Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਪਦਾਨ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Apadāna-aṭṭhakathā |
੩੦. ਚਿਤਕਪੂਜਕવਗ੍ਗੋ
30. Citakapūjakavaggo
੧-੧੦. ਚਿਤਕਪੂਜਕਤ੍ਥੇਰਅਪਦਾਨਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ
1-10. Citakapūjakattheraapadānādivaṇṇanā
੧-੨. ਤਿਂਸਤਿਮੇ વਗ੍ਗੇ ਪਠਮਾਪਦਾਨੇ ਆਹੁਤਿਂ ਯਿਟ੍ਠੁਕਾਮੋਹਨ੍ਤਿ ਪੂਜਾਸਕ੍ਕਾਰਂ ਕਾਰੇਤੁਕਾਮੋ ਅਹਂ। ਨਾਨਾਪੁਪ੍ਫਂ ਸਮਾਨਯਿਨ੍ਤਿ ਨਾਨਾ ਅਨੇਕવਿਧਂ ਚਮ੍ਪਕਸਲਲਾਦਿਪੁਪ੍ਫਂ ਸਂ ਸੁਟ੍ਠੁ ਆਨਯਿਂ, ਰਾਸਿਂ ਅਕਾਸਿਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸਿਖਿਨੋ ਲੋਕਬਨ੍ਧੁਨੋਤਿ ਸਕਲਲੋਕਤ੍ਤਯਬਨ੍ਧੁਸ੍ਸ ਞਾਤਕਸ੍ਸ ਸਿਖਿਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਸ੍ਸ ਚਿਤਕਂ ਆਲ਼ਾਹਨਚਿਤਕਂ ਦਾਰੁਰਾਸਿਂ ਜਲਨ੍ਤਂ ਆਦਿਤ੍ਤਂ ਦਿਸ੍વਾ ਤਞ੍ਚ ਮਯਾ ਰਾਸੀਕਤਂ ਪੁਪ੍ਫਂ ਓਕਿਰਿਂ ਪੂਜੇਸਿਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
1-2. Tiṃsatime vagge paṭhamāpadāne āhutiṃ yiṭṭhukāmohanti pūjāsakkāraṃ kāretukāmo ahaṃ. Nānāpupphaṃ samānayinti nānā anekavidhaṃ campakasalalādipupphaṃ saṃ suṭṭhu ānayiṃ, rāsiṃ akāsinti attho. Sikhino lokabandhunoti sakalalokattayabandhussa ñātakassa sikhissa bhagavato parinibbutassa citakaṃ āḷāhanacitakaṃ dārurāsiṃ jalantaṃ ādittaṃ disvā tañca mayā rāsīkataṃ pupphaṃ okiriṃ pūjesinti attho.
੬-੭. ਦੁਤਿਯਾਪਦਾਨੇ ਅਜਿਨੁਤ੍ਤਰવਾਸਨੋਤਿ ਅਜਿਨਮਿਗਚਮ੍ਮਂ ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗਂ ਕਤ੍વਾ ਨਿવਾਸਿਨੋ ਅਚ੍ਛਾਦਨੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਪਞ੍ਚ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾਤਿ ਇਦ੍ਧਿવਿਧਾਦਯੋ ਪਞ੍ਚ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯੋ ਪਞ੍ਚ ਞਾਣਾਨਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਉਪ੍ਪਾਦਿਤਾ ਨਿਪ੍ਫਾਦਿਤਾ। ਚਨ੍ਦਸ੍ਸ ਪਰਿਮਜ੍ਜਕੋਤਿ ਚਨ੍ਦਮਣ੍ਡਲਸ੍ਸ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਮਜ੍ਜਕੋ, ਫੁਟ੍ਠੋ ਅਹੋਸਿਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। વਿਪਸ੍ਸਿਂ ਲੋਕਪਜ੍ਜੋਤਨ੍ਤਿ ਸਕਲਲੋਕਤ੍ਤਯੇ ਪਦੀਪਸਦਿਸਂ વਿਪਸ੍ਸਿਂ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਮਮ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਅਭਿਗਤਂ વਿਸੇਸੇਨ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਂ ਆਗਤਂ। ਦਿਸ੍વਾ ਪਾਰਿਚ੍ਛਤ੍ਤਕਪੁਪ੍ਫਾਨੀਤਿ ਦੇવਲੋਕਤੋ ਪਾਰਿਚ੍ਛਤ੍ਤਕਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਆਹਰਿਤ੍વਾ વਿਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸ ਸਤ੍ਥੁਨੋ ਮਤ੍ਥਕੇ ਛਤ੍ਤਾਕਾਰੇਨ ਅਹਂ ਧਾਰੇਸਿਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
6-7. Dutiyāpadāne ajinuttaravāsanoti ajinamigacammaṃ uttarāsaṅgaṃ katvā nivāsino acchādanoti attho. Abhiññā pañca nibbattāti iddhividhādayo pañca abhiññāyo pañca ñāṇāni nibbattā uppāditā nipphāditā. Candassa parimajjakoti candamaṇḍalassa samantato majjako, phuṭṭho ahosinti attho. Vipassiṃ lokapajjotanti sakalalokattaye padīpasadisaṃ vipassiṃ bhagavantaṃ mama santikaṃ abhigataṃ visesena sampattaṃ āgataṃ. Disvā pāricchattakapupphānīti devalokato pāricchattakapupphāni āharitvā vipassissa satthuno matthake chattākārena ahaṃ dhāresinti attho.
