| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਰਿવਾਰ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Parivāra-aṭṭhakathā |
ਦੁਤਿਯਗਾਥਾਸਙ੍ਗਣਿਕਂ
Dutiyagāthāsaṅgaṇikaṃ
ਚੋਦਨਾਦਿਪੁਚ੍ਛਾવਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾવਣ੍ਣਨਾ
Codanādipucchāvissajjanāvaṇṇanā
੩੫੯. ਦੁਤਿਯਗਾਥਾਸਙ੍ਗਣਿਯਂ ਚੋਦਨਾਤਿ વਤ੍ਥੁਞ੍ਚ ਆਪਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਚੋਦਨਾ। ਸਾਰਣਾਤਿ ਦੋਸਸਾਰਣਾ। ਸਙ੍ਘੋ ਕਿਮਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਸਙ੍ਘਸਨ੍ਨਿਪਾਤੋ ਕਿਮਤ੍ਥਾਯ। ਮਤਿਕਮ੍ਮਂ ਪਨ ਕਿਸ੍ਸ ਕਾਰਣਾਤਿ ਮਤਿਕਮ੍ਮਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਮਨ੍ਤਗ੍ਗਹਣਂ; ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਕਾਰਣਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
359. Dutiyagāthāsaṅgaṇiyaṃ codanāti vatthuñca āpattiñca dassetvā codanā. Sāraṇāti dosasāraṇā. Saṅgho kimatthāyāti saṅghasannipāto kimatthāya. Matikammaṃ pana kissa kāraṇāti matikammaṃ vuccati mantaggahaṇaṃ; taṃ kissa kāraṇāti attho.
ਚੋਦਨਾ ਸਾਰਣਤ੍ਥਾਯਾਤਿ વੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਾ ਚੋਦਨਾ, ਤੇਨ ਚੁਦਿਤਕਪੁਗ੍ਗਲੇਨ ਚੋਦਕਦੋਸਸਾਰਣਤ੍ਥਾਯ। ਨਿਗ੍ਗਹਤ੍ਥਾਯ ਸਾਰਣਾਤਿ ਦੋਸਸਾਰਣਾ ਪਨ ਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਨਿਗ੍ਗਹਤ੍ਥਾਯ। ਸਙ੍ਘੋ ਪਰਿਗ੍ਗਹਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਤਤ੍ਥ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤੋ ਸਙ੍ਘੋ વਿਨਿਚ੍ਛਯਪਰਿਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਾਯ; ਧਮ੍ਮਾਧਮ੍ਮਂ ਤੁਲਨਤ੍ਥਾਯ ਸੁવਿਨਿਚ੍ਛਿਤਦੁਬ੍ਬਿਨਿਚ੍ਛਿਤਂ ਜਾਨਨਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਮਤਿਕਮ੍ਮਂ ਪਨ ਪਾਟਿਯੇਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿਕਤ੍ਥੇਰਾਨਞ੍ਚ વਿਨਯਧਰਤ੍ਥੇਰਾਨਞ੍ਚ ਮਨ੍ਤਗ੍ਗਹਣਂ ਪਾਟੇਕ੍ਕਂ ਪਾਟੇਕ੍ਕਂ વਿਨਿਚ੍ਛਯਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਪਨਤ੍ਥਂ।
Codanā sāraṇatthāyāti vuttappakārā codanā, tena cuditakapuggalena codakadosasāraṇatthāya. Niggahatthāya sāraṇāti dosasāraṇā pana tassa puggalassa niggahatthāya. Saṅgho pariggahatthāyāti tattha sannipatito saṅgho vinicchayapariggahaṇatthāya; dhammādhammaṃ tulanatthāya suvinicchitadubbinicchitaṃ jānanatthāyāti attho. Matikammaṃ pana pāṭiyekkanti suttantikattherānañca vinayadharattherānañca mantaggahaṇaṃ pāṭekkaṃ pāṭekkaṃ vinicchayasanniṭṭhāpanatthaṃ.
ਮਾ ਖੋ ਪਟਿਘਨ੍ਤਿ ਚੁਦਿਤਕੇ વਾ ਚੋਦਕੇ વਾ ਕੋਪਂ ਮਾ ਜਨਯਿ। ਸਚੇ ਅਨੁવਿਜ੍ਜਕੋ ਤੁવਨ੍ਤਿ ਸਚੇ ਤ੍વਂ ਸਙ੍ਘਮਜ੍ਝੇ ਓਤਿਣ੍ਣਂ ਅਧਿਕਰਣਂ વਿਨਿਚ੍ਛਿਤੁਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ વਿਨਯਧਰੋ।
Mā kho paṭighanti cuditake vā codake vā kopaṃ mā janayi. Sace anuvijjako tuvanti sace tvaṃ saṅghamajjhe otiṇṇaṃ adhikaraṇaṃ vinicchituṃ nisinno vinayadharo.
વਿਗ੍ਗਾਹਿਕਨ੍ਤਿ ‘‘ਨ ਤ੍વਂ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮવਿਨਯਂ ਆਜਾਨਾਸੀ’’ਤਿਆਦਿਨਯਪ੍ਪવਤ੍ਤਂ। ਅਨਤ੍ਥਸਂਹਿਤਨ੍ਤਿ ਯਾ ਅਨਤ੍ਥਂ ਜਨਯਤਿ, ਪਰਿਸਂ ਖੋਭੇਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਪੇਤਿ, ਏવਰੂਪਿਂ ਕਥਂ ਮਾ ਅਭਣਿ। ਸੁਤ੍ਤੇ વਿਨਯੇ વਾਤਿਆਦੀਸੁ ਸੁਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਉਭਤੋવਿਭਙ੍ਗੋ। વਿਨਯੋ ਨਾਮ ਖਨ੍ਧਕੋ। ਅਨੁਲੋਮੋ ਨਾਮ ਪਰਿવਾਰੋ। ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਸਕਲਂ વਿਨਯਪਿਟਕਂ। ਅਨੁਲੋਮਿਕਂ ਨਾਮ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਹਾਪਦੇਸਾ।
Viggāhikanti ‘‘na tvaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānāsī’’tiādinayappavattaṃ. Anatthasaṃhitanti yā anatthaṃ janayati, parisaṃ khobhetvā uṭṭhāpeti, evarūpiṃ kathaṃ mā abhaṇi. Sutte vinaye vātiādīsu suttaṃ nāma ubhatovibhaṅgo. Vinayo nāma khandhako. Anulomo nāma parivāro. Paññattaṃ nāma sakalaṃ vinayapiṭakaṃ. Anulomikaṃ nāma cattāro mahāpadesā.
ਅਨੁਯੋਗવਤ੍ਤਂ ਨਿਸਾਮਯਾਤਿ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਨવਤ੍ਤਂ ਨਿਸਾਮੇਹਿ। ਕੁਸਲੇਨ ਬੁਦ੍ਧਿਮਤਾ ਕਤਨ੍ਤਿ ਛੇਕੇਨ ਪਣ੍ਡਿਤੇਨ ਞਾਣਪਾਰਮਿਪ੍ਪਤ੍ਤੇਨ ਭਗવਤਾ ਨੀਹਰਿਤ੍વਾ ਠਪਿਤਂ। ਸੁવੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸੁਪਞ੍ਞਾਪਿਤਂ। ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨੁਲੋਮਿਕਨ੍ਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਂ ਅਨੁਲੋਮਂ। ਅਯਂ ਤਾવ ਪਦਤ੍ਥੋ, ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸਾਧਿਪ੍ਪਾਯਸਙ੍ਖੇਪવਣ੍ਣਨਾ – ‘‘ਸਚੇ ਤ੍વਂ ਅਨੁવਿਜ੍ਜਕੋ, ਮਾ ਸਹਸਾ ਭਣਿ, ਮਾ ਅਨਤ੍ਥਸਂਹਿਤਂ વਿਗ੍ਗਾਹਿਕਕਥਂ ਭਣਿ। ਯਂ ਪਨ ਕੁਸਲੇਨ ਬੁਦ੍ਧਿਮਤਾ ਲੋਕਨਾਥੇਨ ਏਤੇਸੁ ਸੁਤ੍ਤਾਦੀਸੁ ਅਨੁਯੋਗવਤ੍ਤਂ ਕਥਂ ਸੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਸਬ੍ਬਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਂ ਅਨੁਲੋਮਂ, ਤਂ ਨਿਸਾਮਯ ਤਂ ਉਪਧਾਰੇਹੀ’’ਤਿ। ਗਤਿਂ ਨ ਨਾਸੇਨ੍ਤੋ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਮ੍ਪਰਾਯੇ ਸੁਗਤਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਂ ਅਨਾਸੇਨ੍ਤੋ ਅਨੁਯੋਗવਤ੍ਤਂ ਨਿਸਾਮਯ। ਯੋ ਹਿ ਤਂ ਅਨਿਸਾਮੇਤ੍વਾ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਤਿ, ਸੋ ਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗਤਿਂ ਨਾਸੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤ੍વਂ ਅਨਾਸੇਨ੍ਤੋ ਨਿਸਾਮਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਅਨੁਯੋਗવਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਹਿਤੇਸੀਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਹਿਤੇਸੀਤਿ ਹਿਤਂ ਏਸਨ੍ਤੋ ਗવੇਸਨ੍ਤੋ; ਮੇਤ੍ਤਞ੍ਚ ਮੇਤ੍ਤਾਪੁਬ੍ਬਭਾਗਞ੍ਚ ਉਪਟ੍ਠਪੇਤ੍વਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਕਾਲੇਨਾਤਿ ਯੁਤ੍ਤਪਤ੍ਤਕਾਲੇਨ; ਅਜ੍ਝੇਸਿਤਕਾਲੇਯੇવ ਤવ ਭਾਰੇ ਕਤੇ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
Anuyogavattaṃnisāmayāti anuyuñjanavattaṃ nisāmehi. Kusalena buddhimatā katanti chekena paṇḍitena ñāṇapāramippattena bhagavatā nīharitvā ṭhapitaṃ. Suvuttanti supaññāpitaṃ. Sikkhāpadānulomikanti sikkhāpadānaṃ anulomaṃ. Ayaṃ tāva padattho, ayaṃ panettha sādhippāyasaṅkhepavaṇṇanā – ‘‘sace tvaṃ anuvijjako, mā sahasā bhaṇi, mā anatthasaṃhitaṃ viggāhikakathaṃ bhaṇi. Yaṃ pana kusalena buddhimatā lokanāthena etesu suttādīsu anuyogavattaṃ kathaṃ supaññattaṃ sabbasikkhāpadānaṃ anulomaṃ, taṃ nisāmaya taṃ upadhārehī’’ti. Gatiṃ na nāsento samparāyikanti attano samparāye sugatinibbattiṃ anāsento anuyogavattaṃ nisāmaya. Yo hi taṃ anisāmetvā anuyuñjati, so samparāyikaṃ attano gatiṃ nāseti, tasmā tvaṃ anāsento nisāmayāti attho. Idāni taṃ anuyogavattaṃ dassetuṃ hitesītiādimāha. Tattha hitesīti hitaṃ esanto gavesanto; mettañca mettāpubbabhāgañca upaṭṭhapetvāti attho. Kālenāti yuttapattakālena; ajjhesitakāleyeva tava bhāre kate anuyuñjāti attho.
ਸਹਸਾ વੋਹਾਰਂ ਮਾ ਪਧਾਰੇਸੀਤਿ ਯੋ ਏਤੇਸਂ ਸਹਸਾ વੋਹਾਰੋ ਹੋਤਿ, ਸਹਸਾ ਭਾਸਿਤਂ, ਤਂ ਮਾ ਪਧਾਰੇਸਿ, ਮਾ ਗਣ੍ਹਿਤ੍ਥ।
Sahasā vohāraṃ mā padhāresīti yo etesaṃ sahasā vohāro hoti, sahasā bhāsitaṃ, taṃ mā padhāresi, mā gaṇhittha.
ਪਟਿਞ੍ਞਾਨੁਸਨ੍ਧਿਤੇਨ ਕਾਰਯੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿਤਨ੍ਤਿ ਕਥਾਨੁਸਨ੍ਧਿ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਟਿਞ੍ਞਾਨੁਸਨ੍ਧਿਨਾ ਕਾਰਯੇ; ਕਥਾਨੁਸਨ੍ਧਿਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍વਾ ਪਟਿਞ੍ਞਾਯ ਕਾਰਯੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਥ વਾ ਪਟਿਞ੍ਞਾਯ ਚ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿਤੇਨ ਚ ਕਾਰਯੇ, ਲਜ੍ਜਿਂ ਪਟਿਞ੍ਞਾਯ ਕਾਰਯੇ; ਅਲਜ੍ਜਿਂ વਤ੍ਤਾਨੁਸਨ੍ਧਿਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤਸ੍ਮਾ ਏવ ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਲਜ੍ਜੀਸੂਤਿ ਗਾਥਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ વਤ੍ਤਾਨੁਸਨ੍ਧਿਤੇਨ ਕਾਰਯੇਤਿ વਤ੍ਤਾਨੁਸਨ੍ਧਿਨਾ ਕਾਰਯੇ, ਯਾ ਅਸ੍ਸ વਤ੍ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਸਨ੍ਧਿਯਤਿ, ਤਾਯ ਪਟਿਞ੍ਞਾਯ ਕਾਰਯੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
Paṭiññānusandhitena kārayeti ettha anusandhitanti kathānusandhi vuccati, tasmā paṭiññānusandhinā kāraye; kathānusandhiṃ sallakkhetvā paṭiññāya kārayeti attho. Atha vā paṭiññāya ca anusandhitena ca kāraye, lajjiṃ paṭiññāya kāraye; alajjiṃ vattānusandhināti attho. Tasmā eva paṭiññā lajjīsūti gāthamāha. Tattha vattānusandhitena kārayeti vattānusandhinā kāraye, yā assa vattena saddhiṃ paṭiññā sandhiyati, tāya paṭiññāya kārayeti attho.
ਸਞ੍ਚਿਚ੍ਚਾਤਿ ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਆਪਜ੍ਜਤਿ। ਪਰਿਗੂਹਤੀਤਿ ਨਿਗੂਹਤਿ ਨ ਦੇਸੇਤਿ ਨ વੁਟ੍ਠਾਤਿ।
Sañciccāti jānanto āpajjati. Parigūhatīti nigūhati na deseti na vuṭṭhāti.
ਸਾ ਅਹਮ੍ਪਿ ਜਾਨਾਮੀਤਿ ਯਂ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ વੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਸਚ੍ਚਂ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਨਂ ਏવਮੇવ ਜਾਨਾਮਿ। ਅਞ੍ਞਞ੍ਚ ਤਾਹਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞਞ੍ਚ ਤਂ ਅਹਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ।
Sā ahampi jānāmīti yaṃ tumhehi vuttaṃ, taṃ saccaṃ, ahampi naṃ evameva jānāmi. Aññañca tāhanti aññañca taṃ ahaṃ pucchāmi.
ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਂ ਨ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਪੁਰੇਕਥਿਤਞ੍ਚ ਪਚ੍ਛਾਕਥਿਤਞ੍ਚ ਨ ਜਾਨਾਤਿ। ਅਕੋવਿਦੋਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰੇ ਅਕੁਸਲੋ। ਅਨੁਸਨ੍ਧਿવਚਨਪਥਂ ਨ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਕਥਾਨੁਸਨ੍ਧਿવਚਨਂ વਿਨਿਚ੍ਛਯਾਨੁਸਨ੍ਧਿવਚਨਞ੍ਚ ਨ ਜਾਨਾਤਿ।
Pubbāparaṃna jānātīti purekathitañca pacchākathitañca na jānāti. Akovidoti tasmiṃ pubbāpare akusalo. Anusandhivacanapathaṃ na jānātīti kathānusandhivacanaṃ vinicchayānusandhivacanañca na jānāti.
ਸੀਲવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚੋਦੇਤੀਤਿ ਦ੍વੀਹਿ ਆਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਚੋਦੇਤਿ। ਆਚਾਰਦਿਟ੍ਠਿਯਾਤਿ ਆਚਾਰવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚੇવ ਦਿਟ੍ਠਿવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚ। ਆਚਾਰવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚੋਦੇਨ੍ਤੋ ਪਞ੍ਚਹਾਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧੇਹਿ ਚੋਦੇਤਿ, ਦਿਟ੍ਠਿવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚੋਦੇਨ੍ਤੋ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਚੇવ ਅਨ੍ਤਗ੍ਗਾਹਿਕਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਚ ਚੋਦੇਤਿ। ਆਜੀવੇਨਪਿ ਚੋਦੇਤੀਤਿ ਆਜੀવਹੇਤੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇਹਿ ਛਹਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਹਿ ਚੋਦੇਤਿ। ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇવਾਤਿ।
Sīlavipattiyā codetīti dvīhi āpattikkhandhehi codeti. Ācāradiṭṭhiyāti ācāravipattiyā ceva diṭṭhivipattiyā ca. Ācāravipattiyā codento pañcahāpattikkhandhehi codeti, diṭṭhivipattiyā codento micchādiṭṭhiyā ceva antaggāhikadiṭṭhiyā ca codeti. Ājīvenapi codetīti ājīvahetupaññattehi chahi sikkhāpadehi codeti. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
ਦੁਤਿਯਗਾਥਾਸਙ੍ਗਣਿਕવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Dutiyagāthāsaṅgaṇikavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਪਰਿવਾਰਪਾਲ਼ਿ • Parivārapāḷi / ੧. ਚੋਦਨਾਦਿਪੁਚ੍ਛਾવਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾ • 1. Codanādipucchāvissajjanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ਦੁਤਿਯਗਾਥਾਸਙ੍ਗਣਿਕવਣ੍ਣਨਾ • Dutiyagāthāsaṅgaṇikavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ਚੋਦਨਾਦਿਪੁਚ੍ਛਾવਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾવਣ੍ਣਨਾ • Codanādipucchāvissajjanāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ਚੋਦਨਾਦਿਪੁਚ੍ਛਾવਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾવਣ੍ਣਨਾ • Codanādipucchāvissajjanāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ਚੋਦਨਾਦਿਪੁਚ੍ਛਾવਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾવਣ੍ਣਨਾ • Codanādipucchāvissajjanāvaṇṇanā
