Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మజ్ఝిమనికాయ • Majjhimanikāya

    ౪. మహాయమకవగ్గో

    4. Mahāyamakavaggo

    ౧. చూళగోసిఙ్గసుత్తం

    1. Cūḷagosiṅgasuttaṃ

    ౩౨౫. ఏవం మే సుతం – ఏకం సమయం భగవా నాతికే 1 విహరతి గిఞ్జకావసథే. తేన ఖో పన సమయేన ఆయస్మా చ అనురుద్ధో ఆయస్మా చ నన్దియో ఆయస్మా చ కిమిలో 2 గోసిఙ్గసాలవనదాయే విహరన్తి. అథ ఖో భగవా సాయన్హసమయం పటిసల్లానా వుట్ఠితో యేన గోసిఙ్గసాలవనదాయో తేనుపసఙ్కమి. అద్దసా ఖో దాయపాలో భగవన్తం దూరతోవ ఆగచ్ఛన్తం. దిస్వాన భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘మా, సమణ, ఏతం దాయం పావిసి. సన్తేత్థ తయో కులపుత్తా అత్తకామరూపా విహరన్తి. మా తేసం అఫాసుమకాసీ’’తి.

    325. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā nātike 3 viharati giñjakāvasathe. Tena kho pana samayena āyasmā ca anuruddho āyasmā ca nandiyo āyasmā ca kimilo 4 gosiṅgasālavanadāye viharanti. Atha kho bhagavā sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yena gosiṅgasālavanadāyo tenupasaṅkami. Addasā kho dāyapālo bhagavantaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘mā, samaṇa, etaṃ dāyaṃ pāvisi. Santettha tayo kulaputtā attakāmarūpā viharanti. Mā tesaṃ aphāsumakāsī’’ti.

    అస్సోసి ఖో ఆయస్మా అనురుద్ధో దాయపాలస్స భగవతా సద్ధిం మన్తయమానస్స. సుత్వాన దాయపాలం ఏతదవోచ – ‘‘మా, ఆవుసో దాయపాల, భగవన్తం వారేసి. సత్థా నో భగవా అనుప్పత్తో’’తి. అథ ఖో ఆయస్మా అనురుద్ధో యేనాయస్మా చ నన్దియో ఆయస్మా చ కిమిలో తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా ఆయస్మన్తఞ్చ నన్దియం ఆయస్మన్తఞ్చ కిమిలం ఏతదవోచ – ‘‘అభిక్కమథాయస్మన్తో, అభిక్కమథాయస్మన్తో, సత్థా నో భగవా అనుప్పత్తో’’తి. అథ ఖో ఆయస్మా చ అనురుద్ధో ఆయస్మా చ నన్దియో ఆయస్మా చ కిమిలో భగవన్తం పచ్చుగ్గన్త్వా – ఏకో భగవతో పత్తచీవరం పటిగ్గహేసి, ఏకో ఆసనం పఞ్ఞపేసి, ఏకో పాదోదకం ఉపట్ఠాపేసి. నిసీది భగవా పఞ్ఞత్తే ఆసనే. నిసజ్జ ఖో భగవా పాదే పక్ఖాలేసి. తేపి ఖో ఆయస్మన్తో భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీదింసు. ఏకమన్తం నిసిన్నం ఖో ఆయస్మన్తం అనురుద్ధం భగవా ఏతదవోచ –

    Assosi kho āyasmā anuruddho dāyapālassa bhagavatā saddhiṃ mantayamānassa. Sutvāna dāyapālaṃ etadavoca – ‘‘mā, āvuso dāyapāla, bhagavantaṃ vāresi. Satthā no bhagavā anuppatto’’ti. Atha kho āyasmā anuruddho yenāyasmā ca nandiyo āyasmā ca kimilo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantañca nandiyaṃ āyasmantañca kimilaṃ etadavoca – ‘‘abhikkamathāyasmanto, abhikkamathāyasmanto, satthā no bhagavā anuppatto’’ti. Atha kho āyasmā ca anuruddho āyasmā ca nandiyo āyasmā ca kimilo bhagavantaṃ paccuggantvā – eko bhagavato pattacīvaraṃ paṭiggahesi, eko āsanaṃ paññapesi, eko pādodakaṃ upaṭṭhāpesi. Nisīdi bhagavā paññatte āsane. Nisajja kho bhagavā pāde pakkhālesi. Tepi kho āyasmanto bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ anuruddhaṃ bhagavā etadavoca –

