Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā

    ౫. చీవరఅచ్ఛిన్దనసిక్ఖాపదవణ్ణనా

    5. Cīvaraacchindanasikkhāpadavaṇṇanā

    ౬౩౨. సామన్తి సకసఞ్ఞితానియమనత్థం వుత్తం. సకసఞ్ఞితాయేవ హి అచ్ఛిన్దాపనఅచ్ఛిన్దనేసు నిస్సగ్గియం, తస్మా నిస్సగ్గియమూలఙ్గనిదస్సనమేతం. ‘‘చీవర’’న్తి వుత్తత్తా ‘‘అచీవరం అచ్ఛిన్దన్తస్స న నిస్సగ్గియ’’న్తి వుత్తమేవ హోతి. ‘‘దత్వాతి దత్వా వా దాపేత్వా వా’’తి కిఞ్చాపి పదభాజనం యుజ్జతి, అఞ్ఞస్స పన సన్తకం అఞ్ఞస్స భిక్ఖునో దాపేత్వా తం సయం వా అచ్ఛిన్దేయ్య, తేనేవ వా అచ్ఛిన్దాపేయ్యాతి అనిట్ఠప్పసఙ్గభయా న వుత్తం, అత్థతో పన అత్తనో సన్తకం అఞ్ఞేన సద్ధివిహారికాదినా దాపేత్వా, అఞ్ఞస్స సన్తకం వా తస్స విస్సాసా దాపేత్వా తం అచ్ఛిన్దేయ్య వా అచ్ఛిన్దాపేయ్య వా నిస్సగ్గియన్తి వేదితబ్బం, తఞ్చ ఖో అనపేక్ఖో దత్వా. యది ఏవం ‘‘చజిత్వా దిన్నం అచ్ఛిన్దిత్వా గణ్హన్తో భణ్డగ్ఘేన కారేతబ్బో’’తి ఇదం కిన్తి చే? సకసఞ్ఞాయ అగ్గహేత్వా అఞ్ఞాయ థేయ్యాయ గణ్హన్తం సన్ధాయ వుత్తం, తేనేవ వుత్తం ‘‘సకసఞ్ఞాయ గహితత్తా పనస్స పారాజికం నత్థీ’’తి, అపిచ ‘‘అనాపత్తి సో వా దేతి, తస్స వా విస్ససన్తో గణ్హాతీ’’తి వచనతోపి తం సిద్ధమేవ. ఏత్తావతా తావకాలికం కత్వా దిన్నం అచ్ఛిన్దన్తస్స అనాపత్తి సాధితా హోతి. ‘‘అమ్హాకం సన్తికే ఉపజ్ఝం గణ్హిస్సతీ’’తిఆదివచనం సామణేరస్స దానం దీపేతి, తఞ్చ ఇధ నాధిప్పేతం. పాళియం (పారా॰ ౬౩౩-౬౩౪) ఉపసమ్పన్నే తికపాచిత్తియం వియ అనుపసమ్పన్నే తికదుక్కటమ్పి ఆగతన్తి చే? న, తదధిప్పాయాజాననతో. అనుపసమ్పన్నకాలే ఏవం దత్వా అఞ్ఞస్స సన్తికే ఉపసమ్పన్నం దిస్వా కుపితో చే అచ్ఛిన్దతి, ఉపసమ్పన్నస్సేవ వా ‘‘సిక్ఖం పచ్చక్ఖాయ తుమ్హాకం సన్తికే ఉపసమ్పజ్జిస్సామీ’’తి వదన్తస్స దత్వా పున అచ్ఛిన్దతి చే, నిస్సగ్గియన్తి అయమేత్థ అధిప్పాయో.

    632.Sāmanti sakasaññitāniyamanatthaṃ vuttaṃ. Sakasaññitāyeva hi acchindāpanaacchindanesu nissaggiyaṃ, tasmā nissaggiyamūlaṅganidassanametaṃ. ‘‘Cīvara’’nti vuttattā ‘‘acīvaraṃ acchindantassa na nissaggiya’’nti vuttameva hoti. ‘‘Datvāti datvā vā dāpetvā vā’’ti kiñcāpi padabhājanaṃ yujjati, aññassa pana santakaṃ aññassa bhikkhuno dāpetvā taṃ sayaṃ vā acchindeyya, teneva vā acchindāpeyyāti aniṭṭhappasaṅgabhayā na vuttaṃ, atthato pana attano santakaṃ aññena saddhivihārikādinā dāpetvā, aññassa santakaṃ vā tassa vissāsā dāpetvā taṃ acchindeyya vā acchindāpeyya vā nissaggiyanti veditabbaṃ, tañca kho anapekkho datvā. Yadi evaṃ ‘‘cajitvā dinnaṃ acchinditvā gaṇhanto bhaṇḍagghena kāretabbo’’ti idaṃ kinti ce? Sakasaññāya aggahetvā aññāya theyyāya gaṇhantaṃ sandhāya vuttaṃ, teneva vuttaṃ ‘‘sakasaññāya gahitattā panassa pārājikaṃ natthī’’ti, apica ‘‘anāpatti so vā deti, tassa vā vissasanto gaṇhātī’’ti vacanatopi taṃ siddhameva. Ettāvatā tāvakālikaṃ katvā dinnaṃ acchindantassa anāpatti sādhitā hoti. ‘‘Amhākaṃ santike upajjhaṃ gaṇhissatī’’tiādivacanaṃ sāmaṇerassa dānaṃ dīpeti, tañca idha nādhippetaṃ. Pāḷiyaṃ (pārā. 633-634) upasampanne tikapācittiyaṃ viya anupasampanne tikadukkaṭampi āgatanti ce? Na, tadadhippāyājānanato. Anupasampannakāle evaṃ datvā aññassa santike upasampannaṃ disvā kupito ce acchindati, upasampannasseva vā ‘‘sikkhaṃ paccakkhāya tumhākaṃ santike upasampajjissāmī’’ti vadantassa datvā puna acchindati ce, nissaggiyanti ayamettha adhippāyo.

