| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi |
๘. โจทเกน ปจฺจเวกฺขิตพฺพธมฺมกถา
8. Codakena paccavekkhitabbadhammakathā
๓๙๙. ‘‘อจฺฉิเทฺทน อปฺปฎิมํเสนา’’ติอาทีสุ เอวมโตฺถ เวทิตโพฺพติ โยชนาฯ ฉิทฺทสปฺปฎิมํสํ ปฐมํ ทเสฺสตฺวา วิปรีตวเสน อจฺฉิทฺทอปฺปฎิมํสํ ทเสฺสโนฺต อาห ‘‘เยนา’’ติอาทิฯ ตตฺถ เยน กตานีติ สมฺพโนฺธฯ ฉิชฺชตีติ ฉิโทฺท, ปฎิ ปุนปฺปุนํ มสิยติ อามสิยตีติ ปฎิมํโส, นิคฺคหิตาคโม, ภาวปฺปธาโนยํ กมฺมนิเทฺทโสฯ สห ปฎิมํเสนาติ สปฺปฎิมํโส, กายสมาจาโรฯ วิปรีโตติ วิปริวตฺตวเสน อิโต ปวโตฺต, กายสมาจาโรติ อโตฺถฯ อมูลกานุทฺธํสนาทีหีติ อาทิสเทฺทน ทุฎฺฐุลฺลวาจาทโย สงฺคณฺหาติฯ
399. ‘‘Acchiddena appaṭimaṃsenā’’tiādīsu evamattho veditabboti yojanā. Chiddasappaṭimaṃsaṃ paṭhamaṃ dassetvā viparītavasena acchiddaappaṭimaṃsaṃ dassento āha ‘‘yenā’’tiādi. Tattha yena katānīti sambandho. Chijjatīti chiddo, paṭi punappunaṃ masiyati āmasiyatīti paṭimaṃso, niggahitāgamo, bhāvappadhānoyaṃ kammaniddeso. Saha paṭimaṃsenāti sappaṭimaṃso, kāyasamācāro. Viparītoti viparivattavasena ito pavatto, kāyasamācāroti attho. Amūlakānuddhaṃsanādīhīti ādisaddena duṭṭhullavācādayo saṅgaṇhāti.
เมตฺตํ นุ โข เม จิตฺตนฺติ เอตฺถ อปฺปนาภาวปฺปตฺตํ เมตฺตจิตฺตเมวาธิเปฺปตนฺติ ทเสฺสโนฺต อาห ‘‘ปลิโพเธ ฉินฺทิตฺวา’’ติอาทิฯ ตตฺถ ปลิโพเธติ อาวาสปลิโพธาทิเก ปลิโพเธฯ ‘‘วิกฺขมฺภนวเสน วิหตาฆาต’’นฺติ อิมินา อปฺปนาภาวปฺปตฺตํ เมตฺตจิตฺตเมว ทเสฺสติฯ อิทํ ปนาวุโส กตฺถ วุตฺตํ ภควตาติ เอตฺถ อิทํสทฺทกิํสทฺทานํ วิสยํ ทเสฺสโนฺต อาห ‘‘อิทํ สิกฺขาปทํ กตรสฺมิํ นคเร’’ติฯ
Mettaṃ nu kho me cittanti ettha appanābhāvappattaṃ mettacittamevādhippetanti dassento āha ‘‘palibodhe chinditvā’’tiādi. Tattha palibodheti āvāsapalibodhādike palibodhe. ‘‘Vikkhambhanavasena vihatāghāta’’nti iminā appanābhāvappattaṃ mettacittameva dasseti. Idaṃ panāvuso kattha vuttaṃ bhagavatāti ettha idaṃsaddakiṃsaddānaṃ visayaṃ dassento āha ‘‘idaṃ sikkhāpadaṃ katarasmiṃ nagare’’ti.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / จูฬวคฺคปาฬิ • Cūḷavaggapāḷi / ๘. โจทเกนปจฺจเวกฺขิตพฺพธมฺมา • 8. Codakenapaccavekkhitabbadhammā
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / จูฬวคฺค-อฎฺฐกถา • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / โจทเกนปจฺจเวกฺขิตพฺพธมฺมกถา • Codakenapaccavekkhitabbadhammakathā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / โจทเกน ปจฺจเวกฺขิตพฺพธมฺมกถาวณฺณนา • Codakena paccavekkhitabbadhammakathāvaṇṇanā
