Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
੫. ਚੀવਰਪਟਿਗ੍ਗਹਣਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ
5. Cīvarapaṭiggahaṇasikkhāpadavaṇṇanā
੫੦੮. ਪਞ੍ਚਮੇ ਅਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਤਿ ਗਣਮ੍ਹਾ ਓਹੀਯਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਅਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ। વਿਹਾਰવਾਰਨ੍ਤਿ વਿਹਾਰਪਟਿਜਗ੍ਗਨવਾਰਂ। ਕੋਟ੍ਠਾਸਸਮ੍ਪਤ੍ਤੀਤਿ ਸਕਲਾ ਅਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ। ਸਬ੍ਬਪਰਿਯਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਛਟ੍ਠਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਚੀવਰਸ੍ਸ ਅਭਾવਾ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਚੀવਰਾਨਂ ਏਕਮੇਕਂ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਪਰਿਯਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਪਰਿਯਨ੍ਤਂ। ਅਨ੍ਤਰવਾਸਕਾਦੀਸੁ ਹਿ ਪਞ੍ਚਸੁ ਏਕਮੇਕਂ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਛਟ੍ਠਸ੍ਸ ਅਭਾવਾ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਅਨ੍ਤਮੇવ ਹੋਤਿ। ਅਥવਾ ਪਞ੍ਚਸੁ ਚੀવਰੇਸੁ ਏਕਮੇਕਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਦੁਤਿਯਸ੍ਸ ਅਭਾવਾ ਅਨ੍ਤਮੇવ ਹੋਤੀਤਿ ਸਬ੍ਬਮੇવ ਪਰਿਯਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਪਰਿਯਨ੍ਤਂ, ਸਬ੍ਬਸੋ વਾ ਪਰਿਯਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਪਰਿਯਨ੍ਤਂ। ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਅਞ੍ਞਂ…ਪੇ॰… ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ। ਯਥਾ ਤਸ੍ਸ ਮਨੋਰਥੋ ਨ ਪੂਰਤੀਤਿ ‘‘ਸਰੀਰਪਾਰਿਪੂਰਿਂ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਮਨੋਰਥੋ ਯਥਾ ਨ ਪੂਰਤਿ। ਏવਂ ਹਤ੍ਥਤਲੇਯੇવ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾਤਿ ਸਰੀਰਂ ਅਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾવ ਦਾਤਬ੍ਬਚੀવਰਂ ਹਤ੍ਥਤਲੇ ‘‘ਹਨ੍ਦਾ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ।
508. Pañcame apaññatte sikkhāpadeti gaṇamhā ohīyanasikkhāpade apaññatte. Vihāravāranti vihārapaṭijagganavāraṃ. Koṭṭhāsasampattīti sakalā aṅgapaccaṅgasampatti. Sabbapariyantanti chaṭṭhassa aññacīvarassa abhāvā pañcannaṃ cīvarānaṃ ekamekaṃ sabbesaṃ pariyantanti sabbapariyantaṃ. Antaravāsakādīsu hi pañcasu ekamekaṃ aññassa chaṭṭhassa abhāvā pañcannaṃ antameva hoti. Athavā pañcasu cīvaresu ekamekaṃ attano aññassa dutiyassa abhāvā antameva hotīti sabbameva pariyantanti sabbapariyantaṃ, sabbaso vā pariyantanti sabbapariyantaṃ. Tenāha – ‘‘aññaṃ…pe… natthī’’ti. Yathā tassa manoratho na pūratīti ‘‘sarīrapāripūriṃ passissāmī’’ti tassa uppanno manoratho yathā na pūrati. Evaṃ hatthataleyeva dassetvāti sarīraṃ adassetvāva dātabbacīvaraṃ hatthatale ‘‘handā’’ti dassetvā.
੫੧੦. વਿਹਤ੍ਥਤਾਯਾਤਿ વਿਹਤਹਤ੍ਥਤਾਯ, ਅਗਣਤਾਯ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਤਾਯ ਅਪ੍ਪਟਿਸਰਣਤਾਯਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਸਮਭਿਤੁਨ੍ਨਤ੍ਤਾਤਿ ਪੀਲ਼ਿਤਤ੍ਤਾ। ਪਰਿવਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬਂ ਪਰਿવਤ੍ਤਂ, ਪਰਿવਤ੍ਤਮੇવ ਪਾਰਿવਤ੍ਤਕਂ, ਪਰਿવਤ੍ਤੇਤ੍વਾ ਦੀਯਮਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
510.Vihatthatāyāti vihatahatthatāya, agaṇatāya appaccayatāya appaṭisaraṇatāyāti vuttaṃ hoti. Samabhitunnattāti pīḷitattā. Parivattetabbaṃ parivattaṃ, parivattameva pārivattakaṃ, parivattetvā dīyamānanti attho.
