| Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Majjhima Nikāya, English translation |
Show IAST transliterationමජ්ඣිම නිකාය 31
The Middle-Length Suttas Collection 31
චූළගෝසිඞ්ගසුත්ත
The Shorter Discourse at Gosiṅga
ඒවං මේ සුතං—ඒකං සමයං භගවා නාතිකේ විහරති ගිඤ්ජකාවසථේ.
So I have heard. At one time the Buddha was staying at Ñātika in the brick house.
තේන ඛෝ පන සමයේන ආයස්මා ච අනුරුද්ධෝ ආයස්මා ච නන්දියෝ ආයස්මා ච කිමිලෝ ගෝසිඞ්ගසාලවනදායේ විහරන්ති.
Now at that time the venerables Anuruddha, Nandiya, and Kimbila were staying in the sal forest park at Gosiṅga.
අථ ඛෝ භගවා සායන්හසමයං පටිසල්ලානා වුට්ඨිතෝ යේන ගෝසිඞ්ගසාලවනදායෝ තේනුපසඞ්කමි. අද්දසා ඛෝ දායපාලෝ භගවන්තං දූරතෝව ආගච්ඡන්තං. දිස්වාන භගවන්තං ඒතදවෝච: “මා, සමණ, ඒතං දායං පාවිසි. සන්තේත්ථ තයෝ කුලපුත්තා අත්තකාමරූපා විහරන්ති. මා තේසං අඵාසුමකාසී”ති.
Then in the late afternoon, the Buddha came out of retreat and went to that park. The park keeper saw the Buddha coming off in the distance and said to him, “Don’t come into this park, ascetic. There are three gentlemen who love themselves staying here. Don’t disturb them.”
අස්සෝසි ඛෝ ආයස්මා අනුරුද්ධෝ දායපාලස්ස භගවතා සද්ධිං මන්තයමානස්ස. සුත්වාන දායපාලං ඒතදවෝච: “මා, ආවුසෝ දායපාල, භගවන්තං වාරේසි. සත්ථා නෝ භගවා අනුප්පත්තෝ”ති. අථ ඛෝ ආයස්මා අනුරුද්ධෝ යේනායස්මා ච නන්දියෝ ආයස්මා ච කිමිලෝ තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තඤ්ච නන්දියං ආයස්මන්තඤ්ච කිමිලං ඒතදවෝච: “අභික්කමථායස්මන්තෝ, අභික්කමථායස්මන්තෝ, සත්ථා නෝ භගවා අනුප්පත්තෝ”ති.
Anuruddha heard the park keeper conversing with the Buddha, and said to him, “Don’t keep the Buddha out, good park keeper! Our Teacher, the Blessed One, has arrived.” Then Anuruddha went to Nandiya and Kimbila, and said to them, “Come forth, venerables, come forth! Our Teacher, the Blessed One, has arrived!”
අථ ඛෝ ආයස්මා ච අනුරුද්ධෝ ආයස්මා ච නන්දියෝ ආයස්මා ච කිමිලෝ භගවන්තං පච්චුග්ගන්ත්වා—ඒකෝ භගවතෝ පත්තචීවරං පටිග්ගහේසි, ඒකෝ ආසනං පඤ්ඤපේසි, ඒකෝ පාදෝදකං උපට්ඨාපේසි. නිසීදි භගවා පඤ්ඤත්තේ ආසනේ. නිසජ්ජ ඛෝ භගවා පාදේ පක්ඛාලේසි. තේපි ඛෝ ආයස්මන්තෝ භගවන්තං අභිවාදේත්වා ඒකමන්තං නිසීදිංසු.
Then Anuruddha, Nandiya, and Kimbila came out to greet the Buddha. One received his bowl and robe, one spread out a seat, and one set out water for washing his feet. He sat on the seat spread out and washed his feet. Those venerables bowed and sat down to one side.
ඒකමන්තං නිසින්නං ඛෝ ආයස්මන්තං අනුරුද්ධං භගවා ඒතදවෝච: “කච්චි වෝ, අනුරුද්ධා, ඛමනීයං, කච්චි යාපනීයං, කච්චි පිණ්ඩකේන න කිලමථා”ති?
The Buddha said to Anuruddha, “I hope you’re keeping well, Anuruddha and friends; I hope you’re alright. And I hope you’re having no trouble getting almsfood.”
“ඛමනීයං, භගවා, යාපනීයං, භගවා; න ච මයං, භන්තේ, පිණ්ඩකේන කිලමාමා”ති.
“We’re alright, Blessed One, we’re getting by. And we have no trouble getting almsfood.”
