| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
๕. จีวรปฎิคฺคหณสิกฺขาปทวณฺณนา
5. Cīvarapaṭiggahaṇasikkhāpadavaṇṇanā
๕๐๘. ปญฺจเม อปญฺญเตฺต สิกฺขาปเทติ คณมฺหา โอหียนสิกฺขาปเท อปญฺญเตฺตฯ วิหารวารนฺติ วิหารปฎิชคฺคนวารํฯ โกฎฺฐาสสมฺปตฺตีติ สกลา องฺคปจฺจงฺคสมฺปตฺติฯ สพฺพปริยนฺตนฺติ ฉฎฺฐสฺส อญฺญจีวรสฺส อภาวา ปญฺจนฺนํ จีวรานํ เอกเมกํ สเพฺพสํ ปริยนฺตนฺติ สพฺพปริยนฺตํฯ อนฺตรวาสกาทีสุ หิ ปญฺจสุ เอกเมกํ อญฺญสฺส ฉฎฺฐสฺส อภาวา ปญฺจนฺนํ อนฺตเมว โหติฯ อถวา ปญฺจสุ จีวเรสุ เอกเมกํ อตฺตโน อญฺญสฺส ทุติยสฺส อภาวา อนฺตเมว โหตีติ สพฺพเมว ปริยนฺตนฺติ สพฺพปริยนฺตํ, สพฺพโส วา ปริยนฺตนฺติ สพฺพปริยนฺตํฯ เตนาห – ‘‘อญฺญํ…เป.… นตฺถี’’ติฯ ยถา ตสฺส มโนรโถ น ปูรตีติ ‘‘สรีรปาริปูริํ ปสฺสิสฺสามี’’ติ ตสฺส อุปฺปโนฺน มโนรโถ ยถา น ปูรติฯ เอวํ หตฺถตเลเยว ทเสฺสตฺวาติ สรีรํ อทเสฺสตฺวาว ทาตพฺพจีวรํ หตฺถตเล ‘‘หนฺทา’’ติ ทเสฺสตฺวาฯ
508. Pañcame apaññatte sikkhāpadeti gaṇamhā ohīyanasikkhāpade apaññatte. Vihāravāranti vihārapaṭijagganavāraṃ. Koṭṭhāsasampattīti sakalā aṅgapaccaṅgasampatti. Sabbapariyantanti chaṭṭhassa aññacīvarassa abhāvā pañcannaṃ cīvarānaṃ ekamekaṃ sabbesaṃ pariyantanti sabbapariyantaṃ. Antaravāsakādīsu hi pañcasu ekamekaṃ aññassa chaṭṭhassa abhāvā pañcannaṃ antameva hoti. Athavā pañcasu cīvaresu ekamekaṃ attano aññassa dutiyassa abhāvā antameva hotīti sabbameva pariyantanti sabbapariyantaṃ, sabbaso vā pariyantanti sabbapariyantaṃ. Tenāha – ‘‘aññaṃ…pe… natthī’’ti. Yathā tassa manoratho na pūratīti ‘‘sarīrapāripūriṃ passissāmī’’ti tassa uppanno manoratho yathā na pūrati. Evaṃ hatthataleyeva dassetvāti sarīraṃ adassetvāva dātabbacīvaraṃ hatthatale ‘‘handā’’ti dassetvā.
๕๑๐. วิหตฺถตายาติ วิหตหตฺถตาย, อคณตาย อปฺปจฺจยตาย อปฺปฎิสรณตายาติ วุตฺตํ โหติฯ สมภิตุนฺนตฺตาติ ปีฬิตตฺตาฯ ปริวเตฺตตพฺพํ ปริวตฺตํ, ปริวตฺตเมว ปาริวตฺตกํ, ปริวเตฺตตฺวา ทียมานนฺติ อโตฺถฯ
510.Vihatthatāyāti vihatahatthatāya, agaṇatāya appaccayatāya appaṭisaraṇatāyāti vuttaṃ hoti. Samabhitunnattāti pīḷitattā. Parivattetabbaṃ parivattaṃ, parivattameva pārivattakaṃ, parivattetvā dīyamānanti attho.