    ౩౨౬. ‘‘కచ్చి వో, అనురుద్ధా, ఖమనీయం, కచ్చి యాపనీయం, కచ్చి పిణ్డకేన న కిలమథా’’తి ? ‘‘ఖమనీయం, భగవా, యాపనీయం, భగవా; న చ మయం, భన్తే, పిణ్డకేన కిలమామా’’తి. ‘‘కచ్చి పన వో, అనురుద్ధా, సమగ్గా సమ్మోదమానా అవివదమానా ఖీరోదకీభూతా అఞ్ఞమఞ్ఞం పియచక్ఖూహి సమ్పస్సన్తా విహరథా’’తి? ‘‘తగ్ఘ మయం , భన్తే, సమగ్గా సమ్మోదమానా అవివదమానా ఖీరోదకీభూతా అఞ్ఞమఞ్ఞం పియచక్ఖూహి సమ్పస్సన్తా విహరామా’’తి. ‘‘యథా కథం పన తుమ్హే, అనురుద్ధా, సమగ్గా సమ్మోదమానా అవివదమానా ఖీరోదకీభూతా అఞ్ఞమఞ్ఞం పియచక్ఖూహి సమ్పస్సన్తా విహరథా’’తి? ‘‘ఇధ మయ్హం, భన్తే, ఏవం హోతి – ‘లాభా వత మే, సులద్ధం వత మే, యోహం ఏవరూపేహి సబ్రహ్మచారీహి సద్ధిం విహరామీ’తి. తస్స మయ్హం, భన్తే, ఇమేసు ఆయస్మన్తేసు మేత్తం కాయకమ్మం పచ్చుపట్ఠితం ఆవి చేవ రహో చ; మేత్తం వచీకమ్మం పచ్చుపట్ఠితం ఆవి చేవ రహో చ; మేత్తం మనోకమ్మం పచ్చుపట్ఠితం ఆవి చేవ రహో చ. తస్స మయ్హం, భన్తే, ఏవం హోతి – ‘యంనూనాహం సకం చిత్తం నిక్ఖిపిత్వా ఇమేసంయేవ ఆయస్మన్తానం చిత్తస్స వసేన వత్తేయ్య’న్తి. సో ఖో అహం, భన్తే, సకం చిత్తం నిక్ఖిపిత్వా ఇమేసంయేవ ఆయస్మన్తానం చిత్తస్స వసేన వత్తామి. నానా హి ఖో నో, భన్తే, కాయా ఏకఞ్చ పన మఞ్ఞే చిత్త’’న్తి.

    326. ‘‘Kacci vo, anuruddhā, khamanīyaṃ, kacci yāpanīyaṃ, kacci piṇḍakena na kilamathā’’ti ? ‘‘Khamanīyaṃ, bhagavā, yāpanīyaṃ, bhagavā; na ca mayaṃ, bhante, piṇḍakena kilamāmā’’ti. ‘‘Kacci pana vo, anuruddhā, samaggā sammodamānā avivadamānā khīrodakībhūtā aññamaññaṃ piyacakkhūhi sampassantā viharathā’’ti? ‘‘Taggha mayaṃ , bhante, samaggā sammodamānā avivadamānā khīrodakībhūtā aññamaññaṃ piyacakkhūhi sampassantā viharāmā’’ti. ‘‘Yathā kathaṃ pana tumhe, anuruddhā, samaggā sammodamānā avivadamānā khīrodakībhūtā aññamaññaṃ piyacakkhūhi sampassantā viharathā’’ti? ‘‘Idha mayhaṃ, bhante, evaṃ hoti – ‘lābhā vata me, suladdhaṃ vata me, yohaṃ evarūpehi sabrahmacārīhi saddhiṃ viharāmī’ti. Tassa mayhaṃ, bhante, imesu āyasmantesu mettaṃ kāyakammaṃ paccupaṭṭhitaṃ āvi ceva raho ca; mettaṃ vacīkammaṃ paccupaṭṭhitaṃ āvi ceva raho ca; mettaṃ manokammaṃ paccupaṭṭhitaṃ āvi ceva raho ca. Tassa mayhaṃ, bhante, evaṃ hoti – ‘yaṃnūnāhaṃ sakaṃ cittaṃ nikkhipitvā imesaṃyeva āyasmantānaṃ cittassa vasena vatteyya’nti. So kho ahaṃ, bhante, sakaṃ cittaṃ nikkhipitvā imesaṃyeva āyasmantānaṃ cittassa vasena vattāmi. Nānā hi kho no, bhante, kāyā ekañca pana maññe citta’’nti.

