Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
੭. ਚਿਤ੍ਤਟ੍ਠਿਤਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
7. Cittaṭṭhitikathāvaṇṇanā
੩੩੫. ਇਦਾਨਿ ਚਿਤ੍ਤਟ੍ਠਿਤਿਕਥਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਯੇਸਂ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਚਿਤ੍ਤਞ੍ਚੇવ ਭવਙ੍ਗਚਿਤ੍ਤਞ੍ਚ ਅਨੁਪ੍ਪਬਨ੍ਧੇਨ ਪવਤ੍ਤਮਾਨਂ ਦਿਸ੍વਾ ‘‘ਏਕਮੇવ ਚਿਤ੍ਤਂ ਚਿਰਂ ਤਿਟ੍ਠਤੀ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਿ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਏਤਰਹਿ ਹੇਟ੍ਠਾ વੁਤ੍ਤਪ੍ਪਭੇਦਾਨਂ ਅਨ੍ਧਕਾਨਂ, ਤਂਲਦ੍ਧਿવਿਸੋਧਨਤ੍ਥਂ ਏਕਂ, ਚਿਤ੍ਤਂ ਦਿવਸਂ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ, ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਪਰવਾਦਿਸ੍ਸ। ਉਪਡ੍ਢਦਿવਸੋ ਉਪ੍ਪਾਦਕ੍ਖਣੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਠਿਤਿਕ੍ਖਣਂ ਅਨਾਮਸਿਤ੍વਾ ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਤ ਸਙ੍ਖਾਰਾ, ਉਪ੍ਪਾਦવਯਧਮ੍ਮਿਨੋ’’ਤਿ (ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੧.੧੮੬; ੨.੧੪੩) ਦੇਸਨਾਨਯੇਨ ਉਪ੍ਪਾਦવਯવਸੇਨੇવ ਪੁਚ੍ਛਾ ਕਤਾ।
335. Idāni cittaṭṭhitikathā nāma hoti. Tattha yesaṃ samāpatticittañceva bhavaṅgacittañca anuppabandhena pavattamānaṃ disvā ‘‘ekameva cittaṃ ciraṃ tiṭṭhatī’’ti laddhi seyyathāpi etarahi heṭṭhā vuttappabhedānaṃ andhakānaṃ, taṃladdhivisodhanatthaṃ ekaṃ, cittaṃ divasaṃ tiṭṭhatīti pucchā sakavādissa, paṭiññā paravādissa. Upaḍḍhadivaso uppādakkhaṇoti ettha ṭhitikkhaṇaṃ anāmasitvā ‘‘aniccā vata saṅkhārā, uppādavayadhammino’’ti (saṃ. ni. 1.186; 2.143) desanānayena uppādavayavaseneva pucchā katā.
ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਲਹੁਪਰਿવਤ੍ਤਾਤਿ ਪੁਟ੍ਠੋ ਚਿਤ੍ਤਤੋ ਲਹੁਤਰਪਰਿવਤ੍ਤਿਨੋ ਧਮ੍ਮੇ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਦੁਤਿਯਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਯਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਦੀਘਟ੍ਠਿਤਿਂ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਯਾવਤਾਯੁਕਂ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਪਞ੍ਹੇ ‘‘ਚੁਲ੍ਲਾਸੀਤਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਕਪ੍ਪਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਯੇ ਮਰੂ’’ਤਿਆਦਿવਚਨવਸੇਨ (ਮਹਾਨਿ॰ ੧੦) ਆਰੁਪ੍ਪਤੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਆਰੁਪ੍ਪੇ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਪਞ੍ਹੇ ਪਰવਾਦਿਸ੍ਸ ‘‘ਉਪ੍ਪਾਦવਯਧਮ੍ਮਿਨੋ’’ਤਿਆਦਿਸੁਤ੍ਤવਿਰੋਧਭਯੇਨ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਠਿਤਿਂ ਪਨਸ੍ਸ ਲਦ੍ਧਿવਸੇਨ ਇਚ੍ਛਤਿ। ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇવਾਤਿ।
Te dhammā cittena lahuparivattāti puṭṭho cittato lahutaraparivattino dhamme apassanto paṭikkhipati. Dutiyaṃ puṭṭho yassa cittassa dīghaṭṭhitiṃ icchati, taṃ sandhāya paṭijānāti. Yāvatāyukaṃ tiṭṭhatīti pañhe ‘‘cullāsītisahassāni, kappā tiṭṭhanti ye marū’’tiādivacanavasena (mahāni. 10) āruppato aññatra paṭikkhipati, āruppe paṭijānāti. Muhuttaṃ muhuttaṃ uppajjatīti pañhe paravādissa ‘‘uppādavayadhammino’’tiādisuttavirodhabhayena paṭijānāti. Ṭhitiṃ panassa laddhivasena icchati. Sesamettha uttānatthamevāti.
ਚਿਤ੍ਤਟ੍ਠਿਤਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।
Cittaṭṭhitikathāvaṇṇanā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / ਕਥਾવਤ੍ਥੁਪਾਲ਼ਿ • Kathāvatthupāḷi / (੧੬) ੭. ਚਿਤ੍ਤਟ੍ਠਿਤਿਕਥਾ • (16) 7. Cittaṭṭhitikathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ੭. ਚਿਤ੍ਤਟ੍ਠਿਤਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 7. Cittaṭṭhitikathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ੭. ਚਿਤ੍ਤਟ੍ਠਿਤਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 7. Cittaṭṭhitikathāvaṇṇanā