Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ജാതക-അട്ഠകഥാ • Jātaka-aṭṭhakathā |
[൩൫൮] ൮. ചൂളധമ്മപാലജാതകവണ്ണനാ
[358] 8. Cūḷadhammapālajātakavaṇṇanā
അഹമേവ ദൂസിയാ ഭൂനഹതാതി ഇദം സത്ഥാ വേളുവനേ വിഹരന്തോ ദേവദത്തസ്സ വധായ പരിസക്കനം ആരബ്ഭ കഥേസി. അഞ്ഞേസു ജാതകേസു ദേവദത്തോ ബോധിസത്തസ്സ താസമത്തമ്പി കാതും നാസക്ഖി, ഇമസ്മിം പന ചൂളധമ്മപാലജാതകേ ബോധിസത്തസ്സ സത്തമാസികകാലേ ഹത്ഥപാദേ ച സീസഞ്ച ഛേദാപേത്വാ അസിമാലകം നാമ കാരേസി. ദദ്ദരജാതകേ (ജാ॰ ൧.൨.൪൩-൪൪) ഗീവം ഗഹേത്വാ മാരേത്വാ ഉദ്ധനേ മംസം പചിത്വാ ഖാദി. ഖന്തീവാദീജാതകേ (ജാ॰ ൧.൪.൪൯ ആദയോ) ദ്വീഹിപി കസാഹി പഹാരസഹസ്സേഹി താളാപേത്വാ ഹത്ഥപാദേ ച കണ്ണനാസഞ്ച ഛേദാപേത്വാ ജടാസു ഗഹേത്വാ കഡ്ഢാപേത്വാ ഉത്താനകം നിപജ്ജാപേത്വാ ഉരേ പാദേന പഹരിത്വാ ഗതോ. ബോധിസത്തോ തം ദിവസംയേവ ജീവിതക്ഖയം പാപുണി. ചൂളനന്ദിയജാതകേപി (ജാ॰ ൧.൨.൧൪൩-൧൪൪) മഹാകപിജാതകേപി (ജാ॰ ൧.൭.൮൩ ആദയോ) മാരേസിയേവ. ഏവമേവ സോ ദീഘരത്തം വധായ പരിസക്കന്തോ ബുദ്ധകാലേപി പരിസക്കിയേവ. അഥേകദിവസം ഭിക്ഖൂ ധമ്മസഭായം കഥം സമുട്ഠാപേസും – ‘‘ആവുസോ, ദേവദത്തോ ബുദ്ധാനം മാരണത്ഥമേവ ഉപായം കരോതി, ‘സമ്മാസമ്ബുദ്ധം മാരാപേസ്സാമീ’തി ധനുഗ്ഗഹേ പയോജേസി, സിലം പവിജ്ഝി, നാളാഗിരിം വിസ്സജ്ജാപേസീ’’തി. സത്ഥാ ആഗന്ത്വാ ‘കായ നുത്ഥ, ഭിക്ഖവേ, ഏതരഹി കഥായ സന്നിസിന്നാ’’തി പുച്ഛിത്വാ ‘‘ഇമായ നാമാ’’തി വുത്തേ ‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, ഇദാനേവ, പുബ്ബേപേസ മയ്ഹം വധായ പരിസക്കിയേവ, ഇദാനി പന താസമത്തമ്പി കാതും ന സക്കോതി , പുബ്ബേ മം ചൂളധമ്മപാലകുമാരകാലേ അത്തനോ പുത്തം സമാനം ജീവതക്ഖയം പാപേത്വാ അസിമാലകം കാരേസീ’’തി വത്വാ അതീതം ആഹരി.