๕๑๒. อุปจาเรติ ทฺวาทสหตฺถูปจารํ สนฺธาย วทติฯ อุปจารํ วา มุญฺจิตฺวา ขิปนฺตีติ ทฺวาทสหตฺถํ มุญฺจิตฺวา โอรโต ฐเปนฺติ, น ปุริมสิกฺขาปเท วิย ทฺวาทสหตฺถพฺภนฺตเรเยวาติ อธิปฺปาโยฯ อญฺญตฺร ปาริวตฺตกาติ ยํ อนฺตมโส หรีตกขณฺฑมฺปิ ทตฺวา วา ทสฺสามีติ อาโภคํ กตฺวา วา ปาริวตฺตกํ คณฺหาติ, ตํ ฐเปตฺวาฯ อจิตฺตกภาเวน น สเมตีติ ยถา อญฺญาติกาย ญาติกสญฺญิสฺส เวมติกสฺส จ คณฺหโต อจิตฺตกตฺตา อาปตฺติ , เอวมิธาปิ ‘‘ภิกฺขุนิยา สนฺตกํ อิท’’นฺติ อชานิตฺวา คณฺหโตปิ อาปตฺติเยวาติ อธิปฺปาโยฯ วสฺสาวาสิกํ เทตีติ ปุคฺคลิกํ กตฺวา เทติฯ ปํสุกูลํ อตฺตโน อตฺถาย ฐปิตภาวํ ชานิตฺวา คณฺหเนฺตนปิ อญฺญสฺส สนฺตกํ คหิตํ นาม น โหตีติ อาห – ‘‘สเจ ปน สงฺการกูฎาทีสู’’ติอาทิฯ อสามิกญฺหิ ปํสุกูลนฺติ วุจฺจติฯ ปํสุกูลํ อธิฎฺฐหิตฺวาติ ‘‘อสามิกํ อิท’’นฺติ สญฺญํ อุปฺปาเทตฺวาฯ เอวํ ปน ปํสุกูลสญฺญํ อนุปฺปาเทตฺวา คณฺหิตุํ น วฎฺฎติฯ
512.Upacāreti dvādasahatthūpacāraṃ sandhāya vadati. Upacāraṃ vā muñcitvā khipantīti dvādasahatthaṃ muñcitvā orato ṭhapenti, na purimasikkhāpade viya dvādasahatthabbhantareyevāti adhippāyo. Aññatra pārivattakāti yaṃ antamaso harītakakhaṇḍampi datvā vā dassāmīti ābhogaṃ katvā vā pārivattakaṃ gaṇhāti, taṃ ṭhapetvā. Acittakabhāvena na sametīti yathā aññātikāya ñātikasaññissa vematikassa ca gaṇhato acittakattā āpatti , evamidhāpi ‘‘bhikkhuniyā santakaṃ ida’’nti ajānitvā gaṇhatopi āpattiyevāti adhippāyo. Vassāvāsikaṃ detīti puggalikaṃ katvā deti. Paṃsukūlaṃ attano atthāya ṭhapitabhāvaṃ jānitvā gaṇhantenapi aññassa santakaṃ gahitaṃ nāma na hotīti āha – ‘‘sace pana saṅkārakūṭādīsū’’tiādi. Asāmikañhi paṃsukūlanti vuccati. Paṃsukūlaṃ adhiṭṭhahitvāti ‘‘asāmikaṃ ida’’nti saññaṃ uppādetvā. Evaṃ pana paṃsukūlasaññaṃ anuppādetvā gaṇhituṃ na vaṭṭati.
๕๑๓. อญฺญาติกาย อญฺญาติกสญฺญีติ ติกปาจิตฺติยนฺติ เอตฺถ อิติ-สโทฺท อาทิอโตฺถฯ ตีณิ ปริมาณมสฺสาติ ติกํ, ติกญฺจ ตํ ปาจิตฺติยญฺจาติ ติกปาจิตฺติยํ, ตีณิ ปาจิตฺติยานีติ อโตฺถฯ
513.Aññātikāya aññātikasaññīti tikapācittiyanti ettha iti-saddo ādiattho. Tīṇi parimāṇamassāti tikaṃ, tikañca taṃ pācittiyañcāti tikapācittiyaṃ, tīṇi pācittiyānīti attho.
