| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
೯. ಚೋದಕೇನ ಉಪಟ್ಠಾಪೇತಬ್ಬಕಥಾ
9. Codakena upaṭṭhāpetabbakathā
೪೦೦. ‘‘ಕಾಲೇನ ವಕ್ಖಾಮೀ’’ತಿಆದೀಸು ಚೋದನಾಯ ಕಾಲಅಕಾಲಾದಿಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಏಕೋ ಏಕ’’ನ್ತಿಆದಿ। ತತ್ಥ ಏಕೋತಿ ಏಕಕೋ ಚೋದಕೋ। ಏಕನ್ತಿ ಏಕಕಂ ಚುದಿತಕಂ। ಸಙ್ಘಮಜ್ಝ…ಪೇ॰… ಅಸನಸಾಲಾದೀಸು ವಾ ಪರಿವಾರಿತಕ್ಖಣೇ ವಾತಿ ಯೋಜನಾ। ತತ್ಥ ‘‘ಸಙ್ಘಮಜ್ಝ…ಪೇ॰… ಅಸನಸಾಲಾದೀಸೂ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಠಾನಾಭಾವಂ ದಸ್ಸೇತಿ, ‘‘ಉಪಟ್ಠಾಕೇಹಿ ಪರಿವಾರಿತಕ್ಖಣೇ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಕಾಲಾಭಾವಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಇಮೇಹಿ ಪದೇಹಿ ಠಾನಮ್ಪಿ ಕಾಲೇನ ಸಙ್ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಕಾಲೇನ ವಕ್ಖಾಮೀ’’ತಿ ವುತ್ತನ್ತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ತಚ್ಛೇನಾತಿ ಸಚ್ಚೇನ। ಹಮ್ಭೋತಿ ನಿಪಾತೋ ಪಚ್ಛಿಮಪದೇಸು ಪಚ್ಚೇಕಂ ಯೋಜೇತಬ್ಬೋ। ಹಮ್ಭೋ ಮಹಲ್ಲಕ, ಹಮ್ಭೋ ಪರಿಸಾವಚರ, ಹಮ್ಭೋ ಪಂಸುಕೂಲಿಕ, ಹಮ್ಭೋ ಧಮ್ಮಕಥಿಕಾತಿ ಹಿ ಅತ್ಥೋ। ಇದನ್ತಿ ಕಮ್ಮಂ। ಕಾರಣನಿಸ್ಸಿತನ್ತಿ ಮಹಲ್ಲಕಭಾವಕಾರಣಾದೀಸು ನಿಸ್ಸಿತಂ। ‘‘ಭನ್ತೇ’’ತಿ ನಿಪಾತೋಪಿ ಪಚ್ಚೇಕಂ ಯೋಜೇತಬ್ಬೋ। ಏತ್ಥ ಚ ‘‘ಹಮ್ಭೋ’’ತಿ ನಿಪಾತೇನ ಲೋಕವೋಹಾರವಸೇನ ಅನಾದರಸ್ಸ ಪಕಾಸಕತ್ತಾ ಫರುಸೇನ ವದತಿ ನಾಮ, ‘‘ಭನ್ತೇ’’ತಿ ನಿಪಾತೇನ ಸಾದರಸ್ಸ ಪಕಾಸಕತ್ತಾ ಸಣ್ಹೇನ ವದತಿ ನಾಮ। ಕಾರಣನಿಸ್ಸಿತಂ ಕತ್ವಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ವೀತಿಕ್ಕಮೇ ಅಯಂ ನಾಮ ದೋಸೋತಿ ಕಾರಣನಿಸ್ಸಿತಂ ಕತ್ವಾ। ‘‘ಮೇತ್ತಚಿತ್ತಂ ಉಪಟ್ಠಪೇತ್ವಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಮೇತ್ತಚಿತ್ತೋತಿ ಪದಸ್ಸ ‘‘ವಕ್ಖಾಮೀ’’ತಿ ಪದೇ ಕಿರಿಯಾವಿಸೇಸನಭಾವಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ನೋ ದೋಸನ್ತರೋತಿ ಏತ್ಥ ಅನ್ತರಸದ್ದಸ್ಸ ಚಿತ್ತವಾಚಕಭಾವಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ನ ದುಟ್ಠಚಿತ್ತೋ’’ತಿ। ‘‘ಹುತ್ವಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಕಿರಿಯಾವಿಸೇಸನಭಾವಂ ದಸ್ಸೇತಿ।
400.‘‘Kālena vakkhāmī’’tiādīsu codanāya kālaakālādiṃ dassento āha ‘‘eko eka’’ntiādi. Tattha ekoti ekako codako. Ekanti ekakaṃ cuditakaṃ. Saṅghamajjha…pe… asanasālādīsu vā parivāritakkhaṇe vāti yojanā. Tattha ‘‘saṅghamajjha…pe… asanasālādīsū’’ti iminā ṭhānābhāvaṃ dasseti, ‘‘upaṭṭhākehi parivāritakkhaṇe’’ti iminā kālābhāvaṃ dasseti. Imehi padehi ṭhānampi kālena saṅgahetvā ‘‘kālena vakkhāmī’’ti vuttanti dasseti. Tacchenāti saccena. Hambhoti nipāto pacchimapadesu paccekaṃ yojetabbo. Hambho mahallaka, hambho parisāvacara, hambho paṃsukūlika, hambho dhammakathikāti hi attho. Idanti kammaṃ. Kāraṇanissitanti mahallakabhāvakāraṇādīsu nissitaṃ. ‘‘Bhante’’ti nipātopi paccekaṃ yojetabbo. Ettha ca ‘‘hambho’’ti nipātena lokavohāravasena anādarassa pakāsakattā pharusena vadati nāma, ‘‘bhante’’ti nipātena sādarassa pakāsakattā saṇhena vadati nāma. Kāraṇanissitaṃ katvāti imasmiṃ vītikkame ayaṃ nāma dosoti kāraṇanissitaṃ katvā. ‘‘Mettacittaṃ upaṭṭhapetvā’’ti iminā mettacittoti padassa ‘‘vakkhāmī’’ti pade kiriyāvisesanabhāvaṃ dasseti. No dosantaroti ettha antarasaddassa cittavācakabhāvaṃ dassento āha ‘‘na duṭṭhacitto’’ti. ‘‘Hutvā’’ti iminā kiriyāvisesanabhāvaṃ dasseti.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಚೂಳವಗ್ಗಪಾಳಿ • Cūḷavaggapāḷi / ೯. ಚೋದಕೇನಉಪಟ್ಠಾಪೇತಬ್ಬಧಮ್ಮಾ • 9. Codakenaupaṭṭhāpetabbadhammā
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಚೂಳವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ಚೋದಕೇನಉಪಟ್ಠಾಪೇತಬ್ಬಕಥಾ • Codakenaupaṭṭhāpetabbakathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ಚೋದಕೇನ ಉಪಟ್ಠಾಪೇತಬ್ಬಧಮ್ಮಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Codakena upaṭṭhāpetabbadhammakathāvaṇṇanā
