| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / විමානවත්‌ථු-අට්‌ඨකථා • Vimānavatthu-aṭṭhakathā |
7. සුනික්‌ඛිත්‌තවිමානවග්‌ගො
7. Sunikkhittavimānavaggo
1. චිත්‌තලතාවිමානවණ්‌ණනා
1. Cittalatāvimānavaṇṇanā
යථා වනං චිත්‌තලතං පභාසතීති චිත්‌තලතාවිමානං. තස්‌ස කා උප්‌පත්‌ති? භගවා සාවත්‌ථියං විහරති ජෙතවනෙ. තෙන සමයෙන සාවත්‌ථියං අඤ්‌ඤතරො උපාසකො දලිද්‌දො අප්‌පභොගො පරෙසං කම්‌මං කත්‌වා ජීවති. සො සද්‌ධො පසන්‌නො ජිණ්‌ණෙ වුඩ්‌ඪෙ මාතාපිතරො පොසෙන්‌තො ‘‘ඉත්‌ථියො නාම පතිකුලෙ ඨිතා ඉස්‌සරියං කරොන්‌ති, සස්‌සුසසුරානං මනාපචාරිනියො දුල්‌ලභා’’ති මාතාපිතූනං චිත්‌තදුක්‌ඛං පරිහරන්‌තො දාරපරිග්‌ගහං අකත්‌වා සයමෙව නෙ උපට්‌ඨහති, සීලානි රක්‌ඛති, උපොසථං උපවසති , යථාවිභවං දානානි දෙති. සො අපරභාගෙ කාලං කත්‌වා තාවතිංසෙසු ද්‌වාදසයොජනිකෙ විමානෙ නිබ්‌බත්‌ති. තං ආයස්‌මා මහාමොග්‌ගල්‌ලානො හෙට්‌ඨා වුත්‌තනයෙන ගන්‌ත්‌වා කතකම්‌මං ඉමාහි ගාථාහි පටිපුච්‌ඡි –
Yathāvanaṃ cittalataṃ pabhāsatīti cittalatāvimānaṃ. Tassa kā uppatti? Bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane. Tena samayena sāvatthiyaṃ aññataro upāsako daliddo appabhogo paresaṃ kammaṃ katvā jīvati. So saddho pasanno jiṇṇe vuḍḍhe mātāpitaro posento ‘‘itthiyo nāma patikule ṭhitā issariyaṃ karonti, sassusasurānaṃ manāpacāriniyo dullabhā’’ti mātāpitūnaṃ cittadukkhaṃ pariharanto dārapariggahaṃ akatvā sayameva ne upaṭṭhahati, sīlāni rakkhati, uposathaṃ upavasati , yathāvibhavaṃ dānāni deti. So aparabhāge kālaṃ katvā tāvatiṃsesu dvādasayojanike vimāne nibbatti. Taṃ āyasmā mahāmoggallāno heṭṭhā vuttanayena gantvā katakammaṃ imāhi gāthāhi paṭipucchi –
1114.
1114.
‘‘යථා වනං චිත්‌තලතං පභාසති, උය්‍යානසෙට්‌ඨං තිදසානමුත්‌තමං;
‘‘Yathā vanaṃ cittalataṃ pabhāsati, uyyānaseṭṭhaṃ tidasānamuttamaṃ;
තථූපමං තුය්‌හමිදං විමානං, ඔභාසයං තිට්‌ඨති අන්‌තලික්‌ඛෙ.
Tathūpamaṃ tuyhamidaṃ vimānaṃ, obhāsayaṃ tiṭṭhati antalikkhe.
1115.
1115.
‘‘දෙවිද්‌ධිපත්‌තොසි මහානුභාවො…පෙ.…
‘‘Deviddhipattosi mahānubhāvo…pe…
වණ්‌ණො ච තෙ සබ්‌බදිසා පභාසතී’’ති.
Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatī’’ti.
1116.
1116.
‘‘සො දෙවපුත්‌තො අත්‌තමනො…පෙ.… යස්‌ස කම්‌මස්‌සිදං ඵලං’’.
‘‘So devaputto attamano…pe… yassa kammassidaṃ phalaṃ’’.
1117.
1117.
‘‘අහං මනුස්‌සෙසු මනුස්‌සභූතො, දලිද්‌දො අතාණො කපණො කම්‌මකරො අහොසිං;
‘‘Ahaṃ manussesu manussabhūto, daliddo atāṇo kapaṇo kammakaro ahosiṃ;
ජිණ්‌ණෙ ච මාතාපිතරො අභාරිං, පියා ච මෙ සීලවන්‌තො අහෙසුං;
Jiṇṇe ca mātāpitaro abhāriṃ, piyā ca me sīlavanto ahesuṃ;
අන්‌නඤ්‌ච පානඤ්‌ච පසන්‌නචිත්‌තො, සක්‌කච්‌ච දානං විපුලං අදාසිං.
Annañca pānañca pasannacitto, sakkacca dānaṃ vipulaṃ adāsiṃ.
1118.
1118.
‘‘තෙන මෙතාදිසො වණ්‌ණො…පෙ.…වණ්‌ණො ච මෙ සබ්‌බදිසා පභාසතී’’ති. –
‘‘Tena metādiso vaṇṇo…pe…vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatī’’ti. –
සොපි තස්‌ස බ්‍යාකාසි. සෙසං වුත්‌තනයමෙව.
Sopi tassa byākāsi. Sesaṃ vuttanayameva.
චිත්‌තලතාවිමානවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Cittalatāvimānavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / ඛුද්‌දකනිකාය • Khuddakanikāya / විමානවත්‌ථුපාළි • Vimānavatthupāḷi / 1. චිත්‌තලතාවිමානවත්‌ථු • 1. Cittalatāvimānavatthu