੧੧-੧੩. ਤਤਿਯਾਪਦਾਨੇ ਪੁਤ੍ਤੋ ਮਮ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਤਿ ਮਯ੍ਹਂ ਪੁਤ੍ਤੋ ਸਦ੍ਧਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ। ਕਾਸਾਯવਸਨੋ ਤਦਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਕਾਲੇ ਕਾਸਾਯਨਿવਤ੍ਥੋ , ਨ ਬਾਹਿਰਕਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸੋ ਚ ਬੁਦ੍ਧਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੋਤਿ ਸੋ ਮਯ੍ਹਂ ਪੁਤ੍ਤੋ ਚਤੂਸੁ ਬੁਦ੍ਧੇਸੁ ਸਾવਕਬੁਦ੍ਧਭਾવਂ ਸਂ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਤ੍ਤੋ, ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਲੋਕਪੂਜਿਤੋਤਿ ਸਕਲਲੋਕੇਹਿ ਕਤਸਕ੍ਕਾਰੋ ਖਨ੍ਧਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨੇਨ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। વਿਚਿਨਨ੍ਤੋ ਸਕਂ ਪੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਹਂ ਤਸ੍ਸ ਗਤਦੇਸਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾ ਸਕਂ ਪੁਤ੍ਤਂ વਿਚਿਨਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਛਤੋ ਅਗਮਂ, ਅਨੁਗਤੋ ਅਸ੍ਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਨਿਬ੍ਬੁਤਸ੍ਸ ਮਹਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਮਹਨ੍ਤੇਹਿ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦੀਹਿ ਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਮਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਮਮ ਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਰਹਤੋ ਆਦਹਨਟ੍ਠਾਨੇ ਚਿਤਕਂ ਚਿਤਕਟ੍ਠਾਨਂ ਅਹਂ ਅਗਮਾਸਿਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਆਦਹਨਟ੍ਠਾਨੇ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਦਸਙ੍ਗੁਲਿਸਮੋਧਾਨਂ ਪਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਸਿਰਸਿ ਕਤ੍વਾ ਅਹਂ ਚਿਤਕਂ ਦਹਨਦਾਰੁਰਾਸਿਂ વਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਪਣਾਮਂ ਕਤ੍વਾ ਸੇਤਚ੍ਛਤ੍ਤਞ੍ਚ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹਾਤਿ ਨ ਕੇવਲਮੇવ વਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਧવਲਚ੍ਛਤ੍ਤਞ੍ਚ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਅਹਂ ਆਰੋਪੇਸਿਂ ਪਤਿਟ੍ਠਪੇਸਿਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
11-13. Tatiyāpadāne putto mama pabbajitoti mayhaṃ putto saddhāya pabbajito. Kāsāyavasano tadāti tasmiṃ pabbajitakāle kāsāyanivattho , na bāhirakapabbajjāya pabbajitoti attho. Soca buddhattaṃ sampattoti so mayhaṃ putto catūsu buddhesu sāvakabuddhabhāvaṃ saṃ suṭṭhu patto, arahattaṃ pattoti attho. Nibbuto lokapūjitoti sakalalokehi katasakkāro khandhaparinibbānena parinibbutoti attho. Vicinanto sakaṃ puttanti ahaṃ tassa gatadesaṃ pucchitvā sakaṃ puttaṃ vicinanto pacchato agamaṃ, anugato asmīti attho. Nibbutassa mahantassāti mahantehi sīlakkhandhādīhi yuttattā mahantassa tassa mama puttassa arahato ādahanaṭṭhāne citakaṃ citakaṭṭhānaṃ ahaṃ agamāsinti attho. Paggayha añjaliṃ tatthāti tasmiṃ ādahanaṭṭhāne añjaliṃ dasaṅgulisamodhānaṃ paggahetvā sirasi katvā ahaṃ citakaṃ dahanadārurāsiṃ vanditvā paṇāmaṃ katvā setacchattañca paggayhāti na kevalameva vanditvā dhavalacchattañca paggayha ukkhipitvā ahaṃ āropesiṃ patiṭṭhapesinti attho.
