| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය • Majjhimanikāya |
4. චූළගොපාලකසුත්‌තං
4. Cūḷagopālakasuttaṃ
350. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා වජ්‌ජීසු විහරති උක්‌කචෙලායං ගඞ්‌ගාය නදියා තීරෙ. තත්‍ර ඛො භගවා භික්‌ඛූ ආමන්‌තෙසි – ‘‘භික්‌ඛවො’’ති. ‘‘භදන්‌තෙ’’ති තෙ භික්‌ඛූ භගවතො පච්‌චස්‌සොසුං. භගවා එතදවොච –
350. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā vajjīsu viharati ukkacelāyaṃ gaṅgāya nadiyā tīre. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘භූතපුබ්‌බං , භික්‌ඛවෙ, මාගධකො ගොපාලකො දුප්‌පඤ්‌ඤජාතිකො, වස්‌සානං පච්‌ඡිමෙ මාසෙ සරදසමයෙ, අසමවෙක්‌ඛිත්‌වා ගඞ්‌ගාය නදියා ඔරිමං තීරං, අසමවෙක්‌ඛිත්‌වා පාරිමං තීරං, අතිත්‌ථෙනෙව ගාවො පතාරෙසි උත්‌තරං තීරං සුවිදෙහානං. අථ ඛො, භික්‌ඛවෙ, ගාවො මජ්‌ඣෙගඞ්‌ගාය නදියා සොතෙ ආමණ්‌ඩලියං කරිත්‌වා තත්‌ථෙව අනයබ්‍යසනං ආපජ්‌ජිංසු. තං කිස්‌ස හෙතු? තථා හි සො, භික්‌ඛවෙ, මාගධකො ගොපාලකො දුප්‌පඤ්‌ඤජාතිකො, වස්‌සානං පච්‌ඡිමෙ මාසෙ සරදසමයෙ, අසමවෙක්‌ඛිත්‌වා ගඞ්‌ගාය නදියා ඔරිමං තීරං, අසමවෙක්‌ඛිත්‌වා පාරිමං තීරං, අතිත්‌ථෙනෙව ගාවො පතාරෙසි උත්‌තරං තීරං සුවිදෙහානං. එවමෙව ඛො, භික්‌ඛවෙ, යෙ හි කෙචි 1 සමණා වා බ්‍රාහ්‌මණා වා අකුසලා ඉමස්‌ස ලොකස්‌ස අකුසලා පරස්‌ස ලොකස්‌ස, අකුසලා මාරධෙය්‍යස්‌ස අකුසලා අමාරධෙය්‍යස්‌ස, අකුසලා මච්‌චුධෙය්‍යස්‌ස අකුසලා අමච්‌චුධෙය්‍යස්‌ස, තෙසං යෙ සොතබ්‌බං සද්‌දහාතබ්‌බං මඤ්‌ඤිස්‌සන්‌ති, තෙසං තං භවිස්‌සති දීඝරත්‌තං අහිතාය දුක්‌ඛාය.
‘‘Bhūtapubbaṃ , bhikkhave, māgadhako gopālako duppaññajātiko, vassānaṃ pacchime māse saradasamaye, asamavekkhitvā gaṅgāya nadiyā orimaṃ tīraṃ, asamavekkhitvā pārimaṃ tīraṃ, atittheneva gāvo patāresi uttaraṃ tīraṃ suvidehānaṃ. Atha kho, bhikkhave, gāvo majjhegaṅgāya nadiyā sote āmaṇḍaliyaṃ karitvā tattheva anayabyasanaṃ āpajjiṃsu. Taṃ kissa hetu? Tathā hi so, bhikkhave, māgadhako gopālako duppaññajātiko, vassānaṃ pacchime māse saradasamaye, asamavekkhitvā gaṅgāya nadiyā orimaṃ tīraṃ, asamavekkhitvā pārimaṃ tīraṃ, atittheneva gāvo patāresi uttaraṃ tīraṃ suvidehānaṃ. Evameva kho, bhikkhave, ye hi keci 2 samaṇā vā brāhmaṇā vā akusalā imassa lokassa akusalā parassa lokassa, akusalā māradheyyassa akusalā amāradheyyassa, akusalā maccudheyyassa akusalā amaccudheyyassa, tesaṃ ye sotabbaṃ saddahātabbaṃ maññissanti, tesaṃ taṃ bhavissati dīgharattaṃ ahitāya dukkhāya.