“කච්චි පන වෝ, අනුරුද්ධා, සමග්ගා සම්මෝදමානා අවිවදමානා ඛීරෝදකීභූතා අඤ්ඤමඤ්ඤං පියචක්ඛූහි සම්පස්සන්තා විහරථා”ති?
“I hope you’re living in harmony, appreciating each other, without quarreling, blending like milk and water, and regarding each other with kindly eyes?”
“තග්ඝ මයං, භන්තේ, සමග්ගා සම්මෝදමානා අවිවදමානා ඛීරෝදකීභූතා අඤ්ඤමඤ්ඤං පියචක්ඛූහි සම්පස්සන්තා විහරාමා”ති.
“Indeed, sir, we live in harmony like this.”
“යථා කථං පන තුම්හේ, අනුරුද්ධා, සමග්ගා සම්මෝදමානා අවිවදමානා ඛීරෝදකීභූතා අඤ්ඤමඤ්ඤං පියචක්ඛූහි සම්පස්සන්තා විහරථා”ති?
“But how do you live this way?”
“ඉධ මය්හං, භන්තේ, ඒවං හෝති: ‘ලාභා වත මේ, සුලද්ධං වත මේ, යෝහං ඒවරූපේහි සබ්‍රහ්මචාරීහි සද්ධිං විහරාමී(අ)ති. තස්ස මය්හං, භන්තේ, ඉමේසු ආයස්මන්තේසු මේත්තං කායකම්මං පච්චුපට්ඨිතං ආවි චේව රහෝ ච; මේත්තං වචීකම්මං පච්චුපට්ඨිතං ආවි චේව රහෝ ච; මේත්තං මනෝකම්මං පච්චුපට්ඨිතං ආවි චේව රහෝ ච. තස්ස මය්හං, භන්තේ, ඒවං හෝති: ‘යන්නූනාහං සකං චිත්තං නික්ඛිපිත්වා ඉමේසංයේව ආයස්මන්තානං චිත්තස්ස වසේන වත්තේය්‍යන්(අ)ති. සෝ ඛෝ අහං, භන්තේ, සකං චිත්තං නික්ඛිපිත්වා ඉමේසංයේව ආයස්මන්තානං චිත්තස්ස වසේන වත්තාමි. නානා හි ඛෝ නෝ, භන්තේ, කායා ඒකඤ්ච පන මඤ්ඤේ චිත්තන්”ති.
“In this case, sir, I think, ‘I’m fortunate, so very fortunate, to live together with spiritual companions such as these.’ I consistently treat these venerables with kindness by way of body, speech, and mind, both in public and in private. I think, ‘Why don’t I set aside my own ideas and just go along with these venerables’ ideas?’ And that’s what I do. Though we’re different in body, sir, we’re one in mind, it seems to me.”
ආයස්මාපි ඛෝ නන්දියෝ …පේ… ආයස්මාපි ඛෝ කිමිලෝ භගවන්තං ඒතදවෝච: “මය්හම්පි, භන්තේ, ඒවං හෝති: ‘ලාභා වත මේ, සුලද්ධං වත මේ, යෝහං ඒවරූපේහි සබ්‍රහ්මචාරීහි සද්ධිං විහරාමී(අ)ති. තස්ස මය්හං, භන්තේ, ඉමේසු ආයස්මන්තේසු මේත්තං කායකම්මං පච්චුපට්ඨිතං ආවි චේව රහෝ ච, මේත්තං වචීකම්මං පච්චුපට්ඨිතං ආවි චේව රහෝ ච, මේත්තං මනෝකම්මං පච්චුපට්ඨිතං ආවි චේව රහෝ ච. තස්ස මය්හං, භන්තේ, ඒවං හෝති: ‘යන්නූනාහං සකං චිත්තං නික්ඛිපිත්වා ඉමේසංයේව ආයස්මන්තානං චිත්තස්ස වසේන වත්තේය්‍යන්(අ)ති. සෝ ඛෝ අහං, භන්තේ, සකං චිත්තං නික්ඛිපිත්වා ඉමේසංයේව ආයස්මන්තානං චිත්තස්ස වසේන වත්තාමි. නානා හි ඛෝ නෝ, භන්තේ, කායා ඒකඤ්ච පන මඤ්ඤේ චිත්තන්”ති. “ඒවං ඛෝ මයං, භන්තේ, සමග්ගා සම්මෝදමානා අවිවදමානා ඛීරෝදකීභූතා අඤ්ඤමඤ්ඤං පියචක්ඛූහි සම්පස්සන්තා විහරාමා”ති.