    ౬౩౩. సకిం ఆణత్తో బహుకమ్పి అచ్ఛిన్దతి, నిస్సగ్గియన్తి ఏకబద్ధత్తా ఏకం పాచిత్తియం, తం సన్ధాయేతం వుత్తం ‘‘ఆణత్తో బహూని గణ్హాతి, ఏకం పాచిత్తియ’’న్తి. మాతికాట్ఠకథాయం పన ‘‘వత్థుగణనాయ ఆపత్తియో’’తి వుత్తం, తం ఆణత్తియా బహుత్తా ‘‘సబ్బాని గణ్హా’’తి వదన్తస్స గాహం సన్ధాయ వుత్తం, తేనేవ తత్థ వుత్తం ‘‘ఏకవాచాయ సమ్బహులా ఆపత్తియో’’తి. ఏవం సన్తే పాళివచనం, అట్ఠకథావచనద్వయఞ్చ అఞ్ఞమఞ్ఞం సమేతి, పరసన్తకమ్పి నిస్సగ్గియం హోతి పంసుకూలఞ్చ, తేన ‘‘దుస్సన్తే బద్ధరూపియం వియా’’తి వుత్తం, తం తదత్థనియమదస్సనత్థం వుత్తం, యథావఛాదితం అచ్ఛిన్దనచిత్తేన సచిత్తకం, వచీకమ్మం పన కేవలం అచ్ఛిన్దాపేన్తస్సేవ ‘‘దేహీ’’తి బలక్కారేన గణ్హతోపి వేదితబ్బం, తం న యుత్తం ‘‘అనాపత్తి సో వా దేతీ’’తి వచనతో. ‘‘తుట్ఠో వా దుట్ఠో వా దేతి, అనాపత్తియేవా’’తి మాతికాట్ఠకథావచనతో వాతి చే? న, ఉభయత్థ అత్తనో రుచియా దానం సన్ధాయ వుత్తత్తా, పసయ్హావహారే అనాపత్తిప్పసఙ్గతో చ. ‘‘భిక్ఖుస్స సామం చీవరం దత్వా’తి పాళివచనతో చ మాతికాట్ఠకథాయ అఙ్గవవత్థానే ‘ఉపసమ్పన్నతా’తి వుత్తత్తా చ ఉభయత్థ దానహరణేసు భిక్ఖుభావో ఇచ్ఛితబ్బోతి దీపేతీ’’తి వదన్తి, ఇదమయుత్తన్తి నో తక్కోతి ఆచరియో. కస్మా? అనుపసమ్పన్నస్స చీవరం దత్వా తం ఉపసమ్పన్నకాలే అచ్ఛిన్దన్తస్స అనాపత్తిప్పసఙ్గతో. ‘‘అనుపసమ్పన్నస్స చీవరం వా అఞ్ఞం వా పరిక్ఖారం దత్వా…పే॰… ఆపత్తి దుక్కటస్సా’’తి వచనతో దుక్కటం తత్థ హోతీతి చే? నాసిద్ధత్తా, దానకాలే ఏవ ఉపసమ్పన్నతా పమాణన్తి అసిద్ధమేతం అట్ఠకథాయ వా పాళియా వా యుత్తితో వా, తస్మా తం న యుత్తన్తి అత్థో. అనుపసమ్పన్నస్స చీవరం దత్వా తస్సేవ అనుపసమ్పన్నకాలేయేవ చీవరం అచ్ఛిన్దన్తస్స దుక్కటం, ఉపసమ్పన్నకాలే వా దత్వా అనుపసమ్పన్నకాలే అచ్ఛిన్దన్తస్స దుక్కటన్తి తస్స వచనస్స ఇదం వికప్పన్తరఞ్చ సమ్భవతి, తస్మా (పారా॰ ౬౩౧ ఆదయో) వికప్పన్తరస్స సమ్భవతో చ న యుత్తం, యస్మా అనుపసమ్పన్నకాలే దత్వా ఉపసమ్పన్నకాలే అచ్ఛిన్దన్తస్స విసుం దుక్కటం న పఞ్ఞత్తం, తస్మా పురాణచీవరధోవాపనాదిసిక్ఖాపదేసు వియ అపరభాగే ఉపసమ్పన్నతా చేత్థ పమాణం, తస్మా ‘‘ఉపసమ్పన్నతా’’తి అఙ్గేసు వుత్తత్తా చ తం న యుత్తన్తి అత్థో. ఏత్థ ‘‘పచ్చాసీసన్తస్సేవ దానమధిప్పేతం, న నిస్సట్ఠదాన’’న్తి ధమ్మసిరిత్థేరో వదతి కిర, వీమంసితబ్బం.

