Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဇ္ဈိမနိကာယ • Majjhimanikāya |
၅. စူဠဓမ္မသမာဒာနသုတ္တံ
5. Cūḷadhammasamādānasuttaṃ
၄၆၈. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ အာရာမေ။ တတ္ရ ခော ဘဂဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဘိက္ခဝော’’တိ။ ‘‘ဘဒန္တေ’’တိ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စသ္သောသုံ။ ဘဂဝာ ဧတဒဝောစ – ‘‘စတ္တာရိမာနိ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မသမာဒာနာနိ။ ကတမာနိ စတ္တာရိ? အတ္ထိ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မသမာဒာနံ ပစ္စုပ္ပန္နသုခံ အာယတိံ ဒုက္ခဝိပာကံ; အတ္ထိ, ဘိက္ခဝေ , ဓမ္မသမာဒာနံ ပစ္စုပ္ပန္နဒုက္ခဉ္စေဝ အာယတိဉ္စ ဒုက္ခဝိပာကံ; အတ္ထိ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မသမာဒာနံ ပစ္စုပ္ပန္နဒုက္ခံ အာယတိံ သုခဝိပာကံ; အတ္ထိ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မသမာဒာနံ ပစ္စုပ္ပန္နသုခဉ္စေဝ အာယတိဉ္စ သုခဝိပာကံ’’။
468. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca – ‘‘cattārimāni, bhikkhave, dhammasamādānāni. Katamāni cattāri? Atthi, bhikkhave, dhammasamādānaṃ paccuppannasukhaṃ āyatiṃ dukkhavipākaṃ; atthi, bhikkhave , dhammasamādānaṃ paccuppannadukkhañceva āyatiñca dukkhavipākaṃ; atthi, bhikkhave, dhammasamādānaṃ paccuppannadukkhaṃ āyatiṃ sukhavipākaṃ; atthi, bhikkhave, dhammasamādānaṃ paccuppannasukhañceva āyatiñca sukhavipākaṃ’’.
၄၆၉. ‘‘ကတမဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မသမာဒာနံ ပစ္စုပ္ပန္နသုခံ အာယတိံ ဒုက္ခဝိပာကံ? သန္တိ, ဘိက္ခဝေ, ဧကေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ဧဝံဝာဒိနော ဧဝံဒိဋ္ဌိနော – ‘နတ္ထိ ကာမေသု ဒောသော’တိ။ တေ ကာမေသု ပာတဗ္ယတံ အာပဇ္ဇန္တိ။ တေ ခော မောဠိဗဒ္ဓာဟိ 1 ပရိဗ္ဗာဇိကာဟိ ပရိစာရေန္တိ။ တေ ဧဝမာဟံသု – ‘ကိံသု နာမ တေ ဘောန္တော သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ကာမေသု အနာဂတဘယံ သမ္ပသ္သမာနာ ကာမာနံ ပဟာနမာဟံသု, ကာမာနံ ပရိညံ ပညပေန္တိ? သုခော ဣမိသ္သာ ပရိဗ္ဗာဇိကာယ တရုဏာယ မုဒုကာယ လောမသာယ ဗာဟာယ သမ္ဖသ္သော’တိ တေ ကာမေသု ပာတဗ္ယတံ အာပဇ္ဇန္တိ။ တေ ကာမေသု ပာတဗ္ယတံ အာပဇ္ဇိတ္ဝာ ကာယသ္သ ဘေဒာ ပရံ မရဏာ အပာယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိနိပာတံ နိရယံ ဥပပဇ္ဇန္တိ။ တေ တတ္ထ ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ခရာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒယန္တိ။ တေ ဧဝမာဟံသု – ‘ဣဒံ ခော တေ ဘောန္တော သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ကာမေသု အနာဂတဘယံ သမ္ပသ္သမာနာ ကာမာနံ ပဟာနမာဟံသု, ကာမာနံ ပရိညံ ပညပေန္တိ, ဣမေ ဟိ မယံ ကာမဟေတု ကာမနိဒာနံ ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ခရာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒယာမာ’တိ။ သေယ္ယထာပိ, ဘိက္ခဝေ, ဂိမ္ဟာနံ ပစ္ဆိမေ မာသေ မာလုဝာသိပာဋိကာ ဖလေယ္ယ။ အထ ခော တံ, ဘိက္ခဝေ, မာလုဝာဗီဇံ အညတရသ္မိံ သာလမူလေ နိပတေယ္ယ။ အထ ခော, ဘိက္ခဝေ, ယာ တသ္မိံ သာလေ အဓိဝတ္ထာ ဒေဝတာ သာ ဘီတာ သံဝိဂ္ဂာ သန္တာသံ အာပဇ္ဇေယ္ယ။ အထ ခော, ဘိက္ခဝေ, တသ္မိံ သာလေ အဓိဝတ္ထာယ ဒေဝတာယ မိတ္တာမစ္စာ ဉာတိသာလောဟိတာ အာရာမဒေဝတာ ဝနဒေဝတာ ရုက္ခဒေဝတာ ဩသဓိတိဏဝနပ္ပတီသု အဓိဝတ္ထာ ဒေဝတာ သင္ဂမ္မ သမာဂမ္မ ဧဝံ သမသ္သာသေယ္ယုံ – ‘မာ ဘဝံ ဘာယိ, မာ ဘဝံ ဘာယိ; အပ္ပေဝ နာမေတံ မာလုဝာဗီဇံ မောရော ဝာ ဂိလေယ္ယ 2, မဂော ဝာ ခာဒေယ္ယ, ဒဝဍာဟော 3 ဝာ ဍဟေယ္ယ, ဝနကမ္မိကာ ဝာ ဥဒ္ဓရေယ္ယုံ, ဥပစိကာ ဝာ ဥဋ္ဌဟေယ္ယုံ 4, အဗီဇံ ဝာ ပနသ္သာ’တိ။ အထ ခော တံ, ဘိက္ခဝေ, မာလုဝာဗီဇံ နေဝ မောရော ဂိလေယ္ယ, န မဂော ခာဒေယ္ယ, န ဒဝဍာဟော ဍဟေယ္ယ, န ဝနကမ္မိကာ ဥဒ္ဓရေယ္ယုံ, န ဥပစိကာ ဥဋ္ဌဟေယ္ယုံ, ဗီဇဉ္စ ပနသ္သ တံ ပာဝုသ္သကေန မေဃေန အဘိပ္ပဝုဋ္ဌံ သမ္မဒေဝ ဝိရုဟေယ္ယ။ သာသ္သ မာလုဝာလတာ တရုဏာ မုဒုကာ လောမသာ ဝိလမ္ဗိနီ, သာ တံ သာလံ ဥပနိသေဝေယ္ယ။ အထ ခော, ဘိက္ခဝေ, တသ္မိံ သာလေ အဓိဝတ္ထာယ ဒေဝတာယ ဧဝမသ္သ – ‘ကိံသု နာမ တေ ဘောန္တော မိတ္တာမစ္စာ ဉာတိသာလောဟိတာ အာရာမဒေဝတာ ဝနဒေဝတာ ရုက္ခဒေဝတာ ဩသဓိတိဏဝနပ္ပတီသု အဓိဝတ္ထာ ဒေဝတာ မာလုဝာဗီဇေ အနာဂတဘယံ သမ္ပသ္သမာနာ သင္ဂမ္မ သမာဂမ္မ ဧဝံ သမသ္သာသေသုံ 5 – ‘‘မာ ဘဝံ ဘာယိ မာ ဘဝံ ဘာယိ, အပ္ပေဝ နာမေတံ မာလုဝာဗီဇံ မောရော ဝာ ဂိလေယ္ယ, မဂော ဝာ ခာဒေယ္ယ, ဒဝဍာဟော ဝာ ဍဟေယ္ယ, ဝနကမ္မိကာ ဝာ ဥဒ္ဓရေယ္ယုံ, ဥပစိကာ ဝာ ဥဋ္ဌဟေယ္ယုံ, အဗီဇံ ဝာ ပနသ္သာ’’တိ; သုခော ဣမိသ္သာ မာလုဝာလတာယ တရုဏာယ မုဒုကာယ လောမသာယ ဝိလမ္ဗိနိယာ သမ္ဖသ္သော’တိ။ သာ တံ သာလံ အနုပရိဟရေယ္ယ။ သာ တံ သာလံ အနုပရိဟရိတ္ဝာ ဥပရိ ဝိဋဘိံ 6 ကရေယ္ယ။ ဥပရိ ဝိဋဘိံ ကရိတ္ဝာ ဩဃနံ ဇနေယ္ယ။ ဩဃနံ ဇနေတ္ဝာ ယေ တသ္သ သာလသ္သ မဟန္တာ မဟန္တာ ခန္ဓာ တေ ပဒာလေယ္ယ။ အထ ခော, ဘိက္ခဝေ, တသ္မိံ သာလေ အဓိဝတ္ထာယ ဒေဝတာယ ဧဝမသ္သ – ‘ဣဒံ ခော တေ ဘောန္တော မိတ္တာမစ္စာ ဉာတိသာလောဟိတာ အာရာမဒေဝတာ ဝနဒေဝတာ ရုက္ခဒေဝတာ ဩသဓိတိဏဝနပ္ပတီသု အဓိဝတ္ထာ ဒေဝတာ မာလုဝာဗီဇေ အနာဂတဘယံ သမ္ပသ္သမာနာ သင္ဂမ္မ သမာဂမ္မ ဧဝံ သမသ္သာသေသုံ 7 – ‘‘မာ ဘဝံ ဘာယိ မာ ဘဝံ ဘာယိ, အပ္ပေဝ နာမေတံ မာလုဝာဗီဇံ မောရော ဝာ ဂိလေယ္ယ, မဂော ဝာ ခာဒေယ္ယ, ဒဝဍာဟော ဝာ ဍဟေယ္ယ, ဝနကမ္မိကာ ဝာ ဥဒ္ဓရေယ္ယုံ, ဥပစိကာ ဝာ ဥဋ္ဌဟေယ္ယုံ အဗီဇံ ဝာ ပနသ္သာ’’တိ။ ယဉ္စာဟံ 8 မာလုဝာဗီဇဟေတု ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ခရာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒယာမီ’တိ။ ဧဝမေဝ ခော, ဘိက္ခဝေ, သန္တိ ဧကေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ဧဝံဝာဒိနော ဧဝံဒိဋ္ဌိနော ‘နတ္ထိ ကာမေသု ဒောသော’တိ ။ တေ ကာမေသု ပာတဗ္ယတံ အာပဇ္ဇန္တိ။ တေ မောဠိဗဒ္ဓာဟိ ပရိဗ္ဗာဇိကာဟိ ပရိစာရေန္တိ။ တေ ဧဝမာဟံသု – ‘ကိံသု နာမ တေ ဘောန္တော သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ကာမေသု အနာဂတဘယံ သမ္ပသ္သမာနာ ကာမာနံ ပဟာနမာဟံသု, ကာမာနံ ပရိညံ ပညပေန္တိ? သုခော ဣမိသ္သာ ပရိဗ္ဗာဇိကာယ တရုဏာယ မုဒုကာယ လောမသာယ ဗာဟာယ သမ္ဖသ္သော’တိ။ တေ ကာမေသု ပာတဗ္ယတံ အာပဇ္ဇန္တိ။ တေ ကာမေသု ပာတဗ္ယတံ အာပဇ္ဇိတ္ဝာ ကာယသ္သ ဘေဒာ ပရံ မရဏာ အပာယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိနိပာတံ နိရယံ ဥပပဇ္ဇန္တိ။ တေ တတ္ထ ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ခရာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒယန္တိ။ တေ ဧဝမာဟံသု – ‘ဣဒံ ခော တေ ဘောန္တော သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ကာမေသု အနာဂတဘယံ သမ္ပသ္သမာနာ ကာမာနံ ပဟာနမာဟံသု, ကာမာနံ ပရိညံ ပညပေန္တိ။ ဣမေ ဟိ မယံ ကာမဟေတု ကာမနိဒာနံ ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ခရာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒယာမာ’တိ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မသမာဒာနံ ပစ္စုပ္ပန္နသုခံ အာယတိံ ဒုက္ခဝိပာကံ။
469. ‘‘Katamañca, bhikkhave, dhammasamādānaṃ paccuppannasukhaṃ āyatiṃ dukkhavipākaṃ? Santi, bhikkhave, eke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘natthi kāmesu doso’ti. Te kāmesu pātabyataṃ āpajjanti. Te kho moḷibaddhāhi 9 paribbājikāhi paricārenti. Te evamāhaṃsu – ‘kiṃsu nāma te bhonto samaṇabrāhmaṇā kāmesu anāgatabhayaṃ sampassamānā kāmānaṃ pahānamāhaṃsu, kāmānaṃ pariññaṃ paññapenti? Sukho imissā paribbājikāya taruṇāya mudukāya lomasāya bāhāya samphasso’ti te kāmesu pātabyataṃ āpajjanti. Te kāmesu pātabyataṃ āpajjitvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjanti. Te tattha dukkhā tibbā kharā kaṭukā vedanā vedayanti. Te evamāhaṃsu – ‘idaṃ kho te bhonto samaṇabrāhmaṇā kāmesu anāgatabhayaṃ sampassamānā kāmānaṃ pahānamāhaṃsu, kāmānaṃ pariññaṃ paññapenti, ime hi mayaṃ kāmahetu kāmanidānaṃ dukkhā tibbā kharā kaṭukā vedanā vedayāmā’ti. Seyyathāpi, bhikkhave, gimhānaṃ pacchime māse māluvāsipāṭikā phaleyya. Atha kho taṃ, bhikkhave, māluvābījaṃ aññatarasmiṃ sālamūle nipateyya. Atha kho, bhikkhave, yā tasmiṃ sāle adhivatthā devatā sā bhītā saṃviggā santāsaṃ āpajjeyya. Atha kho, bhikkhave, tasmiṃ sāle adhivatthāya devatāya mittāmaccā ñātisālohitā ārāmadevatā vanadevatā rukkhadevatā osadhitiṇavanappatīsu adhivatthā devatā saṅgamma samāgamma evaṃ samassāseyyuṃ – ‘mā bhavaṃ bhāyi, mā bhavaṃ bhāyi; appeva nāmetaṃ māluvābījaṃ moro vā gileyya 10, mago vā khādeyya, davaḍāho 11 vā ḍaheyya, vanakammikā vā uddhareyyuṃ, upacikā vā uṭṭhaheyyuṃ 12, abījaṃ vā panassā’ti. Atha kho taṃ, bhikkhave, māluvābījaṃ neva moro gileyya, na mago khādeyya, na davaḍāho ḍaheyya, na vanakammikā uddhareyyuṃ, na upacikā uṭṭhaheyyuṃ, bījañca panassa taṃ pāvussakena meghena abhippavuṭṭhaṃ sammadeva viruheyya. Sāssa māluvālatā taruṇā mudukā lomasā vilambinī, sā taṃ sālaṃ upaniseveyya. Atha kho, bhikkhave, tasmiṃ sāle adhivatthāya devatāya evamassa – ‘kiṃsu nāma te bhonto mittāmaccā ñātisālohitā ārāmadevatā vanadevatā rukkhadevatā osadhitiṇavanappatīsu adhivatthā devatā māluvābīje anāgatabhayaṃ sampassamānā saṅgamma samāgamma evaṃ samassāsesuṃ 13 – ‘‘mā bhavaṃ bhāyi mā bhavaṃ bhāyi, appeva nāmetaṃ māluvābījaṃ moro vā gileyya, mago vā khādeyya, davaḍāho vā ḍaheyya, vanakammikā vā uddhareyyuṃ, upacikā vā uṭṭhaheyyuṃ, abījaṃ vā panassā’’ti; sukho imissā māluvālatāya taruṇāya mudukāya lomasāya vilambiniyā samphasso’ti. Sā taṃ sālaṃ anuparihareyya. Sā taṃ sālaṃ anupariharitvā upari viṭabhiṃ 14 kareyya. Upari viṭabhiṃ karitvā oghanaṃ janeyya. Oghanaṃ janetvā ye tassa sālassa mahantā mahantā khandhā te padāleyya. Atha kho, bhikkhave, tasmiṃ sāle adhivatthāya devatāya evamassa – ‘idaṃ kho te bhonto mittāmaccā ñātisālohitā ārāmadevatā vanadevatā rukkhadevatā osadhitiṇavanappatīsu adhivatthā devatā māluvābīje anāgatabhayaṃ sampassamānā saṅgamma samāgamma evaṃ samassāsesuṃ 15 – ‘‘mā bhavaṃ bhāyi mā bhavaṃ bhāyi, appeva nāmetaṃ māluvābījaṃ moro vā gileyya, mago vā khādeyya, davaḍāho vā ḍaheyya, vanakammikā vā uddhareyyuṃ, upacikā vā uṭṭhaheyyuṃ abījaṃ vā panassā’’ti. Yañcāhaṃ 16 māluvābījahetu dukkhā tibbā kharā kaṭukā vedanā vedayāmī’ti. Evameva kho, bhikkhave, santi eke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino ‘natthi kāmesu doso’ti . Te kāmesu pātabyataṃ āpajjanti. Te moḷibaddhāhi paribbājikāhi paricārenti. Te evamāhaṃsu – ‘kiṃsu nāma te bhonto samaṇabrāhmaṇā kāmesu anāgatabhayaṃ sampassamānā kāmānaṃ pahānamāhaṃsu, kāmānaṃ pariññaṃ paññapenti? Sukho imissā paribbājikāya taruṇāya mudukāya lomasāya bāhāya samphasso’ti. Te kāmesu pātabyataṃ āpajjanti. Te kāmesu pātabyataṃ āpajjitvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjanti. Te tattha dukkhā tibbā kharā kaṭukā vedanā vedayanti. Te evamāhaṃsu – ‘idaṃ kho te bhonto samaṇabrāhmaṇā kāmesu anāgatabhayaṃ sampassamānā kāmānaṃ pahānamāhaṃsu, kāmānaṃ pariññaṃ paññapenti. Ime hi mayaṃ kāmahetu kāmanidānaṃ dukkhā tibbā kharā kaṭukā vedanā vedayāmā’ti. Idaṃ vuccati, bhikkhave, dhammasamādānaṃ paccuppannasukhaṃ āyatiṃ dukkhavipākaṃ.
၄၇၀. ‘‘ကတမဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မသမာဒာနံ ပစ္စုပ္ပန္နဒုက္ခဉ္စေဝ အာယတိဉ္စ ဒုက္ခဝိပာကံ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော အစေလကော ဟောတိ မုတ္တာစာရော ဟတ္ထာပလေခနော, နဧဟိဘဒ္ဒန္တိကော, နတိဋ္ဌဘဒ္ဒန္တိကော, နာဘိဟဋံ, န ဥဒ္ဒိသ္သကတံ, န နိမန္တနံ သာဒိယတိ, သော န ကုမ္ဘိမုခာ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, န ကဠောပိမုခာ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, န ဧဠကမန္တရံ, န ဒဏ္ဍမန္တရံ, န မုသလမန္တရံ, န ဒ္ဝိန္နံ ဘုဉ္ဇမာနာနံ, န ဂဗ္ဘိနိယာ, န ပာယမာနာယ, န ပုရိသန္တရဂတာယ, န သင္ကိတ္တီသု, န ယတ္ထ သာ ဥပဋ္ဌိတော ဟောတိ, န ယတ္ထ မက္ခိကာ သဏ္ဍသဏ္ဍစာရိနီ, န မစ္ဆံ, န မံသံ, န သုရံ, န မေရယံ, န ထုသောဒကံ ပိဝတိ။ သော ဧကာဂာရိကော ဝာ ဟောတိ ဧကာလောပိကော, ဒ္ဝာဂာရိကော ဝာ ဟောတိ ဒ္ဝာလောပိကော။ပေ.။ သတ္တာဂာရိကော ဝာ ဟောတိ သတ္တာလောပိကော။ ဧကိသ္သာပိ ဒတ္တိယာ ယာပေတိ, ဒ္ဝီဟိပိ ဒတ္တီဟိ ယာပေတိ။ သတ္တဟိပိ ဒတ္တီဟိ ယာပေတိ။ ဧကာဟိကမ္ပိ အာဟာရံ အာဟာရေတိ, ဒ္ဝီဟိကမ္ပိ အာဟာရံ အာဟာရေတိ။ သတ္တာဟိကမ္ပိ အာဟာရံ အာဟာရေတိ။ ဣတိ ဧဝရူပံ အဒ္ဓမာသိကမ္ပိ ပရိယာယဘတ္တဘောဇနာနုယောဂမနုယုတ္တော ဝိဟရတိ။ သော သာကဘက္ခော ဝာ ဟောတိ , သာမာကဘက္ခော ဝာ ဟောတိ, နီဝာရဘက္ခော ဝာ ဟောတိ, ဒဒ္ဒုလဘက္ခော ဝာ ဟောတိ, ဟဋဘက္ခော ဝာ ဟောတိ, ကဏဘက္ခော ဝာ ဟောတိ, အာစာမဘက္ခော