| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi |
චොදකපුච්‌ඡාවිස්‌සජ්‌ජනා
Codakapucchāvissajjanā
362-3. සච්‌චෙ ච අකුප්‌පෙ චාති පධානං සම්‌බන්‌ධට්‌ඨානං දස්‌සෙන්‌තො ආහ ‘‘පතිට්‌ඨාතබ්‌බ’’න්‌ති. ‘‘ය’’න්‌තිආදිනා සච්‌චෙ පතිට්‌ඨාතබ්‌බභාවං දස්‌සෙති. යන්‌ති කම්‌මං. ‘‘න චා’’තිආදිනා අකුප්‌පෙ පතිට්‌ඨාතබ්‌බභාවං දස්‌සෙති. ඔතිණ්‌ණඤ්‌චාති විනිච්‌ඡයං ඔතිණ්‌ණඤ්‌ච. ‘‘වචන’’න්‌ති ඉමිනා ඔතිණ්‌ණානොතිණ්‌ණසරූපං දස්‌සෙති. තත්‍රාති පුරිමවචනාපෙක්‌ඛං. ‘‘ඔතිණ්‌ණානොතිණ්‌ණං ජානිතබ්‌බ’’න්‌ති වචනෙති හි අත්‌ථො. චොදකස්‌ස පමාණන්‌ති ‘‘ධම්‌මො’’ති වා ‘‘අධම්‌මො’’ති වා ‘‘බාලො’’ති වා ‘‘පණ්‌ඩිතො’’ති වා චොදකස්‌ස පමාණං. චුදිතකස්‌ස පමාණන්‌ති ධම්‌මචුදිතකො නු ඛො, නොති චුදිතකස්‌ස පමාණං. අනුවිජ්‌ජකස්‌ස පමාණන්‌ති සක්‌කා නු ඛො විනිච්‌ඡිතුං, නොති අනුවිජ්‌ජකස්‌ස පමාණං. අනුවිජ්‌ජකො වත්‌තබ්‌බොති සම්‌බන්‌ධො. යෙන ධම්‌මෙනාතිආදීසු ධම්‌මාදීනං සරූපං දස්‌සෙන්‌තො ආහ ‘‘ධම්‌මොති භූතං වත්‌ථූ’’තිආදි. එතෙන ධම්‌මෙන ච එතෙන විනයෙන ච එතෙන සත්‌ථුසාසනෙන චාති යොජනා. තස්‌මා අනුවිජ්‌ජකෙන වූපසමෙතබ්‌බන්‌ති සම්‌බන්‌ධො. එත්‌ථාති අනුවිජ්‌ජකස්‌ස පටිපජ්‌ජිතබ්‌බට්‌ඨානෙ.
362-3.Sacce ca akuppe cāti padhānaṃ sambandhaṭṭhānaṃ dassento āha ‘‘patiṭṭhātabba’’nti. ‘‘Ya’’ntiādinā sacce patiṭṭhātabbabhāvaṃ dasseti. Yanti kammaṃ. ‘‘Na cā’’tiādinā akuppe patiṭṭhātabbabhāvaṃ dasseti. Otiṇṇañcāti vinicchayaṃ otiṇṇañca. ‘‘Vacana’’nti iminā otiṇṇānotiṇṇasarūpaṃ dasseti. Tatrāti purimavacanāpekkhaṃ. ‘‘Otiṇṇānotiṇṇaṃ jānitabba’’nti vacaneti hi attho. Codakassa pamāṇanti ‘‘dhammo’’ti vā ‘‘adhammo’’ti vā ‘‘bālo’’ti vā ‘‘paṇḍito’’ti vā codakassa pamāṇaṃ. Cuditakassa pamāṇanti dhammacuditako nu kho, noti cuditakassa pamāṇaṃ. Anuvijjakassa pamāṇanti sakkā nu kho vinicchituṃ, noti anuvijjakassa pamāṇaṃ. Anuvijjako vattabboti sambandho. Yena dhammenātiādīsu dhammādīnaṃ sarūpaṃ dassento āha ‘‘dhammoti bhūtaṃ vatthū’’tiādi. Etena dhammena ca etena vinayena ca etena satthusāsanena cāti yojanā. Tasmā anuvijjakena vūpasametabbanti sambandho. Etthāti anuvijjakassa paṭipajjitabbaṭṭhāne.
