| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
೨೮. ಚೋರವತ್ಥುಕಥಾ
28. Coravatthukathā
೯೧. ದಿಟ್ಠಪುಬ್ಬೋತಿ ಅಙ್ಗುಲಿಮಾಲೋ ಪುಬ್ಬೇ ದಿಟ್ಠೋ। ಅಯನ್ತಿ ಚೋರೋ। ಸೋತಿ ಅಙ್ಗುಲಿಮಾಲೋ। ಅಞ್ಞೇಸಂ ಸನ್ತಿಕಾ ವಚನಂ ಸುಣನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ತೇತಿ ಮನುಸ್ಸಾ। ಉಬ್ಬಿಜ್ಜನ್ತಿಪೀತಿ ಕಾಯೇನ ಉಬ್ಬಿಜ್ಜನ್ತಿಪಿ। ಉತ್ತಸನ್ತಿಪೀತಿ ಚಿತ್ತೇನ ಉತ್ತಸನ್ತಿಪಿ। ಅಙ್ಗುಲಿಮಾಲೋ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ನ ಪಬ್ಬಾಜಿತೋ, ನನು ಭಗವತಾ ಪನ ಸಯಂ ಪಬ್ಬಾಜಿತೋ, ಅಥ ಕಸ್ಮಾ ‘‘ನ ಭಿಕ್ಖವೇ’’ತಿ ವುತ್ತನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಭಗವಾ ಸಯಂ ಧಮ್ಮಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ। ಧಮ್ಮಸ್ಸಾಮೀತಿ ಚ ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಇಸ್ಸರೋ, ಧಮ್ಮೇನ ವಾ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ ಇಸ್ಸರೋ, ಅಧಿಪತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಅಕರಣತ್ಥಾಯ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದನ್ತಿ ಯೋಜನಾ। ತತ್ಥಾತಿ ‘‘ನ ಭಿಕ್ಖವೇ’’ತಿಆದಿವಚನೇ। ‘‘ಧಜಂ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ’’ತಿಆದಿನಾ ಧಜಸ್ಸ ಬನ್ಧನಂ ಧಜಬನ್ಧೋ, ಧಜಬನ್ಧೋ ವಿಯಾತಿ ಧಜಬನ್ಧೋ, ಧಜಬನ್ಧೋ ಹುತ್ವಾ ಚರತೀತಿ ಧಜಬನ್ಧೋತಿ ವಚನತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ತಸ್ಮಾತಿ ಯಸ್ಮಾ ಧಜಬನ್ಧೋ, ತಸ್ಮಾ। ಯೋತಿ ಚೋರೋ। ಪನ್ಥದುಹನಂ ವಾತಿ ಪನ್ಥೇ ದುಹನಂ ವಾ। ಪಞ್ಞಾಯತಿ ಚಾತಿ ಏತ್ಥ ಚಸದ್ದೋ ವಾಕ್ಯಸಮ್ಪಿಣ್ಡನತ್ಥೋ। ನ ಕೇವಲಞ್ಹಿ ವಿಚರತಿಯೇವ, ಅಥ ಖೋ ಪಞ್ಞಾಯತಿ ಚಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಇದನ್ತಿ ಚೋರಕಮ್ಮಂ। ರಜ್ಜನ್ತಿ ರಾಜಭಾವಂ। ಸೋತಿ ರಾಜಪುತ್ತೋ। ಹೀತಿ ಸಚ್ಚಂ, ಯಸ್ಮಾ ವಾ। ತಸ್ಮಿನ್ತಿ ರಾಜಪುತ್ತೇ। ಪುಬ್ಬೇತಿ ಪುಬ್ಬಕಾಲೇ। ತನ್ತಿ ಚೋರಂ। ಏವನ್ತಿ ಇಮಿನಾಕಾರೇನ, ಜಾನನ್ತಿ ಚೇತಿ ಯೋಜನಾ। ಅದಿಸ್ಸಮಾನಾತಿ ಅತ್ತಾನಂ ಅಪಞ್ಞಾಯಮಾನಾ। ಇದಂ ಸನ್ಧಿಚ್ಛೇದಾದಿಚೋರೇ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ, ನ ಅಮ್ಬಲಬುಜಾದಿಚೋರೇ। ಪಚ್ಛಾಪೀತಿ ಥೇಯ್ಯಕರಣತೋ ಪಚ್ಛಾಪಿ। ತೇಪೀತಿ ಚೋರೇಪಿ।
91.Diṭṭhapubboti aṅgulimālo pubbe diṭṭho. Ayanti coro. Soti aṅgulimālo. Aññesaṃ santikā vacanaṃ suṇantīti yojanā. Teti manussā. Ubbijjantipīti kāyena ubbijjantipi. Uttasantipīti cittena uttasantipi. Aṅgulimālo bhikkhūhi na pabbājito, nanu bhagavatā pana sayaṃ pabbājito, atha kasmā ‘‘na bhikkhave’’ti vuttanti āha ‘‘bhagavā sayaṃ dhammassāmī’’ti. Dhammassāmīti ca dhammassa issaro, dhammena vā devamanussānaṃ issaro, adhipatīti attho. Bhikkhūnaṃ akaraṇatthāya bhikkhūnaṃ sikkhāpadanti yojanā. Tatthāti ‘‘na bhikkhave’’tiādivacane. ‘‘Dhajaṃ bandhitvā’’tiādinā dhajassa bandhanaṃ dhajabandho, dhajabandho viyāti dhajabandho, dhajabandho hutvā caratīti dhajabandhoti vacanatthaṃ dasseti. Tasmāti yasmā dhajabandho, tasmā. Yoti coro. Panthaduhanaṃ vāti panthe duhanaṃ vā. Paññāyati cāti ettha casaddo vākyasampiṇḍanattho. Na kevalañhi vicaratiyeva, atha kho paññāyati cāti attho. Idanti corakammaṃ. Rajjanti rājabhāvaṃ. Soti rājaputto. Hīti saccaṃ, yasmā vā. Tasminti rājaputte. Pubbeti pubbakāle. Tanti coraṃ. Evanti iminākārena, jānanti ceti yojanā. Adissamānāti attānaṃ apaññāyamānā. Idaṃ sandhicchedādicore sandhāya vuttaṃ, na ambalabujādicore. Pacchāpīti theyyakaraṇato pacchāpi. Tepīti corepi.
೯೨. ಭಯೇನಾತಿ ಭಯತೋ। ಏತೇ ಪನಾತಿ ಭಿಕ್ಖೂ ಪನ। ಲದ್ಧಾಭಯತ್ತಾತಿ ರಾಜತೋ ಲದ್ಧೋ ಅಭಯೋ ಇಮೇಹೀತಿ ಲದ್ಧಾಭಯಾ, ತೇಸಂ ಭಾವೋ ಲದ್ಧಾಭಯತ್ತಂ, ತಸ್ಮಾ। ಕಾರಭೇದಕೋತಿ ಏತ್ಥ ಕಾರಸದ್ದೋ ರುಕ್ಖವಿಸೇಸೇ =೦೯ ಚ ಸಕ್ಕಾರೇ ಚ ಬನ್ಧನಾಲಯೇ ಚ ಪವತ್ತತಿ, ಇಧ ಪನ ಬನ್ಧನಾಲಯೇತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಕಾರಂ ವುಚ್ಚತಿ ಬನ್ಧನಾಗಾರ’’ನ್ತಿ। ಬನ್ಧನಾಗಾರಞ್ಹಿ ಕರೋನ್ತಿ ತಂ ಪವೇಸಿತೇ ಜನೇ ಹಿಂಸನ್ತಿ ಏತ್ಥಾತಿ ‘‘ಕಾರಾ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಇಧಾತಿ ‘‘ಕಾರಭೇದಕೋ’’ತಿಪದೇ। ದೀಪಬನ್ಧನಂ ವಾ ಹೋತೂತಿ ಯೋಜನಾ। ಇಮೇಹಿ ಪದೇಹಿ ನ ಕೇವಲಂ ಬನ್ಧನಾಗಾರಂಯೇವ ಕಾರಾ ನಾಮ ಹೋತಿ, ಅಥ ಖೋ ಅನ್ದುಬನ್ಧನಾದೀನಿಪಿ ಕಾರಾಯೇವ ನಾಮಾತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ಯೋತಿ ಚೋರೋ। ಏತೇಸೂತಿ ಬನ್ಧನೇಸು। ಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ವಾತಿ ರಜ್ಜುಬನ್ಧನಂ ನಿಬ್ಬೇಠೇತ್ವಾ ವಾ। ಇಮೇಹಿ ಪದೇಹಿ ನ ಕೇವಲಂ ಕಾರಾಯ ಭಿನ್ದನತೋ ಏವ ಕಾರಭೇದಕೋ ನಾಮ ಹೋತಿ, ಅಥ ಖೋ ಛಿನ್ದನಮುಞ್ಚನವಿವರಣೇಹಿಪಿ ಕಾರಭೇದಕೋಯೇವ ನಾಮಾತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ದೀಪನ್ತರನ್ತಿ ಬನ್ಧನದೀಪತೋ ಅನ್ತರಂ ಅಞ್ಞಂ ದೀಪನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಚಕ್ಕವಾಳಬನ್ಧನಂ ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ಚಕ್ಕವಾಳನ್ತರಂ ಗತೋ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ನ ವುತ್ತೋ। ಸೋತಿ ನಚೋರಕೋ। ಗಾಮನಿಗಮಪಟ್ಟನಾದೀನೀತಿ ಏತ್ಥ ಪಟ್ಟನನ್ತಿ ನಾವಾಪಟ್ಟನಂ, ಸಕಟಪಟ್ಟನಞ್ಚ। ಕೇಣಿಯಾತಿ ರಞ್ಞೋ ದಾತಬ್ಬಆಯೇನ। ತನ್ತಿ ಕೇಣಿಂ। ನಿಧಾನನ್ತಿ ನಿಕ್ಖಣಿತ್ವಾ ಠಪಿತಂ ಧನಂ। ಉಪಸಂಹರಿತ್ವಾತಿ ರಾಜಾದೀನಂ ಸನ್ತಿಕಂ ಹರಿತ್ವಾ। ತನ್ತಿ ಕಸಿಕಮ್ಮಾದೀಹಿ ಸಮ್ಪಾದೇತ್ವಾ ಜೀವನ್ತಂ। ತತ್ಥೇವಾತಿ ಬನ್ಧಾಪಿತಟ್ಠಾನೇಯೇವ।
92.Bhayenāti bhayato. Ete panāti bhikkhū pana. Laddhābhayattāti rājato laddho abhayo imehīti laddhābhayā, tesaṃ bhāvo laddhābhayattaṃ, tasmā. Kārabhedakoti ettha kārasaddo rukkhavisese =09 ca sakkāre ca bandhanālaye ca pavattati, idha pana bandhanālayeti dassento āha ‘‘kāraṃ vuccati bandhanāgāra’’nti. Bandhanāgārañhi karonti taṃ pavesite jane hiṃsanti etthāti ‘‘kārā’’ti vuccati. Idhāti ‘‘kārabhedako’’tipade. Dīpabandhanaṃ vā hotūti yojanā. Imehi padehi na kevalaṃ bandhanāgāraṃyeva kārā nāma hoti, atha kho andubandhanādīnipi kārāyeva nāmāti dasseti. Yoti coro. Etesūti bandhanesu. Muñcitvā vāti rajjubandhanaṃ nibbeṭhetvā vā. Imehi padehi na kevalaṃ kārāya bhindanato eva kārabhedako nāma hoti, atha kho chindanamuñcanavivaraṇehipi kārabhedakoyeva nāmāti dasseti. Dīpantaranti bandhanadīpato antaraṃ aññaṃ dīpanti attho. Cakkavāḷabandhanaṃ bhinditvā cakkavāḷantaraṃ gato aṭṭhakathāyaṃ na vutto. Soti nacorako. Gāmanigamapaṭṭanādīnīti ettha paṭṭananti nāvāpaṭṭanaṃ, sakaṭapaṭṭanañca. Keṇiyāti rañño dātabbaāyena. Tanti keṇiṃ. Nidhānanti nikkhaṇitvā ṭhapitaṃ dhanaṃ. Upasaṃharitvāti rājādīnaṃ santikaṃ haritvā. Tanti kasikammādīhi sampādetvā jīvantaṃ. Tatthevāti bandhāpitaṭṭhāneyeva.
೯೩. ಯತ್ಥಾತಿ ಯಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ। ಯೋ ಕೋಚಿ ಪಲಾತೋತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ನನ್ತಿ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಜನಂ, ಲಿಖಾಪೇತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ಪಣ್ಣೇ ವಾತಿ ಕುಸೇ ವಾ। ಅಸ್ಸಾತಿ ಜನಸ್ಸ। ದಣ್ಡನ್ತಿ ಧನದಣ್ಡಂ। ಲಿಖಿತಕೋತಿ ಲಿಖಿತಬ್ಬೋತಿ ಲಿಖಿತೋ, ಸೋಯೇವ ಲಿಖಿತಕೋ।
93.Yatthāti yasmiṃ ṭhāne. Yo koci palātoti sambandho. Nanti yaṃ kiñci janaṃ, likhāpetīti yojanā. Paṇṇe vāti kuse vā. Assāti janassa. Daṇḍanti dhanadaṇḍaṃ. Likhitakoti likhitabboti likhito, soyeva likhitako.
೯೪. ಯೋ ಪನ ಕಸಾಹಿ ಹಞ್ಞತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಇಮಿನಾ ಅಞ್ಞೇಹಿ ಕಸಾಹಿ ಹಞ್ಞತೀತಿ ಕಸಾಹತೋತಿ ವಚನತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ‘‘ಅಯಮೇವ ತೇ ದಣ್ಡೋ ಹೋತೂ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಕತಂ ದಣ್ಡಕಮ್ಮಂ ಇಮಸ್ಸಾತಿ ಕತದಣ್ಡಕಮ್ಮೋತಿ ವಚನತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಅಲ್ಲವಣೋತಿ ತಿನ್ತವಣೋ। ಘಾತೇತ್ವಾತಿ ಹನಿತ್ವಾ ಪಹರಿತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಗಣ್ಡಿಗಣ್ಡಿಯೋತಿ ಫೋಟಫೋಟಾ। ಸನ್ನಿಸಿನ್ನಾಸೂತಿ ಗಣ್ಡೀಸು ಪಕತಿಸರೀರೇನ ಸಮಂ ನಿಸಿನ್ನಾಸು।
94. Yo pana kasāhi haññatīti sambandho. Iminā aññehi kasāhi haññatīti kasāhatoti vacanatthaṃ dasseti. ‘‘Ayameva te daṇḍo hotū’’ti iminā kataṃ daṇḍakammaṃ imassāti katadaṇḍakammoti vacanatthaṃ dasseti. Allavaṇoti tintavaṇo. Ghātetvāti hanitvā paharitvāti attho. Gaṇḍigaṇḍiyoti phoṭaphoṭā. Sannisinnāsūti gaṇḍīsu pakatisarīrena samaṃ nisinnāsu.
೯೫. ಕತದಣ್ಡಕಮ್ಮಭಾವೋ ತಾವ ಪುರಿಮನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬೋ ಹೋತು, ಕಥಂ ಪನ ಲಕ್ಖಣಾಹತಭಾವೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋತಿ ಆಹ ‘‘ಯಸ್ಸ ಪನಾ’’ತಿಆದಿ। ತತ್ಥ ತತ್ತೇನಾತಿ ತಾಪೇನ। ಲಕ್ಖಣನ್ತಿ ಸಞ್ಞಾಣಂ। ಸೋತಿ ಜನೋ। ಭುಜಿಸ್ಸೋತಿ ಭುಜೋ ಏತಸ್ಸತ್ಥೀತಿ ಭುಜಿಸ್ಸೋ (ಮ॰ ನಿ॰ ಟೀ॰ ೨.೪೨೬)। ಪರೇಹಿ ಅಪಾಲಿತೋ ಚ ಅನಜ್ಝೋಹರಾಪಿತೋ ಚ ಹುತ್ವಾ ಸಯಮೇವ ಅತ್ತಾನಂ ಪಾಲನೇನ ಚ ಭೋಜನಂ ಅಜ್ಝೋಹರಣೇನ ಚ ಸಮನ್ನಾಗತೋತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಅಸ್ಸಾತಿ ಲಕ್ಖಣಾಹತಸ್ಸ। ವಣಾತಿ ಅರೂನಿ। ತಾನಿ ಹಿ ಯಸ್ಮಾ ವಣನ್ತಿ ಗತ್ತಾನಿ ವಿಚುಣ್ಣಾನಿ ಕರೋನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ವಣಾತಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ। ರೂಳ್ಹಾತಿ ತರುಣಮಂಸೇನ ರುಹಾ। ತಿಮಣ್ಡಲವತ್ಥಸ್ಸ ಲಕ್ಖಣಾಹತಸ್ಸ ಜನಸ್ಸಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ।
95. Katadaṇḍakammabhāvo tāva purimanayeneva veditabbo hotu, kathaṃ pana lakkhaṇāhatabhāvo veditabboti āha ‘‘yassa panā’’tiādi. Tattha tattenāti tāpena. Lakkhaṇanti saññāṇaṃ. Soti jano. Bhujissoti bhujo etassatthīti bhujisso (ma. ni. ṭī. 2.426). Parehi apālito ca anajjhoharāpito ca hutvā sayameva attānaṃ pālanena ca bhojanaṃ ajjhoharaṇena ca samannāgatoti vuttaṃ hoti. Assāti lakkhaṇāhatassa. Vaṇāti arūni. Tāni hi yasmā vaṇanti gattāni vicuṇṇāni karonti, tasmā vaṇāti vuccanti. Rūḷhāti taruṇamaṃsena ruhā. Timaṇḍalavatthassa lakkhaṇāhatassa janassāti sambandho.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಗ್ಗಪಾಳಿ • Mahāvaggapāḷi
೨೮. ಅಙ್ಗುಲಿಮಾಲಚೋರವತ್ಥು • 28. Aṅgulimālacoravatthu
೨೯. ಕಾರಭೇದಕಚೋರವತ್ಥು • 29. Kārabhedakacoravatthu
೩೦. ಲಿಖಿತಕಚೋರವತ್ಥು • 30. Likhitakacoravatthu
೩೧. ಕಸಾಹತವತ್ಥು • 31. Kasāhatavatthu
೩೨. ಲಕ್ಖಣಾಹತವತ್ಥು • 32. Lakkhaṇāhatavatthu
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ಚೋರವತ್ಥುಕಥಾ • Coravatthukathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ರಾಜಭಟಾದಿವತ್ಥುಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Rājabhaṭādivatthukathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಚೋರವತ್ಥುಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Coravatthukathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ಚೋರವತ್ಥುಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Coravatthukathāvaṇṇanā