And the venerables Nandiya and Kimbila spoke likewise, and they added: “That’s how we live in harmony, appreciating each other, without quarreling, blending like milk and water, and regarding each other with kindly eyes.”
“සාධු සාධු, අනුරුද්ධා. කච්චි පන වෝ, අනුරුද්ධා, අප්පමත්තා ආතාපිනෝ පහිතත්තා විහරථා”ති?
“Good, good, Anuruddha and friends! But I hope you’re living diligently, keen, and resolute?”
“තග්ඝ මයං, භන්තේ, අප්පමත්තා ආතාපිනෝ පහිතත්තා විහරාමා”ති.
“Indeed, sir, we live diligently.”
“යථා කථං පන තුම්හේ, අනුරුද්ධා, අප්පමත්තා ආතාපිනෝ පහිතත්තා විහරථා”ති?
“But how do you live this way?”
“ඉධ, භන්තේ, අම්හාකං යෝ පඨමං ගාමතෝ පිණ්ඩාය පටික්කමති සෝ ආසනානි පඤ්ඤපේති, පානීයං පරිභෝජනීයං උපට්ඨාපේති, අවක්කාරපාතිං උපට්ඨාපේති. යෝ පච්ඡා ගාමතෝ පිණ්ඩාය පටික්කමති, සචේ හෝති භුත්තාවසේසෝ සචේ ආකඞ්ඛති භුඤ්ජති, නෝ චේ ආකඞ්ඛති අප්පහරිතේ වා ඡඩ්ඩේති, අප්පාණකේ වා උදකේ ඕපිලාපේති. සෝ ආසනානි පටිසාමේති, පානීයං පරිභෝජනීයං පටිසාමේති, අවක්කාරපාතිං පටිසාමේති, භත්තග්ගං සම්මජ්ජති. යෝ පස්සති පානීයඝටං වා පරිභෝජනීයඝටං වා වච්චඝටං වා රිත්තං තුච්ඡං සෝ උපට්ඨාපේති. සචස්ස හෝති අවිසය්හං, හත්ථවිකාරේන දුතියං ආමන්තේත්වා හත්ථවිලඞ්ඝකේන උපට්ඨාපේම, න ත්වේව මයං, භන්තේ, තප්පච්චයා වාචං භින්දාම. පඤ්චාහිකං ඛෝ පන මයං, භන්තේ, සබ්බරත්තිකං ධම්මියා කථාය සන්නිසීදාම. ඒවං ඛෝ මයං, භන්තේ, අප්පමත්තා ආතාපිනෝ පහිතත්තා විහරාමා”ති.
“In this case, sir, whoever returns first from almsround prepares the seats, and puts out the drinking water and the rubbish bin. If there’s anything left over, whoever returns last eats it if they like. Otherwise they throw it out where there is little that grows, or drop it into water that has no living creatures. Then they put away the seats, drinking water, and rubbish bin, and sweep the refectory. If someone sees that the pot of water for washing, drinking, or the toilet is empty they set it up. If he can’t do it, he summons another with a wave of the hand, and they set it up by lifting it with their hands. But we don’t break into speech for that reason. And every five days we sit together for the whole night and discuss the teachings. That’s how we live diligently, keen, and resolute.”
“සාධු සාධු, අනුරුද්ධා. අත්ථි පන වෝ, අනුරුද්ධා, ඒවං අප්පමත්තානං ආතාපීනං පහිතත්තානං විහරන්තානං උත්තරි මනුස්සධම්මා අලමරියඤාණදස්සනවිසේසෝ අධිගතෝ ඵාසුවිහාරෝ”ති?
“Good, good, Anuruddha and friends! But as you live diligently like this, have you achieved any superhuman distinction in knowledge and vision worthy of the noble ones, a meditation at ease?”
“කිඤ්හි නෝ සියා, භන්තේ. ඉධ මයං, භන්තේ, යාවදේව ආකඞ්ඛාම විවිච්චේව කාමේහි විවිච්ච අකුසලේහි ධම්මේහි සවිතක්කං සවිචාරං විවේකජං පීතිසුඛං පඨමං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරාම. අයං ඛෝ නෝ, භන්තේ, අම්හාකං අප්පමත්තානං ආතාපීනං පහිතත්තානං විහරන්තානං උත්තරි මනුස්සධම්මා අලමරියඤාණදස්සනවිසේසෝ අධිගතෝ ඵාසුවිහාරෝ”ති.