ဝာ ဟောတိ, ပိညာကဘက္ခော ဝာ ဟောတိ, တိဏဘက္ခော ဝာ ဟောတိ, ဂောမယဘက္ခော ဝာ ဟောတိ, ဝနမူလဖလာဟာရော ယာပေတိ ပဝတ္တဖလဘောဇီ။ သော သာဏာနိပိ ဓာရေတိ, မသာဏာနိပိ ဓာရေတိ, ဆဝဒုသ္သာနိပိ ဓာရေတိ, ပံသုကူလာနိပိ ဓာရေတိ, တိရီဋာနိပိ ဓာရေတိ, အဇိနမ္ပိ ဓာရေတိ, အဇိနက္ခိပမ္ပိ ဓာရေတိ, ကုသစီရမ္ပိ ဓာရေတိ, ဝာကစီရမ္ပိ ဓာရေတိ, ဖလကစီရမ္ပိ ဓာရေတိ, ကေသကမ္ဗလမ္ပိ ဓာရေတိ, ဝာဠကမ္ဗလမ္ပိ ဓာရေတိ, ဥလူကပက္ခမ္ပိ ဓာရေတိ, ကေသမသ္သုလောစကောပိ ဟောတိ, ကေသမသ္သုလောစနာနုယောဂမနုယုတ္တော, ဥဗ္ဘဋ္ဌကောပိ ဟောတိ, အာသနပဋိက္ခိတ္တော, ဥက္ကုဋိကောပိ ဟောတိ ဥက္ကုဋိကပ္ပဓာနမနုယုတ္တော, ကဏ္ဋကာပသ္သယိကောပိ ဟောတိ, ကဏ္ဋကာပသ္သယေ သေယ္ယံ ကပ္ပေတိ 17, သာယတတိယကမ္ပိ ဥဒကောရောဟနာနုယောဂမနုယုတ္တော ဝိဟရတိ။ ဣတိ ဧဝရူပံ အနေကဝိဟိတံ ကာယသ္သ အာတာပနပရိတာပနာနုယောဂမနုယုတ္တော ဝိဟရတိ ။ သော ကာယသ္သ ဘေဒာ ပရံ မရဏာ အပာယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိနိပာတံ နိရယံ ဥပပဇ္ဇတိ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မသမာဒာနံ ပစ္စုပ္ပန္နဒုက္ခဉ္စေဝ အာယတိဉ္စ ဒုက္ခဝိပာကံ။
470. ‘‘Katamañca, bhikkhave, dhammasamādānaṃ paccuppannadukkhañceva āyatiñca dukkhavipākaṃ? Idha, bhikkhave, ekacco acelako hoti muttācāro hatthāpalekhano, naehibhaddantiko, natiṭṭhabhaddantiko, nābhihaṭaṃ, na uddissakataṃ, na nimantanaṃ sādiyati, so na kumbhimukhā paṭiggaṇhāti, na kaḷopimukhā paṭiggaṇhāti, na eḷakamantaraṃ, na daṇḍamantaraṃ, na musalamantaraṃ, na dvinnaṃ bhuñjamānānaṃ, na gabbhiniyā, na pāyamānāya, na purisantaragatāya, na saṅkittīsu, na yattha sā upaṭṭhito hoti, na yattha makkhikā saṇḍasaṇḍacārinī, na macchaṃ, na maṃsaṃ, na suraṃ, na merayaṃ, na thusodakaṃ pivati. So ekāgāriko vā hoti ekālopiko, dvāgāriko vā hoti dvālopiko…pe… sattāgāriko vā hoti sattālopiko. Ekissāpi dattiyā yāpeti, dvīhipi dattīhi yāpeti… sattahipi dattīhi yāpeti. Ekāhikampi āhāraṃ āhāreti, dvīhikampi āhāraṃ āhāreti… sattāhikampi āhāraṃ āhāreti. Iti evarūpaṃ addhamāsikampi pariyāyabhattabhojanānuyogamanuyutto viharati. So sākabhakkho vā hoti , sāmākabhakkho vā hoti, nīvārabhakkho vā hoti, daddulabhakkho vā hoti, haṭabhakkho vā hoti, kaṇabhakkho vā hoti, ācāmabhakkho vā hoti, piññākabhakkho vā hoti, tiṇabhakkho vā hoti, gomayabhakkho vā hoti, vanamūlaphalāhāro yāpeti pavattaphalabhojī. So sāṇānipi dhāreti, masāṇānipi dhāreti, chavadussānipi dhāreti, paṃsukūlānipi dhāreti, tirīṭānipi dhāreti, ajinampi dhāreti, ajinakkhipampi dhāreti, kusacīrampi dhāreti, vākacīrampi dhāreti, phalakacīrampi dhāreti, kesakambalampi dhāreti, vāḷakambalampi dhāreti, ulūkapakkhampi dhāreti, kesamassulocakopi hoti, kesamassulocanānuyogamanuyutto, ubbhaṭṭhakopi hoti, āsanapaṭikkhitto, ukkuṭikopi hoti ukkuṭikappadhānamanuyutto, kaṇṭakāpassayikopi hoti, kaṇṭakāpassaye seyyaṃ kappeti 18, sāyatatiyakampi udakorohanānuyogamanuyutto viharati. Iti evarūpaṃ anekavihitaṃ kāyassa ātāpanaparitāpanānuyogamanuyutto viharati . So kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. Idaṃ vuccati, bhikkhave, dhammasamādānaṃ paccuppannadukkhañceva āyatiñca dukkhavipākaṃ.
၄၇၁. ‘‘ကတမဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မသမာဒာနံ ပစ္စုပ္ပန္နဒုက္ခံ အာယတိံ သုခဝိပာကံ? ဣဓ , ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ပကတိယာ တိဗ္ဗရာဂဇာတိကော ဟောတိ, သော အဘိက္ခဏံ ရာဂဇံ ဒုက္ခံ ဒောမနသ္သံ ပဋိသံဝေဒေတိ; ပကတိယာ တိဗ္ဗဒောသဇာတိကော ဟောတိ, သော အဘိက္ခဏံ ဒောသဇံ ဒုက္ခံ ဒောမနသ္သံ ပဋိသံဝေဒေတိ; ပကတိယာ တိဗ္ဗမောဟဇာတိကော ဟောတိ, သော အဘိက္ခဏံ မောဟဇံ ဒုက္ခံ ဒောမနသ္သံ ပဋိသံဝေဒေတိ။ သော သဟာပိ ဒုက္ခေန, သဟာပိ ဒောမနသ္သေန, အသ္သုမုခောပိ ရုဒမာနော ပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ စရတိ။ သော ကာယသ္သ ဘေဒာ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပဇ္ဇတိ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မသမာဒာနံ ပစ္စုပ္ပန္နဒုက္ခံ အာယတိံ သုခဝိပာကံ။
471. ‘‘Katamañca, bhikkhave, dhammasamādānaṃ paccuppannadukkhaṃ āyatiṃ sukhavipākaṃ? Idha , bhikkhave, ekacco pakatiyā tibbarāgajātiko hoti, so abhikkhaṇaṃ rāgajaṃ dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti; pakatiyā tibbadosajātiko hoti, so abhikkhaṇaṃ dosajaṃ dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti; pakatiyā tibbamohajātiko hoti, so abhikkhaṇaṃ mohajaṃ dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti. So sahāpi dukkhena, sahāpi domanassena, assumukhopi rudamāno paripuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ carati. So kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. Idaṃ vuccati, bhikkhave, dhammasamādānaṃ paccuppannadukkhaṃ āyatiṃ sukhavipākaṃ.
၄၇၂. ‘‘ကတမဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မသမာဒာနံ ပစ္စုပ္ပန္နသုခဉ္စေဝ အာယတိဉ္စ သုခဝိပာကံ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ပကတိယာ န တိဗ္ဗရာဂဇာတိကော ဟောတိ, သော န အဘိက္ခဏံ ရာဂဇံ ဒုက္ခံ ဒောမနသ္သံ ပဋိသံဝေဒေတိ; ပကတိယာ န တိဗ္ဗဒောသဇာတိကော ဟောတိ, သော န အဘိက္ခဏံ ဒောသဇံ ဒုက္ခံ ဒောမနသ္သံ ပဋိသံဝေဒေတိ; ပကတိယာ န တိဗ္ဗမောဟဇာတိကော ဟောတိ , သော န အဘိက္ခဏံ မောဟဇံ ဒုက္ခံ ဒောမနသ္သံ ပဋိသံဝေဒေတိ။ သော ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ သဝိတက္ကံ သဝိစာရံ ဝိဝေကဇံ ပီတိသုခံ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ အဇ္ဈတ္တံ သမ္ပသာဒနံ စေတသော ဧကောဒိဘာဝံ အဝိတက္ကံ အဝိစာရံ သမာဓိဇံ ပီတိသုခံ ဒုတိယံ ဈာနံ။ပေ.။ တတိယံ ဈာနံ။ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သော ကာယသ္သ ဘေဒာ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပဇ္ဇတိ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မသမာဒာနံ ပစ္စုပ္ပန္နသုခဉ္စေဝ အာယတိဉ္စ သုခဝိပာကံ။ ဣမာနိ ခော, ဘိက္ခဝေ, စတ္တာရိ ဓမ္မသမာဒာနာနီ’’တိ။
472. ‘‘Katamañca, bhikkhave, dhammasamādānaṃ paccuppannasukhañceva āyatiñca sukhavipākaṃ? Idha, bhikkhave, ekacco pakatiyā na tibbarāgajātiko hoti, so na abhikkhaṇaṃ rāgajaṃ dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti; pakatiyā na tibbadosajātiko hoti, so na abhikkhaṇaṃ dosajaṃ dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti; pakatiyā na tibbamohajātiko hoti , so na abhikkhaṇaṃ mohajaṃ dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti. So vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. Idaṃ vuccati, bhikkhave, dhammasamādānaṃ paccuppannasukhañceva āyatiñca sukhavipākaṃ. Imāni kho, bhikkhave, cattāri dhammasamādānānī’’ti.
ဣဒမဝောစ ဘဂဝာ။ အတ္တမနာ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒုန္တိ။
Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.
စူဠဓမ္မသမာဒာနသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ ပဉ္စမံ။
Cūḷadhammasamādānasuttaṃ niṭṭhitaṃ pañcamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ၅. စူဠဓမ္မသမာဒာနသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 5. Cūḷadhammasamādānasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (ဋီကာ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ၅. စူဠဓမ္မသမာဒာနသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 5. Cūḷadhammasamādānasuttavaṇṇanā