Ahamevadūsiyā bhūnahatāti idaṃ satthā veḷuvane viharanto devadattassa vadhāya parisakkanaṃ ārabbha kathesi. Aññesu jātakesu devadatto bodhisattassa tāsamattampi kātuṃ nāsakkhi, imasmiṃ pana cūḷadhammapālajātake bodhisattassa sattamāsikakāle hatthapāde ca sīsañca chedāpetvā asimālakaṃ nāma kāresi. Daddarajātake (jā. 1.2.43-44) gīvaṃ gahetvā māretvā uddhane maṃsaṃ pacitvā khādi. Khantīvādījātake (jā. 1.4.49 ādayo) dvīhipi kasāhi pahārasahassehi tāḷāpetvā hatthapāde ca kaṇṇanāsañca chedāpetvā jaṭāsu gahetvā kaḍḍhāpetvā uttānakaṃ nipajjāpetvā ure pādena paharitvā gato. Bodhisatto taṃ divasaṃyeva jīvitakkhayaṃ pāpuṇi. Cūḷanandiyajātakepi (jā. 1.2.143-144) mahākapijātakepi (jā. 1.7.83 ādayo) māresiyeva. Evameva so dīgharattaṃ vadhāya parisakkanto buddhakālepi parisakkiyeva. Athekadivasaṃ bhikkhū dhammasabhāyaṃ kathaṃ samuṭṭhāpesuṃ – ‘‘āvuso, devadatto buddhānaṃ māraṇatthameva upāyaṃ karoti, ‘sammāsambuddhaṃ mārāpessāmī’ti dhanuggahe payojesi, silaṃ pavijjhi, nāḷāgiriṃ vissajjāpesī’’ti. Satthā āgantvā ‘kāya nuttha, bhikkhave, etarahi kathāya sannisinnā’’ti pucchitvā ‘‘imāya nāmā’’ti vutte ‘‘na, bhikkhave, idāneva, pubbepesa mayhaṃ vadhāya parisakkiyeva, idāni pana tāsamattampi kātuṃ na sakkoti , pubbe maṃ cūḷadhammapālakumārakāle attano puttaṃ samānaṃ jīvatakkhayaṃ pāpetvā asimālakaṃ kāresī’’ti vatvā atītaṃ āhari.
അതീതേ ബാരാണസിയം മഹാപതാപേ നാമ രജ്ജം കാരേന്തേ ബോധിസത്തോ തസ്സ അഗ്ഗമഹേസിയാ ചന്ദാദേവിയാ കുച്ഛിമ്ഹി നിബ്ബത്തി, ‘‘ധമ്മപാലോ’’തിസ്സ നാമം കരിംസു. തമേനം സത്തമാസികകാലേ മാതാ ഗന്ധോദകേന ന്ഹാപേത്വാ അലങ്കരിത്വാ കീളാപയമാനാ നിസീദി. രാജാ തസ്സാ വസനട്ഠാനം അഗമാസി. സാ പുത്തം കീളാപയമാനാ പുത്തസിനേഹേന സമപ്പിതാ ഹുത്വാ രാജാനം പസ്സിത്വാപി ന ഉട്ഠഹി. സോ ചിന്തേസി ‘‘അയം ഇദാനേവ താവ പുത്തം നിസ്സായ മാനം കരോതി, മം കിസ്മിഞ്ചി ന മഞ്ഞതി, പുത്തേ പന വഡ്ഢന്തേ മയി ‘മനുസ്സോ’തിപി സഞ്ഞം ന കരിസ്സതി, ഇദാനേവ നം ഘാതേസ്സാമീ’’തി. സോ നിവത്തിത്വാ രാജാസനേ നിസീദിത്വാ ‘‘അത്തനോ വിധാനേന ആഗച്ഛതൂ’’തി ചോരഘാതകം പക്കോസാപേസി. സോ കാസായവത്ഥനിവത്ഥോ രത്തമാലാധരോ ഫരസും അംസേ ഠപേത്വാ ഉപധാനഘടികം ഹത്ഥപാദഠപനദണ്ഡകഞ്ച ആദായ ആഗന്ത്വാ രാജാനം വന്ദിത്വാ ‘‘കിം കരോമി, ദേവാ’’തി അട്ഠാസി. ദേവിയാ സിരിഗബ്ഭം ഗന്ത്വാ ധമ്മപാലം ആനേഹീതി. ദേവീപി രഞ്ഞോ കുജ്ഝിത്വാ നിവത്തനഭാവം ഞത്വാ ബോധിസത്തം ഉരേ നിപജ്ജാപേത്വാ രോദമാനാ നിസീദി. ചോരഘാതകോ ഗന്ത്വാ തം പിട്ഠിയം ഹത്ഥേന പഹരിത്വാ ഹത്ഥതോ കുമാരം അച്ഛിന്ദിത്വാ ആദായ രഞ്ഞോ സന്തികം ആഗന്ത്വാ ‘‘കിം കരോമി, ദേവാ’’തി ആഹ. രാജാ ഏകം ഫലകം ആഹരാപേത്വാ പുരതോ നിക്ഖിപാപേത്വാ ‘‘ഇധ നം നിപജ്ജാപേഹീ’’തി ആഹ. സോ തഥാ അകാസി.