“How could we not, sir? Whenever we want, quite secluded from sensual pleasures, secluded from unskillful qualities, we enter and remain in the first jhāna, which has the rapture and bliss born of seclusion, while placing the mind and keeping it connected. This is a superhuman distinction in knowledge and vision worthy of the noble ones, a meditation at ease, that we have achieved while living diligent, keen, and resolute.”
“සාධු සාධු, අනුරුද්ධා. ඒතස්ස පන වෝ, අනුරුද්ධා, විහාරස්ස සමතික්කමාය ඒතස්ස විහාරස්ස පටිප්පස්සද්ධියා අත්ථඤ්ඤෝ උත්තරි මනුස්සධම්මා අලමරියඤාණදස්සනවිසේසෝ අධිගතෝ ඵාසුවිහාරෝ”ති?
“Good, good! But have you achieved any other superhuman distinction for going beyond and stilling that meditation?”
“කිඤ්හි නෝ සියා, භන්තේ. ඉධ මයං, භන්තේ, යාවදේව ආකඞ්ඛාම විතක්කවිචාරානං වූපසමා අජ්ඣත්තං සම්පසාදනං චේතසෝ ඒකෝදිභාවං අවිතක්කං අවිචාරං සමාධිජං පීතිසුඛං දුතියං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරාම. ඒතස්ස, භන්තේ, විහාරස්ස සමතික්කමාය ඒතස්ස විහාරස්ස පටිප්පස්සද්ධියා අයමඤ්ඤෝ උත්තරි මනුස්සධම්මා අලමරියඤාණදස්සනවිසේසෝ අධිගතෝ ඵාසුවිහාරෝ”ති.
“How could we not, sir? Whenever we want, as the placing of the mind and keeping it connected are stilled, we enter and remain in the second jhāna, which has the rapture and bliss born of immersion, with internal clarity and mind at one, without placing the mind and keeping it connected. This is another superhuman distinction that we have achieved for going beyond and stilling that meditation.”
“සාධු සාධු, අනුරුද්ධා. ඒතස්ස පන වෝ, අනුරුද්ධා, විහාරස්ස සමතික්කමාය ඒතස්ස විහාරස්ස පටිප්පස්සද්ධියා අත්ථඤ්ඤෝ උත්තරි මනුස්සධම්මා අලමරියඤාණදස්සනවිසේසෝ අධිගතෝ ඵාසුවිහාරෝ”ති?
“Good, good! But have you achieved any other superhuman distinction for going beyond and stilling that meditation?”
“කිඤ්හි නෝ සියා, භන්තේ. ඉධ මයං, භන්තේ, යාවදේව ආකඞ්ඛාම පීතියා ච විරාගා උපේක්ඛකා ච විහරාම, සතා ච සම්පජානා, සුඛඤ්ච කායේන පටිසංවේදේම, යං තං අරියා ආචික්ඛන්ති: ‘උපේක්ඛකෝ සතිමා සුඛවිහාරී(අ)ති තතියං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරාම. ඒතස්ස, භන්තේ, විහාරස්ස සමතික්කමාය ඒතස්ස විහාරස්ස පටිප්පස්සද්ධියා අයමඤ්ඤෝ උත්තරි මනුස්සධම්මා අලමරියඤාණදස්සනවිසේසෝ අධිගතෝ ඵාසුවිහාරෝ”ති.
“How could we not, sir? Whenever we want, with the fading away of rapture, we enter and remain in the third jhāna, where we meditate with equanimity, mindful and aware, personally experiencing the bliss of which the noble ones declare, ‘Equanimous and mindful, one meditates in bliss.’ This is another superhuman distinction that we have achieved for going beyond and stilling that meditation.”
“සාධු සාධු, අනුරුද්ධා. ඒතස්ස පන වෝ, අනුරුද්ධා, විහාරස්ස සමතික්කමාය ඒතස්ස විහාරස්ස පටිප්පස්සද්ධියා අත්ථඤ්ඤෝ උත්තරි මනුස්සධම්මා අලමරියඤාණදස්සනවිසේසෝ අධිගතෝ ඵාසුවිහාරෝ”ති?
“Good, good! But have you achieved any other superhuman distinction for going beyond and stilling that meditation?”
“කිඤ්හි නෝ සියා, භන්තේ. ඉධ මයං, භන්තේ, යාවදේව ආකඞ්ඛාම සුඛස්ස ච පහානා දුක්ඛස්ස ච පහානා, පුබ්බේව සෝමනස්සදෝමනස්සානං අත්ථඞ්ගමා, අදුක්ඛමසුඛං උපේක්ඛාසතිපාරිසුද්ධිං චතුත්ථං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරාම. ඒතස්ස, භන්තේ, විහාරස්ස සමතික්කමාය ඒතස්ස විහාරස්ස පටිප්පස්සද්ධියා අයමඤ්ඤෝ උත්තරි මනුස්සධම්මා අලමරියඤාණදස්සනවිසේසෝ අධිගතෝ ඵාසුවිහාරෝ”ති.
“How could we not, sir? Whenever we want, with the giving up of pleasure and pain, and the ending of former happiness and sadness, we enter and remain in the fourth jhāna, without pleasure or pain, with pure equanimity and mindfulness. This is another superhuman distinction that we have achieved for going beyond and stilling that meditation.”
“සාධු සාධු, අනුරුද්ධා. ඒතස්ස පන වෝ, අනුරුද්ධා, විහාරස්ස සමතික්කමාය ඒතස්ස විහාරස්ස පටිප්පස්සද්ධියා අත්ථඤ්ඤෝ උත්තරි මනුස්සධම්මා අලමරියඤාණදස්සනවිසේසෝ අධිගතෝ ඵාසුවිහාරෝ”ති?
“Good, good! But have you achieved any other superhuman distinction for going beyond and stilling that meditation?”
“කිඤ්හි නෝ සියා, භන්තේ. ඉධ මයං, භන්තේ, යාවදේව ආකඞ්ඛාම සබ්බසෝ රූපසඤ්ඤානං සමතික්කමා පටිඝසඤ්ඤානං අත්ථඞ්ගමා නානත්තසඤ්ඤානං අමනසිකාරා ‘අනන්තෝ ආකාසෝ(අ)ති ආකාසානඤ්චායතනං උපසම්පජ්ජ විහරාම. ඒතස්ස, භන්තේ, විහාරස්ස සමතික්කමාය ඒතස්ස විහාරස්ස පටිප්පස්සද්ධියා අයමඤ්ඤෝ උත්තරි මනුස්සධම්මා අලමරියඤාණදස්සනවිසේසෝ අධිගතෝ ඵාසුවිහාරෝ”ති.
“How could we not, sir? Whenever we want, going totally beyond perceptions of form, with the ending of perceptions of impingement, not focusing on perceptions of diversity, aware that ‘space is infinite’, we enter and remain in the dimension of infinite space. This is another superhuman distinction that we have achieved for going beyond and stilling that meditation.”
“සාධු සාධු, අනුරුද්ධා. ඒතස්ස පන වෝ, අනුරුද්ධා, විහාරස්ස සමතික්කමාය ඒතස්ස විහාරස්ස පටිප්පස්සද්ධියා අත්ථඤ්ඤෝ උත්තරි මනුස්සධම්මා අලමරියඤාණදස්සනවිසේසෝ අධිගතෝ ඵාසුවිහාරෝ”ති?
“Good, good! But have you achieved any other superhuman distinction for going beyond and stilling that meditation?”
“කිඤ්හි නෝ සියා, භන්තේ. ඉධ මයං, භන්තේ, යාවදේව ආකඞ්ඛාම සබ්බසෝ ආකාසානඤ්චායතනං සමතික්කම්ම ‘අනන්තං විඤ්ඤාණන්(අ)ති විඤ්ඤාණඤ්චායතනං උපසම්පජ්ජ විහරාම …පේ… සබ්බසෝ විඤ්ඤාණඤ්චායතනං සමතික්කම්ම ‘නත්ථි කිඤ්චී(අ)ති ආකිඤ්චඤ්ඤායතනං උපසම්පජ්ජ විහරාම …පේ… සබ්බසෝ ආකිඤ්චඤ්ඤායතනං සමතික්කම්ම නේවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනං උපසම්පජ්ජ විහරාම. ඒතස්ස, භන්තේ, විහාරස්ස සමතික්කමාය ඒතස්ස විහාරස්ස පටිප්පස්සද්ධියා අයමඤ්ඤෝ උත්තරි මනුස්සධම්මා අලමරියඤාණදස්සනවිසේසෝ අධිගතෝ ඵාසුවිහාරෝ”ති.
“How could we not, sir? Whenever we want, going totally beyond the dimension of infinite space, aware that ‘consciousness is infinite’, we enter and remain in the dimension of infinite consciousness. … going totally beyond the dimension of infinite consciousness, aware that ‘there is nothing at all’, we enter and remain in the dimension of nothingness. … going totally beyond the dimension of nothingness, we enter and remain in the dimension of neither perception nor non-perception. This is another superhuman distinction that we have achieved for going beyond and stilling that meditation.”
