Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਜਾਤਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Jātaka-aṭṭhakathā

    [੪੪੩] ੫. ਚੂਲ਼ਬੋਧਿਜਾਤਕવਣ੍ਣਨਾ

    [443] 5. Cūḷabodhijātakavaṇṇanā

    ਯੋ ਤੇ ਇਮਂ વਿਸਾਲਕ੍ਖਿਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਸਤ੍ਥਾ ਜੇਤવਨੇ વਿਹਰਨ੍ਤੋ ਏਕਂ ਕੋਧਨਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਆਰਬ੍ਭ ਕਥੇਸਿ। ਸੋ ਕਿਰ ਭਿਕ੍ਖੁ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕੇ ਬੁਦ੍ਧਸਾਸਨੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾਪਿ ਕੋਧਂ ਨਿਗ੍ਗਹੇਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿ, ਕੋਧਨੋ ਅਹੋਸਿ ਉਪਾਯਾਸਬਹੁਲੋ, ਅਪ੍ਪਮ੍ਪਿ વੁਤ੍ਤੋ ਸਮਾਨੋ ਅਭਿਸਜ੍ਜਿ ਕੁਪ੍ਪਿ ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਿ ਪਤਿਟ੍ਠਯਿ। ਸਤ੍ਥਾ ਤਸ੍ਸ ਕੋਧਨਭਾવਂ ਸੁਤ੍વਾ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍વਾ ‘‘ਸਚ੍ਚਂ ਕਿਰ ਤ੍વਂ ਕੋਧਨੋ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾ ‘‘ਸਚ੍ਚਂ ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁ ਕੋਧੋ ਨਾਮ વਾਰੇਤਬ੍ਬੋ, ਏવਰੂਪੋ ਹਿ ਇਧਲੋਕੇ ਚ ਪਰਲੋਕੇ ਚ ਅਨਤ੍ਥਕਾਰਕੋ, ਤ੍વਂ ਨਿਕ੍ਕੋਧਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਕਸ੍ਮਾ ਕੁਜ੍ਝਸਿ, ਪੋਰਾਣਕਪਣ੍ਡਿਤਾ ਬਾਹਿਰਸਾਸਨੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾਪਿ ਕੋਧਂ ਨ ਕਰਿਂਸੂ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਅਤੀਤਂ ਆਹਰਿ।

    Yo te imaṃ visālakkhinti idaṃ satthā jetavane viharanto ekaṃ kodhanaṃ bhikkhuṃ ārabbha kathesi. So kira bhikkhu niyyānike buddhasāsane pabbajitvāpi kodhaṃ niggahetuṃ nāsakkhi, kodhano ahosi upāyāsabahulo, appampi vutto samāno abhisajji kuppi byāpajji patiṭṭhayi. Satthā tassa kodhanabhāvaṃ sutvā pakkosāpetvā ‘‘saccaṃ kira tvaṃ kodhano’’ti pucchitvā ‘‘saccaṃ bhante’’ti vutte ‘‘bhikkhu kodho nāma vāretabbo, evarūpo hi idhaloke ca paraloke ca anatthakārako, tvaṃ nikkodhassa buddhassa sāsane pabbajitvā kasmā kujjhasi, porāṇakapaṇḍitā bāhirasāsane pabbajitvāpi kodhaṃ na kariṃsū’’ti vatvā atītaṃ āhari.

    ਅਤੀਤੇ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤੇ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਨ੍ਤੇ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਕਾਸਿਨਿਗਮੇ ਏਕੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਡ੍ਢੋ ਮਹਦ੍ਧਨੋ ਮਹਾਭੋਗੋ ਅਪੁਤ੍ਤਕੋ ਅਹੋਸਿ, ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀ ਪੁਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਥੇਸਿ। ਤਦਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾ ਚવਿਤ੍વਾ ਤਸ੍ਸਾ ਕੁਚ੍ਛਿਯਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਨਾਮਗ੍ਗਹਣਦਿવਸੇ ‘‘ਬੋਧਿਕੁਮਾਰੋ’’ਤਿ ਨਾਮਂ ਕਰਿਂਸੁ। ਤਸ੍ਸ વਯਪ੍ਪਤ੍ਤਕਾਲੇ ਤਕ੍ਕਸਿਲਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਸਬ੍ਬਸਿਪ੍ਪਾਨਿ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍વਾ ਪਚ੍ਚਾਗਤਸ੍ਸ ਅਨਿਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸੇવ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਸਮਾਨਜਾਤਿਕਾ ਕੁਲਾ ਕੁਮਾਰਿਕਂ ਆਨੇਸੁਂ। ਸਾਪਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾ ਚੁਤਾવ ਉਤ੍ਤਮਰੂਪਧਰਾ ਦੇવਚ੍ਛਰਪਟਿਭਾਗਾ। ਤੇਸਂ ਅਨਿਚ੍ਛਮਾਨਾਨਞ੍ਞੇવ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਆવਾਹવਿવਾਹਂ ਕਰਿਂਸੁ। ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਪਨੇਤੇਸਂ ਕਿਲੇਸਸਮੁਦਾਚਾਰੋ ਨਾਮ ਨ ਭੂਤਪੁਬ੍ਬੋ, ਸਂਰਾਗવਸੇਨ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਓਲੋਕਨਂ ਨਾਮ ਨਾਹੋਸਿ, ਸੁਪਿਨੇਪਿ ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੋ ਨਾਮ ਨ ਦਿਟ੍ਠਪੁਬ੍ਬੋ, ਏવਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਸੀਲਾ ਅਹੇਸੁਂ।

    Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente aññatarasmiṃ kāsinigame eko brāhmaṇo aḍḍho mahaddhano mahābhogo aputtako ahosi, tassa brāhmaṇī puttaṃ patthesi. Tadā bodhisatto brahmalokā cavitvā tassā kucchiyaṃ nibbatti, tassa nāmaggahaṇadivase ‘‘bodhikumāro’’ti nāmaṃ kariṃsu. Tassa vayappattakāle takkasilaṃ gantvā sabbasippāni uggaṇhitvā paccāgatassa anicchantasseva mātāpitaro samānajātikā kulā kumārikaṃ ānesuṃ. Sāpi brahmalokā cutāva uttamarūpadharā devaccharapaṭibhāgā. Tesaṃ anicchamānānaññeva aññamaññaṃ āvāhavivāhaṃ kariṃsu. Ubhinnaṃ panetesaṃ kilesasamudācāro nāma na bhūtapubbo, saṃrāgavasena aññamaññassa olokanaṃ nāma nāhosi, supinepi methunadhammo nāma na diṭṭhapubbo, evaṃ parisuddhasīlā ahesuṃ.

