| Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi |
൧൦. ചോദകചുദിതകപടിസംയുത്തകഥാ
10. Codakacuditakapaṭisaṃyuttakathā
൪൦൧. അജ്ഝത്തന്തി ഏത്ഥ അത്തസദ്ദസ്സ ചിത്തവാചകഭാവഞ്ച സത്തമീവിഭത്തിയാപി അമാദേസഭാവഞ്ച ദസ്സേന്തോ ആഹ ‘‘അത്തനോ ചിത്തേ’’തി. ഉപ്പാദേത്വാതി ഇമിനാ ‘‘മനസികരിത്വാ’’തി പദസ്സ അധിപ്പായത്ഥം ദസ്സേതി. കാരുഞ്ഞതാതി ഏത്ഥ ദ്വീസു ണ്യപച്ചയതാപച്ചയേസു ഏകസ്സേവ ഭാവവാചകത്താ ഏകോ സ്വത്ഥോതി ദസ്സേന്തോ ആഹ ‘‘കരുണഭാവോ’’തി. തത്ഥ കരുണസ്സ പുഗ്ഗലസ്സ ഭാവോ കാരുഞ്ഞം, തദേവ കാരുഞ്ഞതാ. അഥ വാ കരുണോ ഏവ പുഗ്ഗലോ കാരുഞ്ഞം, തസ്സ ഭാവോ കാരുഞ്ഞതാതി വചനത്ഥോ കാതബ്ബോ. ഇമിനാതി ‘‘കാരുഞ്ഞതാ’’തി പദേന. കരുണഞ്ചാതി അപ്പനാപത്തം കരുണഞ്ച. കരുണാപുബ്ബഭാഗഞ്ചാതി അപ്പനാപത്തായ കരുണായ പുബ്ബഭാഗേ പരികമ്മൂപചാരവസേന പവത്തം കാമാവചരകരുണഞ്ച. ദ്വീഹിപീതി ‘‘ഹിതേസിതാ, അനുകമ്പിതാ’’തി ദ്വീഹിപി പദേഹി. മേത്തഞ്ചാതി അപ്പനാപത്തമേത്തഞ്ച. മേത്താപുബ്ബഭാഗഞ്ചാതി അപ്പനാപത്തായ മേത്തായ പുബ്ബഭാഗേ പരികമ്മൂപചാരവസേന പവത്തം കാമാവചരമേത്തഞ്ച. സുദ്ധന്തേതി സുദ്ധേ കോട്ഠാസേ. പടിഞ്ഞം ആരോപേത്വാതി ചുദിതകം പടിഞ്ഞം ആരോപേത്വാ. യേ ഏതേതി ‘‘കാരുഞ്ഞതാ’’തിആദിനാ നയേന യേ ഏതേ പഞ്ച ധമ്മാ വുത്താതി യോജനാ. ഇമിനാ ഇമേ പഞ്ച ധമ്മേതി ഏത്ഥ ഇമസദ്ദസ്സ അനിയമനിദ്ദേസഭാവം ദസ്സേതി.
401.Ajjhattanti ettha attasaddassa cittavācakabhāvañca sattamīvibhattiyāpi amādesabhāvañca dassento āha ‘‘attano citte’’ti. Uppādetvāti iminā ‘‘manasikaritvā’’ti padassa adhippāyatthaṃ dasseti. Kāruññatāti ettha dvīsu ṇyapaccayatāpaccayesu ekasseva bhāvavācakattā eko svatthoti dassento āha ‘‘karuṇabhāvo’’ti. Tattha karuṇassa puggalassa bhāvo kāruññaṃ, tadeva kāruññatā. Atha vā karuṇo eva puggalo kāruññaṃ, tassa bhāvo kāruññatāti vacanattho kātabbo. Imināti ‘‘kāruññatā’’ti padena. Karuṇañcāti appanāpattaṃ karuṇañca. Karuṇāpubbabhāgañcāti appanāpattāya karuṇāya pubbabhāge parikammūpacāravasena pavattaṃ kāmāvacarakaruṇañca. Dvīhipīti ‘‘hitesitā, anukampitā’’ti dvīhipi padehi. Mettañcāti appanāpattamettañca. Mettāpubbabhāgañcāti appanāpattāya mettāya pubbabhāge parikammūpacāravasena pavattaṃ kāmāvacaramettañca. Suddhanteti suddhe koṭṭhāse. Paṭiññaṃ āropetvāti cuditakaṃ paṭiññaṃ āropetvā. Ye eteti ‘‘kāruññatā’’tiādinā nayena ye ete pañca dhammā vuttāti yojanā. Iminā ime pañca dhammeti ettha imasaddassa aniyamaniddesabhāvaṃ dasseti.
സച്ചേ ച അകുപ്പേ ചാതി ഏത്ഥ സച്ചസദ്ദസ്സ വിരതിസച്ചപരമത്ഥസച്ചാനി പടിക്ഖിപന്തോ ആഹ ‘‘വചീസച്ചേ ചാ’’തി. ‘‘അകുപ്പനതായാ’’തി ഇമിനാ നകുപസ്സ ഭാവോ അകുപ്പന്തി കത്വാ ണ്യപച്ചയസ്സ ഭാവത്ഥം ദസ്സേതി. ഹീതി സച്ചം, വിത്ഥാരോ വാ. ന പരോ ഘട്ടേതബ്ബോതി ന പരോ കുജ്ഝാപേതബ്ബോ. സബ്ബത്ഥാതി സബ്ബസ്മിം പാതിമോക്ഖട്ഠപനക്ഖന്ധകേ.
Sacceca akuppe cāti ettha saccasaddassa viratisaccaparamatthasaccāni paṭikkhipanto āha ‘‘vacīsacce cā’’ti. ‘‘Akuppanatāyā’’ti iminā nakupassa bhāvo akuppanti katvā ṇyapaccayassa bhāvatthaṃ dasseti. Hīti saccaṃ, vitthāro vā. Na paro ghaṭṭetabboti na paro kujjhāpetabbo. Sabbatthāti sabbasmiṃ pātimokkhaṭṭhapanakkhandhake.
ഇതി പാതിമോക്ഖട്ഠപനക്ഖന്ധകവണ്ണനായ യോജനാ സമത്താ.
Iti pātimokkhaṭṭhapanakkhandhakavaṇṇanāya yojanā samattā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / ചൂളവഗ്ഗപാളി • Cūḷavaggapāḷi / ൧൦. ചോദകചുദിതകപടിസംയുത്തകഥാ • 10. Codakacuditakapaṭisaṃyuttakathā
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ചൂളവഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ചോദകചുദിതകപടിസംയുത്തകഥാ • Codakacuditakapaṭisaṃyuttakathā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ചോദകചുദിതകപടിസംയുത്തകഥാവണ്ണനാ • Codakacuditakapaṭisaṃyuttakathāvaṇṇanā
