Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi |
၁၀. စောဒကစုဒိတကပဋိသံယုတ္တကထာ
10. Codakacuditakapaṭisaṃyuttakathā
၄၀၁. အဇ္ဈတ္တန္တိ ဧတ္ထ အတ္တသဒ္ဒသ္သ စိတ္တဝာစကဘာဝဉ္စ သတ္တမီဝိဘတ္တိယာပိ အမာဒေသဘာဝဉ္စ ဒသ္သေန္တော အာဟ ‘‘အတ္တနော စိတ္တေ’’တိ။ ဥပ္ပာဒေတ္ဝာတိ ဣမိနာ ‘‘မနသိကရိတ္ဝာ’’တိ ပဒသ္သ အဓိပ္ပာယတ္ထံ ဒသ္သေတိ။ ကာရုညတာတိ ဧတ္ထ ဒ္ဝီသု ဏ္ယပစ္စယတာပစ္စယေသု ဧကသ္သေဝ ဘာဝဝာစကတ္တာ ဧကော သ္ဝတ္ထောတိ ဒသ္သေန္တော အာဟ ‘‘ကရုဏဘာဝော’’တိ။ တတ္ထ ကရုဏသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ ဘာဝော ကာရုညံ, တဒေဝ ကာရုညတာ။ အထ ဝာ ကရုဏော ဧဝ ပုဂ္ဂလော ကာရုညံ, တသ္သ ဘာဝော ကာရုညတာတိ ဝစနတ္ထော ကာတဗ္ဗော။ ဣမိနာတိ ‘‘ကာရုညတာ’’တိ ပဒေန။ ကရုဏဉ္စာတိ အပ္ပနာပတ္တံ ကရုဏဉ္စ။ ကရုဏာပုဗ္ဗဘာဂဉ္စာတိ အပ္ပနာပတ္တာယ ကရုဏာယ ပုဗ္ဗဘာဂေ ပရိကမ္မူပစာရဝသေန ပဝတ္တံ ကာမာဝစရကရုဏဉ္စ။ ဒ္ဝီဟိပီတိ ‘‘ဟိတေသိတာ, အနုကမ္ပိတာ’’တိ ဒ္ဝီဟိပိ ပဒေဟိ။ မေတ္တဉ္စာတိ အပ္ပနာပတ္တမေတ္တဉ္စ။ မေတ္တာပုဗ္ဗဘာဂဉ္စာတိ အပ္ပနာပတ္တာယ မေတ္တာယ ပုဗ္ဗဘာဂေ ပရိကမ္မူပစာရဝသေန ပဝတ္တံ ကာမာဝစရမေတ္တဉ္စ။ သုဒ္ဓန္တေတိ သုဒ္ဓေ ကောဋ္ဌာသေ။ ပဋိညံ အာရောပေတ္ဝာတိ စုဒိတကံ ပဋိညံ အာရောပေတ္ဝာ။ ယေ ဧတေတိ ‘‘ကာရုညတာ’’တိအာဒိနာ နယေန ယေ ဧတေ ပဉ္စ ဓမ္မာ ဝုတ္တာတိ ယောဇနာ။ ဣမိနာ ဣမေ ပဉ္စ ဓမ္မေတိ ဧတ္ထ ဣမသဒ္ဒသ္သ အနိယမနိဒ္ဒေသဘာဝံ ဒသ္သေတိ။
401.Ajjhattanti ettha attasaddassa cittavācakabhāvañca sattamīvibhattiyāpi amādesabhāvañca dassento āha ‘‘attano citte’’ti. Uppādetvāti iminā ‘‘manasikaritvā’’ti padassa adhippāyatthaṃ dasseti. Kāruññatāti ettha dvīsu ṇyapaccayatāpaccayesu ekasseva bhāvavācakattā eko svatthoti dassento āha ‘‘karuṇabhāvo’’ti. Tattha karuṇassa puggalassa bhāvo kāruññaṃ, tadeva kāruññatā. Atha vā karuṇo eva puggalo kāruññaṃ, tassa bhāvo kāruññatāti vacanattho kātabbo. Imināti ‘‘kāruññatā’’ti padena. Karuṇañcāti appanāpattaṃ karuṇañca. Karuṇāpubbabhāgañcāti appanāpattāya karuṇāya pubbabhāge parikammūpacāravasena pavattaṃ kāmāvacarakaruṇañca. Dvīhipīti ‘‘hitesitā, anukampitā’’ti dvīhipi padehi. Mettañcāti appanāpattamettañca. Mettāpubbabhāgañcāti appanāpattāya mettāya pubbabhāge parikammūpacāravasena pavattaṃ kāmāvacaramettañca. Suddhanteti suddhe koṭṭhāse. Paṭiññaṃ āropetvāti cuditakaṃ paṭiññaṃ āropetvā. Ye eteti ‘‘kāruññatā’’tiādinā nayena ye ete pañca dhammā vuttāti yojanā. Iminā ime pañca dhammeti ettha imasaddassa aniyamaniddesabhāvaṃ dasseti.
သစ္စေ စ အကုပ္ပေ စာတိ ဧတ္ထ သစ္စသဒ္ဒသ္သ ဝိရတိသစ္စပရမတ္ထသစ္စာနိ ပဋိက္ခိပန္တော အာဟ ‘‘ဝစီသစ္စေ စာ’’တိ။ ‘‘အကုပ္ပနတာယာ’’တိ ဣမိနာ နကုပသ္သ ဘာဝော အကုပ္ပန္တိ ကတ္ဝာ ဏ္ယပစ္စယသ္သ ဘာဝတ္ထံ ဒသ္သေတိ။ ဟီတိ သစ္စံ, ဝိတ္ထာရော ဝာ။ န ပရော ဃဋ္ဋေတဗ္ဗောတိ န ပရော ကုဇ္ဈာပေတဗ္ဗော။ သဗ္ဗတ္ထာတိ သဗ္ဗသ္မိံ ပာတိမောက္ခဋ္ဌပနက္ခန္ဓကေ။
Sacceca akuppe cāti ettha saccasaddassa viratisaccaparamatthasaccāni paṭikkhipanto āha ‘‘vacīsacce cā’’ti. ‘‘Akuppanatāyā’’ti iminā nakupassa bhāvo akuppanti katvā ṇyapaccayassa bhāvatthaṃ dasseti. Hīti saccaṃ, vitthāro vā. Na paro ghaṭṭetabboti na paro kujjhāpetabbo. Sabbatthāti sabbasmiṃ pātimokkhaṭṭhapanakkhandhake.
ဣတိ ပာတိမောက္ခဋ္ဌပနက္ခန္ဓကဝဏ္ဏနာယ ယောဇနာ သမတ္တာ။
Iti pātimokkhaṭṭhapanakkhandhakavaṇṇanāya yojanā samattā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / စူဠဝဂ္ဂပာဠိ • Cūḷavaggapāḷi / ၁၀. စောဒကစုဒိတကပဋိသံယုတ္တကထာ • 10. Codakacuditakapaṭisaṃyuttakathā
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / စူဠဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / စောဒကစုဒိတကပဋိသံယုတ္တကထာ • Codakacuditakapaṭisaṃyuttakathā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / စောဒကစုဒိတကပဋိသံယုတ္တကထာဝဏ္ဏနာ • Codakacuditakapaṭisaṃyuttakathāvaṇṇanā