| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya |
7. චොදනාසුත්‌තං
7. Codanāsuttaṃ
167. තත්‍ර ඛො ආයස්‌මා සාරිපුත්‌තො භික්‌ඛූ ආමන්‌තෙසි – ‘‘චොදකෙන, ආවුසො, භික්‌ඛුනා පරං චොදෙතුකාමෙන පඤ්‌ච ධම්‌මෙ අජ්‌ඣත්‌තං උපට්‌ඨාපෙත්‌වා පරො චොදෙතබ්‌බො’’.
167. Tatra kho āyasmā sāriputto bhikkhū āmantesi – ‘‘codakena, āvuso, bhikkhunā paraṃ codetukāmena pañca dhamme ajjhattaṃ upaṭṭhāpetvā paro codetabbo’’.
‘‘ඉධාහං , ආවුසො, එකච්‌චං පුග්‌ගලං පස්‌සාමි අකාලෙන චොදියමානං නො කාලෙන කුපිතං, අභූතෙන චොදියමානං නො භූතෙන කුපිතං, ඵරුසෙන චොදියමානං නො සණ්‌හෙන කුපිතං, අනත්‌ථසංහිතෙන චොදියමානං නො අත්‌ථසංහිතෙන කුපිතං, දොසන්‌තරෙන චොදියමානං නො මෙත්‌තචිත්‌තෙන කුපිතං.
‘‘Idhāhaṃ , āvuso, ekaccaṃ puggalaṃ passāmi akālena codiyamānaṃ no kālena kupitaṃ, abhūtena codiyamānaṃ no bhūtena kupitaṃ, pharusena codiyamānaṃ no saṇhena kupitaṃ, anatthasaṃhitena codiyamānaṃ no atthasaṃhitena kupitaṃ, dosantarena codiyamānaṃ no mettacittena kupitaṃ.
‘‘අධම්‌මචුදිතස්‌ස, ආවුසො, භික්‌ඛුනො පඤ්‌චහාකාරෙහි අවිප්‌පටිසාරො උපදහාතබ්‌බො 5 – ‘අකාලෙනායස්‌මා චුදිතො නො කාලෙන , අලං තෙ අවිප්‌පටිසාරාය; අභූතෙනායස්‌මා චුදිතො නො භූතෙන , අලං තෙ අවිප්‌පටිසාරාය; ඵරුසෙනායස්‌මා චුදිතො නො සණ්‌හෙන, අලං තෙ අවිප්‌පටිසාරාය ; අනත්‌ථසංහිතෙනායස්‌මා චුදිතො නො අත්‌ථසංහිතෙන, අලං තෙ අවිප්‌පටිසාරාය; දොසන්‌තරෙනායස්‌මා චුදිතො නො මෙත්‌තචිත්‌තෙන, අලං තෙ අවිප්‌පටිසාරායා’ති. අධම්‌මචුදිතස්‌ස, ආවුසො, භික්‌ඛුනො ඉමෙහි පඤ්‌චහාකාරෙහි අවිප්‌පටිසාරො උපදහාතබ්‌බො.
‘‘Adhammacuditassa, āvuso, bhikkhuno pañcahākārehi avippaṭisāro upadahātabbo 6 – ‘akālenāyasmā cudito no kālena , alaṃ te avippaṭisārāya; abhūtenāyasmā cudito no bhūtena , alaṃ te avippaṭisārāya; pharusenāyasmā cudito no saṇhena, alaṃ te avippaṭisārāya ; anatthasaṃhitenāyasmā cudito no atthasaṃhitena, alaṃ te avippaṭisārāya; dosantarenāyasmā cudito no mettacittena, alaṃ te avippaṭisārāyā’ti. Adhammacuditassa, āvuso, bhikkhuno imehi pañcahākārehi avippaṭisāro upadahātabbo.
‘‘අධම්‌මචොදකස්‌ස, ආවුසො, භික්‌ඛුනො පඤ්‌චහාකාරෙහි විප්‌පටිසාරො උපදහාතබ්‌බො – ‘අකාලෙන තෙ, ආවුසො, චොදිතො 7 නො කාලෙන, අලං තෙ විප්‌පටිසාරාය; අභූතෙන තෙ, ආවුසො, චොදිතො නො භූතෙන, අලං තෙ විප්‌පටිසාරාය; ඵරුසෙන තෙ, ආවුසො, චොදිතො නො සණ්‌හෙන, අලං තෙ විප්‌පටිසාරාය; අනත්‌ථසංහිතෙන තෙ, ආවුසො, චොදිතො නො අත්‌ථසංහිතෙන, අලං තෙ විප්‌පටිසාරාය; දොසන්‌තරෙන තෙ, ආවුසො, චොදිතො නො මෙත්‌තචිත්‌තෙන, අලං තෙ විප්‌පටිසාරායා’ති. අධම්‌මචොදකස්‌ස, ආවුසො, භික්‌ඛුනො ඉමෙහි පඤ්‌චහාකාරෙහි විප්‌පටිසාරො උපදහාතබ්‌බො. තං කිස්‌ස හෙතු? යථා න අඤ්‌ඤොපි භික්‌ඛු අභූතෙන චොදෙතබ්‌බං මඤ්‌ඤෙය්‍යාති.
‘‘Adhammacodakassa, āvuso, bhikkhuno pañcahākārehi vippaṭisāro upadahātabbo – ‘akālena te, āvuso, codito 8 no kālena, alaṃ te vippaṭisārāya; abhūtena te, āvuso, codito no bhūtena, alaṃ te vippaṭisārāya; pharusena te, āvuso, codito no saṇhena, alaṃ te vippaṭisārāya; anatthasaṃhitena te, āvuso, codito no atthasaṃhitena, alaṃ te vippaṭisārāya; dosantarena te, āvuso, codito no mettacittena, alaṃ te vippaṭisārāyā’ti. Adhammacodakassa, āvuso, bhikkhuno imehi pañcahākārehi vippaṭisāro upadahātabbo. Taṃ kissa hetu? Yathā na aññopi bhikkhu abhūtena codetabbaṃ maññeyyāti.
‘‘ඉධ පනාහං, ආවුසො, එකච්‌චං පුග්‌ගලං පස්‌සාමි කාලෙන චොදියමානං නො අකාලෙන කුපිතං, භූතෙන චොදියමානං නො අභූතෙන කුපිතං, සණ්‌හෙන චොදියමානං නො ඵරුසෙන කුපිතං, අත්‌ථසංහිතෙන චොදියමානං නො අනත්‌ථසංහිතෙන කුපිතං, මෙත්‌තචිත්‌තෙන චොදියමානං නො දොසන්‌තරෙන කුපිතං.
‘‘Idha panāhaṃ, āvuso, ekaccaṃ puggalaṃ passāmi kālena codiyamānaṃ no akālena kupitaṃ, bhūtena codiyamānaṃ no abhūtena kupitaṃ, saṇhena codiyamānaṃ no pharusena kupitaṃ, atthasaṃhitena codiyamānaṃ no anatthasaṃhitena kupitaṃ, mettacittena codiyamānaṃ no dosantarena kupitaṃ.
‘‘ධම්‌මචුදිතස්‌ස, ආවුසො, භික්‌ඛුනො පඤ්‌චහාකාරෙහි විප්‌පටිසාරො උපදහාතබ්‌බො – ‘කාලෙනායස්‌මා චුදිතො නො අකාලෙන, අලං තෙ විප්‌පටිසාරාය; භූතෙනායස්‌මා චුදිතො නො අභූතෙන, අලං තෙ විප්‌පටිසාරාය; සණ්‌හෙනායස්‌මා චුදිතො නො ඵරුසෙන, අලං තෙ විප්‌පටිසාරාය; අත්‌ථසංහිතෙනායස්‌මා චුදිතො නො අනත්‌ථසංහිතෙන, අලං තෙ විප්‌පටිසාරාය; මෙත්‌තචිත්‌තෙනායස්‌මා චුදිතො නො දොසන්‌තරෙන, අලං තෙ විප්‌පටිසාරායා’ති. ධම්‌මචුදිතස්‌ස , ආවුසො, භික්‌ඛුනො ඉමෙහි පඤ්‌චහාකාරෙහි විප්‌පටිසාරො උපදහාතබ්‌බො.
‘‘Dhammacuditassa, āvuso, bhikkhuno pañcahākārehi vippaṭisāro upadahātabbo – ‘kālenāyasmā cudito no akālena, alaṃ te vippaṭisārāya; bhūtenāyasmā cudito no abhūtena, alaṃ te vippaṭisārāya; saṇhenāyasmā cudito no pharusena, alaṃ te vippaṭisārāya; atthasaṃhitenāyasmā cudito no anatthasaṃhitena, alaṃ te vippaṭisārāya; mettacittenāyasmā cudito no dosantarena, alaṃ te vippaṭisārāyā’ti. Dhammacuditassa , āvuso, bhikkhuno imehi pañcahākārehi vippaṭisāro upadahātabbo.
‘‘ධම්‌මචොදකස්‌ස, ආවුසො, භික්‌ඛුනො පඤ්‌චහාකාරෙහි අවිප්‌පටිසාරො උපදහාතබ්‌බො – ‘කාලෙන තෙ, ආවුසො, චොදිතො නො අකාලෙන, අලං තෙ අවිප්‌පටිසාරාය; භූතෙන තෙ, ආවුසො, චොදිතො නො අභූතෙන, අලං තෙ අවිප්‌පටිසාරාය; සණ්‌හෙන තෙ, ආවුසො, චොදිතො නො ඵරුසෙන, අලං තෙ අවිප්‌පටිසාරාය; අත්‌ථසංහිතෙන තෙ, ආවුසො, චොදිතො නො අනත්‌ථසංහිතෙන, අලං තෙ අවිප්‌පටිසාරාය; මෙත්‌තචිත්‌තෙන තෙ, ආවුසො, චොදිතො නො දොසන්‌තරෙන, අලං තෙ අවිප්‌පටිසාරායා’ති. ධම්‌මචොදකස්‌ස, ආවුසො, භික්‌ඛුනො ඉමෙහි පඤ්‌චහාකාරෙහි අවිප්‌පටිසාරො උපදහාතබ්‌බො. තං කිස්‌ස හෙතු? යථා අඤ්‌ඤොපි භික්‌ඛු භූතෙන චොදිතබ්‌බං මඤ්‌ඤෙය්‍යාති.
‘‘Dhammacodakassa, āvuso, bhikkhuno pañcahākārehi avippaṭisāro upadahātabbo – ‘kālena te, āvuso, codito no akālena, alaṃ te avippaṭisārāya; bhūtena te, āvuso, codito no abhūtena, alaṃ te avippaṭisārāya; saṇhena te, āvuso, codito no pharusena, alaṃ te avippaṭisārāya; atthasaṃhitena te, āvuso, codito no anatthasaṃhitena, alaṃ te avippaṭisārāya; mettacittena te, āvuso, codito no dosantarena, alaṃ te avippaṭisārāyā’ti. Dhammacodakassa, āvuso, bhikkhuno imehi pañcahākārehi avippaṭisāro upadahātabbo. Taṃ kissa hetu? Yathā aññopi bhikkhu bhūtena coditabbaṃ maññeyyāti.
‘‘චුදිතෙන, ආවුසො, පුග්‌ගලෙන ද්‌වීසු ධම්‌මෙසු පතිට්‌ඨාතබ්‌බං – සච්‌චෙ ච, අකුප්‌පෙ ච. මං චෙපි 9, ආවුසො, පරෙ චොදෙය්‍යුං කාලෙන වා අකාලෙන වා භූතෙන වා අභූතෙන වා සණ්‌හෙන වා ඵරුසෙන වා අත්‌ථසංහිතෙන වා අනත්‌ථසංහිතෙන වා මෙත්‌තචිත්‌තා 10 වා දොසන්‌තරා 11 වා, අහම්‌පි ද්‌වීසුයෙව ධම්‌මෙසු පතිට්‌ඨහෙය්‍යං – සච්‌චෙ ච, අකුප්‌පෙ ච. සචෙ ජානෙය්‍යං – ‘අත්‌ථෙසො මයි ධම්‌මො’ති, ‘අත්‌ථී’ති නං වදෙය්‍යං – ‘සංවිජ්‌ජතෙසො මයි ධම්‌මො’ති. සචෙ ජානෙය්‍යං – ‘නත්‌ථෙසො මයි ධම්‌මො’ති, ‘නත්‌ථී’ති නං වදෙය්‍යං – ‘නෙසො ධම්‌මො මයි සංවිජ්‌ජතී’ති.
‘‘Cuditena, āvuso, puggalena dvīsu dhammesu patiṭṭhātabbaṃ – sacce ca, akuppe ca. Maṃ cepi 12, āvuso, pare codeyyuṃ kālena vā akālena vā bhūtena vā abhūtena vā saṇhena vā pharusena vā atthasaṃhitena vā anatthasaṃhitena vā mettacittā 13 vā dosantarā 14 vā, ahampi dvīsuyeva dhammesu patiṭṭhaheyyaṃ – sacce ca, akuppe ca. Sace jāneyyaṃ – ‘attheso mayi dhammo’ti, ‘atthī’ti naṃ vadeyyaṃ – ‘saṃvijjateso mayi dhammo’ti. Sace jāneyyaṃ – ‘nattheso mayi dhammo’ti, ‘natthī’ti naṃ vadeyyaṃ – ‘neso dhammo mayi saṃvijjatī’ti.
‘‘එවම්‌පි ඛො තෙ 15, සාරිපුත්‌ත, වුච්‌චමානා අථ ච පනිධෙකච්‌චෙ මොඝපුරිසා න පදක්‌ඛිණං ගණ්‌හන්‌තී’’ති.
‘‘Evampi kho te 16, sāriputta, vuccamānā atha ca panidhekacce moghapurisā na padakkhiṇaṃ gaṇhantī’’ti.
‘‘යෙ තෙ, භන්‌තෙ, පුග්‌ගලා අස්‌සද්‌ධා ජීවිකත්‌ථා න සද්‌ධා අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජිතා සඨා මායාවිනො කෙතබිනො 17 උද්‌ධතා උන්‌නළා චපලා මුඛරා විකිණ්‌ණවාචා ඉන්‌ද්‍රියෙසු අගුත්‌තද්‌වාරා භොජනෙ අමත්‌තඤ්‌ඤුනො ජාගරියං අනනුයුත්‌තා සාමඤ්‌ඤෙ අනපෙක්‌ඛවන්‌තො සික්‌ඛාය න තිබ්‌බගාරවා බාහුලිකා සාථලිකා ඔක්‌කමනෙ පුබ්‌බඞ්‌ගමා පවිවෙකෙ නික්‌ඛිත්‌තධුරා කුසීතා හීනවීරියා මුට්‌ඨස්‌සතිනො අසම්‌පජානා අසමාහිතා විබ්‌භන්‌තචිත්‌තා දුප්‌පඤ්‌ඤා එළමූගා, තෙ මයා එවං වුච්‌චමානා න පදක්‌ඛිණං ගණ්‌හන්‌ති.
‘‘Ye te, bhante, puggalā assaddhā jīvikatthā na saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitā saṭhā māyāvino ketabino 18 uddhatā unnaḷā capalā mukharā vikiṇṇavācā indriyesu aguttadvārā bhojane amattaññuno jāgariyaṃ ananuyuttā sāmaññe anapekkhavanto sikkhāya na tibbagāravā bāhulikā sāthalikā okkamane pubbaṅgamā paviveke nikkhittadhurā kusītā hīnavīriyā muṭṭhassatino asampajānā asamāhitā vibbhantacittā duppaññā eḷamūgā, te mayā evaṃ vuccamānā na padakkhiṇaṃ gaṇhanti.
‘‘යෙ පන තෙ, භන්‌තෙ, කුලපුත්‌තා සද්‌ධා අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජිතා අසඨා අමායාවිනො අකෙතබිනො අනුද්‌ධතා අනුන්‌නළා අචපලා අමුඛරා අවිකිණ්‌ණවාචා ඉන්‌ද්‍රියෙසු ගුත්‌තද්‌වාරා භොජනෙ මත්‌තඤ්‌ඤුනො ජාගරියං අනුයුත්‌තා සාමඤ්‌ඤෙ අපෙක්‌ඛවන්‌තො සික්‌ඛාය තිබ්‌බගාරවා න බාහුලිකා න සාථලිකා ඔක්‌කමනෙ නික්‌ඛිත්‌තධුරා පවිවෙකෙ පුබ්‌බඞ්‌ගමා ආරද්‌ධවීරියා පහිතත්‌තා උපට්‌ඨිතස්‌සතිනො සම්‌පජානා සමාහිතා එකග්‌ගචිත්‌තා පඤ්‌ඤවන්‌තො අනෙළමූගා, තෙ මයා එවං වුච්‌චමානා පදක්‌ඛිණං ගණ්‌හන්‌තීති.
‘‘Ye pana te, bhante, kulaputtā saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitā asaṭhā amāyāvino aketabino anuddhatā anunnaḷā acapalā amukharā avikiṇṇavācā indriyesu guttadvārā bhojane mattaññuno jāgariyaṃ anuyuttā sāmaññe apekkhavanto sikkhāya tibbagāravā na bāhulikā na sāthalikā okkamane nikkhittadhurā paviveke pubbaṅgamā āraddhavīriyā pahitattā upaṭṭhitassatino sampajānā samāhitā ekaggacittā paññavanto aneḷamūgā, te mayā evaṃ vuccamānā padakkhiṇaṃ gaṇhantīti.
‘‘යෙ තෙ, සාරිපුත්‌ත, පුග්‌ගලා අස්‌සද්‌ධා ජීවිකත්‌ථා න සද්‌ධා අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජිතා සඨා මායාවිනො කෙතබිනො උද්‌ධතා උන්‌නළා චපලා මුඛරා විකිණ්‌ණවාචා ඉන්‌ද්‍රියෙසු අගුත්‌තද්‌වාරා භොජනෙ අමත්‌තඤ්‌ඤුනො ජාගරියං අනනුයුත්‌තා සාමඤ්‌ඤෙ අනපෙක්‌ඛවන්‌තො සික්‌ඛාය න තිබ්‌බගාරවා බාහුලිකා සාථලිකා ඔක්‌කමනෙ පුබ්‌බඞ්‌ගමා පවිවෙකෙ නික්‌ඛිත්‌තධුරා කුසීතා හීනවීරියා මුට්‌ඨස්‌සතිනො අසම්‌පජානා අසමාහිතා විබ්‌භන්‌තචිත්‌තා දුප්‌පඤ්‌ඤා එළමූගා, තිට්‌ඨන්‌තු තෙ.
‘‘Ye te, sāriputta, puggalā assaddhā jīvikatthā na saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitā saṭhā māyāvino ketabino uddhatā unnaḷā capalā mukharā vikiṇṇavācā indriyesu aguttadvārā bhojane amattaññuno jāgariyaṃ ananuyuttā sāmaññe anapekkhavanto sikkhāya na tibbagāravā bāhulikā sāthalikā okkamane pubbaṅgamā paviveke nikkhittadhurā kusītā hīnavīriyā muṭṭhassatino asampajānā asamāhitā vibbhantacittā duppaññā eḷamūgā, tiṭṭhantu te.
‘‘යෙ පන, තෙ සාරිපුත්‌ත, කුලපුත්‌තා සද්‌ධා අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජිතා අසඨා අමායාවිනො අකෙතබිනො අනුද්‌ධතා අනුන්‌නළා අචපලා අමුඛරා අවිකිණ්‌ණවාචා ඉන්‌ද්‍රියෙසු ගුත්‌තද්‌වාරා භොජනෙ මත්‌තඤ්‌ඤුනො ජාගරියං අනුයුත්‌තා සාමඤ්‌ඤෙ අපෙක්‌ඛවන්‌තො සික්‌ඛාය තිබ්‌බගාරවා න බාහුලිකා න සාථලිකා ඔක්‌කමනෙ නික්‌ඛිත්‌තධුරා පවිවෙකෙ පුබ්‌බඞ්‌ගමා ආරද්‌ධවීරියා පහිතත්‌තා උපට්‌ඨිතස්‌සතිනො සම්‌පජානා සමාහිතා එකග්‌ගචිත්‌තා පඤ්‌ඤවන්‌තො අනෙළමූගා, තෙ ත්‌වං, සාරිපුත්‌ත, වදෙය්‍යාසි . ඔවද, සාරිපුත්‌ත , සබ්‍රහ්‌මචාරී; අනුසාස, සාරිපුත්‌ත, සබ්‍රහ්‌මචාරී – ‘අසද්‌ධම්‌මා වුට්‌ඨාපෙත්‌වා සද්‌ධම්‌මෙ පතිට්‌ඨාපෙස්‌සාමි සබ්‍රහ්‌මචාරී’ති. එවඤ්‌හි තෙ, සාරිපුත්‌ත, සික්‌ඛිතබ්‌බ’’න්‌ති. සත්‌තමං.
‘‘Ye pana, te sāriputta, kulaputtā saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitā asaṭhā amāyāvino aketabino anuddhatā anunnaḷā acapalā amukharā avikiṇṇavācā indriyesu guttadvārā bhojane mattaññuno jāgariyaṃ anuyuttā sāmaññe apekkhavanto sikkhāya tibbagāravā na bāhulikā na sāthalikā okkamane nikkhittadhurā paviveke pubbaṅgamā āraddhavīriyā pahitattā upaṭṭhitassatino sampajānā samāhitā ekaggacittā paññavanto aneḷamūgā, te tvaṃ, sāriputta, vadeyyāsi . Ovada, sāriputta , sabrahmacārī; anusāsa, sāriputta, sabrahmacārī – ‘asaddhammā vuṭṭhāpetvā saddhamme patiṭṭhāpessāmi sabrahmacārī’ti. Evañhi te, sāriputta, sikkhitabba’’nti. Sattamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 7. චොදනාසුත්‌තවණ්‌ණනා • 7. Codanāsuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 7-9. චොදනාසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා • 7-9. Codanāsuttādivaṇṇanā