Atīte bārāṇasiyaṃ mahāpatāpe nāma rajjaṃ kārente bodhisatto tassa aggamahesiyā candādeviyā kucchimhi nibbatti, ‘‘dhammapālo’’tissa nāmaṃ kariṃsu. Tamenaṃ sattamāsikakāle mātā gandhodakena nhāpetvā alaṅkaritvā kīḷāpayamānā nisīdi. Rājā tassā vasanaṭṭhānaṃ agamāsi. Sā puttaṃ kīḷāpayamānā puttasinehena samappitā hutvā rājānaṃ passitvāpi na uṭṭhahi. So cintesi ‘‘ayaṃ idāneva tāva puttaṃ nissāya mānaṃ karoti, maṃ kismiñci na maññati, putte pana vaḍḍhante mayi ‘manusso’tipi saññaṃ na karissati, idāneva naṃ ghātessāmī’’ti. So nivattitvā rājāsane nisīditvā ‘‘attano vidhānena āgacchatū’’ti coraghātakaṃ pakkosāpesi. So kāsāyavatthanivattho rattamālādharo pharasuṃ aṃse ṭhapetvā upadhānaghaṭikaṃ hatthapādaṭhapanadaṇḍakañca ādāya āgantvā rājānaṃ vanditvā ‘‘kiṃ karomi, devā’’ti aṭṭhāsi. Deviyā sirigabbhaṃ gantvā dhammapālaṃ ānehīti. Devīpi rañño kujjhitvā nivattanabhāvaṃ ñatvā bodhisattaṃ ure nipajjāpetvā rodamānā nisīdi. Coraghātako gantvā taṃ piṭṭhiyaṃ hatthena paharitvā hatthato kumāraṃ acchinditvā ādāya rañño santikaṃ āgantvā ‘‘kiṃ karomi, devā’’ti āha. Rājā ekaṃ phalakaṃ āharāpetvā purato nikkhipāpetvā ‘‘idha naṃ nipajjāpehī’’ti āha. So tathā akāsi.
ചന്ദാദേവീ പുത്തസ്സ പച്ഛതോവ പരിദേവമാനാ ആഗച്ഛി. പുന ചോരഘാതകോ ‘‘കിം കരോമീ, ദേവാ’’തി ആഹ. ധമ്മപാലസ്സ ഹത്ഥേ ഛിന്ദാതി. ചന്ദാദേവീ ‘‘മഹാരാജ, മമ പുത്തോ സത്തമാസികോ ബാലകോ ന കിഞ്ചി ജാനാതി, നത്ഥേതസ്സ ദോസോ, ദോസോ പന ഹോന്തോ മയി ഭവേയ്യ, തസ്മാ മയ്ഹം ഹത്ഥേ ഛേദാപേഹീ’’തി ഇമമത്ഥം പകാസേന്തീ പഠമം ഗാഥമാഹ –
Candādevī puttassa pacchatova paridevamānā āgacchi. Puna coraghātako ‘‘kiṃ karomī, devā’’ti āha. Dhammapālassa hatthe chindāti. Candādevī ‘‘mahārāja, mama putto sattamāsiko bālako na kiñci jānāti, natthetassa doso, doso pana honto mayi bhaveyya, tasmā mayhaṃ hatthe chedāpehī’’ti imamatthaṃ pakāsentī paṭhamaṃ gāthamāha –
൪൪.
44.
