేహి సీలక్ఖన్ధాదీహి యుత్తత్తా మహన్తస్స తస్స మమ పుత్తస్స అరహతో ఆదహనట్ఠానే చితకం చితకట్ఠానం అహం అగమాసిన్తి అత్థో. పగ్గయ్హ అఞ్జలిం తత్థాతి తస్మిం ఆదహనట్ఠానే అఞ్జలిం దసఙ్గులిసమోధానం పగ్గహేత్వా సిరసి కత్వా అహం చితకం దహనదారురాసిం వన్దిత్వా పణామం కత్వా సేతచ్ఛత్తఞ్చ పగ్గయ్హాతి న కేవలమేవ వన్దిత్వా ధవలచ్ఛత్తఞ్చ పగ్గయ్హ ఉక్ఖిపిత్వా అహం ఆరోపేసిం పతిట్ఠపేసిన్తి అత్థో.
11-13. Tatiyāpadāne putto mama pabbajitoti mayhaṃ putto saddhāya pabbajito. Kāsāyavasano tadāti tasmiṃ pabbajitakāle kāsāyanivattho , na bāhirakapabbajjāya pabbajitoti attho. Soca buddhattaṃ sampattoti so mayhaṃ putto catūsu buddhesu sāvakabuddhabhāvaṃ saṃ suṭṭhu patto, arahattaṃ pattoti attho. Nibbuto lokapūjitoti sakalalokehi katasakkāro khandhaparinibbānena parinibbutoti attho. Vicinanto sakaṃ puttanti ahaṃ tassa gatadesaṃ pucchitvā sakaṃ puttaṃ vicinanto pacchato agamaṃ, anugato asmīti attho. Nibbutassa mahantassāti mahantehi sīlakkhandhādīhi yuttattā mahantassa tassa mama puttassa arahato ādahanaṭṭhāne citakaṃ citakaṭṭhānaṃ ahaṃ agamāsinti attho. Paggayha añjaliṃ tatthāti tasmiṃ ādahanaṭṭhāne añjaliṃ dasaṅgulisamodhānaṃ paggahetvā sirasi katvā ahaṃ citakaṃ dahanadārurāsiṃ vanditvā paṇāmaṃ katvā setacchattañca paggayhāti na kevalameva vanditvā dhavalacchattañca paggayha ukkhipitvā ahaṃ āropesiṃ patiṭṭhapesinti attho.
౧౭-౧౮. చతుత్థాపదానే అనుగ్గతమ్హి ఆదిచ్చేతి సూరియే అనుగ్గతే అనుట్ఠితే పచ్చూసకాలేతి అత్థో. పసాదో విపులో అహూతి రోగపీళితస్స మయ్హం చిత్తప్పసాదో విపులో అతిరేకో బుద్ధానుస్సరణేన అహు అహోసి. మహేసినో బుద్ధసేట్ఠస్స లోకమ్హి పాతుభావో పాకటభావో అహోసీతి సమ్బన్ధో. ఘోసమస్సోసహం తత్థాతి తస్మిం పాతుభావే సతి ‘‘అహం గిలానో బుద్ధో ఉప్పన్నో’’తి ఘోసం అస్సోసిం. న చ పస్సామి తం జినన్తి తం జితపఞ్చమారం సమ్మాసమ్బుద్ధం న పస్సామి, బాళ్హగిలానత్తా గన్త్వా పస్సితుం న సక్కోమీతి అత్థో. మరణఞ్చ అనుప్పత్తోతి మరణాసన్నకాలం అనుప్పత్తో, ఆసన్నమరణో హుత్వాతి అత్థో. బుద్ధసఞ్ఞమనుస్సరిన్తి బుద్ధోతినామం అనుస్సరిం, బుద్ధారమ్మణం మనసి అకాసిన్తి అత్థో.
17-18. Catutthāpadāne anuggatamhi ādicceti sūriye anuggate anuṭṭhite paccūsakāleti attho. Pasādo vipulo ahūti rogapīḷitassa mayhaṃ cittappasādo vipulo atireko buddhānussaraṇena ahu ahosi. Mahesino buddhaseṭṭhassa lokamhi pātubhāvo pākaṭabhāvo ahosīti sambandho. Ghosamassosahaṃ tatthāti tasmiṃ pātubhāve sati ‘‘ahaṃ gilāno buddho uppanno’’ti ghosaṃ assosiṃ. Na ca passāmi taṃ jinanti taṃ jitapañcamāraṃ sammāsambuddhaṃ na passāmi, bāḷhagilānattā gantvā passituṃ na sakkomīti attho. Maraṇañca anuppattoti maraṇāsannakālaṃ anuppatto, āsannamaraṇo hutvāti attho. Buddhasaññamanussarinti buddhotināmaṃ anussariṃ, buddhārammaṇaṃ manasi akāsinti attho.
