| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ವಿಮಾನವತ್ಥು-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Vimānavatthu-aṭṭhakathā |
೭. ಸುನಿಕ್ಖಿತ್ತವಿಮಾನವಗ್ಗೋ
7. Sunikkhittavimānavaggo
೧. ಚಿತ್ತಲತಾವಿಮಾನವಣ್ಣನಾ
1. Cittalatāvimānavaṇṇanā
ಯಥಾ ವನಂ ಚಿತ್ತಲತಂ ಪಭಾಸತೀತಿ ಚಿತ್ತಲತಾವಿಮಾನಂ। ತಸ್ಸ ಕಾ ಉಪ್ಪತ್ತಿ? ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ। ತೇನ ಸಮಯೇನ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಅಞ್ಞತರೋ ಉಪಾಸಕೋ ದಲಿದ್ದೋ ಅಪ್ಪಭೋಗೋ ಪರೇಸಂ ಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾ ಜೀವತಿ। ಸೋ ಸದ್ಧೋ ಪಸನ್ನೋ ಜಿಣ್ಣೇ ವುಡ್ಢೇ ಮಾತಾಪಿತರೋ ಪೋಸೇನ್ತೋ ‘‘ಇತ್ಥಿಯೋ ನಾಮ ಪತಿಕುಲೇ ಠಿತಾ ಇಸ್ಸರಿಯಂ ಕರೋನ್ತಿ, ಸಸ್ಸುಸಸುರಾನಂ ಮನಾಪಚಾರಿನಿಯೋ ದುಲ್ಲಭಾ’’ತಿ ಮಾತಾಪಿತೂನಂ ಚಿತ್ತದುಕ್ಖಂ ಪರಿಹರನ್ತೋ ದಾರಪರಿಗ್ಗಹಂ ಅಕತ್ವಾ ಸಯಮೇವ ನೇ ಉಪಟ್ಠಹತಿ, ಸೀಲಾನಿ ರಕ್ಖತಿ, ಉಪೋಸಥಂ ಉಪವಸತಿ , ಯಥಾವಿಭವಂ ದಾನಾನಿ ದೇತಿ। ಸೋ ಅಪರಭಾಗೇ ಕಾಲಂ ಕತ್ವಾ ತಾವತಿಂಸೇಸು ದ್ವಾದಸಯೋಜನಿಕೇ ವಿಮಾನೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಿ। ತಂ ಆಯಸ್ಮಾ ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತನಯೇನ ಗನ್ತ್ವಾ ಕತಕಮ್ಮಂ ಇಮಾಹಿ ಗಾಥಾಹಿ ಪಟಿಪುಚ್ಛಿ –
Yathāvanaṃ cittalataṃ pabhāsatīti cittalatāvimānaṃ. Tassa kā uppatti? Bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane. Tena samayena sāvatthiyaṃ aññataro upāsako daliddo appabhogo paresaṃ kammaṃ katvā jīvati. So saddho pasanno jiṇṇe vuḍḍhe mātāpitaro posento ‘‘itthiyo nāma patikule ṭhitā issariyaṃ karonti, sassusasurānaṃ manāpacāriniyo dullabhā’’ti mātāpitūnaṃ cittadukkhaṃ pariharanto dārapariggahaṃ akatvā sayameva ne upaṭṭhahati, sīlāni rakkhati, uposathaṃ upavasati , yathāvibhavaṃ dānāni deti. So aparabhāge kālaṃ katvā tāvatiṃsesu dvādasayojanike vimāne nibbatti. Taṃ āyasmā mahāmoggallāno heṭṭhā vuttanayena gantvā katakammaṃ imāhi gāthāhi paṭipucchi –
೧೧೧೪.
1114.
‘‘ಯಥಾ ವನಂ ಚಿತ್ತಲತಂ ಪಭಾಸತಿ, ಉಯ್ಯಾನಸೇಟ್ಠಂ ತಿದಸಾನಮುತ್ತಮಂ।
‘‘Yathā vanaṃ cittalataṃ pabhāsati, uyyānaseṭṭhaṃ tidasānamuttamaṃ;
ತಥೂಪಮಂ ತುಯ್ಹಮಿದಂ ವಿಮಾನಂ, ಓಭಾಸಯಂ ತಿಟ್ಠತಿ ಅನ್ತಲಿಕ್ಖೇ॥
Tathūpamaṃ tuyhamidaṃ vimānaṃ, obhāsayaṃ tiṭṭhati antalikkhe.
೧೧೧೫.
1115.
‘‘ದೇವಿದ್ಧಿಪತ್ತೋಸಿ ಮಹಾನುಭಾವೋ…ಪೇ॰…
‘‘Deviddhipattosi mahānubhāvo…pe…
ವಣ್ಣೋ ಚ ತೇ ಸಬ್ಬದಿಸಾ ಪಭಾಸತೀ’’ತಿ॥
Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatī’’ti.
೧೧೧೬.
1116.
‘‘ಸೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಅತ್ತಮನೋ…ಪೇ॰… ಯಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸಿದಂ ಫಲಂ’’॥
‘‘So devaputto attamano…pe… yassa kammassidaṃ phalaṃ’’.
೧೧೧೭.
1117.
‘‘ಅಹಂ ಮನುಸ್ಸೇಸು ಮನುಸ್ಸಭೂತೋ, ದಲಿದ್ದೋ ಅತಾಣೋ ಕಪಣೋ ಕಮ್ಮಕರೋ ಅಹೋಸಿಂ।
‘‘Ahaṃ manussesu manussabhūto, daliddo atāṇo kapaṇo kammakaro ahosiṃ;
ಜಿಣ್ಣೇ ಚ ಮಾತಾಪಿತರೋ ಅಭಾರಿಂ, ಪಿಯಾ ಚ ಮೇ ಸೀಲವನ್ತೋ ಅಹೇಸುಂ।
Jiṇṇe ca mātāpitaro abhāriṃ, piyā ca me sīlavanto ahesuṃ;
ಅನ್ನಞ್ಚ ಪಾನಞ್ಚ ಪಸನ್ನಚಿತ್ತೋ, ಸಕ್ಕಚ್ಚ ದಾನಂ ವಿಪುಲಂ ಅದಾಸಿಂ॥
Annañca pānañca pasannacitto, sakkacca dānaṃ vipulaṃ adāsiṃ.
೧೧೧೮.
1118.
‘‘ತೇನ ಮೇತಾದಿಸೋ ವಣ್ಣೋ…ಪೇ॰…ವಣ್ಣೋ ಚ ಮೇ ಸಬ್ಬದಿಸಾ ಪಭಾಸತೀ’’ತಿ॥ –
‘‘Tena metādiso vaṇṇo…pe…vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatī’’ti. –
ಸೋಪಿ ತಸ್ಸ ಬ್ಯಾಕಾಸಿ। ಸೇಸಂ ವುತ್ತನಯಮೇವ।
Sopi tassa byākāsi. Sesaṃ vuttanayameva.
ಚಿತ್ತಲತಾವಿಮಾನವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Cittalatāvimānavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ವಿಮಾನವತ್ಥುಪಾಳಿ • Vimānavatthupāḷi / ೧. ಚಿತ್ತಲತಾವಿಮಾನವತ್ಥು • 1. Cittalatāvimānavatthu