‘‘അഹമേവ ദൂസിയാ ഭൂനഹതാ, രഞ്ഞോ മഹാപതാപസ്സ;
‘‘Ahameva dūsiyā bhūnahatā, rañño mahāpatāpassa;
ഏതം മുഞ്ചതു ധമ്മപാലം, ഹത്ഥേ മേ ദേവ ഛേദേഹീ’’തി.
Etaṃ muñcatu dhammapālaṃ, hatthe me deva chedehī’’ti.
തത്ഥ ദൂസിയാതി ദൂസികാ, തുമ്ഹേ ദിസ്വാ അനുട്ഠഹമാനാ ദോസകാരികാതി അത്ഥോ. ‘‘ദൂസികാ’’തിപി പാഠോ, അയമേവത്ഥോ. ഭൂനഹതാതി ഹതഭൂനാ, ഹതവുഡ്ഢീതി അത്ഥോ. രഞ്ഞോതി ഇദം ‘‘ദൂസിയാ’’തി പദേന യോജേതബ്ബം. അഹം രഞ്ഞോ മഹാപതാപസ്സ അപരാധകാരികാ, നായം കുമാരോ, തസ്മാ നിരപരാധം ഏതം ബാലകം മുഞ്ചതു ധമ്മപാലം, സചേപി ഹത്ഥേ ഛേദാപേതുകാമോ, ദോസകാരികായ ഹത്ഥേ മേ, ദേവ, ഛേദേഹീതി അയമേത്ഥ അത്ഥോ.
Tattha dūsiyāti dūsikā, tumhe disvā anuṭṭhahamānā dosakārikāti attho. ‘‘Dūsikā’’tipi pāṭho, ayamevattho. Bhūnahatāti hatabhūnā, hatavuḍḍhīti attho. Raññoti idaṃ ‘‘dūsiyā’’ti padena yojetabbaṃ. Ahaṃ rañño mahāpatāpassa aparādhakārikā, nāyaṃ kumāro, tasmā niraparādhaṃ etaṃ bālakaṃ muñcatu dhammapālaṃ, sacepi hatthe chedāpetukāmo, dosakārikāya hatthe me, deva, chedehīti ayamettha attho.
രാജാ ചോരഘാതകം ഓലോകേസി. ‘‘കിം കരോമി, ദേവാ’’തി? ‘‘പപഞ്ചം അകത്വാ ഹത്ഥേ ഛേദാ’’തി. തസ്മിം ഖണേ ചോരഘാതകോ തിഖിണഫരസും ഗഹേത്വാ കുമാരസ്സ തരുണവംസകളീരേ വിയ ദ്വേ ഹത്ഥേ ഛിന്ദി. സോ ദ്വീസു ഹത്ഥേസു ഛിജ്ജമാനേസു നേവ രോദി ന പരിദേവി, ഖന്തിഞ്ച മേത്തഞ്ച പുരേചാരികം കത്വാ അധിവാസേസി. ചന്ദാ പന ദേവീ ഛിന്നഹത്ഥകോടിം ഗഹേത്വാ ഉച്ഛങ്ഗേ കത്വാ ലോഹിതലിത്താ പരിദേവമാനാ വിചരി. പുന ചോരഘാതകോ ‘‘കിം കരോമി, ദേവാ’’തി പുച്ഛി. ‘‘ദ്വേപി പാദേ ഛിന്ദാ’’തി. തം സുത്വാ ചന്ദാദേവീ ദുതിയം ഗാഥമാഹ –
Rājā coraghātakaṃ olokesi. ‘‘Kiṃ karomi, devā’’ti? ‘‘Papañcaṃ akatvā hatthe chedā’’ti. Tasmiṃ khaṇe coraghātako tikhiṇapharasuṃ gahetvā kumārassa taruṇavaṃsakaḷīre viya dve hatthe chindi. So dvīsu hatthesu chijjamānesu neva rodi na paridevi, khantiñca mettañca purecārikaṃ katvā adhivāsesi. Candā pana devī chinnahatthakoṭiṃ gahetvā ucchaṅge katvā lohitalittā paridevamānā vicari. Puna coraghātako ‘‘kiṃ karomi, devā’’ti pucchi. ‘‘Dvepi pāde chindā’’ti. Taṃ sutvā candādevī dutiyaṃ gāthamāha –
൪൫.
