Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పఞ్చపకరణ-అనుటీకా • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
౭. చిత్తట్ఠితికథావణ్ణనా
7. Cittaṭṭhitikathāvaṇṇanā
౩౩౫. ఏవన్తి ‘‘ఏకచిత్తం యావతాయుకం తిట్ఠతీ’’తి వుత్తాకారేన. అఞ్ఞత్థాతి అరూపభవతో అఞ్ఞస్మిం. ఏతేనాతి ‘‘ఏకమేవ చిత్తం ఆరుప్పే తిట్ఠతి , యావతాయుకం తిట్ఠతీ’’తి ఏవంవాదినా దుతియాపి అడ్ఢకథా పస్సితబ్బా పఠమకథాయ చిరకాలావట్ఠానవచనస్స అఞ్ఞదత్థు భావవిభావనతోతి అధిప్పాయో. పురిమాయాతి ‘‘యావతాయుకం తిట్ఠతీ’’తి పఞ్హతో పురిమాయ. తత్థ హి ‘‘వస్ససతం తిట్ఠతీ’’తి పుచ్ఛాయ ‘‘ఆమన్తా’’తి అనుఞ్ఞా కతా, పచ్ఛిమాయం పన ‘‘మనుస్సానం ఏకం చిత్తం యావతాయుకం తిట్ఠతీ’’తి ‘‘న హేవం వత్తబ్బే’’తి పటిక్ఖేపో కతో. అవిరోధో విభావేతబ్బో, యతో తత్థేవ అనుఞ్ఞా కతా, న పచ్ఛాతి అధిప్పాయో . వస్ససతాదీతి చ ఆది-సద్దేన న కేవలం ‘‘ద్వే వస్ససతానీ’’తి ఏవమాదియేవ సఙ్గహితం, అథ ఖో ‘‘ఏకం చిత్తం దివసం తిట్ఠతీ’’తి ఏవమాదిపీతి దట్ఠబ్బం. ‘‘ముహుత్తం ముహుత్తం ఉప్పజ్జతీతి పఞ్హో సకవాదినా పుచ్ఛితో వియ వుత్తో’’తి ఇదం విచారేతబ్బం. ‘‘ముహుత్తం ముహుత్తం ఉప్పజ్జతీ’’తి పఞ్హో పరవాదిస్స. ‘‘ఉప్పాదవయధమ్మినో’’తిఆదిసుత్తత్థవసేన పటిఞ్ఞా సకవాదిస్సాతి హి వుత్తం.
335. Evanti ‘‘ekacittaṃ yāvatāyukaṃ tiṭṭhatī’’ti vuttākārena. Aññatthāti arūpabhavato aññasmiṃ. Etenāti ‘‘ekameva cittaṃ āruppe tiṭṭhati , yāvatāyukaṃ tiṭṭhatī’’ti evaṃvādinā dutiyāpi aḍḍhakathā passitabbā paṭhamakathāya cirakālāvaṭṭhānavacanassa aññadatthu bhāvavibhāvanatoti adhippāyo. Purimāyāti ‘‘yāvatāyukaṃ tiṭṭhatī’’ti pañhato purimāya. Tattha hi ‘‘vassasataṃ tiṭṭhatī’’ti pucchāya ‘‘āmantā’’ti anuññā katā, pacchimāyaṃ pana ‘‘manussānaṃ ekaṃ cittaṃ yāvatāyukaṃ tiṭṭhatī’’ti ‘‘na hevaṃ vattabbe’’ti paṭikkhepo kato. Avirodho vibhāvetabbo, yato tattheva anuññā katā, na pacchāti adhippāyo . Vassasatādīti ca ādi-saddena na kevalaṃ ‘‘dve vassasatānī’’ti evamādiyeva saṅgahitaṃ, atha kho ‘‘ekaṃ cittaṃ divasaṃ tiṭṭhatī’’ti evamādipīti daṭṭhabbaṃ. ‘‘Muhuttaṃ muhuttaṃ uppajjatīti pañho sakavādinā pucchito viya vutto’’ti idaṃ vicāretabbaṃ. ‘‘Muhuttaṃ muhuttaṃ uppajjatī’’ti pañho paravādissa. ‘‘Uppādavayadhammino’’tiādisuttatthavasena paṭiññā sakavādissāti hi vuttaṃ.
చిత్తట్ఠితికథావణ్ణనా నిట్ఠితా.
Cittaṭṭhitikathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / అభిధమ్మపిటక • Abhidhammapiṭaka / కథావత్థుపాళి • Kathāvatthupāḷi / (౧౬) ౭. చిత్తట్ఠితికథా • (16) 7. Cittaṭṭhitikathā
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / అభిధమ్మపిటక (అట్ఠకథా) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / పఞ్చపకరణ-అట్ఠకథా • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ౭. చిత్తట్ఠితికథావణ్ణనా • 7. Cittaṭṭhitikathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / అభిధమ్మపిటక (టీకా) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / పఞ్చపకరణ-మూలటీకా • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ౭. చిత్తట్ఠితికథావణ్ణనా • 7. Cittaṭṭhitikathāvaṇṇanā