    ఆయస్మాపి ఖో నన్దియో…పే॰… ఆయస్మాపి ఖో కిమిలో భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘మయ్హమ్పి, భన్తే, ఏవం హోతి – ‘లాభా వత మే, సులద్ధం వత మే, యోహం ఏవరూపేహి సబ్రహ్మచారీహి సద్ధిం విహరామీ’తి. తస్స మయ్హం, భన్తే, ఇమేసు ఆయస్మన్తేసు మేత్తం కాయకమ్మం పచ్చుపట్ఠితం ఆవి చేవ రహో చ, మేత్తం వచీకమ్మం పచ్చుపట్ఠితం ఆవి చేవ రహో చ, మేత్తం మనోకమ్మం పచ్చుపట్ఠితం ఆవి చేవ రహో చ. తస్స మయ్హం, భన్తే, ఏవం హోతి – ‘యంనూనాహం సకం చిత్తం నిక్ఖిపిత్వా ఇమేసంయేవ ఆయస్మన్తానం చిత్తస్స వసేన వత్తేయ్య’న్తి. సో ఖో అహం, భన్తే, సకం చిత్తం నిక్ఖిపిత్వా ఇమేసంయేవ ఆయస్మన్తానం చిత్తస్స వసేన వత్తామి. నానా హి ఖో నో, భన్తే, కాయా ఏకఞ్చ పన మఞ్ఞే చిత్తన్తి.

    Āyasmāpi kho nandiyo…pe… āyasmāpi kho kimilo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘mayhampi, bhante, evaṃ hoti – ‘lābhā vata me, suladdhaṃ vata me, yohaṃ evarūpehi sabrahmacārīhi saddhiṃ viharāmī’ti. Tassa mayhaṃ, bhante, imesu āyasmantesu mettaṃ kāyakammaṃ paccupaṭṭhitaṃ āvi ceva raho ca, mettaṃ vacīkammaṃ paccupaṭṭhitaṃ āvi ceva raho ca, mettaṃ manokammaṃ paccupaṭṭhitaṃ āvi ceva raho ca. Tassa mayhaṃ, bhante, evaṃ hoti – ‘yaṃnūnāhaṃ sakaṃ cittaṃ nikkhipitvā imesaṃyeva āyasmantānaṃ cittassa vasena vatteyya’nti. So kho ahaṃ, bhante, sakaṃ cittaṃ nikkhipitvā imesaṃyeva āyasmantānaṃ cittassa vasena vattāmi. Nānā hi kho no, bhante, kāyā ekañca pana maññe cittanti.

    ‘‘ఏవం ఖో మయం, భన్తే, సమగ్గా సమ్మోదమానా అవివదమానా ఖీరోదకీభూతా అఞ్ఞమఞ్ఞం పియచక్ఖూహి సమ్పస్సన్తా విహరామా’’తి.

    ‘‘Evaṃ kho mayaṃ, bhante, samaggā sammodamānā avivadamānā khīrodakībhūtā aññamaññaṃ piyacakkhūhi sampassantā viharāmā’’ti.