351. ‘‘භූතපුබ්‌බං, භික්‌ඛවෙ, මාගධකො ගොපාලකො සප්‌පඤ්‌ඤජාතිකො, වස්‌සානං පච්‌ඡිමෙ මාසෙ සරදසමයෙ, සමවෙක්‌ඛිත්‌වා ගඞ්‌ගාය නදියා ඔරිමං තීරං, සමවෙක්‌ඛිත්‌වා පාරිමං තීරං, තිත්‌ථෙනෙව ගාවො පතාරෙසි උත්‌තරං තීරං සුවිදෙහානං. සො පඨමං පතාරෙසි යෙ තෙ උසභා ගොපිතරො ගොපරිණායකා. තෙ තිරියං ගඞ්‌ගාය සොතං ඡෙත්‌වා සොත්‌ථිනා පාරං අගමංසු. අථාපරෙ පතාරෙසි බලවගාවො දම්‌මගාවො. තෙපි තිරියං ගඞ්‌ගාය සොතං ඡෙත්‌වා සොත්‌ථිනා පාරං අගමංසු. අථාපරෙ පතාරෙසි වච්‌ඡතරෙ වච්‌ඡතරියො. තෙපි තිරියං ගඞ්‌ගාය සොතං ඡෙත්‌වා සොත්‌ථිනා පාරං අගමංසු. අථාපරෙ පතාරෙසි වච්‌ඡකෙ කිසාබලකෙ 3. තෙපි තිරියං ගඞ්‌ගාය සොතං ඡෙත්‌වා සොත්‌ථිනා පාරං අගමංසු. භූතපුබ්‌බං, භික්‌ඛවෙ, වච්‌ඡකො තරුණකො තාවදෙව ජාතකො මාතුගොරවකෙන වුය්‌හමානො, සොපි තිරියං ගඞ්‌ගාය සොතං ඡෙත්‌වා සොත්‌ථිනා පාරං අගමාසි. තං කිස්‌ස හෙතු? තථා හි සො, භික්‌ඛවෙ, මාගධකො ගොපාලකො සප්‌පඤ්‌ඤජාතිකො , වස්‌සානං පච්‌ඡිමෙ මාසෙ සරදසමයෙ, සමවෙක්‌ඛිත්‌වා ගඞ්‌ගාය නදියා ඔරිමං තීරං, සමවෙක්‌ඛිත්‌වා පාරිමං තීරං, තිත්‌ථෙනෙව ගාවො පතාරෙසි උත්‌තරං තීරං සුවිදෙහානං. එවමෙව ඛො, භික්‌ඛවෙ, යෙ හි කෙචි සමණා වා බ්‍රාහ්‌මණා වා කුසලා ඉමස්‌ස ලොකස්‌ස කුසලා පරස්‌ස ලොකස්‌ස, කුසලා මාරධෙය්‍යස්‌ස කුසලා අමාරධෙය්‍යස්‌ස, කුසලා මච්‌චුධෙය්‍යස්‌ස කුසලා අමච්‌චුධෙය්‍යස්‌ස, තෙසං යෙ සොතබ්‌බං සද්‌දහාතබ්‌බං මඤ්‌ඤිස්‌සන්‌ති, තෙසං තං භවිස්‌සති දීඝරත්‌තං හිතාය සුඛාය.