අවඤ්‌ඤන්‌ති අවජානනං. ඉමෙති ථෙරා. ‘‘ඛතත්‌තා’’ති ඉමිනා අත්‌තනාව අත්‌තා ඛඤ්‌ඤතීති ඛතොති වචනත්‌ථං දස්‌සෙති. උපහනියන්‌තීති උපහතානි, උපහතානි ඉන්‌ද්‍රියානි අනෙනාති උපහතින්‌ද්‍රියො. ‘‘පඤ්‌ඤාය අභාවතො’’ති ඉමිනා දුම්‌මෙධොති එත්‌ථ දුසද්‌දො අභාවත්‌ථො, මෙධාසද්‌දො පඤ්‌ඤාපරියායොති දස්‌සෙති. නත්‌ථි මෙධා එතස්‌සාති දුම්‌මෙධොති නිබ්‌බචනං කාතබ්‌බං. ඛතො…පෙ.… දුම්‌මෙධො සො අනුවිජ්‌ජකො උපගච්‌ඡතීති යොජනා. තස්‌මාති යස්‌මා උපගච්‌ඡති, තස්‌මා වුත්‌තන්‌ති සම්‌බන්‌ධො. තස්‌සාති පාඨස්‌ස, ගාථාය වා. විත්‌ථාරං දස්‌සෙන්‌තො ආහ ‘‘චුදිතකචොදකෙසු හී’’තිආදි. උභොපෙතෙති උභොපි එතෙ ආමිසපුග්‌ගලනිස්‌සයෙ. ධම්‌මොති සාසනධම්‌මො. ඉතීති අයමත්‌ථො.
Avaññanti avajānanaṃ. Imeti therā. ‘‘Khatattā’’ti iminā attanāva attā khaññatīti khatoti vacanatthaṃ dasseti. Upahaniyantīti upahatāni, upahatāni indriyāni anenāti upahatindriyo. ‘‘Paññāya abhāvato’’ti iminā dummedhoti ettha dusaddo abhāvattho, medhāsaddo paññāpariyāyoti dasseti. Natthi medhā etassāti dummedhoti nibbacanaṃ kātabbaṃ. Khato…pe… dummedho so anuvijjako upagacchatīti yojanā. Tasmāti yasmā upagacchati, tasmā vuttanti sambandho. Tassāti pāṭhassa, gāthāya vā. Vitthāraṃ dassento āha ‘‘cuditakacodakesu hī’’tiādi. Ubhopeteti ubhopi ete āmisapuggalanissaye. Dhammoti sāsanadhammo. Itīti ayamattho.
උපකණ්‌ණකං ජප්‌පතීති එත්‌ථ කණ්‌ණස්‌ස සමීපං උපකණ්‌ණං, තදෙව උපකණ්‌ණකන්‌ති දස්‌සෙන්‌තො ආහ ‘‘එවං කථෙහී’’තිආදි. ‘‘කණ්‌ණමූලෙ’’ති ඉමිනා උපකණ්‌ණකන්‌ති එත්‌ථ උපසද්‌දස්‌ස සමීපත්‌ථං දස්‌සෙති. මන්‌තෙතීති කථෙති. ඉමිනා ජප්‌පධාතුයා කථනත්‌ථං දස්‌සෙති. ජිම්‌හං පෙක්‌ඛතීති එත්‌ථ ජිම්‌හසද්‌දො කුටිලවාචකො, කුටිලං නාම අත්‌ථතො ඉධ දොසොති ආහ ‘‘දොසමෙවා’’ති.
Upakaṇṇakaṃ jappatīti ettha kaṇṇassa samīpaṃ upakaṇṇaṃ, tadeva upakaṇṇakanti dassento āha ‘‘evaṃ kathehī’’tiādi. ‘‘Kaṇṇamūle’’ti iminā upakaṇṇakanti ettha upasaddassa samīpatthaṃ dasseti. Mantetīti katheti. Iminā jappadhātuyā kathanatthaṃ dasseti. Jimhaṃ pekkhatīti ettha jimhasaddo kuṭilavācako, kuṭilaṃ nāma atthato idha dosoti āha ‘‘dosamevā’’ti.
කථානුසන්‌ධීති චුදිතකඅනුවිජ්‌ජකානං කථාය අනුසන්‌ධි. විනිච්‌ඡයානුසන්‌ධීති අනුවිජ්‌ජකෙන කතස්‌ස ආපත්‌තානාපත්‌තිවිනිච්‌ඡයස්‌ස අනුසන්‌ධි. සබ්‌බත්‌ථාති චොදනාකණ්‌ඩෙ.
Kathānusandhīti cuditakaanuvijjakānaṃ kathāya anusandhi. Vinicchayānusandhīti anuvijjakena katassa āpattānāpattivinicchayassa anusandhi. Sabbatthāti codanākaṇḍe.
ඉති චොදනාකණ්‌ඩවණ්‌ණනාය යොජනා සමත්‌තා.
Iti codanākaṇḍavaṇṇanāya yojanā samattā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / පරිවාරපාළි • Parivārapāḷi
1. අනුවිජ්‌ජකඅනුයොගො • 1. Anuvijjakaanuyogo
2. චොදකාදිපටිපත්‌ති • 2. Codakādipaṭipatti
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / පරිවාර-අට්‌ඨකථා • Parivāra-aṭṭhakathā / චොදකපුච්‌ඡාවිස්‌සජ්‌ජනාවණ්‌ණනා • Codakapucchāvissajjanāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / අනුවිජ්‌ජකකිච්‌චවණ්‌ණනා • Anuvijjakakiccavaṇṇanā