    ਅਥਾਪਰਭਾਗੇ ਮਹਾਸਤ੍ਤੋ ਮਾਤਾਪਿਤੂਸੁ ਕਾਲਕਤੇਸੁ ਤੇਸਂ ਸਰੀਰਕਿਚ੍ਚਂ ਕਤ੍વਾ ਤਂ ਪਕ੍ਕੋਸਿਤ੍વਾ ‘‘ਭਦ੍ਦੇ, ਤ੍વਂ ਇਮਂ ਅਸੀਤਿਕੋਟਿਧਨਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਸੁਖੇਨ ਜੀવਾਹੀ’’ਤਿ ਆਹ। ‘‘ਕਿਂ ਕਰਿਸ੍ਸਥ ਤੁਮ੍ਹੇ ਪਨ, ਅਯ੍ਯਪੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ? ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਧਨੇਨ ਕਿਚ੍ਚਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਹਿਮવਨ੍ਤਪਦੇਸਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਇਸਿਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਤਿਟ੍ਠਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ‘‘ਕਿਂ ਪਨ ਅਯ੍ਯਪੁਤ੍ਤ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਨਾਮ ਪੁਰਿਸਾਨਞ੍ਞੇવ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਇਤ੍ਥੀਨਮ੍ਪਿ વਟ੍ਟਤਿ, ਭਦ੍ਦੇ’’ਤਿ। ‘‘ਤੇਨ ਹਿ ਅਹਂ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਛਟ੍ਟਿਤਖੇਲ਼ਂ ਨ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਮਯ੍ਹਮ੍ਪਿ ਧਨੇਨ ਕਿਚ੍ਚਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਦ੍ਦੇ’’ਤਿ। ਤੇ ਉਭੋਪਿ ਮਹਾਦਾਨਂ ਦਤ੍વਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍વਾ ਰਮਣੀਯੇ ਭੂਮਿਭਾਗੇ ਅਸ੍ਸਮਂ ਕਤ੍વਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਉਞ੍ਛਾਚਰਿਯਾਯ ਫਲਾਫਲੇਹਿ ਯਾਪੇਨ੍ਤਾ ਤਤ੍ਥ ਦਸਮਤ੍ਤਾਨਿ ਸਂવਚ੍ਛਰਾਨਿ વਸਿਂਸੁ, ਝਾਨਂ ਪਨ ਨੇਸਂ ਨ ਤਾવ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ। ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸੁਖੇਨੇવ ਦਸ ਸਂવਚ੍ਛਰੇ વਸਿਤ੍વਾ ਲੋਣਮ੍ਬਿਲਸੇવਨਤ੍ਥਾਯ ਜਨਪਦਚਾਰਿਕਂ ਚਰਨ੍ਤਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਬਾਰਾਣਸਿਂ ਪਤ੍વਾ ਰਾਜੁਯ੍ਯਾਨੇ વਸਿਂਸੁ।

    Athāparabhāge mahāsatto mātāpitūsu kālakatesu tesaṃ sarīrakiccaṃ katvā taṃ pakkositvā ‘‘bhadde, tvaṃ imaṃ asītikoṭidhanaṃ gahetvā sukhena jīvāhī’’ti āha. ‘‘Kiṃ karissatha tumhe pana, ayyaputtā’’ti? ‘‘Mayhaṃ dhanena kiccaṃ natthi, himavantapadesaṃ pavisitvā isipabbajjaṃ pabbajitvā attano patiṭṭhaṃ karissāmī’’ti. ‘‘Kiṃ pana ayyaputta pabbajjā nāma purisānaññeva vaṭṭatī’’ti? ‘‘Itthīnampi vaṭṭati, bhadde’’ti. ‘‘Tena hi ahaṃ tumhehi chaṭṭitakheḷaṃ na gaṇhissāmi, mayhampi dhanena kiccaṃ natthi, ahampi pabbajissāmī’’ti. ‘‘Sādhu, bhadde’’ti. Te ubhopi mahādānaṃ datvā nikkhamitvā ramaṇīye bhūmibhāge assamaṃ katvā pabbajitvā uñchācariyāya phalāphalehi yāpentā tattha dasamattāni saṃvaccharāni vasiṃsu, jhānaṃ pana nesaṃ na tāva uppajjati. Te tattha pabbajjāsukheneva dasa saṃvacchare vasitvā loṇambilasevanatthāya janapadacārikaṃ carantā anupubbena bārāṇasiṃ patvā rājuyyāne vasiṃsu.