45.
‘‘അഹമേവ ദൂസിയാ ഭൂനഹതാ, രഞ്ഞോ മഹാപതാപസ്സ;
‘‘Ahameva dūsiyā bhūnahatā, rañño mahāpatāpassa;
ഏതം മുഞ്ചതു ധമ്മപാലം, പാദേ മേ ദേവ ഛേദേഹീ’’തി.
Etaṃ muñcatu dhammapālaṃ, pāde me deva chedehī’’ti.
തത്ഥ അധിപ്പായോ വുത്തനയേനേവ വേദിതബ്ബോ.
Tattha adhippāyo vuttanayeneva veditabbo.
രാജാപി പുന ചോരഘാതകം ആണാപേസി. സോ ഉഭോപി പാദേ ഛിന്ദി. ചന്ദാദേവീ പാദകോടിമ്പി ഗഹേത്വാ ഉച്ഛങ്ഗേ കത്വാ ലോഹിതലിത്താ പരിദേവമാനാ ‘‘സാമി മഹാപതാപ, ഛിന്നഹത്ഥപാദാ നാമ ദാരകാ മാതരാ പോസേതബ്ബാ ഹോന്തി, അഹം ഭതിം കത്വാ മമ പുത്തകം പോസേസ്സാമി, ദേഹി മേ ഏത’’ന്തി ആഹ. ചോരഘാതകോ ‘‘കിം ദേവ കതാ രാജാണാ, നിട്ഠിതം മമ കിച്ച’’ന്തി പുച്ഛി. ‘‘ന താവ നിട്ഠിത’’ന്തി. ‘‘അഥ കിം കരോമി, ദേവാ’’തി? ‘‘സീസമസ്സ ഛിന്ദാ’’തി. തം സുത്വാ ചന്ദാദേവീ തതിയം ഗാഥമാഹ –
Rājāpi puna coraghātakaṃ āṇāpesi. So ubhopi pāde chindi. Candādevī pādakoṭimpi gahetvā ucchaṅge katvā lohitalittā paridevamānā ‘‘sāmi mahāpatāpa, chinnahatthapādā nāma dārakā mātarā posetabbā honti, ahaṃ bhatiṃ katvā mama puttakaṃ posessāmi, dehi me eta’’nti āha. Coraghātako ‘‘kiṃ deva katā rājāṇā, niṭṭhitaṃ mama kicca’’nti pucchi. ‘‘Na tāva niṭṭhita’’nti. ‘‘Atha kiṃ karomi, devā’’ti? ‘‘Sīsamassa chindā’’ti. Taṃ sutvā candādevī tatiyaṃ gāthamāha –
൪൬.
46.
‘‘അഹമേവ ദൂസിയാ ഭൂനഹതാ, രഞ്ഞോ മഹാപതാപസ്സ;
‘‘Ahameva dūsiyā bhūnahatā, rañño mahāpatāpassa;
ഏതം മുഞ്ചതു ധമ്മപാലം, സീസം മേ ദേവ ഛേദേഹീ’’തി.
Etaṃ muñcatu dhammapālaṃ, sīsaṃ me deva chedehī’’ti.
വത്വാ ച പന അത്തനോ സീസം ഉപനേസി.
Vatvā ca pana attano sīsaṃ upanesi.
പുന ചോരഘാതകോ ‘‘കിം കരോമി, ദേവാ’’തി പുച്ഛി. ‘‘സീസമസ്സ ഛിന്ദാ’’തി. സോ സീസം ഛിന്ദിത്വാ ‘‘കതാ, ദേവ, രാജാണാ’’തി പുച്ഛി. ‘‘ന താവ കതാ’’തി. ‘‘അഥ കിം കരോമി, ദേവാ’’തി? ‘‘അസിതുണ്ഡേന നം സമ്പടിച്ഛിത്വാ അസിമാലകം നാമ കരോഹീ’’തി. സോ തസ്സ കളേവരം ആകാസേ ഖിപിത്വാ അസിതുണ്ഡേന സമ്പടിച്ഛിത്വാ അസിമാലകം നാമ കത്വാ മഹാതലേ വിപ്പകിരി. ചന്ദാദേവീ ബോധിസത്തസ്സ മംസേ ഉച്ഛങ്ഗേ കത്വാ മഹാതലേ രോദമാനാ പരിദേവമാനാ ഇമാ ഗാഥാ അഭാസി –
Puna coraghātako ‘‘kiṃ karomi, devā’’ti pucchi. ‘‘Sīsamassa chindā’’ti. So sīsaṃ chinditvā ‘‘katā, deva, rājāṇā’’ti pucchi. ‘‘Na tāva katā’’ti. ‘‘Atha kiṃ karomi, devā’’ti? ‘‘Asituṇḍena naṃ sampaṭicchitvā asimālakaṃ nāma karohī’’ti. So tassa kaḷevaraṃ ākāse khipitvā asituṇḍena sampaṭicchitvā asimālakaṃ nāma katvā mahātale vippakiri. Candādevī bodhisattassa maṃse ucchaṅge katvā mahātale rodamānā paridevamānā imā gāthā abhāsi –
൪൭.
47.
‘‘ന ഹി നൂനിമസ്സ രഞ്ഞോ, മിത്താമച്ചാ ച വിജ്ജരേ സുഹദാ;
‘‘Na hi nūnimassa rañño, mittāmaccā ca vijjare suhadā;
യേ ന വദന്തി രാജാനം, മാ ഘാതയി ഓരസം പുത്തം.
Ye na vadanti rājānaṃ, mā ghātayi orasaṃ puttaṃ.
൪൮.
48.
‘‘ന ഹി നൂനിമസ്സ രഞ്ഞോ, ഞാതീ മിത്താ ച വിജ്ജരേ സുഹദാ;
‘‘Na hi nūnimassa rañño, ñātī mittā ca vijjare suhadā;
യേ ന വദന്തി രാജാനം, മാ ഘാതയി അത്രജം പുത്ത’’ന്തി.
Ye na vadanti rājānaṃ, mā ghātayi atrajaṃ putta’’nti.
തത്ഥ മിത്താമച്ചാ ച വിജ്ജരേ സുഹദാതി നൂന ഇമസ്സ രഞ്ഞോ ദള്ഹമിത്താ വാ സബ്ബകിച്ചേസു സഹഭാവിനോ അമച്ചാ വാ മുദുഹദയതായ സുഹദാ വാ കേചി ന വിജ്ജന്തി. യേ ന വദന്തീതി യേ അധുനാ ആഗന്ത്വാ ‘‘അത്തനോ പിയപുത്തം മാ ഘാതയീ’’തി ന വദന്തി, ഇമം രാജാനം പടിസേധേന്തി, തേ നത്ഥിയേവാതി മഞ്ഞേ. ദുതിയഗാഥായം ഞാതീതി ഞാതകാ.
Tattha mittāmaccā ca vijjare suhadāti nūna imassa rañño daḷhamittā vā sabbakiccesu sahabhāvino amaccā vā muduhadayatāya suhadā vā keci na vijjanti. Ye na vadantīti ye adhunā āgantvā ‘‘attano piyaputtaṃ mā ghātayī’’ti na vadanti, imaṃ rājānaṃ paṭisedhenti, te natthiyevāti maññe. Dutiyagāthāyaṃ ñātīti ñātakā.
ഇമാ പന ദ്വേ ഗാഥാ വത്വാ ചന്ദാദേവീ ഉഭോഹി ഹത്ഥേഹി ഹദയമംസം ധാരയമാനാ തതിയം ഗാഥമാഹ –
Imā pana dve gāthā vatvā candādevī ubhohi hatthehi hadayamaṃsaṃ dhārayamānā tatiyaṃ gāthamāha –
൪൯.
49.
‘‘ചന്ദനസാരാനുലിത്താ, ബാഹാ ഛിജ്ജന്തി ധമ്മപാലസ്സ;
‘‘Candanasārānulittā, bāhā chijjanti dhammapālassa;
ദായാദസ്സ പഥബ്യാ, പാണാ മേ ദേവ രുജ്ഝന്തീ’’തി.
Dāyādassa pathabyā, pāṇā me deva rujjhantī’’ti.