“සාධු සාධු, අනුරුද්ධා. ඒතස්ස පන වෝ, අනුරුද්ධා, විහාරස්ස සමතික්කමාය ඒතස්ස විහාරස්ස පටිප්පස්සද්ධියා අත්ථඤ්ඤෝ උත්තරි මනුස්සධම්මා අලමරියඤාණදස්සනවිසේසෝ අධිගතෝ ඵාසුවිහාරෝ”ති?
“Good, good! But have you achieved any other superhuman distinction for going beyond and stilling that meditation?”
“කිඤ්හි නෝ සියා, භන්තේ. ඉධ මයං, භන්තේ, යාවදේව ආකඞ්ඛාම සබ්බසෝ නේවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනං සමතික්කම්ම සඤ්ඤාවේදයිතනිරෝධං උපසම්පජ්ජ විහරාම, පඤ්ඤාය ච නෝ දිස්වා ආසවා පරික්ඛීණා. ඒතස්ස, භන්තේ, විහාරස්ස සමතික්කමාය ඒතස්ස විහාරස්ස පටිප්පස්සද්ධියා අයමඤ්ඤෝ උත්තරි මනුස්සධම්මා අලමරියඤාණදස්සනවිසේසෝ අධිගතෝ ඵාසුවිහාරෝ. ඉමම්හා ච මයං, භන්තේ, ඵාසුවිහාරා අඤ්ඤං ඵාසුවිහාරං උත්තරිතරං වා පණීතතරං වා න සමනුපස්සාමා”ති.
“How could we not, sir? Whenever we want, going totally beyond the dimension of neither perception nor non-perception, we enter and remain in the cessation of perception and feeling. And, having seen with wisdom, our defilements have come to an end. This is another superhuman distinction in knowledge and vision worthy of the noble ones, a meditation at ease, that we have achieved for going beyond and stilling that meditation. And we don’t see any better or finer way of meditating at ease than this.”
“සාධු සාධු, අනුරුද්ධා. ඉමම්හා ඵාසුවිහාරා උත්තරිතරෝ වා පණීතතරෝ වා ඵාසුවිහාරෝ නත්ථී”ති.
“Good, good! There is no better or finer way of meditating at ease than this.”
අථ ඛෝ භගවා ආයස්මන්තඤ්ච අනුරුද්ධං ආයස්මන්තඤ්ච නන්දියං ආයස්මන්තඤ්ච කිමිලං ධම්මියා කථාය සන්දස්සේත්වා සමාදපේත්වා සමුත්තේජේත්වා සම්පහංසේත්වා උට්ඨායාසනා පක්කාමි.
Then the Buddha educated, encouraged, fired up, and inspired the venerables Anuruddha, Nandiya, and Kimbila with a Dhamma talk, after which he got up from his seat and left.
අථ ඛෝ ආයස්මා ච අනුරුද්ධෝ ආයස්මා ච නන්දියෝ ආයස්මා ච කිමිලෝ භගවන්තං අනුසංයායිත්වා තතෝ පටිනිවත්තිත්වා ආයස්මා ච නන්දියෝ ආයස්මා ච කිමිලෝ ආයස්මන්තං අනුරුද්ධං ඒතදවෝචුං: “කිං නු ඛෝ මයං ආයස්මතෝ අනුරුද්ධස්ස ඒවමාරෝචිම්හ: ‘ඉමාසඤ්ච ඉමාසඤ්ච විහාරසමාපත්තීනං මයං ලාභිනෝ(අ)ති, යං නෝ ආයස්මා අනුරුද්ධෝ භගවතෝ සම්මුඛා යාව ආසවානං ඛයා පකාසේතී”ති?
The venerables then accompanied the Buddha for a little way before turning back. Nandiya and Kimbila said to Anuruddha, “Did we ever tell you that we had gained such and such meditations and attainments, up to the ending of defilements, as you revealed to the Buddha?”
“න ඛෝ මේ ආයස්මන්තෝ ඒවමාරෝචේසුං: ‘ඉමාසඤ්ච ඉමාසඤ්ච විහාරසමාපත්තීනං මයං ලාභිනෝ(අ)ති, අපි ච මේ ආයස්මන්තානං චේතසා චේතෝ පරිච්ච විදිතෝ: ‘ඉමාසඤ්ච ඉමාසඤ්ච විහාරසමාපත්තීනං ඉමේ ආයස්මන්තෝ ලාභිනෝ(අ)ති. දේවතාපි මේ ඒතමත්ථං ආරෝචේසුං: ‘ඉමාසඤ්ච ඉමාසඤ්ච විහාරසමාපත්තීනං ඉමේ ආයස්මන්තෝ ලාභිනෝ(අ)ති. තමේනං භගවතා පඤ්හාභිපුට්ඨේන බ්‍යාකතන්”ති.
“The venerables did not tell me that they had gained such meditations and attainments. But I discovered it by comprehending your minds, and deities also told me. I answered when the Buddha directly asked about it.”
අථ ඛෝ දීඝෝ පරජනෝ යක්ඛෝ යේන භගවා තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදේත්වා ඒකමන්තං අට්ඨාසි. ඒකමන්තං ඨිතෝ ඛෝ දීඝෝ පරජනෝ යක්ඛෝ භගවන්තං ඒතදවෝච: “ලාභා වත, භන්තේ, වජ්ජීනං, සුලද්ධලාභා වජ්ජිපජාය, යත්ථ තථාගතෝ විහරති අරහං සම්මාසම්බුද්ධෝ, ඉමේ ච තයෝ කුලපුත්තා—ආයස්මා ච අනුරුද්ධෝ, ආයස්මා ච නන්දියෝ, ආයස්මා ච කිමිලෝ”ති.
Then the native spirit Dīgha Parajana went up to the Buddha, bowed, stood to one side, and said to him, “The Vajjis are lucky! The Vajjian people are so very lucky that the Realized One, the perfected one, the fully awakened Buddha stays there, as well as these three gentlemen, the venerables Anuruddha, Nandiya, and Kimbila.”
දීඝස්ස පරජනස්ස යක්ඛස්ස සද්දං සුත්වා භුම්මා දේවා සද්දමනුස්සාවේසුං: “ලාභා වත, භෝ, වජ්ජීනං, සුලද්ධලාභා වජ්ජිපජාය, යත්ථ තථාගතෝ විහරති අරහං සම්මාසම්බුද්ධෝ, ඉමේ ච තයෝ කුලපුත්තා—ආයස්මා ච අනුරුද්ධෝ, ආයස්මා ච නන්දියෝ, ආයස්මා ච කිමිලෝ”ති.
Hearing the cry of Dīgha Parajana, the Earth Gods raised the cry …
භුම්මානං දේවානං සද්දං සුත්වා චාතුමහාරාජිකා දේවා …පේ… තාවතිංසා දේවා …පේ… යාමා දේවා …පේ… තුසිතා දේවා …පේ… නිම්මානරතී දේවා …පේ… පරනිම්මිතවසවත්තී දේවා …පේ… බ්‍රහ්මකායිකා දේවා සද්දමනුස්සාවේසුං: “ලාභා වත, භෝ, වජ්ජීනං, සුලද්ධලාභා වජ්ජිපජාය, යත්ථ තථාගතෝ විහරති අරහං සම්මාසම්බුද්ධෝ, ඉමේ ච තයෝ කුලපුත්තා—ආයස්මා ච අනුරුද්ධෝ, ආයස්මා ච නන්දියෝ, ආයස්මා ච කිමිලෝ”ති.
Hearing the cry of the Earth Gods, the Gods of the Four Great Kings … the Gods of the Thirty-Three … the Gods of Yama … the Joyful Gods … the Gods Who Love to Create … the Gods Who Control the Creations of Others … the Gods of Brahmā’s Host raised the cry, “The Vajjis are lucky! The Vajjian people are so very lucky that the Realized One, the perfected one, the fully awakened Buddha stays there, as well as these three gentlemen, the venerables Anuruddha, Nandiya, and Kimbila.”
ඉතිහ තේ ආයස්මන්තෝ තේන ඛණේන තේන ලයේන තේන මුහුත්තේන යාව බ්‍රහ්මලෝකා විදිතා අහේසුං.
And so at that moment, in that instant, those venerables were known as far as the Brahmā realm.
“ඒවමේතං, දීඝ, ඒවමේතං, දීඝ. යස්මාපි, දීඝ, කුලා ඒතේ තයෝ කුලපුත්තා අගාරස්මා අනගාරියං පබ්බජිතා, තඤ්චේපි කුලං ඒතේ තයෝ කුලපුත්තේ පසන්නචිත්තං අනුස්සරේය්‍ය, තස්සපාස්ස කුලස්ස දීඝරත්තං හිතාය සුඛාය. යස්මාපි, දීඝ, කුලපරිවට්ටා ඒතේ තයෝ කුලපුත්තා අගාරස්මා අනගාරියං පබ්බජිතා, සෝ චේපි කුලපරිවට්ටෝ ඒතේ තයෝ කුලපුත්තේ පසන්නචිත්තෝ අනුස්සරේය්‍ය, තස්සපාස්ස කුලපරිවට්ටස්ස දීඝරත්තං හිතාය සුඛාය. යස්මාපි, දීඝ, ගාමා ඒතේ තයෝ කුලපුත්තා අගාරස්මා අනගාරියං පබ්බජිතා, සෝ චේපි ගාමෝ ඒතේ තයෝ කුලපුත්තේ පසන්නචිත්තෝ අනුස්සරේය්‍ය, තස්සපාස්ස ගාමස්ස දීඝරත්තං හිතාය සුඛාය. යස්මාපි, දීඝ, නිගමා ඒතේ තයෝ කුලපුත්තා අගාරස්මා අනගාරියං පබ්බජිතා, සෝ චේපි නිගමෝ ඒතේ තයෝ කුලපුත්තේ පසන්නචිත්තෝ අනුස්සරේය්‍ය, තස්සපාස්ස නිගමස්ස දීඝරත්තං හිතාය සුඛාය. යස්මාපි, දීඝ, නගරා ඒතේ තයෝ කුලපුත්තා අගාරස්මා අනගාරියං පබ්බජිතා, තඤ්චේපි නගරං ඒතේ තයෝ කුලපුත්තේ පසන්නචිත්තං අනුස්සරේය්‍ය, තස්සපාස්ස නගරස්ස දීඝරත්තං හිතාය සුඛාය. යස්මාපි, දීඝ, ජනපදා ඒතේ තයෝ කුලපුත්තා අගාරස්මා අනගාරියං පබ්බජිතා, සෝ චේපි ජනපදෝ ඒතේ තයෝ කුලපුත්තේ පසන්නචිත්තෝ අනුස්සරේය්‍ය, තස්සපාස්ස ජනපදස්ස දීඝරත්තං හිතාය සුඛාය. සබ්බේ චේපි, දීඝ, ඛත්තියා ඒතේ තයෝ කුලපුත්තේ පසන්නචිත්තා අනුස්සරේය්‍යුං, සබ්බේසානම්පාස්ස ඛත්තියානං දීඝරත්තං හිතාය සුඛාය. සබ්බේ චේපි, දීඝ, බ්‍රාහ්මණා …පේ… සබ්බේ චේපි, දීඝ, වේස්සා …පේ… සබ්බේ චේපි, දීඝ, සුද්දා ඒතේ තයෝ කුලපුත්තේ පසන්නචිත්තා අනුස්සරේය්‍යුං, සබ්බේසානම්පාස්ස සුද්දානං දීඝරත්තං හිතාය සුඛාය.
“That’s so true, Dīgha! That’s so true! If the family from which those three gentlemen went forth from the lay life to homelessness were to recollect those venerables with confident heart, that would be for that family’s lasting welfare and happiness. If the family circle … village … town … city … country … all the aristocrats … all the brahmins … all the peasants … all the workers were to recollect those venerables with confident heart, that would be for all those menials’ lasting welfare and happiness.
සදේවකෝ චේපි, දීඝ, ලෝකෝ සමාරකෝ සබ්‍රහ්මකෝ සස්සමණබ්‍රාහ්මණී පජා සදේවමනුස්සා ඒතේ තයෝ කුලපුත්තේ පසන්නචිත්තා අනුස්සරේය්‍ය, සදේවකස්සපාස්ස ලෝකස්ස සමාරකස්ස සබ්‍රහ්මකස්ස සස්සමණබ්‍රාහ්මණියා පජාය සදේවමනුස්සාය දීඝරත්තං හිතාය සුඛාය.
If the whole world—with its gods, Māras and Brahmās, this population with its ascetics and brahmins, gods and humans—were to recollect those venerables with confident heart, that would be for the whole world’s lasting welfare and happiness.
පස්ස, දීඝ, යාව ඒතේ තයෝ කුලපුත්තා බහුජනහිතාය පටිපන්නා බහුජනසුඛාය ලෝකානුකම්පාය, අත්ථාය හිතාය සුඛාය දේවමනුස්සානන්”ති.
See, Dīgha, how those three gentlemen are practicing for the welfare and happiness of the people, out of compassion for the world, for the benefit, welfare, and happiness of gods and humans!”
ඉදමවෝච භගවා. අත්තමනෝ දීඝෝ පරජනෝ යක්ඛෝ භගවතෝ භාසිතං අභිනන්දීති.
That is what the Buddha said. Satisfied, the native spirit Dīgha Parajana was happy with what the Buddha said.
චූළගෝසිඞ්ගසුත්තං නිට්ඨිතං පඨමං.
The authoritative text of the Majjhima Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]