    ౩౨౭. ‘‘సాధు సాధు, అనురుద్ధా! కచ్చి పన వో, అనురుద్ధా, అప్పమత్తా ఆతాపినో పహితత్తా విహరథా’’తి? ‘‘తగ్ఘ మయం, భన్తే, అప్పమత్తా ఆతాపినో పహితత్తా విహరామా’’తి. ‘‘యథా కథం పన తుమ్హే, అనురుద్ధా, అప్పమత్తా ఆతాపినో పహితత్తా విహరథా’’తి? ‘‘ఇధ, భన్తే, అమ్హాకం యో పఠమం గామతో పిణ్డాయ పటిక్కమతి సో ఆసనాని పఞ్ఞపేతి, పానీయం పరిభోజనీయం ఉపట్ఠాపేతి, అవక్కారపాతిం ఉపట్ఠాపేతి. యో పచ్ఛా గామతో పిణ్డాయ పటిక్కమతి, సచే హోతి భుత్తావసేసో సచే ఆకఙ్ఖతి భుఞ్జతి, నో చే ఆకఙ్ఖతి అప్పహరితే వా ఛడ్డేతి, అప్పాణకే వా ఉదకే ఓపిలాపేతి. సో ఆసనాని పటిసామేతి, పానీయం పరిభోజనీయం పటిసామేతి, అవక్కారపాతిం పటిసామేతి, భత్తగ్గం సమ్మజ్జతి. యో పస్సతి పానీయఘటం వా పరిభోజనీయఘటం వా వచ్చఘటం వా రిత్తం తుచ్ఛం సో ఉపట్ఠాపేతి. సచస్స హోతి అవిసయ్హం, హత్థవికారేన దుతియం ఆమన్తేత్వా హత్థవిలఙ్ఘకేన ఉపట్ఠాపేమ, న త్వేవ మయం, భన్తే, తప్పచ్చయా వాచం భిన్దామ. పఞ్చాహికం ఖో పన మయం, భన్తే, సబ్బరత్తికం ధమ్మియా కథాయ సన్నిసీదామ. ఏవం ఖో మయం, భన్తే, అప్పమత్తా ఆతాపినో పహితత్తా విహరామా’’తి.

    327. ‘‘Sādhu sādhu, anuruddhā! Kacci pana vo, anuruddhā, appamattā ātāpino pahitattā viharathā’’ti? ‘‘Taggha mayaṃ, bhante, appamattā ātāpino pahitattā viharāmā’’ti. ‘‘Yathā kathaṃ pana tumhe, anuruddhā, appamattā ātāpino pahitattā viharathā’’ti? ‘‘Idha, bhante, amhākaṃ yo paṭhamaṃ gāmato piṇḍāya paṭikkamati so āsanāni paññapeti, pānīyaṃ paribhojanīyaṃ upaṭṭhāpeti, avakkārapātiṃ upaṭṭhāpeti. Yo pacchā gāmato piṇḍāya paṭikkamati, sace hoti bhuttāvaseso sace ākaṅkhati bhuñjati, no ce ākaṅkhati appaharite vā chaḍḍeti, appāṇake vā udake opilāpeti. So āsanāni paṭisāmeti, pānīyaṃ paribhojanīyaṃ paṭisāmeti, avakkārapātiṃ paṭisāmeti, bhattaggaṃ sammajjati. Yo passati pānīyaghaṭaṃ vā paribhojanīyaghaṭaṃ vā vaccaghaṭaṃ vā rittaṃ tucchaṃ so upaṭṭhāpeti. Sacassa hoti avisayhaṃ, hatthavikārena dutiyaṃ āmantetvā hatthavilaṅghakena upaṭṭhāpema, na tveva mayaṃ, bhante, tappaccayā vācaṃ bhindāma. Pañcāhikaṃ kho pana mayaṃ, bhante, sabbarattikaṃ dhammiyā kathāya sannisīdāma. Evaṃ kho mayaṃ, bhante, appamattā ātāpino pahitattā viharāmā’’ti.

    ౩౨౮. ‘‘సాధు సాధు, అనురుద్ధా! అత్థి పన వో, అనురుద్ధా, ఏవం అప్పమత్తానం ఆతాపీనం పహితత్తానం విహరన్తానం ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా అలమరియఞాణదస్సనవిసేసో అధిగతో ఫాసువిహారో’’తి? ‘‘కిఞ్హి నో సియా, భన్తే! ఇధ మయం, భన్తే, యావదేవ ఆకఙ్ఖామ వివిచ్చేవ కామేహి వివిచ్చ అకుసలేహి ధమ్మేహి సవితక్కం సవిచారం వివేకజం పీతిసుఖం పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరామ. అయం ఖో నో, భన్తే, అమ్హాకం అప్పమత్తానం ఆతాపీనం పహితత్తానం విహరన్తానం ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా అలమరియఞాణదస్సనవిసేసో అధిగతో ఫాసువిహారో’’తి.