    ਅਥੇਕਦਿવਸਂ ਰਾਜਾ ਉਯ੍ਯਾਨਪਾਲਂ ਪਣ੍ਣਾਕਾਰਂ ਆਦਾਯ ਆਗਤਂ ਦਿਸ੍વਾ ‘‘ਉਯ੍ਯਾਨਕੀਲ਼ਿਕਂ ਕੀਲ਼ਿਸ੍ਸਾਮ, ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਸੋਧੇਹੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਤੇਨ ਸੋਧਿਤਂ ਸਜ੍ਜਿਤਂ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਮਹਨ੍ਤੇਨ ਪਰਿવਾਰੇਨ ਅਗਮਾਸਿ। ਤਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਤੇ ਉਭੋਪਿ ਜਨਾ ਉਯ੍ਯਾਨਸ੍ਸ ਏਕਪਸ੍ਸੇ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸੁਖੇਨ વੀਤਿਨਾਮੇਤ੍વਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਅਥ ਰਾਜਾ ਉਯ੍ਯਾਨੇ વਿਚਰਨ੍ਤੋ ਤੇ ਉਭੋਪਿ ਨਿਸਿਨ੍ਨਕੇ ਦਿਸ੍વਾ ਪਰਮਪਾਸਾਦਿਕਂ ਉਤ੍ਤਮਰੂਪਧਰਂ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਿਕਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ ਅਹੋਸਿ। ਸੋ ਕਿਲੇਸવਸੇਨ ਕਮ੍ਪਨ੍ਤੋ ‘‘ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮਿ ਤਾવ, ਅਯਂ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਿਕਾ ਇਮਸ੍ਸ ਕਿਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ‘‘ਪਬ੍ਬਜਿਤ ਅਯਂ ਤੇ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਿਕਾ ਕਿਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ। ਮਹਾਰਾਜ, ਕਿਞ੍ਚਿ ਨ ਹੋਤਿ, ਕੇવਲਂ ਏਕਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਪਨ ਮੇ ਗਿਹਿਕਾਲੇ ਪਾਦਪਰਿਚਾਰਿਕਾ ਅਹੋਸੀਤਿ। ਤਂ ਸੁਤ੍વਾ ਰਾਜਾ ‘‘ਅਯਂ ਕਿਰੇਤਸ੍ਸ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨ ਹੋਤਿ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਪਨ ਗਿਹਿਕਾਲੇ ਪਾਦਪਰਿਚਾਰਿਕਾ ਕਿਰਸ੍ਸ ਅਹੋਸਿ , ਸਚੇ ਪਨਾਹਂ ਇਸ੍ਸਰਿਯਬਲੇਨ ਗਹੇਤ੍વਾ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਂ, ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਏਸ ਕਰਿਸ੍ਸਤਿ, ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮਿ ਤਾવ ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਪਠਮਂ ਗਾਥਮਾਹ –

    Athekadivasaṃ rājā uyyānapālaṃ paṇṇākāraṃ ādāya āgataṃ disvā ‘‘uyyānakīḷikaṃ kīḷissāma, uyyānaṃ sodhehī’’ti vatvā tena sodhitaṃ sajjitaṃ uyyānaṃ mahantena parivārena agamāsi. Tasmiṃ khaṇe te ubhopi janā uyyānassa ekapasse pabbajjāsukhena vītināmetvā nisinnā honti. Atha rājā uyyāne vicaranto te ubhopi nisinnake disvā paramapāsādikaṃ uttamarūpadharaṃ paribbājikaṃ olokento paṭibaddhacitto ahosi. So kilesavasena kampanto ‘‘pucchissāmi tāva, ayaṃ paribbājikā imassa kiṃ hotī’’ti bodhisattaṃ upasaṅkamitvā ‘‘pabbajita ayaṃ te paribbājikā kiṃ hotī’’ti pucchi. Mahārāja, kiñci na hoti, kevalaṃ ekapabbajjāya pabbajitā, apica kho pana me gihikāle pādaparicārikā ahosīti. Taṃ sutvā rājā ‘‘ayaṃ kiretassa kiñci na hoti, apica kho pana gihikāle pādaparicārikā kirassa ahosi , sace panāhaṃ issariyabalena gahetvā gaccheyyaṃ, kiṃ nu kho esa karissati, pariggaṇhissāmi tāva na’’nti cintetvā upasaṅkamitvā paṭhamaṃ gāthamāha –

    ੪੯.

    49.

    ‘‘ਯੋ ਤੇ ਇਮਂ વਿਸਾਲਕ੍ਖਿਂ, ਪਿਯਂ ਸਂਮ੍ਹਿਤਭਾਸਿਨਿਂ।

    ‘‘Yo te imaṃ visālakkhiṃ, piyaṃ saṃmhitabhāsiniṃ;

    ਆਦਾਯ ਬਲਾ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਕਿਂ ਨੁ ਕਯਿਰਾਸਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ’’ਤਿ॥

    Ādāya balā gaccheyya, kiṃ nu kayirāsi brāhmaṇā’’ti.

    ਤਤ੍ਥ ਸਂਮ੍ਹਿਤਭਾਸਿਨਿਨ੍ਤਿ ਮਨ੍ਦਹਸਿਤਭਾਸਿਨਿਂ। ਬਲਾ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਤਿ ਬਲਕ੍ਕਾਰੇਨ ਆਦਾਯ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ। ਕਿਂ ਨੁ ਕਯਿਰਾਸੀਤਿ ਤਸ੍ਸ ਤ੍વਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਕਿਂ ਕਰੇਯ੍ਯਾਸੀਤਿ?

    Tattha saṃmhitabhāsininti mandahasitabhāsiniṃ. Balā gaccheyyāti balakkārena ādāya gaccheyya. Kiṃ nu kayirāsīti tassa tvaṃ brāhmaṇa kiṃ kareyyāsīti?

    ਅਥਸ੍ਸ ਕਥਂ ਸੁਤ੍વਾ ਮਹਾਸਤ੍ਤੋ ਦੁਤਿਯਂ ਗਾਥਮਾਹ –

    Athassa kathaṃ sutvā mahāsatto dutiyaṃ gāthamāha –

    ੫੦.

    50.

    ‘‘ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇ ਮੇ ਨ ਮੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯ, ਨ ਮੇ ਮੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯ ਜੀવਤੋ।

    ‘‘Uppajje me na mucceyya, na me mucceyya jīvato;

    ਰਜਂવ વਿਪੁਲਾ વੁਟ੍ਠਿ, ਖਿਪ੍ਪਮੇવ ਨਿવਾਰਯੇ’’ਤਿ॥

    Rajaṃva vipulā vuṭṭhi, khippameva nivāraye’’ti.

    ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਮਹਾਰਾਜ, ਸਚੇ ਇਮਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿ ਮਮ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਕੋਪੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਸੋ ਮੇ ਅਨ੍ਤੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਨ ਮੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯ, ਯਾવਾਹਂ ਜੀવਾਮਿ, ਤਾવ ਮੇ ਨ ਮੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯ। ਨਾਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਘਨਸਨ੍ਨਿવਾਸੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤੁਂ ਦਸ੍ਸਾਮਿ, ਅਥ ਖੋ ਯਥਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਰਜਂ વਿਪੁਲਾ ਮੇਘવੁਟ੍ਠਿ ਖਿਪ੍ਪਂ ਨਿવਾਰੇਤਿ, ਤਥਾ ਖਿਪ੍ਪਮੇવ ਨਂ ਮੇਤ੍ਤਾਭਾવਨਾਯ ਨਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ વਾਰੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ।

    Tassattho – mahārāja, sace imaṃ gahetvā gacchante kismiñci mama abbhantare kopo uppajjeyya, so me anto uppajjitvā na mucceyya, yāvāhaṃ jīvāmi, tāva me na mucceyya. Nāssa anto ghanasannivāsena patiṭṭhātuṃ dassāmi, atha kho yathā uppannaṃ rajaṃ vipulā meghavuṭṭhi khippaṃ nivāreti, tathā khippameva naṃ mettābhāvanāya niggahetvā vāressāmīti.

    ਏવਂ ਮਹਾਸਤ੍ਤੋ ਸੀਹਨਾਦਂ ਨਦਿ। ਰਾਜਾ ਪਨਸ੍ਸ ਕਥਂ ਸੁਤ੍વਾਪਿ ਅਨ੍ਧਬਾਲਤਾਯ ਪਟਿਬਦ੍ਧਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਿવਾਰੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਅਮਚ੍ਚਂ ਆਣਾਪੇਸਿ ‘‘ਇਮਂ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਿਕਂ ਰਾਜਨਿવੇਸਨਂ ਨੇਹੀ’’ਤਿ। ਸੋ ‘‘ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਪਟਿਸ੍ਸੁਣਿਤ੍વਾ ‘‘ਅਧਮ੍ਮੋ ਲੋਕੇ વਤ੍ਤਤਿ, ਅਯੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਨਿ વਤ੍વਾ ਪਰਿਦੇવਮਾਨਂਯੇવ ਨਂ ਆਦਾਯ ਪਾਯਾਸਿ। ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸਾ ਪਰਿਦੇવਨਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍વਾ ਏਕવਾਰਂ ਓਲੋਕੇਤ੍વਾ ਪੁਨ ਨ ਓਲੋਕੇਸਿ। ਤਂ ਰੋਦਨ੍ਤਿਂ ਪਰਿਦੇવਨ੍ਤਿਂ ਰਾਜਨਿવੇਸਨਮੇવ ਨਯਿਂਸੁ। ਸੋਪਿ ਬਾਰਾਣਸਿਰਾਜਾ ਉਯ੍ਯਾਨੇ ਪਪਞ੍ਚਂ ਅਕਤ੍વਾવ ਸੀਘਤਰਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਤਂ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਿਕਂ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍વਾ ਮਹਨ੍ਤੇਨ ਯਸੇਨ ਨਿਮਨ੍ਤੇਸਿ। ਸਾ ਯਸਸ੍ਸ ਅਗੁਣਂ ਪਬ੍ਬਜਾਯ ਏવ ਗੁਣਂ ਕਥੇਸਿ। ਰਾਜਾ ਕੇਨਚਿ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਤਸ੍ਸਾ ਮਨਂ ਅਲਭਨ੍ਤੋ ਤਂ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਗਬ੍ਭੇ ਕਾਰੇਤ੍વਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ ‘‘ਅਯਂ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਿਕਾ ਏવਰੂਪਂ ਯਸਂ ਨ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਸੋਪਿ ਤਾਪਸੋ ਏવਰੂਪਂ ਮਾਤੁਗਾਮਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਕੁਜ੍ਝਿਤ੍વਾ ਓਲੋਕਿਤਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਅਕਾਸਿ, ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਖੋ ਪਨ ਬਹੁਮਾਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਯੋਜੇਤ੍વਾ ਅਨਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਮੇ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਗਚ੍ਛਾਮਿ ਤਾવ ਜਾਨਾਮਿ ਕਿਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਸਣ੍ਠਾਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਅਗਮਾਸਿ। ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋਪਿ ਚੀવਰਂ ਸਿਬ੍ਬਨ੍ਤੋ ਨਿਸੀਦਿ। ਰਾਜਾ ਮਨ੍ਦਪਰਿવਾਰੋવ ਪਦਸਦ੍ਦਂ ਅਕਰੋਨ੍ਤੋ ਸਣਿਕਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿ। ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਰਾਜਾਨਂ ਅਨੋਲੋਕੇਤ੍વਾ ਚੀવਰਮੇવ ਸਿਬ੍ਬਿ। ਰਾਜਾ ‘‘ਅਯਂ ਕੁਜ੍ਝਿਤ੍વਾ ਮਯਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਨ ਸਲ੍ਲਪਤੀ’’ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ‘‘ਅਯਂ ਕੂਟਤਾਪਸੋ ‘ਕੋਧਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਨ ਦਸ੍ਸਾਮਿ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਨਂ ਖਿਪ੍ਪਮੇવ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ ਪਠਮਮੇવ ਗਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਇਦਾਨਿ ਕੋਧੇਨ ਥਦ੍ਧੋ ਹੁਤ੍વਾ ਮਯਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਨ ਸਲ੍ਲਪਤੀ’’ਤਿ ਸਞ੍ਞਾਯ ਤਤਿਯਂ ਗਾਥਮਾਹ –

    Evaṃ mahāsatto sīhanādaṃ nadi. Rājā panassa kathaṃ sutvāpi andhabālatāya paṭibaddhaṃ attano cittaṃ nivāretuṃ asakkonto aññataraṃ amaccaṃ āṇāpesi ‘‘imaṃ paribbājikaṃ rājanivesanaṃ nehī’’ti. So ‘‘sādhū’’ti paṭissuṇitvā ‘‘adhammo loke vattati, ayutta’’ntiādīni vatvā paridevamānaṃyeva naṃ ādāya pāyāsi. Bodhisatto tassā paridevanasaddaṃ sutvā ekavāraṃ oloketvā puna na olokesi. Taṃ rodantiṃ paridevantiṃ rājanivesanameva nayiṃsu. Sopi bārāṇasirājā uyyāne papañcaṃ akatvāva sīghataraṃ gantvā taṃ paribbājikaṃ pakkosāpetvā mahantena yasena nimantesi. Sā yasassa aguṇaṃ pabbajāya eva guṇaṃ kathesi. Rājā kenaci pariyāyena tassā manaṃ alabhanto taṃ ekasmiṃ gabbhe kāretvā cintesi ‘‘ayaṃ paribbājikā evarūpaṃ yasaṃ na icchati, sopi tāpaso evarūpaṃ mātugāmaṃ gahetvā gacchante kujjhitvā olokitamattampi na akāsi, pabbajitā kho pana bahumāyā honti, kiñci payojetvā anatthampi me kareyya, gacchāmi tāva jānāmi kiṃ karonto nisinno’’ti saṇṭhātuṃ asakkonto uyyānaṃ agamāsi. Bodhisattopi cīvaraṃ sibbanto nisīdi. Rājā mandaparivārova padasaddaṃ akaronto saṇikaṃ upasaṅkami. Bodhisatto rājānaṃ anoloketvā cīvarameva sibbi. Rājā ‘‘ayaṃ kujjhitvā mayā saddhiṃ na sallapatī’’ti maññamāno ‘‘ayaṃ kūṭatāpaso ‘kodhassa uppajjituṃ na dassāmi, uppannampi naṃ khippameva niggaṇhissāmī’ti paṭhamameva gajjitvā idāni kodhena thaddho hutvā mayā saddhiṃ na sallapatī’’ti saññāya tatiyaṃ gāthamāha –

    ੫੧.

    51.

    ‘‘ਯਂ ਨੁ ਪੁਬ੍ਬੇ વਿਕਤ੍ਥਿਤ੍ਥੋ, ਬਲਮ੍ਹਿવ ਅਪਸ੍ਸਿਤੋ।

    ‘‘Yaṃ nu pubbe vikatthittho, balamhiva apassito;

    ਸ੍વਜ੍ਜ ਤੁਣ੍ਹਿਕਤੋ ਦਾਨਿ, ਸਙ੍ਘਾਟਿਂ ਸਿਬ੍ਬਮਚ੍ਛਸੀ’’ਤਿ॥

    Svajja tuṇhikato dāni, saṅghāṭiṃ sibbamacchasī’’ti.

    ਤਤ੍ਥ ਬਲਮ੍ਹਿવ ਅਪਸ੍ਸਿਤੋਤਿ ਬਲਨਿਸ੍ਸਿਤੋ વਿਯ ਹੁਤ੍વਾ। ਤੁਣ੍ਹਿਕਤੋਤਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅવਦਨ੍ਤੋ। ਸਿਬ੍ਬਮਚ੍ਛਸੀਤਿ ਸਿਬ੍ਬਨ੍ਤੋ ਅਚ੍ਛਸਿ।

    Tattha balamhiva apassitoti balanissito viya hutvā. Tuṇhikatoti kiñci avadanto. Sibbamacchasīti sibbanto acchasi.

    ਤਂ ਸੁਤ੍વਾ ਮਹਾਸਤ੍ਤੋ ‘‘ਅਯਂ ਰਾਜਾ ਕੋਧવਸੇਨ ਮਂ ਨਾਲਪਤੀਤਿ ਮਞ੍ਞਤਿ, ਕਥੇਸ੍ਸਾਮਿ ਦਾਨਿਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਕੋਧਸ੍ਸ વਸਂ ਅਗਤਭਾવ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਗਾਥਮਾਹ –

    Taṃ sutvā mahāsatto ‘‘ayaṃ rājā kodhavasena maṃ nālapatīti maññati, kathessāmi dānissa uppannassa kodhassa vasaṃ agatabhāva’’nti cintetvā catutthaṃ gāthamāha –

    ੫੨.

    52.

    ‘‘ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ ਮੇ ਨ ਮੁਚ੍ਚਿਤ੍ਥ, ਨ ਮੇ ਮੁਚ੍ਚਿਤ੍ਥ ਜੀવਤੋ।

    ‘‘Uppajji me na muccittha, na me muccittha jīvato;

    ਰਜਂવ વਿਪੁਲਾ વੁਟ੍ਠਿ, ਖਿਪ੍ਪਮੇવ ਨਿવਾਰਯਿ’’ਨ੍ਤਿ॥

    Rajaṃva vipulā vuṭṭhi, khippameva nivārayi’’nti.

    ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਮਹਾਰਾਜ, ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ ਮੇ, ਨ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ, ਨ ਪਨ ਮੇ ਮੁਚ੍ਚਿਤ੍ਥ, ਨਾਸ੍ਸ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਹਦਯੇ ਠਾਤੁਂ ਅਦਾਸਿਂ, ਇਤਿ ਸੋ ਮਮ ਜੀવਤੋ ਨ ਮੁਚ੍ਚਿਤ੍ਥੇવ, ਰਜਂ વਿਪੁਲਾ વੁਟ੍ਠਿ વਿਯ ਖਿਪ੍ਪਮੇવ ਨਂ ਨਿવਾਰੇਸਿਨ੍ਤਿ।

    Tassattho – mahārāja, uppajji me, na na uppajji, na pana me muccittha, nāssa pavisitvā hadaye ṭhātuṃ adāsiṃ, iti so mama jīvato na muccittheva, rajaṃ vipulā vuṭṭhi viya khippameva naṃ nivāresinti.

    ਤਂ ਸੁਤ੍વਾ ਰਾਜਾ ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਏਸ ਕੋਪਮੇવ ਸਨ੍ਧਾਯ વਦਤਿ, ਉਦਾਹੁ ਅਞ੍ਞਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਿਪ੍ਪਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਕਥੇਸਿ, ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮਿ ਤਾવ ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਪਞ੍ਚਮਂ ਗਾਥਮਾਹ –

    Taṃ sutvā rājā ‘‘kiṃ nu kho esa kopameva sandhāya vadati, udāhu aññaṃ kiñci sippaṃ sandhāya kathesi, pucchissāmi tāva na’’nti cintetvā pucchanto pañcamaṃ gāthamāha –

    ੫੩.

    53.

    ‘‘ਕਿਂ ਤੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ ਨੋ ਮੁਚ੍ਚਿ, ਕਿਂ ਤੇ ਨ ਮੁਚ੍ਚਿ ਜੀવਤੋ।

    ‘‘Kiṃ te uppajji no mucci, kiṃ te na mucci jīvato;

    ਰਜਂવ વਿਪੁਲਾ વੁਟ੍ਠਿ, ਕਤਮਂ ਤਂ ਨਿવਾਰਯੀ’’ਤਿ॥

    Rajaṃva vipulā vuṭṭhi, katamaṃ taṃ nivārayī’’ti.

    ਤਤ੍ਥ ਕਿਂ ਤੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ ਨੋ ਮੁਚ੍ਚੀਤਿ ਕਿਂ ਤવ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ ਚੇવ ਨ ਮੁਚ੍ਚਿ ਚ।

    Tattha kiṃ te uppajji no muccīti kiṃ tava uppajji ceva na mucci ca.

    ਤਂ ਸੁਤ੍વਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ‘‘ਮਹਾਰਾਜ, ਏવਂ ਕੋਧੋ ਬਹੁਆਦੀਨવੋ ਮਹਾવਿਨਾਸਦਾਯਕੋ, ਏਸੋ ਮਮ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਞ੍ਚ ਨਂ ਮੇਤ੍ਤਾਭਾવਨਾਯ ਨਿવਾਰੇਸਿ’’ਨ੍ਤਿ ਕੋਧੇ ਆਦੀਨવਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ –

    Taṃ sutvā bodhisatto ‘‘mahārāja, evaṃ kodho bahuādīnavo mahāvināsadāyako, eso mama uppajji, uppannañca naṃ mettābhāvanāya nivāresi’’nti kodhe ādīnavaṃ pakāsento –

    ੫੪.

    54.

    ‘‘ਯਮ੍ਹਿ ਜਾਤੇ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਅਜਾਤੇ ਸਾਧੁ ਪਸ੍ਸਤਿ।

    ‘‘Yamhi jāte na passati, ajāte sādhu passati;

    ਸੋ ਮੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ ਨੋ ਮੁਚ੍ਚਿ, ਕੋਧੋ ਦੁਮ੍ਮੇਧਗੋਚਰੋ॥

    So me uppajji no mucci, kodho dummedhagocaro.

    ੫੫.

    55.

    ‘‘ਯੇਨ ਜਾਤੇਨ ਨਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਅਮਿਤ੍ਤਾ ਦੁਕ੍ਖਮੇਸਿਨੋ।

    ‘‘Yena jātena nandanti, amittā dukkhamesino;

    ਸੋ ਮੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ ਨੋ ਮੁਚ੍ਚਿ, ਕੋਧੋ ਦੁਮ੍ਮੇਧਗੋਚਰੋ॥

    So me uppajji no mucci, kodho dummedhagocaro.

    ੫੬.

    56.

    ‘‘ਯਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਜਾਯਮਾਨਮ੍ਹਿ, ਸਦਤ੍ਥਂ ਨਾવਬੁਜ੍ਝਤਿ।

    ‘‘Yasmiñca jāyamānamhi, sadatthaṃ nāvabujjhati;

    ਸੋ ਮੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ ਨੋ ਮੁਚ੍ਚਿ, ਕੋਧੋ ਦੁਮ੍ਮੇਧਗੋਚਰੋ॥

    So me uppajji no mucci, kodho dummedhagocaro.

    ੫੭.

    57.

    ‘‘ਯੇਨਾਭਿਭੂਤੋ ਕੁਸਲਂ ਜਹਾਤਿ, ਪਰਕ੍ਕਰੇ વਿਪੁਲਞ੍ਚਾਪਿ ਅਤ੍ਥਂ।

    ‘‘Yenābhibhūto kusalaṃ jahāti, parakkare vipulañcāpi atthaṃ;

    ਸ ਭੀਮਸੇਨੋ ਬਲવਾ ਪਮਦ੍ਦੀ, ਕੋਧੋ ਮਹਾਰਾਜ ਨ ਮੇ ਅਮੁਚ੍ਚਥ॥

    Sa bhīmaseno balavā pamaddī, kodho mahārāja na me amuccatha.

    ੫੮.

    58.

    ‘‘ਕਟ੍ਠਸ੍ਮਿਂ ਮਤ੍ਥਮਾਨਸ੍ਮਿਂ, ਪਾવਕੋ ਨਾਮ ਜਾਯਤਿ।

    ‘‘Kaṭṭhasmiṃ matthamānasmiṃ, pāvako nāma jāyati;

    ਤਮੇવ ਕਟ੍ਠਂ ਡਹਤਿ, ਯਸ੍ਮਾ ਸੋ ਜਾਯਤੇ ਗਿਨਿ॥

    Tameva kaṭṭhaṃ ḍahati, yasmā so jāyate gini.

    ੫੯.

    59.

    ‘‘ਏવਂ ਮਨ੍ਦਸ੍ਸ ਪੋਸਸ੍ਸ, ਬਾਲਸ੍ਸ ਅવਿਜਾਨਤੋ।

    ‘‘Evaṃ mandassa posassa, bālassa avijānato;

    ਸਾਰਮ੍ਭਾ ਜਾਯਤੇ ਕੋਧੋ, ਸੋਪਿ ਤੇਨੇવ ਡਯ੍ਹਤਿ॥

    Sārambhā jāyate kodho, sopi teneva ḍayhati.

    ੬੦.

    60.

    ‘‘ਅਗ੍ਗੀવ ਤਿਣਕਟ੍ਠਸ੍ਮਿਂ, ਕੋਧੋ ਯਸ੍ਸ ਪવਡ੍ਢਤਿ।

    ‘‘Aggīva tiṇakaṭṭhasmiṃ, kodho yassa pavaḍḍhati;

    ਨਿਹੀਯਤਿ ਤਸ੍ਸ ਯਸੋ, ਕਾਲ਼ਪਕ੍ਖੇવ ਚਨ੍ਦਿਮਾ॥

    Nihīyati tassa yaso, kāḷapakkheva candimā.

    ੬੧.

    61.

    ‘‘ਅਨੇਧੋ ਧੂਮਕੇਤੂવ, ਕੋਧੋ ਯਸ੍ਸੂਪਸਮ੍ਮਤਿ।

    ‘‘Anedho dhūmaketūva, kodho yassūpasammati;

    ਆਪੂਰਤਿ ਤਸ੍ਸ ਯਸੋ, ਸੁਕ੍ਕਪਕ੍ਖੇવ ਚਨ੍ਦਿਮਾ’’ਤਿ॥ – ਇਮਾ ਗਾਥਾ ਆਹ।

    Āpūrati tassa yaso, sukkapakkheva candimā’’ti. – imā gāthā āha;

    ਤਤ੍ਥ ਨ ਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਨ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਪਗੇવ ਪਰਤ੍ਥਂ। ਸਾਧੁ ਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਤ੍ਥਂ ਪਰਤ੍ਥਂ ਉਭਯਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਸਾਧੁ ਪਸ੍ਸਤਿ। ਦੁਮ੍ਮੇਧਗੋਚਰੋਤਿ ਨਿਪ੍ਪਞ੍ਞਾਨਂ ਆਧਾਰਭੂਤੋ ਗੋਚਰੋ। ਦੁਕ੍ਖਮੇਸਿਨੋਤਿ ਦੁਕ੍ਖਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਾ। ਸਦਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਥਭੂਤਂ ਅਤ੍ਥਤੋ ਚੇવ ਧਮ੍ਮਤੋ ਚ વੁਦ੍ਧਿਂ। ਪਰਕ੍ਕਰੇਤਿ વਿਪੁਲਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਪਰਤੋ ਕਾਰੇਤਿ, ਅਪਨੇਥ, ਨ ਮੇ ਇਮਿਨਾ ਅਤ੍ਥੋਤਿ વਦਤਿ। ਸ ਭੀਮਸੇਨੋਤਿ ਸੋ ਕੋਧੋ ਭੀਮਾਯ ਭਯਜਨਨਿਯਾ ਮਹਤਿਯਾ ਕਿਲੇਸਸੇਨਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਪਮਦ੍ਦੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਬਲવਭਾવੇਨ ਉਲ਼ਾਰੇਪਿ ਸਤ੍ਤੇ ਗਹੇਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ વਸੇ ਕਰਣੇਨ ਮਦ੍ਦਨਸਮਤ੍ਥੋ। ਨ ਮੇ ਅਮੁਚ੍ਚਥਾਤਿ ਮਮ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਮੋਕ੍ਖਂ ਨ ਲਭਤਿ, ਹਦਯੇ વਾ ਪਨ ਮੇ ਖੀਰਂ વਿਯ ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਦਧਿਭਾવੇਨ ਨ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਤ੍ਥਾਤਿਪਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    Tattha na passatīti attatthampi na passati, pageva paratthaṃ. Sādhu passatīti attatthaṃ paratthaṃ ubhayatthampi sādhu passati. Dummedhagocaroti nippaññānaṃ ādhārabhūto gocaro. Dukkhamesinoti dukkhaṃ icchantā. Sadatthanti attano atthabhūtaṃ atthato ceva dhammato ca vuddhiṃ. Parakkareti vipulampi atthaṃ uppannaṃ parato kāreti, apanetha, na me iminā atthoti vadati. Sa bhīmasenoti so kodho bhīmāya bhayajananiyā mahatiyā kilesasenāya samannāgato. Pamaddīti attano balavabhāvena uḷārepi satte gahetvā attano vase karaṇena maddanasamattho. Na me amuccathāti mama santikā mokkhaṃ na labhati, hadaye vā pana me khīraṃ viya muhuttaṃ dadhibhāvena na patiṭṭhahitthātipi attho.

    ਕਟ੍ਠਸ੍ਮਿਂ ਮਤ੍ਥਮਾਨਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਅਰਣੀਸਹਿਤੇਨ ਮਤ੍ਥਿਯਮਾਨੇ, ‘‘ਮਦ੍ਦਮਾਨਸ੍ਮਿ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ। ਯਸ੍ਮਾਤਿ ਯਤੋ ਕਟ੍ਠਾ ਜਾਯਤਿ, ਤਮੇવ ਡਹਤਿ। ਗਿਨੀਤਿ ਅਗ੍ਗਿ। ਬਾਲਸ੍ਸ ਅવਿਜਾਨਤੋਤਿ ਬਾਲਸ੍ਸ ਅવਿਜਾਨਨ੍ਤਸ੍ਸ। ਸਾਰਮ੍ਭਾ ਜਾਯਤੇਤਿ ਅਹਂ ਤ੍વਨ੍ਤਿ ਆਕਡ੍ਢਨવਿਕਡ੍ਢਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਰਣੁਤ੍ਤਰਿਯਲਕ੍ਖਣਾ ਸਾਰਮ੍ਭਾ ਅਰਣੀਮਤ੍ਥਨਾ વਿਯ ਪਾવਕੋ ਕੋਧੋ ਜਾਯਤਿ। ਸੋਪਿ ਤੇਨੇવਾਤਿ ਸੋਪਿ ਬਾਲੋ ਤੇਨੇવ ਕੋਧੇਨ ਕਟ੍ਠਂ વਿਯ ਅਗ੍ਗਿਨਾ ਡਯ੍ਹਤਿ। ਅਨੇਧੋ ਧੂਮਕੇਤੂવਾਤਿ ਅਨਿਨ੍ਧਨੋ ਅਗ੍ਗਿ વਿਯ। ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਅਧਿવਾਸਨਖਨ੍ਤਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਸੁਕ੍ਕਪਕ੍ਖੇ ਚਨ੍ਦੋ વਿਯ ਲਦ੍ਧੋ ਯਸੋ ਅਪਰਾਪਰਂ ਆਪੂਰਤੀਤਿ।

    Kaṭṭhasmiṃ matthamānasminti araṇīsahitena matthiyamāne, ‘‘maddamānasmi’’ntipi pāṭho. Yasmāti yato kaṭṭhā jāyati, tameva ḍahati. Ginīti aggi. Bālassa avijānatoti bālassa avijānantassa. Sārambhā jāyateti ahaṃ tvanti ākaḍḍhanavikaḍḍhanaṃ karontassa karaṇuttariyalakkhaṇā sārambhā araṇīmatthanā viya pāvako kodho jāyati. Sopi tenevāti sopi bālo teneva kodhena kaṭṭhaṃ viya agginā ḍayhati. Anedho dhūmaketūvāti anindhano aggi viya. Tassāti tassa adhivāsanakhantiyā samannāgatassa puggalassa sukkapakkhe cando viya laddho yaso aparāparaṃ āpūratīti.

    ਰਾਜਾ ਮਹਾਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਸੁਤ੍વਾ ਤੁਟ੍ਠੋ ਏਕਂ ਅਮਚ੍ਚਂ ਆਣਾਪੇਤ੍વਾ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਿਕਂ ਆਹਰਾਪੇਤ੍વਾ ‘‘ਭਨ੍ਤੇ ਨਿਕ੍ਕੋਧਤਾਪਸ, ਉਭੋਪਿ ਤੁਮ੍ਹੇ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸੁਖੇਨ વੀਤਿਨਾਮੇਨ੍ਤਾ ਇਧੇવ ਉਯ੍ਯਾਨੇ વਸਥ, ਅਹਂ વੋ ਧਮ੍ਮਿਕਂ ਰਕ੍ਖਾવਰਣਗੁਤ੍ਤਿਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਖਮਾਪੇਤ੍વਾ વਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ। ਤੇ ਉਭੋਪਿ ਤਤ੍ਥੇવ વਸਿਂਸੁ। ਅਪਰਭਾਗੇ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਿਕਾ ਕਾਲਮਕਾਸਿ। ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸਾ ਕਾਲਕਤਾਯ ਹਿਮવਨ੍ਤਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਚ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਚ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍વਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮવਿਹਾਰੇ ਭਾવੇਤ੍વਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਪਰਾਯਣੋ ਅਹੋਸਿ।

    Rājā mahāsattassa dhammakathaṃ sutvā tuṭṭho ekaṃ amaccaṃ āṇāpetvā paribbājikaṃ āharāpetvā ‘‘bhante nikkodhatāpasa, ubhopi tumhe pabbajjāsukhena vītināmentā idheva uyyāne vasatha, ahaṃ vo dhammikaṃ rakkhāvaraṇaguttiṃ karissāmī’’ti vatvā khamāpetvā vanditvā pakkāmi. Te ubhopi tattheva vasiṃsu. Aparabhāge paribbājikā kālamakāsi. Bodhisatto tassā kālakatāya himavantaṃ pavisitvā abhiññā ca samāpattiyo ca nibbattetvā cattāro brahmavihāre bhāvetvā brahmalokaparāyaṇo ahosi.

    ਸਤ੍ਥਾ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਆਹਰਿਤ੍વਾ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਪਕਾਸੇਤ੍વਾ ਜਾਤਕਂ ਸਮੋਧਾਨੇਸਿ, ਸਚ੍ਚਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਕੋਧਨੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿ।

    Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā saccāni pakāsetvā jātakaṃ samodhānesi, saccapariyosāne kodhano bhikkhu anāgāmiphale patiṭṭhahi.

    ਤਦਾ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਿਕਾ ਰਾਹੁਲਮਾਤਾ ਅਹੋਸਿ, ਰਾਜਾ ਆਨਨ੍ਦੋ, ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਪਨ ਅਹਮੇવ ਅਹੋਸਿਨ੍ਤਿ।

    Tadā paribbājikā rāhulamātā ahosi, rājā ānando, paribbājako pana ahameva ahosinti.

    ਚੂਲ਼ਬੋਧਿਜਾਤਕવਣ੍ਣਨਾ ਪਞ੍ਚਮਾ।

    Cūḷabodhijātakavaṇṇanā pañcamā.







    Related texts:



    ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਜਾਤਕਪਾਲ਼ਿ • Jātakapāḷi / ੪੪੩. ਚੂਲ਼ਬੋਧਿਜਾਤਕਂ • 443. Cūḷabodhijātakaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact