| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪರಿವಾರ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Parivāra-aṭṭhakathā |
ದುತಿಯಗಾಥಾಸಙ್ಗಣಿಕಂ
Dutiyagāthāsaṅgaṇikaṃ
ಚೋದನಾದಿಪುಚ್ಛಾವಿಸ್ಸಜ್ಜನಾವಣ್ಣನಾ
Codanādipucchāvissajjanāvaṇṇanā
೩೫೯. ದುತಿಯಗಾಥಾಸಙ್ಗಣಿಯಂ ಚೋದನಾತಿ ವತ್ಥುಞ್ಚ ಆಪತ್ತಿಞ್ಚ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಚೋದನಾ। ಸಾರಣಾತಿ ದೋಸಸಾರಣಾ। ಸಙ್ಘೋ ಕಿಮತ್ಥಾಯಾತಿ ಸಙ್ಘಸನ್ನಿಪಾತೋ ಕಿಮತ್ಥಾಯ। ಮತಿಕಮ್ಮಂ ಪನ ಕಿಸ್ಸ ಕಾರಣಾತಿ ಮತಿಕಮ್ಮಂ ವುಚ್ಚತಿ ಮನ್ತಗ್ಗಹಣಂ; ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಕಾರಣಾತಿ ಅತ್ಥೋ।
359. Dutiyagāthāsaṅgaṇiyaṃ codanāti vatthuñca āpattiñca dassetvā codanā. Sāraṇāti dosasāraṇā. Saṅgho kimatthāyāti saṅghasannipāto kimatthāya. Matikammaṃ pana kissa kāraṇāti matikammaṃ vuccati mantaggahaṇaṃ; taṃ kissa kāraṇāti attho.
ಚೋದನಾ ಸಾರಣತ್ಥಾಯಾತಿ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಾ ಚೋದನಾ, ತೇನ ಚುದಿತಕಪುಗ್ಗಲೇನ ಚೋದಕದೋಸಸಾರಣತ್ಥಾಯ। ನಿಗ್ಗಹತ್ಥಾಯ ಸಾರಣಾತಿ ದೋಸಸಾರಣಾ ಪನ ತಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ನಿಗ್ಗಹತ್ಥಾಯ। ಸಙ್ಘೋ ಪರಿಗ್ಗಹತ್ಥಾಯಾತಿ ತತ್ಥ ಸನ್ನಿಪತಿತೋ ಸಙ್ಘೋ ವಿನಿಚ್ಛಯಪರಿಗ್ಗಹಣತ್ಥಾಯ; ಧಮ್ಮಾಧಮ್ಮಂ ತುಲನತ್ಥಾಯ ಸುವಿನಿಚ್ಛಿತದುಬ್ಬಿನಿಚ್ಛಿತಂ ಜಾನನತ್ಥಾಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಮತಿಕಮ್ಮಂ ಪನ ಪಾಟಿಯೇಕ್ಕನ್ತಿ ಸುತ್ತನ್ತಿಕತ್ಥೇರಾನಞ್ಚ ವಿನಯಧರತ್ಥೇರಾನಞ್ಚ ಮನ್ತಗ್ಗಹಣಂ ಪಾಟೇಕ್ಕಂ ಪಾಟೇಕ್ಕಂ ವಿನಿಚ್ಛಯಸನ್ನಿಟ್ಠಾಪನತ್ಥಂ।
Codanā sāraṇatthāyāti vuttappakārā codanā, tena cuditakapuggalena codakadosasāraṇatthāya. Niggahatthāya sāraṇāti dosasāraṇā pana tassa puggalassa niggahatthāya. Saṅgho pariggahatthāyāti tattha sannipatito saṅgho vinicchayapariggahaṇatthāya; dhammādhammaṃ tulanatthāya suvinicchitadubbinicchitaṃ jānanatthāyāti attho. Matikammaṃ pana pāṭiyekkanti suttantikattherānañca vinayadharattherānañca mantaggahaṇaṃ pāṭekkaṃ pāṭekkaṃ vinicchayasanniṭṭhāpanatthaṃ.
ಮಾ ಖೋ ಪಟಿಘನ್ತಿ ಚುದಿತಕೇ ವಾ ಚೋದಕೇ ವಾ ಕೋಪಂ ಮಾ ಜನಯಿ। ಸಚೇ ಅನುವಿಜ್ಜಕೋ ತುವನ್ತಿ ಸಚೇ ತ್ವಂ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ಓತಿಣ್ಣಂ ಅಧಿಕರಣಂ ವಿನಿಚ್ಛಿತುಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ವಿನಯಧರೋ।
Mā kho paṭighanti cuditake vā codake vā kopaṃ mā janayi. Sace anuvijjako tuvanti sace tvaṃ saṅghamajjhe otiṇṇaṃ adhikaraṇaṃ vinicchituṃ nisinno vinayadharo.
ವಿಗ್ಗಾಹಿಕನ್ತಿ ‘‘ನ ತ್ವಂ ಇಮಂ ಧಮ್ಮವಿನಯಂ ಆಜಾನಾಸೀ’’ತಿಆದಿನಯಪ್ಪವತ್ತಂ। ಅನತ್ಥಸಂಹಿತನ್ತಿ ಯಾ ಅನತ್ಥಂ ಜನಯತಿ, ಪರಿಸಂ ಖೋಭೇತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಪೇತಿ, ಏವರೂಪಿಂ ಕಥಂ ಮಾ ಅಭಣಿ। ಸುತ್ತೇ ವಿನಯೇ ವಾತಿಆದೀಸು ಸುತ್ತಂ ನಾಮ ಉಭತೋವಿಭಙ್ಗೋ। ವಿನಯೋ ನಾಮ ಖನ್ಧಕೋ। ಅನುಲೋಮೋ ನಾಮ ಪರಿವಾರೋ। ಪಞ್ಞತ್ತಂ ನಾಮ ಸಕಲಂ ವಿನಯಪಿಟಕಂ। ಅನುಲೋಮಿಕಂ ನಾಮ ಚತ್ತಾರೋ ಮಹಾಪದೇಸಾ।
Viggāhikanti ‘‘na tvaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānāsī’’tiādinayappavattaṃ. Anatthasaṃhitanti yā anatthaṃ janayati, parisaṃ khobhetvā uṭṭhāpeti, evarūpiṃ kathaṃ mā abhaṇi. Sutte vinaye vātiādīsu suttaṃ nāma ubhatovibhaṅgo. Vinayo nāma khandhako. Anulomo nāma parivāro. Paññattaṃ nāma sakalaṃ vinayapiṭakaṃ. Anulomikaṃ nāma cattāro mahāpadesā.
ಅನುಯೋಗವತ್ತಂ ನಿಸಾಮಯಾತಿ ಅನುಯುಞ್ಜನವತ್ತಂ ನಿಸಾಮೇಹಿ। ಕುಸಲೇನ ಬುದ್ಧಿಮತಾ ಕತನ್ತಿ ಛೇಕೇನ ಪಣ್ಡಿತೇನ ಞಾಣಪಾರಮಿಪ್ಪತ್ತೇನ ಭಗವತಾ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಠಪಿತಂ। ಸುವುತ್ತನ್ತಿ ಸುಪಞ್ಞಾಪಿತಂ। ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನುಲೋಮಿಕನ್ತಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಂ ಅನುಲೋಮಂ। ಅಯಂ ತಾವ ಪದತ್ಥೋ, ಅಯಂ ಪನೇತ್ಥ ಸಾಧಿಪ್ಪಾಯಸಙ್ಖೇಪವಣ್ಣನಾ – ‘‘ಸಚೇ ತ್ವಂ ಅನುವಿಜ್ಜಕೋ, ಮಾ ಸಹಸಾ ಭಣಿ, ಮಾ ಅನತ್ಥಸಂಹಿತಂ ವಿಗ್ಗಾಹಿಕಕಥಂ ಭಣಿ। ಯಂ ಪನ ಕುಸಲೇನ ಬುದ್ಧಿಮತಾ ಲೋಕನಾಥೇನ ಏತೇಸು ಸುತ್ತಾದೀಸು ಅನುಯೋಗವತ್ತಂ ಕಥಂ ಸುಪಞ್ಞತ್ತಂ ಸಬ್ಬಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಂ ಅನುಲೋಮಂ, ತಂ ನಿಸಾಮಯ ತಂ ಉಪಧಾರೇಹೀ’’ತಿ। ಗತಿಂ ನ ನಾಸೇನ್ತೋ ಸಮ್ಪರಾಯಿಕನ್ತಿ ಅತ್ತನೋ ಸಮ್ಪರಾಯೇ ಸುಗತಿನಿಬ್ಬತ್ತಿಂ ಅನಾಸೇನ್ತೋ ಅನುಯೋಗವತ್ತಂ ನಿಸಾಮಯ। ಯೋ ಹಿ ತಂ ಅನಿಸಾಮೇತ್ವಾ ಅನುಯುಞ್ಜತಿ, ಸೋ ಸಮ್ಪರಾಯಿಕಂ ಅತ್ತನೋ ಗತಿಂ ನಾಸೇತಿ, ತಸ್ಮಾ ತ್ವಂ ಅನಾಸೇನ್ತೋ ನಿಸಾಮಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಇದಾನಿ ತಂ ಅನುಯೋಗವತ್ತಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ಹಿತೇಸೀತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಹಿತೇಸೀತಿ ಹಿತಂ ಏಸನ್ತೋ ಗವೇಸನ್ತೋ; ಮೇತ್ತಞ್ಚ ಮೇತ್ತಾಪುಬ್ಬಭಾಗಞ್ಚ ಉಪಟ್ಠಪೇತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಕಾಲೇನಾತಿ ಯುತ್ತಪತ್ತಕಾಲೇನ; ಅಜ್ಝೇಸಿತಕಾಲೇಯೇವ ತವ ಭಾರೇ ಕತೇ ಅನುಯುಞ್ಜಾತಿ ಅತ್ಥೋ।
Anuyogavattaṃnisāmayāti anuyuñjanavattaṃ nisāmehi. Kusalena buddhimatā katanti chekena paṇḍitena ñāṇapāramippattena bhagavatā nīharitvā ṭhapitaṃ. Suvuttanti supaññāpitaṃ. Sikkhāpadānulomikanti sikkhāpadānaṃ anulomaṃ. Ayaṃ tāva padattho, ayaṃ panettha sādhippāyasaṅkhepavaṇṇanā – ‘‘sace tvaṃ anuvijjako, mā sahasā bhaṇi, mā anatthasaṃhitaṃ viggāhikakathaṃ bhaṇi. Yaṃ pana kusalena buddhimatā lokanāthena etesu suttādīsu anuyogavattaṃ kathaṃ supaññattaṃ sabbasikkhāpadānaṃ anulomaṃ, taṃ nisāmaya taṃ upadhārehī’’ti. Gatiṃ na nāsento samparāyikanti attano samparāye sugatinibbattiṃ anāsento anuyogavattaṃ nisāmaya. Yo hi taṃ anisāmetvā anuyuñjati, so samparāyikaṃ attano gatiṃ nāseti, tasmā tvaṃ anāsento nisāmayāti attho. Idāni taṃ anuyogavattaṃ dassetuṃ hitesītiādimāha. Tattha hitesīti hitaṃ esanto gavesanto; mettañca mettāpubbabhāgañca upaṭṭhapetvāti attho. Kālenāti yuttapattakālena; ajjhesitakāleyeva tava bhāre kate anuyuñjāti attho.
ಸಹಸಾ ವೋಹಾರಂ ಮಾ ಪಧಾರೇಸೀತಿ ಯೋ ಏತೇಸಂ ಸಹಸಾ ವೋಹಾರೋ ಹೋತಿ, ಸಹಸಾ ಭಾಸಿತಂ, ತಂ ಮಾ ಪಧಾರೇಸಿ, ಮಾ ಗಣ್ಹಿತ್ಥ।
Sahasā vohāraṃ mā padhāresīti yo etesaṃ sahasā vohāro hoti, sahasā bhāsitaṃ, taṃ mā padhāresi, mā gaṇhittha.
ಪಟಿಞ್ಞಾನುಸನ್ಧಿತೇನ ಕಾರಯೇತಿ ಏತ್ಥ ಅನುಸನ್ಧಿತನ್ತಿ ಕಥಾನುಸನ್ಧಿ ವುಚ್ಚತಿ, ತಸ್ಮಾ ಪಟಿಞ್ಞಾನುಸನ್ಧಿನಾ ಕಾರಯೇ; ಕಥಾನುಸನ್ಧಿಂ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತ್ವಾ ಪಟಿಞ್ಞಾಯ ಕಾರಯೇತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಥ ವಾ ಪಟಿಞ್ಞಾಯ ಚ ಅನುಸನ್ಧಿತೇನ ಚ ಕಾರಯೇ, ಲಜ್ಜಿಂ ಪಟಿಞ್ಞಾಯ ಕಾರಯೇ; ಅಲಜ್ಜಿಂ ವತ್ತಾನುಸನ್ಧಿನಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ತಸ್ಮಾ ಏವ ಪಟಿಞ್ಞಾ ಲಜ್ಜೀಸೂತಿ ಗಾಥಮಾಹ। ತತ್ಥ ವತ್ತಾನುಸನ್ಧಿತೇನ ಕಾರಯೇತಿ ವತ್ತಾನುಸನ್ಧಿನಾ ಕಾರಯೇ, ಯಾ ಅಸ್ಸ ವತ್ತೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಪಟಿಞ್ಞಾ ಸನ್ಧಿಯತಿ, ತಾಯ ಪಟಿಞ್ಞಾಯ ಕಾರಯೇತಿ ಅತ್ಥೋ।
Paṭiññānusandhitena kārayeti ettha anusandhitanti kathānusandhi vuccati, tasmā paṭiññānusandhinā kāraye; kathānusandhiṃ sallakkhetvā paṭiññāya kārayeti attho. Atha vā paṭiññāya ca anusandhitena ca kāraye, lajjiṃ paṭiññāya kāraye; alajjiṃ vattānusandhināti attho. Tasmā eva paṭiññā lajjīsūti gāthamāha. Tattha vattānusandhitena kārayeti vattānusandhinā kāraye, yā assa vattena saddhiṃ paṭiññā sandhiyati, tāya paṭiññāya kārayeti attho.
ಸಞ್ಚಿಚ್ಚಾತಿ ಜಾನನ್ತೋ ಆಪಜ್ಜತಿ। ಪರಿಗೂಹತೀತಿ ನಿಗೂಹತಿ ನ ದೇಸೇತಿ ನ ವುಟ್ಠಾತಿ।
Sañciccāti jānanto āpajjati. Parigūhatīti nigūhati na deseti na vuṭṭhāti.
ಸಾ ಅಹಮ್ಪಿ ಜಾನಾಮೀತಿ ಯಂ ತುಮ್ಹೇಹಿ ವುತ್ತಂ, ತಂ ಸಚ್ಚಂ, ಅಹಮ್ಪಿ ನಂ ಏವಮೇವ ಜಾನಾಮಿ। ಅಞ್ಞಞ್ಚ ತಾಹನ್ತಿ ಅಞ್ಞಞ್ಚ ತಂ ಅಹಂ ಪುಚ್ಛಾಮಿ।
Sā ahampi jānāmīti yaṃ tumhehi vuttaṃ, taṃ saccaṃ, ahampi naṃ evameva jānāmi. Aññañca tāhanti aññañca taṃ ahaṃ pucchāmi.
ಪುಬ್ಬಾಪರಂ ನ ಜಾನಾತೀತಿ ಪುರೇಕಥಿತಞ್ಚ ಪಚ್ಛಾಕಥಿತಞ್ಚ ನ ಜಾನಾತಿ। ಅಕೋವಿದೋತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಪುಬ್ಬಾಪರೇ ಅಕುಸಲೋ। ಅನುಸನ್ಧಿವಚನಪಥಂ ನ ಜಾನಾತೀತಿ ಕಥಾನುಸನ್ಧಿವಚನಂ ವಿನಿಚ್ಛಯಾನುಸನ್ಧಿವಚನಞ್ಚ ನ ಜಾನಾತಿ।
Pubbāparaṃna jānātīti purekathitañca pacchākathitañca na jānāti. Akovidoti tasmiṃ pubbāpare akusalo. Anusandhivacanapathaṃ na jānātīti kathānusandhivacanaṃ vinicchayānusandhivacanañca na jānāti.
ಸೀಲವಿಪತ್ತಿಯಾ ಚೋದೇತೀತಿ ದ್ವೀಹಿ ಆಪತ್ತಿಕ್ಖನ್ಧೇಹಿ ಚೋದೇತಿ। ಆಚಾರದಿಟ್ಠಿಯಾತಿ ಆಚಾರವಿಪತ್ತಿಯಾ ಚೇವ ದಿಟ್ಠಿವಿಪತ್ತಿಯಾ ಚ। ಆಚಾರವಿಪತ್ತಿಯಾ ಚೋದೇನ್ತೋ ಪಞ್ಚಹಾಪತ್ತಿಕ್ಖನ್ಧೇಹಿ ಚೋದೇತಿ, ದಿಟ್ಠಿವಿಪತ್ತಿಯಾ ಚೋದೇನ್ತೋ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಯಾ ಚೇವ ಅನ್ತಗ್ಗಾಹಿಕದಿಟ್ಠಿಯಾ ಚ ಚೋದೇತಿ। ಆಜೀವೇನಪಿ ಚೋದೇತೀತಿ ಆಜೀವಹೇತುಪಞ್ಞತ್ತೇಹಿ ಛಹಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಹಿ ಚೋದೇತಿ। ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಉತ್ತಾನಮೇವಾತಿ।
Sīlavipattiyā codetīti dvīhi āpattikkhandhehi codeti. Ācāradiṭṭhiyāti ācāravipattiyā ceva diṭṭhivipattiyā ca. Ācāravipattiyā codento pañcahāpattikkhandhehi codeti, diṭṭhivipattiyā codento micchādiṭṭhiyā ceva antaggāhikadiṭṭhiyā ca codeti. Ājīvenapi codetīti ājīvahetupaññattehi chahi sikkhāpadehi codeti. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
ದುತಿಯಗಾಥಾಸಙ್ಗಣಿಕವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Dutiyagāthāsaṅgaṇikavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಪರಿವಾರಪಾಳಿ • Parivārapāḷi / ೧. ಚೋದನಾದಿಪುಚ್ಛಾವಿಸ್ಸಜ್ಜನಾ • 1. Codanādipucchāvissajjanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ದುತಿಯಗಾಥಾಸಙ್ಗಣಿಕವಣ್ಣನಾ • Dutiyagāthāsaṅgaṇikavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಚೋದನಾದಿಪುಚ್ಛಾವಿಸ್ಸಜ್ಜನಾವಣ್ಣನಾ • Codanādipucchāvissajjanāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ಚೋದನಾದಿಪುಚ್ಛಾವಿಸ್ಸಜ್ಜನಾವಣ್ಣನಾ • Codanādipucchāvissajjanāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ಚೋದನಾದಿಪುಚ್ಛಾವಿಸ್ಸಜ್ಜನಾವಣ್ಣನಾ • Codanādipucchāvissajjanāvaṇṇanā
