| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā |
दुतियगाथासङ्गणिकं
Dutiyagāthāsaṅgaṇikaṃ
चोदनादिपुच्छाविस्सज्जनावण्णना
Codanādipucchāvissajjanāvaṇṇanā
३५९. दुतियगाथासङ्गणिकाय ‘‘चोदना किमत्थाया’’तिआदिका पुच्छा उपालित्थेरेन कता। ‘‘चोदना सारणत्थाया’’तिआदिविस्सज्जनं भगवता वुत्तं। उपालित्थेरो सयमेव पुच्छित्वा विस्सज्जनं अकासीतिपि वदन्ति।
359. Dutiyagāthāsaṅgaṇikāya ‘‘codanā kimatthāyā’’tiādikā pucchā upālittherena katā. ‘‘Codanā sāraṇatthāyā’’tiādivissajjanaṃ bhagavatā vuttaṃ. Upālitthero sayameva pucchitvā vissajjanaṃ akāsītipi vadanti.
मन्तग्गहणन्ति तेसं विचारणागहणं, सुत्तन्तिकत्थेरानं, विनयधरत्थेरानञ्च अधिप्पायगहणन्ति अत्थो। पाटेक्कं विनिच्छयसन्निट्ठापनत्थन्ति तेसं पच्चेकं अधिप्पायं ञत्वा तेहि समुट्ठापितनयम्पि गहेत्वा विनिच्छयपरियोसापनत्थन्ति अधिप्पायो।
Mantaggahaṇanti tesaṃ vicāraṇāgahaṇaṃ, suttantikattherānaṃ, vinayadharattherānañca adhippāyagahaṇanti attho. Pāṭekkaṃ vinicchayasanniṭṭhāpanatthanti tesaṃ paccekaṃ adhippāyaṃ ñatvā tehi samuṭṭhāpitanayampi gahetvā vinicchayapariyosāpanatthanti adhippāyo.
‘‘मा खो तुरितो अभणी’’तिआदिना अभिमुखे ठितं कञ्चि अनुविज्जकं ओवदन्तेन विय थेरेन अनुविज्जकवत्तं कथितं।
‘‘Mā kho turito abhaṇī’’tiādinā abhimukhe ṭhitaṃ kañci anuvijjakaṃ ovadantena viya therena anuvijjakavattaṃ kathitaṃ.
अनुयुञ्जनवत्तन्ति अनुयुज्जनक्कमं, तं पन यस्मा सब्बसिक्खापदवीतिक्कमविसयेपि तंतंसिक्खापदानुलोमेन कत्तब्बं, तस्मा ‘‘सिक्खापदानुलोमिक’’न्ति वुत्तं। अत्तनो गतिं नासेतीति अत्तनो सुगतिगमनं विनासेति।
Anuyuñjanavattanti anuyujjanakkamaṃ, taṃ pana yasmā sabbasikkhāpadavītikkamavisayepi taṃtaṃsikkhāpadānulomena kattabbaṃ, tasmā ‘‘sikkhāpadānulomika’’nti vuttaṃ. Attano gatiṃ nāsetīti attano sugatigamanaṃ vināseti.
अनुसन्धित-सद्दो भावसाधनोति आह ‘‘अनुसन्धितन्ति कथानुसन्धी’’ति। वत्तानुसन्धितेनाति एत्थापि एसेव नयो। वत्तानुसन्धितेनाति आचारानुसन्धिना, आचारेन सद्धिं समेन्तिया पटिञ्ञायाति अत्थो। तेनाह ‘‘या अस्स वत्तेना’’तिआदि।
Anusandhita-saddo bhāvasādhanoti āha ‘‘anusandhitanti kathānusandhī’’ti. Vattānusandhitenāti etthāpi eseva nayo. Vattānusandhitenāti ācārānusandhinā, ācārena saddhiṃ samentiyā paṭiññāyāti attho. Tenāha ‘‘yā assa vattenā’’tiādi.
पाळियं सञ्चिच्च आपत्तिन्तिआदि अलज्जिलज्जिलक्खणं भिक्खुभिक्खुनीनं वसेन वुत्तं तेसञ्ञेव सब्बप्पकारतो सिक्खापदाधिकारत्ता। सामणेरादीनम्पि साधारणवसेन पन सञ्चिच्च यथासकं सिक्खापदवीतिक्कमनादिकं अलज्जिलज्जिलक्खणं वेदितब्बं।
Pāḷiyaṃ sañcicca āpattintiādi alajjilajjilakkhaṇaṃ bhikkhubhikkhunīnaṃ vasena vuttaṃ tesaññeva sabbappakārato sikkhāpadādhikārattā. Sāmaṇerādīnampi sādhāraṇavasena pana sañcicca yathāsakaṃ sikkhāpadavītikkamanādikaṃ alajjilajjilakkhaṇaṃ veditabbaṃ.
कथानुसन्धिवचनन्ति चुदितकअनुविज्जकानं कथाय अनुसन्धियुत्तं वचनं न जानाति, तेहि एकस्मिं कारणे वुत्ते सयं तं असल्लक्खेत्वा अत्तनो अभिरुचितमेव असम्बन्धितत्थन्ति अत्थो। विनिच्छयानुसन्धिवचनञ्चाति अनुविज्जकेन कतस्स आपत्तानापत्तिविनिच्छयस्स अनुगुणं, सम्बन्धवचनञ्च।
Kathānusandhivacananti cuditakaanuvijjakānaṃ kathāya anusandhiyuttaṃ vacanaṃ na jānāti, tehi ekasmiṃ kāraṇe vutte sayaṃ taṃ asallakkhetvā attano abhirucitameva asambandhitatthanti attho. Vinicchayānusandhivacanañcāti anuvijjakena katassa āpattānāpattivinicchayassa anuguṇaṃ, sambandhavacanañca.
चोदनादिपुच्छाविस्सज्जनावण्णना निट्ठिता।
Codanādipucchāvissajjanāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / परिवारपाळि • Parivārapāḷi / १. चोदनादिपुच्छाविस्सज्जना • 1. Codanādipucchāvissajjanā
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / परिवार-अट्ठकथा • Parivāra-aṭṭhakathā / चोदनादिपुच्छाविस्सज्जनावण्णना • Codanādipucchāvissajjanāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / दुतियगाथासङ्गणिकवण्णना • Dutiyagāthāsaṅgaṇikavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / चोदनादिपुच्छाविस्सज्जनावण्णना • Codanādipucchāvissajjanāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / चोदनादिपुच्छाविस्सज्जनावण्णना • Codanādipucchāvissajjanāvaṇṇanā