    328. ‘‘Sādhu sādhu, anuruddhā! Atthi pana vo, anuruddhā, evaṃ appamattānaṃ ātāpīnaṃ pahitattānaṃ viharantānaṃ uttarimanussadhammā alamariyañāṇadassanaviseso adhigato phāsuvihāro’’ti? ‘‘Kiñhi no siyā, bhante! Idha mayaṃ, bhante, yāvadeva ākaṅkhāma vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharāma. Ayaṃ kho no, bhante, amhākaṃ appamattānaṃ ātāpīnaṃ pahitattānaṃ viharantānaṃ uttarimanussadhammā alamariyañāṇadassanaviseso adhigato phāsuvihāro’’ti.

    ‘‘సాధు సాధు, అనురుద్ధా! ఏతస్స పన వో, అనురుద్ధా, విహారస్స సమతిక్కమాయ ఏతస్స విహారస్స పటిప్పస్సద్ధియా అత్థఞ్ఞో ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా అలమరియఞాణదస్సనవిసేసో అధిగతో ఫాసువిహారో’’తి? ‘‘కిఞ్హి నో సియా, భన్తే! ఇధ మయం, భన్తే, యావదేవ ఆకఙ్ఖామ వితక్కవిచారానం వూపసమా అజ్ఝత్తం సమ్పసాదనం చేతసో ఏకోదిభావం అవితక్కం అవిచారం సమాధిజం పీతిసుఖం దుతియం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరామ. ఏతస్స, భన్తే, విహారస్స సమతిక్కమాయ ఏతస్స విహారస్స పటిప్పస్సద్ధియా అయమఞ్ఞో ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా అలమరియఞాణదస్సనవిసేసో అధిగతో ఫాసువిహారో’’తి.

    ‘‘Sādhu sādhu, anuruddhā! Etassa pana vo, anuruddhā, vihārassa samatikkamāya etassa vihārassa paṭippassaddhiyā atthañño uttarimanussadhammā alamariyañāṇadassanaviseso adhigato phāsuvihāro’’ti? ‘‘Kiñhi no siyā, bhante! Idha mayaṃ, bhante, yāvadeva ākaṅkhāma vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharāma. Etassa, bhante, vihārassa samatikkamāya etassa vihārassa paṭippassaddhiyā ayamañño uttarimanussadhammā alamariyañāṇadassanaviseso adhigato phāsuvihāro’’ti.

    ‘‘సాధు సాధు, అనురుద్ధా! ఏతస్స పన వో, అనురుద్ధా, విహారస్స సమతిక్కమాయ ఏతస్స విహారస్స పటిప్పస్సద్ధియా అత్థఞ్ఞో ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా అలమరియఞాణదస్సనవిసేసో అధిగతో ఫాసువిహారో’’తి? ‘‘కిఞ్హి నో సియా, భన్తే! ఇధ మయం, భన్తే, యావదేవ ఆకఙ్ఖామ పీతియా చ విరాగా ఉపేక్ఖకా చ విహరామ, సతా చ సమ్పజానా, సుఖఞ్చ కాయేన పటిసంవేదేమ, యం తం అరియా ఆచిక్ఖన్తి – ‘ఉపేక్ఖకో సతిమా సుఖవిహారీ’తి తతియం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరామ. ఏతస్స, భన్తే, విహారస్స సమతిక్కమాయ ఏతస్స విహారస్స పటిప్పస్సద్ధియా అయమఞ్ఞో ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా అలమరియఞాణదస్సనవిసేసో అధిగతో ఫాసువిహారో’’తి.

    ‘‘Sādhu sādhu, anuruddhā! Etassa pana vo, anuruddhā, vihārassa samatikkamāya etassa vihārassa paṭippassaddhiyā atthañño uttarimanussadhammā alamariyañāṇadassanaviseso adhigato phāsuvihāro’’ti? ‘‘Kiñhi no siyā, bhante! Idha mayaṃ, bhante, yāvadeva ākaṅkhāma pītiyā ca virāgā upekkhakā ca viharāma, satā ca sampajānā, sukhañca kāyena paṭisaṃvedema, yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti – ‘upekkhako satimā sukhavihārī’ti tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharāma. Etassa, bhante, vihārassa samatikkamāya etassa vihārassa paṭippassaddhiyā ayamañño uttarimanussadhammā alamariyañāṇadassanaviseso adhigato phāsuvihāro’’ti.