౨౧-౨౩. పఞ్చమాపదానే ఆరామద్వారా నిక్ఖమ్మాతి ఆరామద్వారతో సఙ్ఘస్స నిక్ఖమనద్వారమగ్గేహి అత్థో. గోసీసం సన్థతం మయాతి తస్మిం నిక్ఖమనద్వారమగ్గే ‘‘భగవతో భిక్ఖుసఙ్ఘస్స చ పాదా మా కద్దమం అక్కమన్తూ’’తి అక్కమనత్థాయ గోసీసట్ఠిం మయా సన్థరితన్తి అత్థో. అనుభోమి సకం కమ్మన్తి అత్తనో గోసీసఅత్థరణకమ్మస్స బలేన ఆజానీయా వాతజవా సిన్ధవా సీఘవాహనాదీని విపాకఫలాని అనుభోమీతి అత్థో. అహో కారం పరమకారన్తి సుఖేత్తే సఙ్ఘే మయా సుట్ఠు కతం కారం అప్పకమ్పి కిచ్చం మహప్ఫలదానతో పరమకారం ఉత్తమకిచ్చం అహో విమ్హయన్తి అత్థో. యథా తిణదోసాదివిరహితేసు ఖేత్తేసు వప్పితం సాలిబీజం మహప్ఫలం దేతి, ఏవమేవ రాగదోసాదిదోసరహితే పరిసుద్ధకాయవచీసమాచారే సఙ్ఘఖేత్తే గోసీసఅత్థరణకమ్మం మయా కతం, ఇదం మహప్ఫలం దేతీతి వుత్తం హోతి. న అఞ్ఞం కలమగ్ఘతీతి అఞ్ఞం బాహిరసాసనే కతం కమ్మం సఙ్ఘే కతస్స కారస్స పూజాసక్కారస్స కలం సోళసిం కలం కోట్ఠాసం న అగ్ఘతీతి సమ్బన్ధో.
21-23. Pañcamāpadāne ārāmadvārā nikkhammāti ārāmadvārato saṅghassa nikkhamanadvāramaggehi attho. Gosīsaṃ santhataṃ mayāti tasmiṃ nikkhamanadvāramagge ‘‘bhagavato bhikkhusaṅghassa ca pādā mā kaddamaṃ akkamantū’’ti akkamanatthāya gosīsaṭṭhiṃ mayā santharitanti attho. Anubhomi sakaṃ kammanti attano gosīsaattharaṇakammassa balena ājānīyā vātajavā sindhavā sīghavāhanādīni vipākaphalāni anubhomīti attho. Ahokāraṃ paramakāranti sukhette saṅghe mayā suṭṭhu kataṃ kāraṃ appakampi kiccaṃ mahapphaladānato paramakāraṃ uttamakiccaṃ aho vimhayanti attho. Yathā tiṇadosādivirahitesu khettesu vappitaṃ sālibījaṃ mahapphalaṃ deti, evameva rāgadosādidosarahite parisuddhakāyavacīsamācāre saṅghakhette gosīsaattharaṇakammaṃ mayā kataṃ, idaṃ mahapphalaṃ detīti vuttaṃ hoti. Na aññaṃ kalamagghatīti aññaṃ bāhirasāsane kataṃ kammaṃ saṅghe katassa kārassa pūjāsakkārassa kalaṃ soḷasiṃ kalaṃ koṭṭhāsaṃ na agghatīti sambandho.
ఛట్ఠసత్తమట్ఠమనవమదసమాపదానాని ఉత్తానానేవాతి.
Chaṭṭhasattamaṭṭhamanavamadasamāpadānāni uttānānevāti.
తింసతిమవగ్గవణ్ణనా సమత్తా.
Tiṃsatimavaggavaṇṇanā samattā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / అపదానపాళి • Apadānapāḷi
౧. చితకపూజకత్థేరఅపదానం • 1. Citakapūjakattheraapadānaṃ
౨. పుప్ఫధారకత్థేరఅపదానం • 2. Pupphadhārakattheraapadānaṃ
౩. ఛత్తదాయకత్థేరఅపదానం • 3. Chattadāyakattheraapadānaṃ
౪. సద్దసఞ్ఞకత్థేరఅపదానం • 4. Saddasaññakattheraapadānaṃ
౫. గోసీసనిక్ఖేపకత్థేరఅపదానం • 5. Gosīsanikkhepakattheraapadānaṃ