Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పఞ్చపకరణ-అట్ఠకథా • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
౧౪. చుద్దసమనయో విప్పయుత్తేనసఙ్గహితాసఙ్గహితపదవణ్ణనా
14. Cuddasamanayo vippayuttenasaṅgahitāsaṅgahitapadavaṇṇanā
౪౫౬. ఇదాని విప్పయుత్తేనసఙ్గహితాసఙ్గహితపదం భాజేతుం రూపక్ఖన్ధేనాతిఆది ఆరద్ధం. తత్థ యేసం పదానం విప్పయోగో న రుహతి, తాని ఇమస్మిం వారే న గహితాని. కాని పన తానీతి? ధమ్మాయతనాదీని. ధమ్మాయతనస్స హి ఖన్ధాదీసు ఏకేనాపి విప్పయోగో న రుహతి. ధమ్మధాతుఆదీసుపి ఏసేవ నయో. తేసం ఇదముద్దానం –
456. Idāni vippayuttenasaṅgahitāsaṅgahitapadaṃ bhājetuṃ rūpakkhandhenātiādi āraddhaṃ. Tattha yesaṃ padānaṃ vippayogo na ruhati, tāni imasmiṃ vāre na gahitāni. Kāni pana tānīti? Dhammāyatanādīni. Dhammāyatanassa hi khandhādīsu ekenāpi vippayogo na ruhati. Dhammadhātuādīsupi eseva nayo. Tesaṃ idamuddānaṃ –
‘‘ధమ్మాయతనం ధమ్మధాతు, జీవితిన్ద్రియమేవ చ;
‘‘Dhammāyatanaṃ dhammadhātu, jīvitindriyameva ca;
నామరూపపదఞ్చేవ, సళాయతనమేవ చ.
Nāmarūpapadañceva, saḷāyatanameva ca.
‘‘జాతిఆదిత్తయం ఏకం, పదం వీసతిమే తికే;
‘‘Jātiādittayaṃ ekaṃ, padaṃ vīsatime tike;
తికావసానికం ఏకం, సత్త చూళన్తరే పదా.
Tikāvasānikaṃ ekaṃ, satta cūḷantare padā.
‘‘దసేవ గోచ్ఛకే హోన్తి, మహన్తరమ్హి చుద్దస;
‘‘Daseva gocchake honti, mahantaramhi cuddasa;
ఛ పదాని తతో ఉద్ధం సబ్బానిపి సమాసతో;
Cha padāni tato uddhaṃ sabbānipi samāsato;
పదాని చ న లబ్భన్తి, చత్తాలీసఞ్చ సత్త చా’’తి.
Padāni ca na labbhanti, cattālīsañca satta cā’’ti.
పరియోసానే చ – ధమ్మాయతనం ధమ్మధాతూతి గాథాపి ఇమమేవత్థం దీపేతుం వుత్తా. ఇమాని పన ఠపేత్వా సేసాని సబ్బానిపి లబ్భన్తి. తేసు ఖన్ధాదివిభాగో వుత్తనయానుసారేనేవ వేదితబ్బోతి.
Pariyosāne ca – dhammāyatanaṃ dhammadhātūti gāthāpi imamevatthaṃ dīpetuṃ vuttā. Imāni pana ṭhapetvā sesāni sabbānipi labbhanti. Tesu khandhādivibhāgo vuttanayānusāreneva veditabboti.
విప్పయుత్తేనసఙ్గహితాసఙ్గహితపదవణ్ణనా.
Vippayuttenasaṅgahitāsaṅgahitapadavaṇṇanā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / అభిధమ్మపిటక • Abhidhammapiṭaka / ధాతుకథాపాళి • Dhātukathāpāḷi / ౧౪. విప్పయుత్తేనసఙ్గహితాసఙ్గహితపదనిద్దేసో • 14. Vippayuttenasaṅgahitāsaṅgahitapadaniddeso
టీకా • Tīkā / అభిధమ్మపిటక (టీకా) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / పఞ్చపకరణ-మూలటీకా • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ౧౪. చుద్దసమనయో విప్పయుత్తేనసఙ్గహితాసఙ్గహితపదవణ్ణనా • 14. Cuddasamanayo vippayuttenasaṅgahitāsaṅgahitapadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / అభిధమ్మపిటక (టీకా) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / పఞ్చపకరణ-అనుటీకా • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ౧౪. చుద్దసమనయో విప్పయుత్తేనసఙ్గహితాసఙ్గహితపదవణ్ణనా • 14. Cuddasamanayo vippayuttenasaṅgahitāsaṅgahitapadavaṇṇanā