| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi |
८. चोदकेन पच्चवेक्खितब्बधम्मकथा
8. Codakena paccavekkhitabbadhammakathā
३९९. ‘‘अच्छिद्देन अप्पटिमंसेना’’तिआदीसु एवमत्थो वेदितब्बोति योजना। छिद्दसप्पटिमंसं पठमं दस्सेत्वा विपरीतवसेन अच्छिद्दअप्पटिमंसं दस्सेन्तो आह ‘‘येना’’तिआदि। तत्थ येन कतानीति सम्बन्धो। छिज्जतीति छिद्दो, पटि पुनप्पुनं मसियति आमसियतीति पटिमंसो, निग्गहितागमो, भावप्पधानोयं कम्मनिद्देसो। सह पटिमंसेनाति सप्पटिमंसो, कायसमाचारो। विपरीतोति विपरिवत्तवसेन इतो पवत्तो, कायसमाचारोति अत्थो। अमूलकानुद्धंसनादीहीति आदिसद्देन दुट्ठुल्लवाचादयो सङ्गण्हाति।
399. ‘‘Acchiddena appaṭimaṃsenā’’tiādīsu evamattho veditabboti yojanā. Chiddasappaṭimaṃsaṃ paṭhamaṃ dassetvā viparītavasena acchiddaappaṭimaṃsaṃ dassento āha ‘‘yenā’’tiādi. Tattha yena katānīti sambandho. Chijjatīti chiddo, paṭi punappunaṃ masiyati āmasiyatīti paṭimaṃso, niggahitāgamo, bhāvappadhānoyaṃ kammaniddeso. Saha paṭimaṃsenāti sappaṭimaṃso, kāyasamācāro. Viparītoti viparivattavasena ito pavatto, kāyasamācāroti attho. Amūlakānuddhaṃsanādīhīti ādisaddena duṭṭhullavācādayo saṅgaṇhāti.
मेत्तं नु खो मे चित्तन्ति एत्थ अप्पनाभावप्पत्तं मेत्तचित्तमेवाधिप्पेतन्ति दस्सेन्तो आह ‘‘पलिबोधे छिन्दित्वा’’तिआदि। तत्थ पलिबोधेति आवासपलिबोधादिके पलिबोधे। ‘‘विक्खम्भनवसेन विहताघात’’न्ति इमिना अप्पनाभावप्पत्तं मेत्तचित्तमेव दस्सेति। इदं पनावुसो कत्थ वुत्तं भगवताति एत्थ इदंसद्दकिंसद्दानं विसयं दस्सेन्तो आह ‘‘इदं सिक्खापदं कतरस्मिं नगरे’’ति।
Mettaṃ nu kho me cittanti ettha appanābhāvappattaṃ mettacittamevādhippetanti dassento āha ‘‘palibodhe chinditvā’’tiādi. Tattha palibodheti āvāsapalibodhādike palibodhe. ‘‘Vikkhambhanavasena vihatāghāta’’nti iminā appanābhāvappattaṃ mettacittameva dasseti. Idaṃ panāvuso kattha vuttaṃ bhagavatāti ettha idaṃsaddakiṃsaddānaṃ visayaṃ dassento āha ‘‘idaṃ sikkhāpadaṃ katarasmiṃ nagare’’ti.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / चूळवग्गपाळि • Cūḷavaggapāḷi / ८. चोदकेनपच्चवेक्खितब्बधम्मा • 8. Codakenapaccavekkhitabbadhammā
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / चूळवग्ग-अट्ठकथा • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / चोदकेनपच्चवेक्खितब्बधम्मकथा • Codakenapaccavekkhitabbadhammakathā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / चोदकेन पच्चवेक्खितब्बधम्मकथावण्णना • Codakena paccavekkhitabbadhammakathāvaṇṇanā