੧੭-੧੮. ਚਤੁਤ੍ਥਾਪਦਾਨੇ ਅਨੁਗ੍ਗਤਮ੍ਹਿ ਆਦਿਚ੍ਚੇਤਿ ਸੂਰਿਯੇ ਅਨੁਗ੍ਗਤੇ ਅਨੁਟ੍ਠਿਤੇ ਪਚ੍ਚੂਸਕਾਲੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਪਸਾਦੋ વਿਪੁਲੋ ਅਹੂਤਿ ਰੋਗਪੀਲ਼ਿਤਸ੍ਸ ਮਯ੍ਹਂ ਚਿਤ੍ਤਪ੍ਪਸਾਦੋ વਿਪੁਲੋ ਅਤਿਰੇਕੋ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਸ੍ਸਰਣੇਨ ਅਹੁ ਅਹੋਸਿ। ਮਹੇਸਿਨੋ ਬੁਦ੍ਧਸੇਟ੍ਠਸ੍ਸ ਲੋਕਮ੍ਹਿ ਪਾਤੁਭਾવੋ ਪਾਕਟਭਾવੋ ਅਹੋਸੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਘੋਸਮਸ੍ਸੋਸਹਂ ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਾਤੁਭਾવੇ ਸਤਿ ‘‘ਅਹਂ ਗਿਲਾਨੋ ਬੁਦ੍ਧੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਘੋਸਂ ਅਸ੍ਸੋਸਿਂ। ਨ ਚ ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਤਂ ਜਿਨਨ੍ਤਿ ਤਂ ਜਿਤਪਞ੍ਚਮਾਰਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ ਨ ਪਸ੍ਸਾਮਿ, ਬਾਲ਼੍ਹਗਿਲਾਨਤ੍ਤਾ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਪਸ੍ਸਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਮਰਣਞ੍ਚ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋਤਿ ਮਰਣਾਸਨ੍ਨਕਾਲਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਆਸਨ੍ਨਮਰਣੋ ਹੁਤ੍વਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਬੁਦ੍ਧਸਞ੍ਞਮਨੁਸ੍ਸਰਿਨ੍ਤਿ ਬੁਦ੍ਧੋਤਿਨਾਮਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਂ, ਬੁਦ੍ਧਾਰਮ੍ਮਣਂ ਮਨਸਿ ਅਕਾਸਿਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
17-18. Catutthāpadāne anuggatamhi ādicceti sūriye anuggate anuṭṭhite paccūsakāleti attho. Pasādo vipulo ahūti rogapīḷitassa mayhaṃ cittappasādo vipulo atireko buddhānussaraṇena ahu ahosi. Mahesino buddhaseṭṭhassa lokamhi pātubhāvo pākaṭabhāvo ahosīti sambandho. Ghosamassosahaṃ tatthāti tasmiṃ pātubhāve sati ‘‘ahaṃ gilāno buddho uppanno’’ti ghosaṃ assosiṃ. Na ca passāmi taṃ jinanti taṃ jitapañcamāraṃ sammāsambuddhaṃ na passāmi, bāḷhagilānattā gantvā passituṃ na sakkomīti attho. Maraṇañca anuppattoti maraṇāsannakālaṃ anuppatto, āsannamaraṇo hutvāti attho. Buddhasaññamanussarinti buddhotināmaṃ anussariṃ, buddhārammaṇaṃ manasi akāsinti attho.
੨੧-੨੩. ਪਞ੍ਚਮਾਪਦਾਨੇ ਆਰਾਮਦ੍વਾਰਾ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮਾਤਿ ਆਰਾਮਦ੍વਾਰਤੋ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਨਿਕ੍ਖਮਨਦ੍વਾਰਮਗ੍ਗੇਹਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਗੋਸੀਸਂ ਸਨ੍ਥਤਂ ਮਯਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਨਿਕ੍ਖਮਨਦ੍વਾਰਮਗ੍ਗੇ ‘‘ਭਗવਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਚ ਪਾਦਾ ਮਾ ਕਦ੍ਦਮਂ ਅਕ੍ਕਮਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਅਕ੍ਕਮਨਤ੍ਥਾਯ ਗੋਸੀਸਟ੍ਠਿਂ ਮਯਾ ਸਨ੍ਥਰਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਨੁਭੋਮਿ ਸਕਂ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗੋਸੀਸਅਤ੍ਥਰਣਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਬਲੇਨ ਆਜਾਨੀਯਾ વਾਤਜવਾ ਸਿਨ੍ਧવਾ ਸੀਘવਾਹਨਾਦੀਨਿ વਿਪਾਕਫਲਾਨਿ ਅਨੁਭੋਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਹੋ ਕਾਰਂ ਪਰਮਕਾਰਨ੍ਤਿ ਸੁਖੇਤ੍ਤੇ ਸਙ੍ਘੇ ਮਯਾ ਸੁਟ੍ਠੁ ਕਤਂ ਕਾਰਂ ਅਪ੍ਪਕਮ੍ਪਿ ਕਿਚ੍ਚਂ ਮਹਪ੍ਫਲਦਾਨਤੋ ਪਰਮਕਾਰਂ ਉਤ੍ਤਮਕਿਚ੍ਚਂ ਅਹੋ વਿਮ੍ਹਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਯਥਾ ਤਿਣਦੋਸਾਦਿવਿਰਹਿਤੇਸੁ ਖੇਤ੍ਤੇਸੁ વਪ੍ਪਿਤਂ ਸਾਲਿਬੀਜਂ ਮਹਪ੍ਫਲਂ ਦੇਤਿ, ਏવਮੇવ ਰਾਗਦੋਸਾਦਿਦੋਸਰਹਿਤੇ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਕਾਯવਚੀਸਮਾਚਾਰੇ ਸਙ੍ਘਖੇਤ੍ਤੇ ਗੋਸੀਸਅਤ੍ਥਰਣਕਮ੍ਮਂ ਮਯਾ ਕਤਂ, ਇਦਂ ਮਹਪ੍ਫਲਂ ਦੇਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਨ ਅਞ੍ਞਂ ਕਲਮਗ੍ਘਤੀਤਿ ਅਞ੍ਞਂ ਬਾਹਿਰਸਾਸਨੇ ਕਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਸਙ੍ਘੇ ਕਤਸ੍ਸ ਕਾਰਸ੍ਸ ਪੂਜਾਸਕ੍ਕਾਰਸ੍ਸ ਕਲਂ ਸੋਲ਼ਸਿਂ ਕਲਂ ਕੋਟ੍ਠਾਸਂ ਨ ਅਗ੍ਘਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ।
21-23. Pañcamāpadāne ārāmadvārā nikkhammāti ārāmadvārato saṅghassa nikkhamanadvāramaggehi attho. Gosīsaṃ santhataṃ mayāti tasmiṃ nikkhamanadvāramagge ‘‘bhagavato bhikkhusaṅghassa ca pādā mā kaddamaṃ akkamantū’’ti akkamanatthāya gosīsaṭṭhiṃ mayā santharitanti attho. Anubhomi sakaṃ kammanti attano gosīsaattharaṇakammassa balena ājānīyā vātajavā sindhavā sīghavāhanādīni vipākaphalāni anubhomīti attho. Ahokāraṃ paramakāranti sukhette saṅghe mayā suṭṭhu kataṃ kāraṃ appakampi kiccaṃ mahapphaladānato paramakāraṃ uttamakiccaṃ aho vimhayanti attho. Yathā tiṇadosādivirahitesu khettesu vappitaṃ sālibījaṃ mahapphalaṃ deti, evameva rāgadosādidosarahite parisuddhakāyavacīsamācāre saṅghakhette gosīsaattharaṇakammaṃ mayā kataṃ, idaṃ mahapphalaṃ detīti vuttaṃ hoti. Na aññaṃ kalamagghatīti aññaṃ bāhirasāsane kataṃ kammaṃ saṅghe katassa kārassa pūjāsakkārassa kalaṃ soḷasiṃ kalaṃ koṭṭhāsaṃ na agghatīti sambandho.
ਛਟ੍ਠਸਤ੍ਤਮਟ੍ਠਮਨવਮਦਸਮਾਪਦਾਨਾਨਿ ਉਤ੍ਤਾਨਾਨੇવਾਤਿ।
Chaṭṭhasattamaṭṭhamanavamadasamāpadānāni uttānānevāti.
ਤਿਂਸਤਿਮવਗ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ।
Tiṃsatimavaggavaṇṇanā samattā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਅਪਦਾਨਪਾਲ਼ਿ • Apadānapāḷi
੧. ਚਿਤਕਪੂਜਕਤ੍ਥੇਰਅਪਦਾਨਂ • 1. Citakapūjakattheraapadānaṃ
੨. ਪੁਪ੍ਫਧਾਰਕਤ੍ਥੇਰਅਪਦਾਨਂ • 2. Pupphadhārakattheraapadānaṃ
੩. ਛਤ੍ਤਦਾਯਕਤ੍ਥੇਰਅਪਦਾਨਂ • 3. Chattadāyakattheraapadānaṃ
੪. ਸਦ੍ਦਸਞ੍ਞਕਤ੍ਥੇਰਅਪਦਾਨਂ • 4. Saddasaññakattheraapadānaṃ
੫. ਗੋਸੀਸਨਿਕ੍ਖੇਪਕਤ੍ਥੇਰਅਪਦਾਨਂ • 5. Gosīsanikkhepakattheraapadānaṃ