Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi

    ౯. చోదకేన ఉపట్ఠాపేతబ్బకథా

    9. Codakena upaṭṭhāpetabbakathā

    ౪౦౦. ‘‘కాలేన వక్ఖామీ’’తిఆదీసు చోదనాయ కాలఅకాలాదిం దస్సేన్తో ఆహ ‘‘ఏకో ఏక’’న్తిఆది. తత్థ ఏకోతి ఏకకో చోదకో. ఏకన్తి ఏకకం చుదితకం. సఙ్ఘమజ్ఝ…పే॰… అసనసాలాదీసు వా పరివారితక్ఖణే వాతి యోజనా. తత్థ ‘‘సఙ్ఘమజ్ఝ…పే॰… అసనసాలాదీసూ’’తి ఇమినా ఠానాభావం దస్సేతి, ‘‘ఉపట్ఠాకేహి పరివారితక్ఖణే’’తి ఇమినా కాలాభావం దస్సేతి. ఇమేహి పదేహి ఠానమ్పి కాలేన సఙ్గహేత్వా ‘‘కాలేన వక్ఖామీ’’తి వుత్తన్తి దస్సేతి. తచ్ఛేనాతి సచ్చేన. హమ్భోతి నిపాతో పచ్ఛిమపదేసు పచ్చేకం యోజేతబ్బో. హమ్భో మహల్లక, హమ్భో పరిసావచర, హమ్భో పంసుకూలిక, హమ్భో ధమ్మకథికాతి హి అత్థో. ఇదన్తి కమ్మం. కారణనిస్సితన్తి మహల్లకభావకారణాదీసు నిస్సితం. ‘‘భన్తే’’తి నిపాతోపి పచ్చేకం యోజేతబ్బో. ఏత్థ చ ‘‘హమ్భో’’తి నిపాతేన లోకవోహారవసేన అనాదరస్స పకాసకత్తా ఫరుసేన వదతి నామ, ‘‘భన్తే’’తి నిపాతేన సాదరస్స పకాసకత్తా సణ్హేన వదతి నామ. కారణనిస్సితం కత్వాతి ఇమస్మిం వీతిక్కమే అయం నామ దోసోతి కారణనిస్సితం కత్వా. ‘‘మేత్తచిత్తం ఉపట్ఠపేత్వా’’తి ఇమినా మేత్తచిత్తోతి పదస్స ‘‘వక్ఖామీ’’తి పదే కిరియావిసేసనభావం దస్సేతి. నో దోసన్తరోతి ఏత్థ అన్తరసద్దస్స చిత్తవాచకభావం దస్సేన్తో ఆహ ‘‘న దుట్ఠచిత్తో’’తి. ‘‘హుత్వా’’తి ఇమినా కిరియావిసేసనభావం దస్సేతి.

    400.‘‘Kālena vakkhāmī’’tiādīsu codanāya kālaakālādiṃ dassento āha ‘‘eko eka’’ntiādi. Tattha ekoti ekako codako. Ekanti ekakaṃ cuditakaṃ. Saṅghamajjha…pe… asanasālādīsu vā parivāritakkhaṇe vāti yojanā. Tattha ‘‘saṅghamajjha…pe… asanasālādīsū’’ti iminā ṭhānābhāvaṃ dasseti, ‘‘upaṭṭhākehi parivāritakkhaṇe’’ti iminā kālābhāvaṃ dasseti. Imehi padehi ṭhānampi kālena saṅgahetvā ‘‘kālena vakkhāmī’’ti vuttanti dasseti. Tacchenāti saccena. Hambhoti nipāto pacchimapadesu paccekaṃ yojetabbo. Hambho mahallaka, hambho parisāvacara, hambho paṃsukūlika, hambho dhammakathikāti hi attho. Idanti kammaṃ. Kāraṇanissitanti mahallakabhāvakāraṇādīsu nissitaṃ. ‘‘Bhante’’ti nipātopi paccekaṃ yojetabbo. Ettha ca ‘‘hambho’’ti nipātena lokavohāravasena anādarassa pakāsakattā pharusena vadati nāma, ‘‘bhante’’ti nipātena sādarassa pakāsakattā saṇhena vadati nāma. Kāraṇanissitaṃ katvāti imasmiṃ vītikkame ayaṃ nāma dosoti kāraṇanissitaṃ katvā. ‘‘Mettacittaṃ upaṭṭhapetvā’’ti iminā mettacittoti padassa ‘‘vakkhāmī’’ti pade kiriyāvisesanabhāvaṃ dasseti. No dosantaroti ettha antarasaddassa cittavācakabhāvaṃ dassento āha ‘‘na duṭṭhacitto’’ti. ‘‘Hutvā’’ti iminā kiriyāvisesanabhāvaṃ dasseti.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / చూళవగ్గపాళి • Cūḷavaggapāḷi / ౯. చోదకేనఉపట్ఠాపేతబ్బధమ్మా • 9. Codakenaupaṭṭhāpetabbadhammā

    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / చూళవగ్గ-అట్ఠకథా • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / చోదకేనఉపట్ఠాపేతబ్బకథా • Codakenaupaṭṭhāpetabbakathā

    టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / చోదకేన ఉపట్ఠాపేతబ్బధమ్మకథావణ్ణనా • Codakena upaṭṭhāpetabbadhammakathāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact