Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
၅. စီဝရပဋိဂ္ဂဟဏသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
5. Cīvarapaṭiggahaṇasikkhāpadavaṇṇanā
၅၀၈. ပဉ္စမေ အပညတ္တေ သိက္ခာပဒေတိ ဂဏမ္ဟာ ဩဟီယနသိက္ခာပဒေ အပညတ္တေ။ ဝိဟာရဝာရန္တိ ဝိဟာရပဋိဇဂ္ဂနဝာရံ။ ကောဋ္ဌာသသမ္ပတ္တီတိ သကလာ အင္ဂပစ္စင္ဂသမ္ပတ္တိ။ သဗ္ဗပရိယန္တန္တိ ဆဋ္ဌသ္သ အညစီဝရသ္သ အဘာဝာ ပဉ္စန္နံ စီဝရာနံ ဧကမေကံ သဗ္ဗေသံ ပရိယန္တန္တိ သဗ္ဗပရိယန္တံ။ အန္တရဝာသကာဒီသု ဟိ ပဉ္စသု ဧကမေကံ အညသ္သ ဆဋ္ဌသ္သ အဘာဝာ ပဉ္စန္နံ အန္တမေဝ ဟောတိ။ အထဝာ ပဉ္စသု စီဝရေသု ဧကမေကံ အတ္တနော အညသ္သ ဒုတိယသ္သ အဘာဝာ အန္တမေဝ ဟောတီတိ သဗ္ဗမေဝ ပရိယန္တန္တိ သဗ္ဗပရိယန္တံ, သဗ္ဗသော ဝာ ပရိယန္တန္တိ သဗ္ဗပရိယန္တံ။ တေနာဟ – ‘‘အညံ။ပေ.။ နတ္ထီ’’တိ။ ယထာ တသ္သ မနောရထော န ပူရတီတိ ‘‘သရီရပာရိပူရိံ ပသ္သိသ္သာမီ’’တိ တသ္သ ဥပ္ပန္နော မနောရထော ယထာ န ပူရတိ။ ဧဝံ ဟတ္ထတလေယေဝ ဒသ္သေတ္ဝာတိ သရီရံ အဒသ္သေတ္ဝာဝ ဒာတဗ္ဗစီဝရံ ဟတ္ထတလေ ‘‘ဟန္ဒာ’’တိ ဒသ္သေတ္ဝာ။
508. Pañcame apaññatte sikkhāpadeti gaṇamhā ohīyanasikkhāpade apaññatte. Vihāravāranti vihārapaṭijagganavāraṃ. Koṭṭhāsasampattīti sakalā aṅgapaccaṅgasampatti. Sabbapariyantanti chaṭṭhassa aññacīvarassa abhāvā pañcannaṃ cīvarānaṃ ekamekaṃ sabbesaṃ pariyantanti sabbapariyantaṃ. Antaravāsakādīsu hi pañcasu ekamekaṃ aññassa chaṭṭhassa abhāvā pañcannaṃ antameva hoti. Athavā pañcasu cīvaresu ekamekaṃ attano aññassa dutiyassa abhāvā antameva hotīti sabbameva pariyantanti sabbapariyantaṃ, sabbaso vā pariyantanti sabbapariyantaṃ. Tenāha – ‘‘aññaṃ…pe… natthī’’ti. Yathā tassa manoratho na pūratīti ‘‘sarīrapāripūriṃ passissāmī’’ti tassa uppanno manoratho yathā na pūrati. Evaṃ hatthataleyeva dassetvāti sarīraṃ adassetvāva dātabbacīvaraṃ hatthatale ‘‘handā’’ti dassetvā.
၅၁၀. ဝိဟတ္ထတာယာတိ ဝိဟတဟတ္ထတာယ, အဂဏတာယ အပ္ပစ္စယတာယ အပ္ပဋိသရဏတာယာတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ သမဘိတုန္နတ္တာတိ ပီဠိတတ္တာ။ ပရိဝတ္တေတဗ္ဗံ ပရိဝတ္တံ, ပရိဝတ္တမေဝ ပာရိဝတ္တကံ, ပရိဝတ္တေတ္ဝာ ဒီယမာနန္တိ အတ္ထော။
510.Vihatthatāyāti vihatahatthatāya, agaṇatāya appaccayatāya appaṭisaraṇatāyāti vuttaṃ hoti. Samabhitunnattāti pīḷitattā. Parivattetabbaṃ parivattaṃ, parivattameva pārivattakaṃ, parivattetvā dīyamānanti attho.
၅၁၂. ဥပစာရေတိ ဒ္ဝာဒသဟတ္ထူပစာရံ သန္ဓာယ ဝဒတိ။ ဥပစာရံ ဝာ မုဉ္စိတ္ဝာ ခိပန္တီတိ ဒ္ဝာဒသဟတ္ထံ မုဉ္စိတ္ဝာ ဩရတော ဌပေန္တိ, န ပုရိမသိက္ခာပဒေ ဝိယ ဒ္ဝာဒသဟတ္ထဗ္ဘန္တရေယေဝာတိ အဓိပ္ပာယော။ အညတ္ရ ပာရိဝတ္တကာတိ ယံ အန္တမသော ဟရီတကခဏ္ဍမ္ပိ ဒတ္ဝာ ဝာ ဒသ္သာမီတိ အာဘောဂံ ကတ္ဝာ ဝာ ပာရိဝတ္တကံ ဂဏ္ဟာတိ, တံ ဌပေတ္ဝာ။ အစိတ္တကဘာဝေန န သမေတီတိ ယထာ အညာတိကာယ ဉာတိကသညိသ္သ ဝေမတိကသ္သ စ ဂဏ္ဟတော အစိတ္တကတ္တာ အာပတ္တိ , ဧဝမိဓာပိ ‘‘ဘိက္ခုနိယာ သန္တကံ ဣဒ’’န္တိ အဇာနိတ္ဝာ ဂဏ္ဟတောပိ အာပတ္တိယေဝာတိ အဓိပ္ပာယော။ ဝသ္သာဝာသိကံ ဒေတီတိ ပုဂ္ဂလိကံ ကတ္ဝာ ဒေတိ။ ပံသုကူလံ အတ္တနော အတ္ထာယ ဌပိတဘာဝံ ဇာနိတ္ဝာ ဂဏ္ဟန္တေနပိ အညသ္သ သန္တကံ ဂဟိတံ နာမ န ဟောတီတိ အာဟ – ‘‘သစေ ပန သင္ကာရကူဋာဒီသူ’’တိအာဒိ။ အသာမိကဉ္ဟိ ပံသုကူလန္တိ ဝုစ္စတိ။ ပံသုကူလံ အဓိဋ္ဌဟိတ္ဝာတိ ‘‘အသာမိကံ ဣဒ’’န္တိ သညံ ဥပ္ပာဒေတ္ဝာ။ ဧဝံ ပန ပံသုကူလသညံ အနုပ္ပာဒေတ္ဝာ ဂဏ္ဟိတုံ န ဝဋ္ဋတိ။
512.Upacāreti dvādasahatthūpacāraṃ sandhāya vadati. Upacāraṃ vā muñcitvā khipantīti dvādasahatthaṃ muñcitvā orato ṭhapenti, na purimasikkhāpade viya dvādasahatthabbhantareyevāti adhippāyo. Aññatra pārivattakāti yaṃ antamaso harītakakhaṇḍampi datvā vā dassāmīti ābhogaṃ katvā vā pārivattakaṃ gaṇhāti, taṃ ṭhapetvā. Acittakabhāvena na sametīti yathā aññātikāya ñātikasaññissa vematikassa ca gaṇhato acittakattā āpatti , evamidhāpi ‘‘bhikkhuniyā santakaṃ ida’’nti ajānitvā gaṇhatopi āpattiyevāti adhippāyo. Vassāvāsikaṃ detīti puggalikaṃ katvā deti. Paṃsukūlaṃ attano atthāya ṭhapitabhāvaṃ jānitvā gaṇhantenapi aññassa santakaṃ gahitaṃ nāma na hotīti āha – ‘‘sace pana saṅkārakūṭādīsū’’tiādi. Asāmikañhi paṃsukūlanti vuccati. Paṃsukūlaṃ adhiṭṭhahitvāti ‘‘asāmikaṃ ida’’nti saññaṃ uppādetvā. Evaṃ pana paṃsukūlasaññaṃ anuppādetvā gaṇhituṃ na vaṭṭati.
၅၁၃. အညာတိကာယ အညာတိကသညီတိ တိကပာစိတ္တိယန္တိ ဧတ္ထ ဣတိ-သဒ္ဒော အာဒိအတ္ထော။ တီဏိ ပရိမာဏမသ္သာတိ တိကံ, တိကဉ္စ တံ ပာစိတ္တိယဉ္စာတိ တိကပာစိတ္တိယံ, တီဏိ ပာစိတ္တိယာနီတိ အတ္ထော။
513.Aññātikāya aññātikasaññīti tikapācittiyanti ettha iti-saddo ādiattho. Tīṇi parimāṇamassāti tikaṃ, tikañca taṃ pācittiyañcāti tikapācittiyaṃ, tīṇi pācittiyānīti attho.
၅၁၄. ပတ္တတ္ထဝိကာဒိံ ယံကိဉ္စီတိ အနဓိဋ္ဌာနုပဂံ သန္ဓာယ ဝဒတိ။ ‘‘စီဝရံ နာမ ဆန္နံ စီဝရာနံ အညတရံ စီဝရံ ဝိကပ္ပနုပဂံ ပစ္ဆိမ’’န္တိ ဟိ ဝုတ္တတ္တာ အဓိဋ္ဌာနုပဂံ ယံကိဉ္စိ န ဝဋ္ဋတိ။ တေနေဝာဟ – ‘‘ဝိကပ္ပနုပဂပစ္ဆိမစီဝရပ္ပမာဏ’’န္တိအာဒိ။ ယသ္မာ ဘိသိစ္ဆဝိ မဟန္တာပိ သေနာသနသင္ဂဟိတတ္တာ စီဝရသင္ခ္ယံ န ဂစ္ဆတီတိ နေဝ အဓိဋ္ဌာနုပဂာ န ဝိကပ္ပနုပဂာ စ, တသ္မာ အနဓိဋ္ဌာနုပဂသာမညတော ဝုတ္တံ။ သစေပိ မဉ္စပ္ပမာဏာ ဘိသိစ္ဆဝိ ဟောတိ, ဝဋ္ဋတိယေဝာတိ။ ကော ပန ဝာဒော ပတ္တတ္ထဝိကာဒီသူတိ မဟတိယာပိ တာဝ ဘိသိစ္ဆဝိယာ အနဓိဋ္ဌာနုပဂတ္တာ အနာပတ္တိ, တတော ခုဒ္ဒကတရေသု အနဓိဋ္ဌာနုပဂေသု ပတ္တတ္ထဝိကာဒီသု ကိမေဝ ဝတ္တဗ္ဗန္တိ အဓိပ္ပာယော။ ပဋိဂ္ဂဟဏံ ကိရိယာ, အပရိဝတ္တနံ အကိရိယာ။ ဝိကပ္ပနုပဂစီဝရတာ, ပာရိဝတ္တကာဘာဝော, အညာတိကာယ ဟတ္ထတော ဂဟဏန္တိ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင္ဂာနိ။
514.Pattatthavikādiṃ yaṃkiñcīti anadhiṭṭhānupagaṃ sandhāya vadati. ‘‘Cīvaraṃ nāma channaṃ cīvarānaṃ aññataraṃ cīvaraṃ vikappanupagaṃ pacchima’’nti hi vuttattā adhiṭṭhānupagaṃ yaṃkiñci na vaṭṭati. Tenevāha – ‘‘vikappanupagapacchimacīvarappamāṇa’’ntiādi. Yasmā bhisicchavi mahantāpi senāsanasaṅgahitattā cīvarasaṅkhyaṃ na gacchatīti neva adhiṭṭhānupagā na vikappanupagā ca, tasmā anadhiṭṭhānupagasāmaññato vuttaṃ. Sacepi mañcappamāṇā bhisicchavi hoti, vaṭṭatiyevāti. Ko pana vādo pattatthavikādīsūti mahatiyāpi tāva bhisicchaviyā anadhiṭṭhānupagattā anāpatti, tato khuddakataresu anadhiṭṭhānupagesu pattatthavikādīsu kimeva vattabbanti adhippāyo. Paṭiggahaṇaṃ kiriyā, aparivattanaṃ akiriyā. Vikappanupagacīvaratā, pārivattakābhāvo, aññātikāya hatthato gahaṇanti imānettha tīṇi aṅgāni.
စီဝရပဋိဂ္ဂဟဏသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Cīvarapaṭiggahaṇasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / မဟာဝိဘင္ဂ • Mahāvibhaṅga / ၅. စီဝရပဋိဂ္ဂဟဏသိက္ခာပဒံ • 5. Cīvarapaṭiggahaṇasikkhāpadaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝိဘင္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ၅. စီဝရပဋိဂ္ဂဟဏသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 5. Cīvarapaṭiggahaṇasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ၅. စီဝရပဋိဂ္ဂဟဏသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 5. Cīvarapaṭiggahaṇasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ၅. စီဝရပဋိဂ္ဂဟဏသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 5. Cīvarapaṭiggahaṇasikkhāpadavaṇṇanā