തത്ഥ ദായാദസ്സ പഥബ്യാതി പിതുസന്തകായ ചാതുരന്തായ പഥവിയാ ദായാദസ്സ ലോഹിതചന്ദനസാരാനുലിത്താ ഹത്ഥാ ഛിജ്ജന്തി, പാദാ ഛിജ്ജന്തി, സീസഞ്ച ഛിജ്ജതി, അസിമാലകോപി കതോ, തവ വംസം പച്ഛിന്ദിത്വാ ഗതോസി ദാനീതി ഏവമാദീനി വിലപന്തി ഏവമാഹ. പാണാ മേ ദേവ രുജ്ഝന്തീതി ദേവ, മയ്ഹമ്പി ഇമം സോകം സന്ധാരേതും അസക്കോന്തിയാ ജീവിതം രുജ്ഝതീതി.
Tattha dāyādassa pathabyāti pitusantakāya cāturantāya pathaviyā dāyādassa lohitacandanasārānulittā hatthā chijjanti, pādā chijjanti, sīsañca chijjati, asimālakopi kato, tava vaṃsaṃ pacchinditvā gatosi dānīti evamādīni vilapanti evamāha. Pāṇā me deva rujjhantīti deva, mayhampi imaṃ sokaṃ sandhāretuṃ asakkontiyā jīvitaṃ rujjhatīti.
തസ്സാ ഏവം പരിദേവമാനായ ഏവ ഡയ്ഹമാനേ വേളുവനേ വേളു വിയ ഹദയം ഫലി, സാ തത്ഥേവ ജീവിതക്ഖയം പത്താ. രാജാപി പല്ലങ്കേ ഠാതും അസക്കോന്തോ മഹാതലേ പതി, പദരതലം ദ്വിധാ ഭിജ്ജി, സോ തതോപി ഭൂമിയം പതി. തതോ ചതുനഹുതാധികദ്വിയോജനസതസഹസ്സബഹലാപി ഘനപഥവീ തസ്സ അഗുണം ധാരേതും അസക്കോന്തീ ഭിജ്ജിത്വാ വിവരമദാസി, അവീചിതോ ജാലാ ഉട്ഠായ കുലദത്തികേന കമ്ബലേന പരിക്ഖിപന്തീ വിയ തം ഗഹേത്വാ അവീചിമ്ഹി ഖിപി. ചന്ദായ ച ബോധിസത്തസ്സ ച അമച്ചാ സരീരകിച്ചം കരിംസു.
Tassā evaṃ paridevamānāya eva ḍayhamāne veḷuvane veḷu viya hadayaṃ phali, sā tattheva jīvitakkhayaṃ pattā. Rājāpi pallaṅke ṭhātuṃ asakkonto mahātale pati, padaratalaṃ dvidhā bhijji, so tatopi bhūmiyaṃ pati. Tato catunahutādhikadviyojanasatasahassabahalāpi ghanapathavī tassa aguṇaṃ dhāretuṃ asakkontī bhijjitvā vivaramadāsi, avīcito jālā uṭṭhāya kuladattikena kambalena parikkhipantī viya taṃ gahetvā avīcimhi khipi. Candāya ca bodhisattassa ca amaccā sarīrakiccaṃ kariṃsu.
സത്ഥാ ഇമം ധമ്മദേസനം ആഹരിത്വാ ജാതകം സമോധാനേസി – ‘‘തദാ രാജാ ദേവദത്തോ അഹോസി, ചന്ദാദേവീ മഹാപജാപതിഗോതമീ, ധമ്മപാലകുമാരോ പന അഹമേവ അഹോസി’’ന്തി.
Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā rājā devadatto ahosi, candādevī mahāpajāpatigotamī, dhammapālakumāro pana ahameva ahosi’’nti.
ചൂളധമ്മപാലജാതകവണ്ണനാ അട്ഠമാ.
Cūḷadhammapālajātakavaṇṇanā aṭṭhamā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ജാതകപാളി • Jātakapāḷi / ൩൫൮. ചൂളധമ്മപാലജാതകം • 358. Cūḷadhammapālajātakaṃ