    633. Sakiṃ āṇatto bahukampi acchindati, nissaggiyanti ekabaddhattā ekaṃ pācittiyaṃ, taṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ ‘‘āṇatto bahūni gaṇhāti, ekaṃ pācittiya’’nti. Mātikāṭṭhakathāyaṃ pana ‘‘vatthugaṇanāya āpattiyo’’ti vuttaṃ, taṃ āṇattiyā bahuttā ‘‘sabbāni gaṇhā’’ti vadantassa gāhaṃ sandhāya vuttaṃ, teneva tattha vuttaṃ ‘‘ekavācāya sambahulā āpattiyo’’ti. Evaṃ sante pāḷivacanaṃ, aṭṭhakathāvacanadvayañca aññamaññaṃ sameti, parasantakampi nissaggiyaṃ hoti paṃsukūlañca, tena ‘‘dussante baddharūpiyaṃ viyā’’ti vuttaṃ, taṃ tadatthaniyamadassanatthaṃ vuttaṃ, yathāvachāditaṃ acchindanacittena sacittakaṃ, vacīkammaṃ pana kevalaṃ acchindāpentasseva ‘‘dehī’’ti balakkārena gaṇhatopi veditabbaṃ, taṃ na yuttaṃ ‘‘anāpatti so vā detī’’ti vacanato. ‘‘Tuṭṭho vā duṭṭho vā deti, anāpattiyevā’’ti mātikāṭṭhakathāvacanato vāti ce? Na, ubhayattha attano ruciyā dānaṃ sandhāya vuttattā, pasayhāvahāre anāpattippasaṅgato ca. ‘‘Bhikkhussa sāmaṃ cīvaraṃ datvā’ti pāḷivacanato ca mātikāṭṭhakathāya aṅgavavatthāne ‘upasampannatā’ti vuttattā ca ubhayattha dānaharaṇesu bhikkhubhāvo icchitabboti dīpetī’’ti vadanti, idamayuttanti no takkoti ācariyo. Kasmā? Anupasampannassa cīvaraṃ datvā taṃ upasampannakāle acchindantassa anāpattippasaṅgato. ‘‘Anupasampannassa cīvaraṃ vā aññaṃ vā parikkhāraṃ datvā…pe… āpatti dukkaṭassā’’ti vacanato dukkaṭaṃ tattha hotīti ce? Nāsiddhattā, dānakāle eva upasampannatā pamāṇanti asiddhametaṃ aṭṭhakathāyapāḷiyā vā yuttito vā, tasmā taṃ na yuttanti attho. Anupasampannassa cīvaraṃ datvā tasseva anupasampannakāleyeva cīvaraṃ acchindantassa dukkaṭaṃ, upasampannakāle vā datvā anupasampannakāle acchindantassa dukkaṭanti tassa vacanassa idaṃ vikappantarañca sambhavati, tasmā (pārā. 631 ādayo) vikappantarassa sambhavato ca na yuttaṃ, yasmā anupasampannakāle datvā upasampannakāle acchindantassa visuṃ dukkaṭaṃ na paññattaṃ, tasmā purāṇacīvaradhovāpanādisikkhāpadesu viya aparabhāge upasampannatā cettha pamāṇaṃ, tasmā ‘‘upasampannatā’’ti aṅgesu vuttattā ca taṃ na yuttanti attho. Ettha ‘‘paccāsīsantasseva dānamadhippetaṃ, na nissaṭṭhadāna’’nti dhammasiritthero vadati kira, vīmaṃsitabbaṃ.

    చీవరఅచ్ఛిన్దనసిక్ఖాపదవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Cīvaraacchindanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావిభఙ్గ • Mahāvibhaṅga / ౫. చీవరఅచ్ఛిన్దనసిక్ఖాపదం • 5. Cīvaraacchindanasikkhāpadaṃ

    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావిభఙ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ౫. చీవరఅచ్ఛిన్దనసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 5. Cīvaraacchindanasikkhāpadavaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ౫. చీవరఅచ్ఛిన్దనసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 5. Cīvaraacchindanasikkhāpadavaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / ౫. చీవరఅచ్ఛిన్దనసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 5. Cīvaraacchindanasikkhāpadavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact