Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මහාවිභඞ්ග-අට්ඨකථා • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā |
5. චීවරපටිග්ගහණසික්ඛාපදවණ්ණනා
5. Cīvarapaṭiggahaṇasikkhāpadavaṇṇanā
508. තෙන සමයෙනාති චීවරපටිග්ගහණසික්ඛාපදං. තත්ථ පිණ්ඩපාතපටික්කන්තාති පිණ්ඩපාතතො පටික්කන්තා. යෙන අන්ධවනං තෙනුපසඞ්කමීති අපඤ්ඤත්තෙ සික්ඛාපදෙ යෙන අන්ධවනං තෙනුපසඞ්කමි. කතකම්මාති කතචොරිකකම්මා, සන්ධිච්ඡෙදනාදීහි පරභණ්ඩං හරිතාති වුත්තං හොති. චොරගාමණිකොති චොරජෙට්ඨකො. සො කිර පුබ්බෙ ථෙරිං ජානාති, තස්මා චොරානං පුරතො ගච්ඡන්තො දිස්වා ‘‘ඉතො මා ගච්ඡථ, සබ්බෙ ඉතො එථා’’ති තෙ ගහෙත්වා අඤ්ඤෙන මග්ගෙන අගමාසි. සමාධිම්හා වුට්ඨහිත්වාති ථෙරී කිර පරිච්ඡින්නවෙලායංයෙව සමාධිම්හා වුට්ඨහි. සොපි තස්මිංයෙව ඛණෙ එවං අවච, තස්මා සා අස්සොසි, සුත්වා ච ‘‘නත්ථි දානි අඤ්ඤො එත්ථ සමණො වා බ්රාහ්මණො වා අඤ්ඤත්ර මයා’’ති තං මංසං අග්ගහෙසි. තෙන වුත්තං – ‘‘අථ ඛො උප්පලවණ්ණා භික්ඛුනී’’තිආදි.
508.Tena samayenāti cīvarapaṭiggahaṇasikkhāpadaṃ. Tattha piṇḍapātapaṭikkantāti piṇḍapātato paṭikkantā. Yena andhavanaṃ tenupasaṅkamīti apaññatte sikkhāpade yena andhavanaṃ tenupasaṅkami. Katakammāti katacorikakammā, sandhicchedanādīhi parabhaṇḍaṃ haritāti vuttaṃ hoti. Coragāmaṇikoti corajeṭṭhako. So kira pubbe theriṃ jānāti, tasmā corānaṃ purato gacchanto disvā ‘‘ito mā gacchatha, sabbe ito ethā’’ti te gahetvā aññena maggena agamāsi. Samādhimhā vuṭṭhahitvāti therī kira paricchinnavelāyaṃyeva samādhimhā vuṭṭhahi. Sopi tasmiṃyeva khaṇe evaṃ avaca, tasmā sā assosi, sutvā ca ‘‘natthi dāni añño ettha samaṇo vā brāhmaṇo vā aññatra mayā’’ti taṃ maṃsaṃ aggahesi. Tena vuttaṃ – ‘‘atha kho uppalavaṇṇā bhikkhunī’’tiādi.
ඔහිය්යකොති අවහීයකො අවසෙසො, විහාරවාරං පත්වා එකොව විහාරෙ ඨිතොති අත්ථො. සචෙ මෙ ත්වං අන්තරවාසකං දදෙය්යාසීති කස්මා ආහ? සණ්හං ඝනමට්ඨං අන්තරවාසකං දිස්වා ලොභෙන, අපිච අප්පකො තස්සා අන්තරවාසකෙ ලොභො, ථෙරියා පන සිඛාප්පත්තා කොට්ඨාසසම්පත්ති තෙනස්සා සරීරපාරිපූරිං පස්සිස්සාමීති විසමලොභං උප්පාදෙත්වා එවමාහ. අන්තිමන්ති පඤ්චන්නං චීවරානං සබ්බපරියන්තං හුත්වා අන්තිමං, අන්තිමන්ති පච්ඡිමං. අඤ්ඤං ලෙසෙනාපි විකප්පෙත්වා වා පච්චුද්ධරිත්වා වා ඨපිතං චීවරං නත්ථීති එවං යථාඅනුඤ්ඤාතානං පඤ්චන්නං චීවරානං ධාරණවසෙනෙව ආහ, න ලොභෙන, න හි ඛීණාසවානං ලොභො අත්ථි. නිප්පීළියමානාති උපමං දස්සෙත්වා ගාළ්හං පීළයමානා.
Ohiyyakoti avahīyako avaseso, vihāravāraṃ patvā ekova vihāre ṭhitoti attho. Sace me tvaṃ antaravāsakaṃ dadeyyāsīti kasmā āha? Saṇhaṃ ghanamaṭṭhaṃ antaravāsakaṃ disvā lobhena, apica appako tassā antaravāsake lobho, theriyā pana sikhāppattā koṭṭhāsasampatti tenassā sarīrapāripūriṃ passissāmīti visamalobhaṃ uppādetvā evamāha. Antimanti pañcannaṃ cīvarānaṃ sabbapariyantaṃ hutvā antimaṃ, antimanti pacchimaṃ. Aññaṃ lesenāpi vikappetvā vā paccuddharitvā vā ṭhapitaṃ cīvaraṃ natthīti evaṃ yathāanuññātānaṃ pañcannaṃ cīvarānaṃ dhāraṇavaseneva āha, na lobhena, na hi khīṇāsavānaṃ lobho atthi. Nippīḷiyamānāti upamaṃ dassetvā gāḷhaṃ pīḷayamānā.
අන්තරවාසකං දත්වා උපස්සයං අගමාසීති සඞ්කච්චිකං නිවාසෙත්වා යථා තස්ස මනොරථො න පූරති, එවං හත්ථතලෙයෙව දස්සෙත්වා අගමාසි.
Antaravāsakaṃdatvā upassayaṃ agamāsīti saṅkaccikaṃ nivāsetvā yathā tassa manoratho na pūrati, evaṃ hatthataleyeva dassetvā agamāsi.
510. කස්මා පාරිවත්තකචීවරං අප්පටිගණ්හන්තෙ උජ්ඣායිංසු? ‘‘සචෙ එත්තකොපි අම්හෙසු අය්යානං විස්සාසො නත්ථි, කථං මයං යාපෙස්සාමා’’ති විහත්ථතාය සමභිතුන්නත්තා.
510. Kasmā pārivattakacīvaraṃ appaṭigaṇhante ujjhāyiṃsu? ‘‘Sace ettakopi amhesu ayyānaṃ vissāso natthi, kathaṃ mayaṃ yāpessāmā’’ti vihatthatāya samabhitunnattā.
අනුජානාමි භික්ඛවෙ ඉමෙසං පඤ්චන්නන්ති ඉමෙසං පඤ්චන්නං සහධම්මිකානං සමසද්ධානං සමසීලානං සමදිට්ඨීනං පාරිවත්තකං ගහෙතුං අනුජානාමීති අත්ථො.
Anujānāmi bhikkhave imesaṃ pañcannanti imesaṃ pañcannaṃ sahadhammikānaṃ samasaddhānaṃ samasīlānaṃ samadiṭṭhīnaṃ pārivattakaṃ gahetuṃ anujānāmīti attho.
512. පයොගෙ දුක්කටන්ති ගහණත්ථාය හත්ථප්පසාරණාදීසු දුක්කටං. පටිලාභෙනාති පටිග්ගහණෙන. තත්ථ ච හත්ථෙන වා හත්ථෙ දෙතු, පාදමූලෙ වා ඨපෙතු, උපරි වා ඛිපතු, සො චෙ සාදියති , ගහිතමෙව හොති. සචෙ පන සික්ඛමානාසාමණෙරසාමණෙරීඋපාසකඋපාසිකාදීනං හත්ථෙ පෙසිතං පටිග්ගණ්හාති, අනාපත්ති. ධම්මකථං කථෙන්තස්ස චතස්සොපි පරිසා චීවරානි ච නානාවිරාගවත්ථානි ච ආනෙත්වා පාදමූලෙ ඨපෙන්ති, උපචාරෙ වා ඨත්වා උපචාරං වා මුඤ්චිත්වා ඛිපන්ති, යං තත්ථ භික්ඛුනීනං සන්තකං, තං අඤ්ඤත්ර පාරිවත්තකා ගණ්හන්තස්ස ආපත්තියෙව. අථ පන රත්තිභාගෙ ඛිත්තානි හොන්ති, ‘‘ඉදං භික්ඛුනියා, ඉදං අඤ්ඤෙස’’න්ති ඤාතුං න සක්කා, පාරිවත්තකකිච්චං නත්ථීති මහාපච්චරියං කුරුන්දියඤ්ච වුත්තං, තං අචිත්තකභාවෙන න සමෙති. සචෙ භික්ඛුනී වස්සාවාසිකං දෙති, පාරිවත්තකමෙව කාතබ්බං. සචෙ පන සඞ්කාරකූටාදීසු ඨපෙති, ‘‘පංසුකූලං ගණ්හිස්සන්තී’’ති පංසුකූලං අධිට්ඨහිත්වා ගහෙතුං වට්ටති.
512.Payoge dukkaṭanti gahaṇatthāya hatthappasāraṇādīsu dukkaṭaṃ. Paṭilābhenāti paṭiggahaṇena. Tattha ca hatthena vā hatthe detu, pādamūle vā ṭhapetu, upari vā khipatu, so ce sādiyati , gahitameva hoti. Sace pana sikkhamānāsāmaṇerasāmaṇerīupāsakaupāsikādīnaṃ hatthe pesitaṃ paṭiggaṇhāti, anāpatti. Dhammakathaṃ kathentassa catassopi parisā cīvarāni ca nānāvirāgavatthāni ca ānetvā pādamūle ṭhapenti, upacāre vā ṭhatvā upacāraṃ vā muñcitvā khipanti, yaṃ tattha bhikkhunīnaṃ santakaṃ, taṃ aññatra pārivattakā gaṇhantassa āpattiyeva. Atha pana rattibhāge khittāni honti, ‘‘idaṃ bhikkhuniyā, idaṃ aññesa’’nti ñātuṃ na sakkā, pārivattakakiccaṃ natthīti mahāpaccariyaṃ kurundiyañca vuttaṃ, taṃ acittakabhāvena na sameti. Sace bhikkhunī vassāvāsikaṃ deti, pārivattakameva kātabbaṃ. Sace pana saṅkārakūṭādīsu ṭhapeti, ‘‘paṃsukūlaṃ gaṇhissantī’’ti paṃsukūlaṃ adhiṭṭhahitvā gahetuṃ vaṭṭati.
513. අඤ්ඤාතිකාය අඤ්ඤාතිකසඤ්ඤීති තිකපාචිත්තියං. එකතො උපසම්පන්නායාති භික්ඛුනීනං සන්තිකෙ උපසම්පන්නාය හත්ථතො ගණ්හන්තස්ස දුක්කටං, භික්ඛූනං සන්තිකෙ උපසම්පන්නාය පන පාචිත්තියමෙව.
513.Aññātikāya aññātikasaññīti tikapācittiyaṃ. Ekato upasampannāyāti bhikkhunīnaṃ santike upasampannāya hatthato gaṇhantassa dukkaṭaṃ, bhikkhūnaṃ santike upasampannāya pana pācittiyameva.
514. පරිත්තෙන වා විපුලන්ති අප්පග්ඝචීවරෙන වා උපාහනත්ථවිකපත්තත්ථවිකඅංසබද්ධකකායබන්ධනාදිනා වා මහග්ඝං චෙතාපෙත්වා සචෙපි චීවරං පටිග්ගණ්හාති, අනාපත්ති. මහාපච්චරියං පන ‘‘අන්තමසො හරීතකීඛණ්ඩෙනාපී’’ති වුත්තං. විපුලෙන වා පරිත්තන්ති ඉදං වුත්තවිපල්ලාසෙන වෙදිතබ්බං. අඤ්ඤං පරික්ඛාරන්ති පත්තත්ථවිකාදිං යං කිඤ්චි විකප්පනුපගපච්ඡිමචීවරප්පමාණං පන පටපරිස්සාවනම්පි න වට්ටති. යං නෙව අධිට්ඨානුපගං න විකප්පනුපගං තං සබ්බං වට්ටති. සචෙපි මඤ්චප්පමාණා භිසිච්ඡවි හොති, වට්ටතියෙව; කො පන වාදො පත්තත්ථවිකාදීසු. සෙසං උත්තානත්ථමෙව.
514.Parittena vā vipulanti appagghacīvarena vā upāhanatthavikapattatthavikaaṃsabaddhakakāyabandhanādinā vā mahagghaṃ cetāpetvā sacepi cīvaraṃ paṭiggaṇhāti, anāpatti. Mahāpaccariyaṃ pana ‘‘antamaso harītakīkhaṇḍenāpī’’ti vuttaṃ. Vipulena vā parittanti idaṃ vuttavipallāsena veditabbaṃ. Aññaṃ parikkhāranti pattatthavikādiṃ yaṃ kiñci vikappanupagapacchimacīvarappamāṇaṃ pana paṭaparissāvanampi na vaṭṭati. Yaṃ neva adhiṭṭhānupagaṃ na vikappanupagaṃ taṃ sabbaṃ vaṭṭati. Sacepi mañcappamāṇā bhisicchavi hoti, vaṭṭatiyeva; ko pana vādo pattatthavikādīsu. Sesaṃ uttānatthameva.
සමුට්ඨානාදීසු ඉදං ඡසමුට්ඨානං, කිරියාකිරියං, නොසඤ්ඤාවිමොක්ඛං, අචිත්තකං , පණ්ණත්තිවජ්ජං, කායකම්මංවචීකම්මං, තිචිත්තං, තිවෙදනන්ති.
Samuṭṭhānādīsu idaṃ chasamuṭṭhānaṃ, kiriyākiriyaṃ, nosaññāvimokkhaṃ, acittakaṃ , paṇṇattivajjaṃ, kāyakammaṃvacīkammaṃ, ticittaṃ, tivedananti.
චීවරපටිග්ගහණසික්ඛාපදවණ්ණනා නිට්ඨිතා.
Cīvarapaṭiggahaṇasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවිභඞ්ග • Mahāvibhaṅga / 5. චීවරපටිග්ගහණසික්ඛාපදං • 5. Cīvarapaṭiggahaṇasikkhāpadaṃ
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / 5. චීවරපටිග්ගහණසික්ඛාපදවණ්ණනා • 5. Cīvarapaṭiggahaṇasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / 5. චීවරපටිග්ගහණසික්ඛාපදවණ්ණනා • 5. Cīvarapaṭiggahaṇasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / 5. චීවරපටිග්ගහණසික්ඛාපදවණ්ණනා • 5. Cīvarapaṭiggahaṇasikkhāpadavaṇṇanā