| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පඤ්‌චපකරණ-අට්‌ඨකථා • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
14. චුද්‌දසමනයො විප්‌පයුත්‌තෙනසඞ්‌ගහිතාසඞ්‌ගහිතපදවණ්‌ණනා
14. Cuddasamanayo vippayuttenasaṅgahitāsaṅgahitapadavaṇṇanā
456. ඉදානි විප්‌පයුත්‌තෙනසඞ්‌ගහිතාසඞ්‌ගහිතපදං භාජෙතුං රූපක්‌ඛන්‌ධෙනාතිආදි ආරද්‌ධං. තත්‌ථ යෙසං පදානං විප්‌පයොගො න රුහති, තානි ඉමස්‌මිං වාරෙ න ගහිතානි. කානි පන තානීති? ධම්‌මායතනාදීනි. ධම්‌මායතනස්‌ස හි ඛන්‌ධාදීසු එකෙනාපි විප්‌පයොගො න රුහති. ධම්‌මධාතුආදීසුපි එසෙව නයො. තෙසං ඉදමුද්‌දානං –
456. Idāni vippayuttenasaṅgahitāsaṅgahitapadaṃ bhājetuṃ rūpakkhandhenātiādi āraddhaṃ. Tattha yesaṃ padānaṃ vippayogo na ruhati, tāni imasmiṃ vāre na gahitāni. Kāni pana tānīti? Dhammāyatanādīni. Dhammāyatanassa hi khandhādīsu ekenāpi vippayogo na ruhati. Dhammadhātuādīsupi eseva nayo. Tesaṃ idamuddānaṃ –
‘‘ධම්‌මායතනං ධම්‌මධාතු, ජීවිතින්‌ද්‍රියමෙව ච;
‘‘Dhammāyatanaṃ dhammadhātu, jīvitindriyameva ca;
නාමරූපපදඤ්‌චෙව, සළායතනමෙව ච.
Nāmarūpapadañceva, saḷāyatanameva ca.
‘‘ජාතිආදිත්‌තයං එකං, පදං වීසතිමෙ තිකෙ;
‘‘Jātiādittayaṃ ekaṃ, padaṃ vīsatime tike;
තිකාවසානිකං එකං, සත්‌ත චූළන්‌තරෙ පදා.
Tikāvasānikaṃ ekaṃ, satta cūḷantare padā.
‘‘දසෙව ගොච්‌ඡකෙ හොන්‌ති, මහන්‌තරම්‌හි චුද්‌දස;
‘‘Daseva gocchake honti, mahantaramhi cuddasa;
ඡ පදානි තතො උද්‌ධං සබ්‌බානිපි සමාසතො;
Cha padāni tato uddhaṃ sabbānipi samāsato;
පදානි ච න ලබ්‌භන්‌ති, චත්‌තාලීසඤ්‌ච සත්‌ත චා’’ති.
Padāni ca na labbhanti, cattālīsañca satta cā’’ti.
පරියොසානෙ ච – ධම්‌මායතනං ධම්‌මධාතූති ගාථාපි ඉමමෙවත්‌ථං දීපෙතුං වුත්‌තා. ඉමානි පන ඨපෙත්‌වා සෙසානි සබ්‌බානිපි ලබ්‌භන්‌ති. තෙසු ඛන්‌ධාදිවිභාගො වුත්‌තනයානුසාරෙනෙව වෙදිතබ්‌බොති.
Pariyosāne ca – dhammāyatanaṃ dhammadhātūti gāthāpi imamevatthaṃ dīpetuṃ vuttā. Imāni pana ṭhapetvā sesāni sabbānipi labbhanti. Tesu khandhādivibhāgo vuttanayānusāreneva veditabboti.
විප්‌පයුත්‌තෙනසඞ්‌ගහිතාසඞ්‌ගහිතපදවණ්‌ණනා.
Vippayuttenasaṅgahitāsaṅgahitapadavaṇṇanā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්‌මපිටක • Abhidhammapiṭaka / ධාතුකථාපාළි • Dhātukathāpāḷi / 14. විප්‌පයුත්‌තෙනසඞ්‌ගහිතාසඞ්‌ගහිතපදනිද්‌දෙසො • 14. Vippayuttenasaṅgahitāsaṅgahitapadaniddeso
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-මූලටීකා • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 14. චුද්‌දසමනයො විප්‌පයුත්‌තෙනසඞ්‌ගහිතාසඞ්‌ගහිතපදවණ්‌ණනා • 14. Cuddasamanayo vippayuttenasaṅgahitāsaṅgahitapadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-අනුටීකා • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / 14. චුද්‌දසමනයො විප්‌පයුත්‌තෙනසඞ්‌ගහිතාසඞ්‌ගහිතපදවණ්‌ණනා • 14. Cuddasamanayo vippayuttenasaṅgahitāsaṅgahitapadavaṇṇanā