๕๑๔. ปตฺตตฺถวิกาทิํ ยํกิญฺจีติ อนธิฎฺฐานุปคํ สนฺธาย วทติฯ ‘‘จีวรํ นาม ฉนฺนํ จีวรานํ อญฺญตรํ จีวรํ วิกปฺปนุปคํ ปจฺฉิม’’นฺติ หิ วุตฺตตฺตา อธิฎฺฐานุปคํ ยํกิญฺจิ น วฎฺฎติฯ เตเนวาห – ‘‘วิกปฺปนุปคปจฺฉิมจีวรปฺปมาณ’’นฺติอาทิฯ ยสฺมา ภิสิจฺฉวิ มหนฺตาปิ เสนาสนสงฺคหิตตฺตา จีวรสงฺขฺยํ น คจฺฉตีติ เนว อธิฎฺฐานุปคา น วิกปฺปนุปคา จ, ตสฺมา อนธิฎฺฐานุปคสามญฺญโต วุตฺตํฯ สเจปิ มญฺจปฺปมาณา ภิสิจฺฉวิ โหติ, วฎฺฎติเยวาติฯ โก ปน วาโท ปตฺตตฺถวิกาทีสูติ มหติยาปิ ตาว ภิสิจฺฉวิยา อนธิฎฺฐานุปคตฺตา อนาปตฺติ, ตโต ขุทฺทกตเรสุ อนธิฎฺฐานุปเคสุ ปตฺตตฺถวิกาทีสุ กิเมว วตฺตพฺพนฺติ อธิปฺปาโยฯ ปฎิคฺคหณํ กิริยา, อปริวตฺตนํ อกิริยาฯ วิกปฺปนุปคจีวรตา, ปาริวตฺตกาภาโว, อญฺญาติกาย หตฺถโต คหณนฺติ อิมาเนตฺถ ตีณิ องฺคานิฯ
514.Pattatthavikādiṃ yaṃkiñcīti anadhiṭṭhānupagaṃ sandhāya vadati. ‘‘Cīvaraṃ nāma channaṃ cīvarānaṃ aññataraṃ cīvaraṃ vikappanupagaṃ pacchima’’nti hi vuttattā adhiṭṭhānupagaṃ yaṃkiñci na vaṭṭati. Tenevāha – ‘‘vikappanupagapacchimacīvarappamāṇa’’ntiādi. Yasmā bhisicchavi mahantāpi senāsanasaṅgahitattā cīvarasaṅkhyaṃ na gacchatīti neva adhiṭṭhānupagā na vikappanupagā ca, tasmā anadhiṭṭhānupagasāmaññato vuttaṃ. Sacepi mañcappamāṇā bhisicchavi hoti, vaṭṭatiyevāti. Ko pana vādo pattatthavikādīsūti mahatiyāpi tāva bhisicchaviyā anadhiṭṭhānupagattā anāpatti, tato khuddakataresu anadhiṭṭhānupagesu pattatthavikādīsu kimeva vattabbanti adhippāyo. Paṭiggahaṇaṃ kiriyā, aparivattanaṃ akiriyā. Vikappanupagacīvaratā, pārivattakābhāvo, aññātikāya hatthato gahaṇanti imānettha tīṇi aṅgāni.
จีวรปฎิคฺคหณสิกฺขาปทวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Cīvarapaṭiggahaṇasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / มหาวิภงฺค • Mahāvibhaṅga / ๕. จีวรปฎิคฺคหณสิกฺขาปทํ • 5. Cīvarapaṭiggahaṇasikkhāpadaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / มหาวิภงฺค-อฎฺฐกถา • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ๕. จีวรปฎิคฺคหณสิกฺขาปทวณฺณนา • 5. Cīvarapaṭiggahaṇasikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / ๕. จีวรปฎิคฺคหณสิกฺขาปทวณฺณนา • 5. Cīvarapaṭiggahaṇasikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / ๕. จีวรปฎิคฺคหณสิกฺขาปทวณฺณนา • 5. Cīvarapaṭiggahaṇasikkhāpadavaṇṇanā
