| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
5. චීවරපටිග්‌ගහණසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා
5. Cīvarapaṭiggahaṇasikkhāpadavaṇṇanā
508. පඤ්‌චමෙ අපඤ්‌ඤත්‌තෙ සික්‌ඛාපදෙති ගණම්‌හා ඔහීයනසික්‌ඛාපදෙ අපඤ්‌ඤත්‌තෙ. විහාරවාරන්‌ති විහාරපටිජග්‌ගනවාරං. කොට්‌ඨාසසම්‌පත්‌තීති සකලා අඞ්‌ගපච්‌චඞ්‌ගසම්‌පත්‌ති. සබ්‌බපරියන්‌තන්‌ති ඡට්‌ඨස්‌ස අඤ්‌ඤචීවරස්‌ස අභාවා පඤ්‌චන්‌නං චීවරානං එකමෙකං සබ්‌බෙසං පරියන්‌තන්‌ති සබ්‌බපරියන්‌තං. අන්‌තරවාසකාදීසු හි පඤ්‌චසු එකමෙකං අඤ්‌ඤස්‌ස ඡට්‌ඨස්‌ස අභාවා පඤ්‌චන්‌නං අන්‌තමෙව හොති. අථවා පඤ්‌චසු චීවරෙසු එකමෙකං අත්‌තනො අඤ්‌ඤස්‌ස දුතියස්‌ස අභාවා අන්‌තමෙව හොතීති සබ්‌බමෙව පරියන්‌තන්‌ති සබ්‌බපරියන්‌තං, සබ්‌බසො වා පරියන්‌තන්‌ති සබ්‌බපරියන්‌තං. තෙනාහ – ‘‘අඤ්‌ඤං…පෙ.… නත්‌ථී’’ති. යථා තස්‌ස මනොරථො න පූරතීති ‘‘සරීරපාරිපූරිං පස්‌සිස්‌සාමී’’ති තස්‌ස උප්‌පන්‌නො මනොරථො යථා න පූරති. එවං හත්‌ථතලෙයෙව දස්‌සෙත්‌වාති සරීරං අදස්‌සෙත්‌වාව දාතබ්‌බචීවරං හත්‌ථතලෙ ‘‘හන්‌දා’’ති දස්‌සෙත්‌වා.
508. Pañcame apaññatte sikkhāpadeti gaṇamhā ohīyanasikkhāpade apaññatte. Vihāravāranti vihārapaṭijagganavāraṃ. Koṭṭhāsasampattīti sakalā aṅgapaccaṅgasampatti. Sabbapariyantanti chaṭṭhassa aññacīvarassa abhāvā pañcannaṃ cīvarānaṃ ekamekaṃ sabbesaṃ pariyantanti sabbapariyantaṃ. Antaravāsakādīsu hi pañcasu ekamekaṃ aññassa chaṭṭhassa abhāvā pañcannaṃ antameva hoti. Athavā pañcasu cīvaresu ekamekaṃ attano aññassa dutiyassa abhāvā antameva hotīti sabbameva pariyantanti sabbapariyantaṃ, sabbaso vā pariyantanti sabbapariyantaṃ. Tenāha – ‘‘aññaṃ…pe… natthī’’ti. Yathā tassa manoratho na pūratīti ‘‘sarīrapāripūriṃ passissāmī’’ti tassa uppanno manoratho yathā na pūrati. Evaṃ hatthataleyeva dassetvāti sarīraṃ adassetvāva dātabbacīvaraṃ hatthatale ‘‘handā’’ti dassetvā.
510. විහත්‌ථතායාති විහතහත්‌ථතාය, අගණතාය අප්‌පච්‌චයතාය අප්‌පටිසරණතායාති වුත්‌තං හොති. සමභිතුන්‌නත්‌තාති පීළිතත්‌තා. පරිවත්‌තෙතබ්‌බං පරිවත්‌තං, පරිවත්‌තමෙව පාරිවත්‌තකං, පරිවත්‌තෙත්‌වා දීයමානන්‌ති අත්‌ථො.
510.Vihatthatāyāti vihatahatthatāya, agaṇatāya appaccayatāya appaṭisaraṇatāyāti vuttaṃ hoti. Samabhitunnattāti pīḷitattā. Parivattetabbaṃ parivattaṃ, parivattameva pārivattakaṃ, parivattetvā dīyamānanti attho.
512. උපචාරෙති ද්‌වාදසහත්‌ථූපචාරං සන්‌ධාය වදති. උපචාරං වා මුඤ්‌චිත්‌වා ඛිපන්‌තීති ද්‌වාදසහත්‌ථං මුඤ්‌චිත්‌වා ඔරතො ඨපෙන්‌ති, න පුරිමසික්‌ඛාපදෙ විය ද්‌වාදසහත්‌ථබ්‌භන්‌තරෙයෙවාති අධිප්‌පායො. අඤ්‌ඤත්‍ර පාරිවත්‌තකාති යං අන්‌තමසො හරීතකඛණ්‌ඩම්‌පි දත්‌වා වා දස්‌සාමීති ආභොගං කත්‌වා වා පාරිවත්‌තකං ගණ්‌හාති, තං ඨපෙත්‌වා. අචිත්‌තකභාවෙන න සමෙතීති යථා අඤ්‌ඤාතිකාය ඤාතිකසඤ්‌ඤිස්‌ස වෙමතිකස්‌ස ච ගණ්‌හතො අචිත්‌තකත්‌තා ආපත්‌ති , එවමිධාපි ‘‘භික්‌ඛුනියා සන්‌තකං ඉද’’න්‌ති අජානිත්‌වා ගණ්‌හතොපි ආපත්‌තියෙවාති අධිප්‌පායො. වස්‌සාවාසිකං දෙතීති පුග්‌ගලිකං කත්‌වා දෙති. පංසුකූලං අත්‌තනො අත්‌ථාය ඨපිතභාවං ජානිත්‌වා ගණ්‌හන්‌තෙනපි අඤ්‌ඤස්‌ස සන්‌තකං ගහිතං නාම න හොතීති ආහ – ‘‘සචෙ පන සඞ්‌කාරකූටාදීසූ’’තිආදි. අසාමිකඤ්‌හි පංසුකූලන්‌ති වුච්‌චති. පංසුකූලං අධිට්‌ඨහිත්‌වාති ‘‘අසාමිකං ඉද’’න්‌ති සඤ්‌ඤං උප්‌පාදෙත්‌වා. එවං පන පංසුකූලසඤ්‌ඤං අනුප්‌පාදෙත්‌වා ගණ්‌හිතුං න වට්‌ටති.
512.Upacāreti dvādasahatthūpacāraṃ sandhāya vadati. Upacāraṃ vā muñcitvā khipantīti dvādasahatthaṃ muñcitvā orato ṭhapenti, na purimasikkhāpade viya dvādasahatthabbhantareyevāti adhippāyo. Aññatra pārivattakāti yaṃ antamaso harītakakhaṇḍampi datvā vā dassāmīti ābhogaṃ katvā vā pārivattakaṃ gaṇhāti, taṃ ṭhapetvā. Acittakabhāvena na sametīti yathā aññātikāya ñātikasaññissa vematikassa ca gaṇhato acittakattā āpatti , evamidhāpi ‘‘bhikkhuniyā santakaṃ ida’’nti ajānitvā gaṇhatopi āpattiyevāti adhippāyo. Vassāvāsikaṃ detīti puggalikaṃ katvā deti. Paṃsukūlaṃ attano atthāya ṭhapitabhāvaṃ jānitvā gaṇhantenapi aññassa santakaṃ gahitaṃ nāma na hotīti āha – ‘‘sace pana saṅkārakūṭādīsū’’tiādi. Asāmikañhi paṃsukūlanti vuccati. Paṃsukūlaṃ adhiṭṭhahitvāti ‘‘asāmikaṃ ida’’nti saññaṃ uppādetvā. Evaṃ pana paṃsukūlasaññaṃ anuppādetvā gaṇhituṃ na vaṭṭati.
513. අඤ්‌ඤාතිකාය අඤ්‌ඤාතිකසඤ්‌ඤීති තිකපාචිත්‌තියන්‌ති එත්‌ථ ඉති-සද්‌දො ආදිඅත්‌ථො. තීණි පරිමාණමස්‌සාති තිකං, තිකඤ්‌ච තං පාචිත්‌තියඤ්‌චාති තිකපාචිත්‌තියං, තීණි පාචිත්‌තියානීති අත්‌ථො.
513.Aññātikāya aññātikasaññīti tikapācittiyanti ettha iti-saddo ādiattho. Tīṇi parimāṇamassāti tikaṃ, tikañca taṃ pācittiyañcāti tikapācittiyaṃ, tīṇi pācittiyānīti attho.
514. පත්‌තත්‌ථවිකාදිං යංකිඤ්‌චීති අනධිට්‌ඨානුපගං සන්‌ධාය වදති. ‘‘චීවරං නාම ඡන්‌නං චීවරානං අඤ්‌ඤතරං චීවරං විකප්‌පනුපගං පච්‌ඡිම’’න්‌ති හි වුත්‌තත්‌තා අධිට්‌ඨානුපගං යංකිඤ්‌චි න වට්‌ටති. තෙනෙවාහ – ‘‘විකප්‌පනුපගපච්‌ඡිමචීවරප්‌පමාණ’’න්‌තිආදි. යස්‌මා භිසිච්‌ඡවි මහන්‌තාපි සෙනාසනසඞ්‌ගහිතත්‌තා චීවරසඞ්‌ඛ්‍යං න ගච්‌ඡතීති නෙව අධිට්‌ඨානුපගා න විකප්‌පනුපගා ච, තස්‌මා අනධිට්‌ඨානුපගසාමඤ්‌ඤතො වුත්‌තං. සචෙපි මඤ්‌චප්‌පමාණා භිසිච්‌ඡවි හොති, වට්‌ටතියෙවාති. කො පන වාදො පත්‌තත්‌ථවිකාදීසූති මහතියාපි තාව භිසිච්‌ඡවියා අනධිට්‌ඨානුපගත්‌තා අනාපත්‌ති, තතො ඛුද්‌දකතරෙසු අනධිට්‌ඨානුපගෙසු පත්‌තත්‌ථවිකාදීසු කිමෙව වත්‌තබ්‌බන්‌ති අධිප්‌පායො. පටිග්‌ගහණං කිරියා, අපරිවත්‌තනං අකිරියා. විකප්‌පනුපගචීවරතා, පාරිවත්‌තකාභාවො, අඤ්‌ඤාතිකාය හත්‌ථතො ගහණන්‌ති ඉමානෙත්‌ථ තීණි අඞ්‌ගානි.
514.Pattatthavikādiṃ yaṃkiñcīti anadhiṭṭhānupagaṃ sandhāya vadati. ‘‘Cīvaraṃ nāma channaṃ cīvarānaṃ aññataraṃ cīvaraṃ vikappanupagaṃ pacchima’’nti hi vuttattā adhiṭṭhānupagaṃ yaṃkiñci na vaṭṭati. Tenevāha – ‘‘vikappanupagapacchimacīvarappamāṇa’’ntiādi. Yasmā bhisicchavi mahantāpi senāsanasaṅgahitattā cīvarasaṅkhyaṃ na gacchatīti neva adhiṭṭhānupagā na vikappanupagā ca, tasmā anadhiṭṭhānupagasāmaññato vuttaṃ. Sacepi mañcappamāṇā bhisicchavi hoti, vaṭṭatiyevāti. Ko pana vādo pattatthavikādīsūti mahatiyāpi tāva bhisicchaviyā anadhiṭṭhānupagattā anāpatti, tato khuddakataresu anadhiṭṭhānupagesu pattatthavikādīsu kimeva vattabbanti adhippāyo. Paṭiggahaṇaṃ kiriyā, aparivattanaṃ akiriyā. Vikappanupagacīvaratā, pārivattakābhāvo, aññātikāya hatthato gahaṇanti imānettha tīṇi aṅgāni.
චීවරපටිග්‌ගහණසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Cīvarapaṭiggahaṇasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවිභඞ්‌ග • Mahāvibhaṅga / 5. චීවරපටිග්‌ගහණසික්‌ඛාපදං • 5. Cīvarapaṭiggahaṇasikkhāpadaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවිභඞ්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / 5. චීවරපටිග්‌ගහණසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 5. Cīvarapaṭiggahaṇasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / 5. චීවරපටිග්‌ගහණසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 5. Cīvarapaṭiggahaṇasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / 5. චීවරපටිග්‌ගහණසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 5. Cīvarapaṭiggahaṇasikkhāpadavaṇṇanā
