๑. จิตฺตลตาวิมานวณฺณนา

1. Cittalatāvimānavaṇṇanā

ยถา วนํ จิตฺตลตํ ปภาสตีติ จิตฺตลตาวิมานํฯ ตสฺส กา อุปฺปตฺติ? ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเนฯ เตน สมเยน สาวตฺถิยํ อญฺญตโร อุปาสโก ทลิโทฺท อปฺปโภโค ปเรสํ กมฺมํ กตฺวา ชีวติฯ โส สโทฺธ ปสโนฺน ชิเณฺณ วุเฑฺฒ มาตาปิตโร โปเสโนฺต ‘‘อิตฺถิโย นาม ปติกุเล ฐิตา อิสฺสริยํ กโรนฺติ, สสฺสุสสุรานํ มนาปจารินิโย ทุลฺลภา’’ติ มาตาปิตูนํ จิตฺตทุกฺขํ ปริหรโนฺต ทารปริคฺคหํ อกตฺวา สยเมว เน อุปฎฺฐหติ, สีลานิ รกฺขติ, อุโปสถํ อุปวสติ , ยถาวิภวํ ทานานิ เทติฯ โส อปรภาเค กาลํ กตฺวา ตาวติํเสสุ ทฺวาทสโยชนิเก วิมาเน นิพฺพตฺติฯ ตํ อายสฺมา มหาโมคฺคลฺลาโน เหฎฺฐา วุตฺตนเยน คนฺตฺวา กตกมฺมํ อิมาหิ คาถาหิ ปฎิปุจฺฉิ –

Yathāvanaṃ cittalataṃ pabhāsatīti cittalatāvimānaṃ. Tassa kā uppatti? Bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane. Tena samayena sāvatthiyaṃ aññataro upāsako daliddo appabhogo paresaṃ kammaṃ katvā jīvati. So saddho pasanno jiṇṇe vuḍḍhe mātāpitaro posento ‘‘itthiyo nāma patikule ṭhitā issariyaṃ karonti, sassusasurānaṃ manāpacāriniyo dullabhā’’ti mātāpitūnaṃ cittadukkhaṃ pariharanto dārapariggahaṃ akatvā sayameva ne upaṭṭhahati, sīlāni rakkhati, uposathaṃ upavasati , yathāvibhavaṃ dānāni deti. So aparabhāge kālaṃ katvā tāvatiṃsesu dvādasayojanike vimāne nibbatti. Taṃ āyasmā mahāmoggallāno heṭṭhā vuttanayena gantvā katakammaṃ imāhi gāthāhi paṭipucchi –

๑๑๑๔.

1114.

‘‘ยถา วนํ จิตฺตลตํ ปภาสติ, อุยฺยานเสฎฺฐํ ติทสานมุตฺตมํ;

‘‘Yathā vanaṃ cittalataṃ pabhāsati, uyyānaseṭṭhaṃ tidasānamuttamaṃ;

ตถูปมํ ตุยฺหมิทํ วิมานํ, โอภาสยํ ติฎฺฐติ อนฺตลิเกฺขฯ

Tathūpamaṃ tuyhamidaṃ vimānaṃ, obhāsayaṃ tiṭṭhati antalikkhe.

๑๑๑๕.

1115.

‘‘เทวิทฺธิปโตฺตสิ มหานุภาโว…เป.…

‘‘Deviddhipattosi mahānubhāvo…pe…

วโณฺณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตี’’ติฯ

Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatī’’ti.

๑๑๑๖.

1116.

‘‘โส เทวปุโตฺต อตฺตมโน…เป.… ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ’’ฯ

‘‘So devaputto attamano…pe… yassa kammassidaṃ phalaṃ’’.

๑๑๑๗.

1117.

‘‘อหํ มนุเสฺสสุ มนุสฺสภูโต, ทลิโทฺท อตาโณ กปโณ กมฺมกโร อโหสิํ;

‘‘Ahaṃ manussesu manussabhūto, daliddo atāṇo kapaṇo kammakaro ahosiṃ;

ชิเณฺณ จ มาตาปิตโร อภาริํ, ปิยา จ เม สีลวโนฺต อเหสุํ;

Jiṇṇe ca mātāpitaro abhāriṃ, piyā ca me sīlavanto ahesuṃ;

อนฺนญฺจ ปานญฺจ ปสนฺนจิโตฺต, สกฺกจฺจ ทานํ วิปุลํ อทาสิํฯ

Annañca pānañca pasannacitto, sakkacca dānaṃ vipulaṃ adāsiṃ.

๑๑๑๘.

1118.

‘‘เตน เมตาทิโส วโณฺณ…เป.…วโณฺณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตี’’ติฯ –

‘‘Tena metādiso vaṇṇo…pe…vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatī’’ti. –

โสปิ ตสฺส พฺยากาสิฯ เสสํ วุตฺตนยเมวฯ

Sopi tassa byākāsi. Sesaṃ vuttanayameva.

จิตฺตลตาวิมานวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ

Cittalatāvimānavaṇṇanā niṭṭhitā.

Next: ๒. นนฺทนวิมานวณฺณนา • 2. Nandanavimānavaṇṇanā

Related texts:

ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / ขุทฺทกนิกาย • Khuddakanikāya / วิมานวตฺถุปาฬิ • Vimānavatthupāḷi / ๑. จิตฺตลตาวิมานวตฺถุ • 1. Cittalatāvimānavatthu

© 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea^® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
Contact