੫੧੨. ਉਪਚਾਰੇਤਿ ਦ੍વਾਦਸਹਤ੍ਥੂਪਚਾਰਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વਦਤਿ। ਉਪਚਾਰਂ વਾ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍વਾ ਖਿਪਨ੍ਤੀਤਿ ਦ੍વਾਦਸਹਤ੍ਥਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍વਾ ਓਰਤੋ ਠਪੇਨ੍ਤਿ, ਨ ਪੁਰਿਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ વਿਯ ਦ੍વਾਦਸਹਤ੍ਥਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇਯੇવਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਪਾਰਿવਤ੍ਤਕਾਤਿ ਯਂ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਹਰੀਤਕਖਣ੍ਡਮ੍ਪਿ ਦਤ੍વਾ વਾ ਦਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਆਭੋਗਂ ਕਤ੍વਾ વਾ ਪਾਰਿવਤ੍ਤਕਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਤਂ ਠਪੇਤ੍વਾ। ਅਚਿਤ੍ਤਕਭਾવੇਨ ਨ ਸਮੇਤੀਤਿ ਯਥਾ ਅਞ੍ਞਾਤਿਕਾਯ ਞਾਤਿਕਸਞ੍ਞਿਸ੍ਸ વੇਮਤਿਕਸ੍ਸ ਚ ਗਣ੍ਹਤੋ ਅਚਿਤ੍ਤਕਤ੍ਤਾ ਆਪਤ੍ਤਿ , ਏવਮਿਧਾਪਿ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾ ਸਨ੍ਤਕਂ ਇਦ’’ਨ੍ਤਿ ਅਜਾਨਿਤ੍વਾ ਗਣ੍ਹਤੋਪਿ ਆਪਤ੍ਤਿਯੇવਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। વਸ੍ਸਾવਾਸਿਕਂ ਦੇਤੀਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲਿਕਂ ਕਤ੍વਾ ਦੇਤਿ। ਪਂਸੁਕੂਲਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਥਾਯ ਠਪਿਤਭਾવਂ ਜਾਨਿਤ੍વਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੇਨਪਿ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਂ ਗਹਿਤਂ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ – ‘‘ਸਚੇ ਪਨ ਸਙ੍ਕਾਰਕੂਟਾਦੀਸੂ’’ਤਿਆਦਿ। ਅਸਾਮਿਕਞ੍ਹਿ ਪਂਸੁਕੂਲਨ੍ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਪਂਸੁਕੂਲਂ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾਤਿ ‘‘ਅਸਾਮਿਕਂ ਇਦ’’ਨ੍ਤਿ ਸਞ੍ਞਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍વਾ। ਏવਂ ਪਨ ਪਂਸੁਕੂਲਸਞ੍ਞਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦੇਤ੍વਾ ਗਣ੍ਹਿਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤਿ।
512.Upacāreti dvādasahatthūpacāraṃ sandhāya vadati. Upacāraṃ vā muñcitvā khipantīti dvādasahatthaṃ muñcitvā orato ṭhapenti, na purimasikkhāpade viya dvādasahatthabbhantareyevāti adhippāyo. Aññatra pārivattakāti yaṃ antamaso harītakakhaṇḍampi datvā vā dassāmīti ābhogaṃ katvā vā pārivattakaṃ gaṇhāti, taṃ ṭhapetvā. Acittakabhāvena na sametīti yathā aññātikāya ñātikasaññissa vematikassa ca gaṇhato acittakattā āpatti , evamidhāpi ‘‘bhikkhuniyā santakaṃ ida’’nti ajānitvā gaṇhatopi āpattiyevāti adhippāyo. Vassāvāsikaṃ detīti puggalikaṃ katvā deti. Paṃsukūlaṃ attano atthāya ṭhapitabhāvaṃ jānitvā gaṇhantenapi aññassa santakaṃ gahitaṃ nāma na hotīti āha – ‘‘sace pana saṅkārakūṭādīsū’’tiādi. Asāmikañhi paṃsukūlanti vuccati. Paṃsukūlaṃ adhiṭṭhahitvāti ‘‘asāmikaṃ ida’’nti saññaṃ uppādetvā. Evaṃ pana paṃsukūlasaññaṃ anuppādetvā gaṇhituṃ na vaṭṭati.
੫੧੩. ਅਞ੍ਞਾਤਿਕਾਯ ਅਞ੍ਞਾਤਿਕਸਞ੍ਞੀਤਿ ਤਿਕਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਆਦਿਅਤ੍ਥੋ। ਤੀਣਿ ਪਰਿਮਾਣਮਸ੍ਸਾਤਿ ਤਿਕਂ, ਤਿਕਞ੍ਚ ਤਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਞ੍ਚਾਤਿ ਤਿਕਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ, ਤੀਣਿ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾਨੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
513.Aññātikāya aññātikasaññīti tikapācittiyanti ettha iti-saddo ādiattho. Tīṇi parimāṇamassāti tikaṃ, tikañca taṃ pācittiyañcāti tikapācittiyaṃ, tīṇi pācittiyānīti attho.
੫੧੪. ਪਤ੍ਤਤ੍ਥવਿਕਾਦਿਂ ਯਂਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਅਨਧਿਟ੍ਠਾਨੁਪਗਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વਦਤਿ। ‘‘ਚੀવਰਂ ਨਾਮ ਛਨ੍ਨਂ ਚੀવਰਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਚੀવਰਂ વਿਕਪ੍ਪਨੁਪਗਂ ਪਚ੍ਛਿਮ’’ਨ੍ਤਿ ਹਿ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨੁਪਗਂ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਨ વਟ੍ਟਤਿ। ਤੇਨੇવਾਹ – ‘‘વਿਕਪ੍ਪਨੁਪਗਪਚ੍ਛਿਮਚੀવਰਪ੍ਪਮਾਣ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ। ਯਸ੍ਮਾ ਭਿਸਿਚ੍ਛવਿ ਮਹਨ੍ਤਾਪਿ ਸੇਨਾਸਨਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਚੀવਰਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਨ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਨੇવ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨੁਪਗਾ ਨ વਿਕਪ੍ਪਨੁਪਗਾ ਚ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਨਧਿਟ੍ਠਾਨੁਪਗਸਾਮਞ੍ਞਤੋ વੁਤ੍ਤਂ। ਸਚੇਪਿ ਮਞ੍ਚਪ੍ਪਮਾਣਾ ਭਿਸਿਚ੍ਛવਿ ਹੋਤਿ, વਟ੍ਟਤਿਯੇવਾਤਿ। ਕੋ ਪਨ વਾਦੋ ਪਤ੍ਤਤ੍ਥવਿਕਾਦੀਸੂਤਿ ਮਹਤਿਯਾਪਿ ਤਾવ ਭਿਸਿਚ੍ਛવਿਯਾ ਅਨਧਿਟ੍ਠਾਨੁਪਗਤ੍ਤਾ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਖੁਦ੍ਦਕਤਰੇਸੁ ਅਨਧਿਟ੍ਠਾਨੁਪਗੇਸੁ ਪਤ੍ਤਤ੍ਥવਿਕਾਦੀਸੁ ਕਿਮੇવ વਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਂ ਕਿਰਿਯਾ, ਅਪਰਿવਤ੍ਤਨਂ ਅਕਿਰਿਯਾ। વਿਕਪ੍ਪਨੁਪਗਚੀવਰਤਾ, ਪਾਰਿવਤ੍ਤਕਾਭਾવੋ, ਅਞ੍ਞਾਤਿਕਾਯ ਹਤ੍ਥਤੋ ਗਹਣਨ੍ਤਿ ਇਮਾਨੇਤ੍ਥ ਤੀਣਿ ਅਙ੍ਗਾਨਿ।
514.Pattatthavikādiṃ yaṃkiñcīti anadhiṭṭhānupagaṃ sandhāya vadati. ‘‘Cīvaraṃ nāma channaṃ cīvarānaṃ aññataraṃ cīvaraṃ vikappanupagaṃ pacchima’’nti hi vuttattā adhiṭṭhānupagaṃ yaṃkiñci na vaṭṭati. Tenevāha – ‘‘vikappanupagapacchimacīvarappamāṇa’’ntiādi. Yasmā bhisicchavi mahantāpi senāsanasaṅgahitattā cīvarasaṅkhyaṃ na gacchatīti neva adhiṭṭhānupagā na vikappanupagā ca, tasmā anadhiṭṭhānupagasāmaññato vuttaṃ. Sacepi mañcappamāṇā bhisicchavi hoti, vaṭṭatiyevāti. Ko pana vādo pattatthavikādīsūti mahatiyāpi tāva bhisicchaviyā anadhiṭṭhānupagattā anāpatti, tato khuddakataresu anadhiṭṭhānupagesu pattatthavikādīsu kimeva vattabbanti adhippāyo. Paṭiggahaṇaṃ kiriyā, aparivattanaṃ akiriyā. Vikappanupagacīvaratā, pārivattakābhāvo, aññātikāya hatthato gahaṇanti imānettha tīṇi aṅgāni.
ਚੀવਰਪਟਿਗ੍ਗਹਣਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Cīvarapaṭiggahaṇasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ • Mahāvibhaṅga / ੫. ਚੀવਰਪਟਿਗ੍ਗਹਣਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ • 5. Cīvarapaṭiggahaṇasikkhāpadaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ੫. ਚੀવਰਪਟਿਗ੍ਗਹਣਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 5. Cīvarapaṭiggahaṇasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ੫. ਚੀવਰਪਟਿਗ੍ਗਹਣਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 5. Cīvarapaṭiggahaṇasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ੫. ਚੀવਰਪਟਿਗ੍ਗਹਣਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 5. Cīvarapaṭiggahaṇasikkhāpadavaṇṇanā