351. ‘‘Bhūtapubbaṃ, bhikkhave, māgadhako gopālako sappaññajātiko, vassānaṃ pacchime māse saradasamaye, samavekkhitvā gaṅgāya nadiyā orimaṃ tīraṃ, samavekkhitvā pārimaṃ tīraṃ, tittheneva gāvo patāresi uttaraṃ tīraṃ suvidehānaṃ. So paṭhamaṃ patāresi ye te usabhā gopitaro gopariṇāyakā. Te tiriyaṃ gaṅgāya sotaṃ chetvā sotthinā pāraṃ agamaṃsu. Athāpare patāresi balavagāvo dammagāvo. Tepi tiriyaṃ gaṅgāya sotaṃ chetvā sotthinā pāraṃ agamaṃsu. Athāpare patāresi vacchatare vacchatariyo. Tepi tiriyaṃ gaṅgāya sotaṃ chetvā sotthinā pāraṃ agamaṃsu. Athāpare patāresi vacchake kisābalake 4. Tepi tiriyaṃ gaṅgāya sotaṃ chetvā sotthinā pāraṃ agamaṃsu. Bhūtapubbaṃ, bhikkhave, vacchako taruṇako tāvadeva jātako mātugoravakena vuyhamāno, sopi tiriyaṃ gaṅgāya sotaṃ chetvā sotthinā pāraṃ agamāsi. Taṃ kissa hetu? Tathā hi so, bhikkhave, māgadhako gopālako sappaññajātiko , vassānaṃ pacchime māse saradasamaye, samavekkhitvā gaṅgāya nadiyā orimaṃ tīraṃ, samavekkhitvā pārimaṃ tīraṃ, tittheneva gāvo patāresi uttaraṃ tīraṃ suvidehānaṃ. Evameva kho, bhikkhave, ye hi keci samaṇā vā brāhmaṇā vā kusalā imassa lokassa kusalā parassa lokassa, kusalā māradheyyassa kusalā amāradheyyassa, kusalā maccudheyyassa kusalā amaccudheyyassa, tesaṃ ye sotabbaṃ saddahātabbaṃ maññissanti, tesaṃ taṃ bhavissati dīgharattaṃ hitāya sukhāya.
352. ‘‘සෙය්‍යථාපි , භික්‌ඛවෙ, යෙ තෙ උසභා ගොපිතරො ගොපරිණායකා තෙ තිරියං ගඞ්‌ගාය සොතං ඡෙත්‌වා සොත්‌ථිනා පාරං අගමංසු, එවමෙව ඛො, භික්‌ඛවෙ, යෙ තෙ භික්‌ඛූ අරහන්‌තො ඛීණාසවා වුසිතවන්‌තො කතකරණීයා ඔහිතභාරා අනුප්‌පත්‌තසදත්‌ථා පරික්‌ඛීණභවසංයොජනා සම්‌මදඤ්‌ඤා විමුත්‌තා, තෙ තිරියං මාරස්‌ස සොතං ඡෙත්‌වා සොත්‌ථිනා පාරං ගතා.
352. ‘‘Seyyathāpi , bhikkhave, ye te usabhā gopitaro gopariṇāyakā te tiriyaṃ gaṅgāya sotaṃ chetvā sotthinā pāraṃ agamaṃsu, evameva kho, bhikkhave, ye te bhikkhū arahanto khīṇāsavā vusitavanto katakaraṇīyā ohitabhārā anuppattasadatthā parikkhīṇabhavasaṃyojanā sammadaññā vimuttā, te tiriyaṃ mārassa sotaṃ chetvā sotthinā pāraṃ gatā.
‘‘සෙය්‍යථාපි තෙ, භික්‌ඛවෙ, බලවගාවො දම්‌මගාවො තිරියං ගඞ්‌ගාය සොතං ඡෙත්‌වා සොත්‌ථිනා පාරං අගමංසු, එවමෙව ඛො, භික්‌ඛවෙ, යෙ තෙ භික්‌ඛූ පඤ්‌චන්‌නං ඔරම්‌භාගියානං සංයොජනානං පරික්‌ඛයා ඔපපාතිකා තත්‌ථ පරිනිබ්‌බායිනො අනාවත්‌තිධම්‌මා තස්‌මා ලොකා, තෙපි තිරියං මාරස්‌ස සොතං ඡෙත්‌වා සොත්‌ථිනා පාරං ගමිස්‌සන්‌ති.
‘‘Seyyathāpi te, bhikkhave, balavagāvo dammagāvo tiriyaṃ gaṅgāya sotaṃ chetvā sotthinā pāraṃ agamaṃsu, evameva kho, bhikkhave, ye te bhikkhū pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātikā tattha parinibbāyino anāvattidhammā tasmā lokā, tepi tiriyaṃ mārassa sotaṃ chetvā sotthinā pāraṃ gamissanti.
‘‘සෙය්‍යථාපි තෙ, භික්‌ඛවෙ, වච්‌ඡතරා වච්‌ඡතරියො තිරියං ගඞ්‌ගාය සොතං ඡෙත්‌වා සොත්‌ථිනා පාරං අගමංසු, එවමෙව ඛො, භික්‌ඛවෙ, යෙ තෙ භික්‌ඛූ තිණ්‌ණං සංයොජනානං පරික්‌ඛයා රාගදොසමොහානං තනුත්‌තා සකදාගාමිනො සකිංදෙව ඉමං ලොකං ආගන්‌ත්‌වා දුක්‌ඛස්‌සන්‌තං කරිස්‌සන්‌ති, තෙපි තිරියං මාරස්‌ස සොතං ඡෙත්‌වා සොත්‌ථිනා පාරං ගමිස්‌සන්‌ති.
‘‘Seyyathāpi te, bhikkhave, vacchatarā vacchatariyo tiriyaṃ gaṅgāya sotaṃ chetvā sotthinā pāraṃ agamaṃsu, evameva kho, bhikkhave, ye te bhikkhū tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā rāgadosamohānaṃ tanuttā sakadāgāmino sakiṃdeva imaṃ lokaṃ āgantvā dukkhassantaṃ karissanti, tepi tiriyaṃ mārassa sotaṃ chetvā sotthinā pāraṃ gamissanti.
‘‘සෙය්‍යථාපි තෙ, භික්‌ඛවෙ, වච්‌ඡකා කිසාබලකා තිරියං ගඞ්‌ගාය සොතං ඡෙත්‌වා සොත්‌ථිනා පාරං අගමංසු, එවමෙව ඛො, භික්‌ඛවෙ, යෙ තෙ භික්‌ඛූ තිණ්‌ණං සංයොජනානං පරික්‌ඛයා සොතාපන්‌නා අවිනිපාතධම්‌මා නියතා සම්‌බොධිපරායනා, තෙපි තිරියං මාරස්‌ස සොතං ඡෙත්‌වා සොත්‌ථිනා පාරං ගමිස්‌සන්‌ති.
‘‘Seyyathāpi te, bhikkhave, vacchakā kisābalakā tiriyaṃ gaṅgāya sotaṃ chetvā sotthinā pāraṃ agamaṃsu, evameva kho, bhikkhave, ye te bhikkhū tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā sotāpannā avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyanā, tepi tiriyaṃ mārassa sotaṃ chetvā sotthinā pāraṃ gamissanti.
‘‘සෙය්‍යථාපි සො, භික්‌ඛවෙ, වච්‌ඡකො තරුණකො තාවදෙව ජාතකො මාතුගොරවකෙන වුය්‌හමානො තිරියං ගඞ්‌ගාය සොතං ඡෙත්‌වා සොත්‌ථිනා පාරං අගමාසි, එවමෙව ඛො, භික්‌ඛවෙ, යෙ තෙ භික්‌ඛූ ධම්‌මානුසාරිනො සද්‌ධානුසාරිනො, තෙපි තිරියං මාරස්‌ස සොතං ඡෙත්‌වා සොත්‌ථිනා පාරං ගමිස්‌සන්‌ති.
‘‘Seyyathāpi so, bhikkhave, vacchako taruṇako tāvadeva jātako mātugoravakena vuyhamāno tiriyaṃ gaṅgāya sotaṃ chetvā sotthinā pāraṃ agamāsi, evameva kho, bhikkhave, ye te bhikkhū dhammānusārino saddhānusārino, tepi tiriyaṃ mārassa sotaṃ chetvā sotthinā pāraṃ gamissanti.
‘‘අහං ඛො පන, භික්‌ඛවෙ, කුසලො ඉමස්‌ස ලොකස්‌ස කුසලො පරස්‌ස ලොකස්‌ස, කුසලො මාරධෙය්‍යස්‌ස කුසලො අමාරධෙය්‍යස්‌ස, කුසලො මච්‌චුධෙය්‍යස්‌ස කුසලො අමච්‌චුධෙය්‍යස්‌ස. තස්‌ස මය්‌හං, භික්‌ඛවෙ, යෙ සොතබ්‌බං සද්‌දහාතබ්‌බං මඤ්‌ඤිස්‌සන්‌ති, තෙසං තං භවිස්‌සති දීඝරත්‌තං හිතාය සුඛායා’’ති.
‘‘Ahaṃ kho pana, bhikkhave, kusalo imassa lokassa kusalo parassa lokassa, kusalo māradheyyassa kusalo amāradheyyassa, kusalo maccudheyyassa kusalo amaccudheyyassa. Tassa mayhaṃ, bhikkhave, ye sotabbaṃ saddahātabbaṃ maññissanti, tesaṃ taṃ bhavissati dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’’ti.
ඉදමවොච භගවා. ඉදං වත්‌වා සුගතො අථාපරං එතදවොච සත්‌ථා –
Idamavoca bhagavā. Idaṃ vatvā sugato athāparaṃ etadavoca satthā –
‘‘අයං ලොකො පරො ලොකො, ජානතා සුප්‌පකාසිතො;
‘‘Ayaṃ loko paro loko, jānatā suppakāsito;
යඤ්‌ච මාරෙන සම්‌පත්‌තං, අප්‌පත්‌තං යඤ්‌ච මච්‌චුනා.
Yañca mārena sampattaṃ, appattaṃ yañca maccunā.
‘‘සබ්‌බං ලොකං අභිඤ්‌ඤාය, සම්‌බුද්‌ධෙන පජානතා;
‘‘Sabbaṃ lokaṃ abhiññāya, sambuddhena pajānatā;
විවටං අමතද්‌වාරං, ඛෙමං නිබ්‌බානපත්‌තියා.
Vivaṭaṃ amatadvāraṃ, khemaṃ nibbānapattiyā.
‘‘ඡින්‌නං පාපිමතො සොතං, විද්‌ධස්‌තං විනළීකතං;
‘‘Chinnaṃ pāpimato sotaṃ, viddhastaṃ vinaḷīkataṃ;
පාමොජ්‌ජබහුලා හොථ, ඛෙමං පත්‌තත්‌ථ 5 භික්‌ඛවො’’ති.
Pāmojjabahulā hotha, khemaṃ pattattha 6 bhikkhavo’’ti.
චූළගොපාලකසුත්‌තං නිට්‌ඨිතං චතුත්‌ථං.
Cūḷagopālakasuttaṃ niṭṭhitaṃ catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / 4. චූළගොපාලකසුත්‌තවණ්‌ණනා • 4. Cūḷagopālakasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (ටීකා) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / 4. චූළගොපාලකසුත්‌තවණ්‌ණනා • 4. Cūḷagopālakasuttavaṇṇanā