    ‘‘సాధు సాధు, అనురుద్ధా! ఏతస్స పన వో, అనురుద్ధా, విహారస్స సమతిక్కమాయ ఏతస్స విహారస్స పటిప్పస్సద్ధియా అత్థఞ్ఞో ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా అలమరియఞాణదస్సనవిసేసో అధిగతో ఫాసువిహారో’’తి ? ‘‘కిఞ్హి నో సియా, భన్తే! ఇధ మయం, భన్తే, యావదేవ ఆకఙ్ఖామ సుఖస్స చ పహానా దుక్ఖస్స చ పహానా, పుబ్బేవ సోమనస్సదోమనస్సానం అత్థఙ్గమా, అదుక్ఖమసుఖం ఉపేక్ఖాసతిపారిసుద్ధిం చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరామ. ఏతస్స, భన్తే, విహారస్స సమతిక్కమాయ ఏతస్స విహారస్స పటిప్పస్సద్ధియా అయమఞ్ఞో ఉత్తరి మనుస్సధమ్మా అలమరియఞాణదస్సనవిసేసో అధిగతో ఫాసువిహారో’’తి.

    ‘‘Sādhu sādhu, anuruddhā! Etassa pana vo, anuruddhā, vihārassa samatikkamāya etassa vihārassa paṭippassaddhiyā atthañño uttarimanussadhammā alamariyañāṇadassanaviseso adhigato phāsuvihāro’’ti ? ‘‘Kiñhi no siyā, bhante! Idha mayaṃ, bhante, yāvadeva ākaṅkhāma sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā, pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā, adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharāma. Etassa, bhante, vihārassa samatikkamāya etassa vihārassa paṭippassaddhiyā ayamañño uttari manussadhammā alamariyañāṇadassanaviseso adhigato phāsuvihāro’’ti.

    ‘‘సాధు సాధు, అనురుద్ధా! ఏతస్స పన వో, అనురుద్ధా, విహారస్స సమతిక్కమాయ ఏతస్స విహారస్స పటిప్పస్సద్ధియా అత్థఞ్ఞో ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా అలమరియఞాణదస్సనవిసేసో అధిగతో ఫాసువిహారో’’తి? ‘‘కిఞ్హి నో సియా, భన్తే! ఇధ మయం, భన్తే, యావదేవ ఆకఙ్ఖామ సబ్బసో రూపసఞ్ఞానం సమతిక్కమా పటిఘసఞ్ఞానం అత్థఙ్గమా నానత్తసఞ్ఞానం అమనసికారా ‘అనన్తో ఆకాసో’తి ఆకాసానఞ్చాయతనం ఉపసమ్పజ్జ విహరామ. ఏతస్స, భన్తే, విహారస్స సమతిక్కమాయ ఏతస్స విహారస్స పటిప్పస్సద్ధియా అయమఞ్ఞో ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా అలమరియఞాణదస్సనవిసేసో అధిగతో ఫాసువిహారో’’తి.

    ‘‘Sādhu sādhu, anuruddhā! Etassa pana vo, anuruddhā, vihārassa samatikkamāya etassa vihārassa paṭippassaddhiyā atthañño uttarimanussadhammā alamariyañāṇadassanaviseso adhigato phāsuvihāro’’ti? ‘‘Kiñhi no siyā, bhante! Idha mayaṃ, bhante, yāvadeva ākaṅkhāma sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā nānattasaññānaṃ amanasikārā ‘ananto ākāso’ti ākāsānañcāyatanaṃ upasampajja viharāma. Etassa, bhante, vihārassa samatikkamāya etassa vihārassa paṭippassaddhiyā ayamañño uttarimanussadhammā alamariyañāṇadassanaviseso adhigato phāsuvihāro’’ti.

    ‘‘సాధు సాధు, అనురుద్ధా! ఏతస్స పన వో, అనురుద్ధా, విహారస్స సమతిక్కమాయ ఏతస్స విహారస్స పటిప్పస్సద్ధియా అత్థఞ్ఞో ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా అలమరియఞాణదస్సనవిసేసో అధిగతో ఫాసువిహారో’’తి? ‘‘కిఞ్హి నో సియా, భన్తే! ఇధ మయం, భన్తే, యావదేవ ఆకఙ్ఖామ సబ్బసో ఆకాసానఞ్చాయతనం సమతిక్కమ్మ ‘అనన్తం విఞ్ఞాణ’న్తి విఞ్ఞాణఞ్చాయతనం ఉపసమ్పజ్జ విహరామ…పే॰… సబ్బసో విఞ్ఞాణఞ్చాయతనం సమతిక్కమ్మ ‘నత్థి కిఞ్చీ’తి ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనం ఉపసమ్పజ్జ విహరామ…పే॰… సబ్బసో ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనం సమతిక్కమ్మ నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనం ఉపసమ్పజ్జ విహరామ. ఏతస్స, భన్తే, విహారస్స సమతిక్కమాయ ఏతస్స విహారస్స పటిప్పస్సద్ధియా అయమఞ్ఞో ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా అలమరియఞాణదస్సనవిసేసో అధిగతో ఫాసువిహారో’’తి.

    ‘‘Sādhu sādhu, anuruddhā! Etassa pana vo, anuruddhā, vihārassa samatikkamāya etassa vihārassa paṭippassaddhiyā atthañño uttarimanussadhammā alamariyañāṇadassanaviseso adhigato phāsuvihāro’’ti? ‘‘Kiñhi no siyā, bhante! Idha mayaṃ, bhante, yāvadeva ākaṅkhāma sabbaso ākāsānañcāyatanaṃ samatikkamma ‘anantaṃ viññāṇa’nti viññāṇañcāyatanaṃ upasampajja viharāma…pe… sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma ‘natthi kiñcī’ti ākiñcaññāyatanaṃ upasampajja viharāma…pe… sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanaṃ upasampajja viharāma. Etassa, bhante, vihārassa samatikkamāya etassa vihārassa paṭippassaddhiyā ayamañño uttarimanussadhammā alamariyañāṇadassanaviseso adhigato phāsuvihāro’’ti.

    ౩౨౯. ‘‘సాధు సాధు, అనురుద్ధా! ఏతస్స పన వో, అనురుద్ధా, విహారస్స సమతిక్కమాయ ఏతస్స విహారస్స పటిప్పస్సద్ధియా అత్థఞ్ఞో ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా అలమరియఞాణదస్సనవిసేసో అధిగతో ఫాసువిహారో’’తి? ‘‘కిఞ్హి నో సియా, భన్తే! ఇధ మయం, భన్తే, యావదేవ ఆకఙ్ఖామ సబ్బసో నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనం సమతిక్కమ్మ సఞ్ఞావేదయితనిరోధం ఉపసమ్పజ్జ విహరామ, పఞ్ఞాయ చ నో దిస్వా ఆసవా పరిక్ఖీణా. ఏతస్స, భన్తే, విహారస్స సమతిక్కమాయ ఏతస్స విహారస్స పటిప్పస్సద్ధియా అయమఞ్ఞో ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా అలమరియఞాణదస్సనవిసేసో అధిగతో ఫాసువిహారో. ఇమమ్హా చ మయం, భన్తే, ఫాసువిహారా అఞ్ఞం ఫాసువిహారం ఉత్తరితరం వా పణీతతరం వా న సమనుపస్సామా’’తి. ‘‘సాధు సాధు, అనురుద్ధా! ఇమమ్హా ఫాసువిహారా ఉత్తరితరో వా పణీతతరో వా ఫాసువిహారో నత్థీ’’తి.

    329. ‘‘Sādhu sādhu, anuruddhā! Etassa pana vo, anuruddhā, vihārassa samatikkamāya etassa vihārassa paṭippassaddhiyā atthañño uttarimanussadhammā alamariyañāṇadassanaviseso adhigato phāsuvihāro’’ti? ‘‘Kiñhi no siyā, bhante! Idha mayaṃ, bhante, yāvadeva ākaṅkhāma sabbaso nevasaññānāsaññāyatanaṃ samatikkamma saññāvedayitanirodhaṃ upasampajja viharāma, paññāya ca no disvā āsavā parikkhīṇā. Etassa, bhante, vihārassa samatikkamāya etassa vihārassa paṭippassaddhiyā ayamañño uttarimanussadhammā alamariyañāṇadassanaviseso adhigato phāsuvihāro. Imamhā ca mayaṃ, bhante, phāsuvihārā aññaṃ phāsuvihāraṃ uttaritaraṃ vā paṇītataraṃ vā na samanupassāmā’’ti. ‘‘Sādhu sādhu, anuruddhā! Imamhā phāsuvihārā uttaritaro vā paṇītataro vā phāsuvihāro natthī’’ti.

    ౩౩౦. అథ ఖో భగవా ఆయస్మన్తఞ్చ అనురుద్ధం ఆయస్మన్తఞ్చ నన్దియం ఆయస్మన్తఞ్చ కిమిలం ధమ్మియా కథాయ సన్దస్సేత్వా సమాదపేత్వా సముత్తేజేత్వా సమ్పహంసేత్వా ఉట్ఠాయాసనా పక్కామి. అథ ఖో ఆయస్మా చ అనురుద్ధో ఆయస్మా చ నన్దియో ఆయస్మా చ కిమిలో భగవన్తం అనుసంయాయిత్వా 5 తతో పటినివత్తిత్వా ఆయస్మా చ నన్దియో ఆయస్మా చ కిమిలో ఆయస్మన్తం అనురుద్ధం ఏతదవోచుం – ‘‘కిం ను ఖో మయం ఆయస్మతో అనురుద్ధస్స ఏవమారోచిమ్హ – ‘ఇమాసఞ్చ ఇమాసఞ్చ విహారసమాపత్తీనం మయం లాభినో’తి, యం నో ఆయస్మా అనురుద్ధో భగవతో సమ్ముఖా యావ ఆసవానం ఖయా పకాసేతీ’’తి? ‘‘న ఖో మే ఆయస్మన్తో ఏవమారోచేసుం – ‘ఇమాసఞ్చ ఇమాసఞ్చ విహారసమాపత్తీనం మయం లాభినో’తి, అపి చ మే ఆయస్మన్తానం చేతసా చేతో పరిచ్చ విదితో – ‘ఇమాసఞ్చ ఇమాసఞ్చ విహారసమాపత్తీనం ఇమే ఆయస్మన్తో లాభినో’తి. దేవతాపి మే ఏతమత్థం ఆరోచేసుం – ‘ఇమాసఞ్చ ఇమాసఞ్చ విహారసమాపత్తీనం ఇమే ఆయస్మన్తో లాభినో’తి. తమేనం భగవతా పఞ్హాభిపుట్ఠేన బ్యాకత’’న్తి.

    330. Atha kho bhagavā āyasmantañca anuruddhaṃ āyasmantañca nandiyaṃ āyasmantañca kimilaṃ dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi. Atha kho āyasmā ca anuruddho āyasmā ca nandiyo āyasmā ca kimilo bhagavantaṃ anusaṃyāyitvā 6 tato paṭinivattitvā āyasmā ca nandiyo āyasmā ca kimilo āyasmantaṃ anuruddhaṃ etadavocuṃ – ‘‘kiṃ nu kho mayaṃ āyasmato anuruddhassa evamārocimha – ‘imāsañca imāsañca vihārasamāpattīnaṃ mayaṃ lābhino’ti, yaṃ no āyasmā anuruddho bhagavato sammukhā yāva āsavānaṃ khayā pakāsetī’’ti? ‘‘Na kho me āyasmanto evamārocesuṃ – ‘imāsañca imāsañca vihārasamāpattīnaṃ mayaṃ lābhino’ti, api ca me āyasmantānaṃ cetasā ceto paricca vidito – ‘imāsañca imāsañca vihārasamāpattīnaṃ ime āyasmanto lābhino’ti. Devatāpi me etamatthaṃ ārocesuṃ – ‘imāsañca imāsañca vihārasamāpattīnaṃ ime āyasmanto lābhino’ti. Tamenaṃ bhagavatā pañhābhipuṭṭhena byākata’’nti.

    ౩౩౧. అథ ఖో దీఘో పరజనో యక్ఖో యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం అట్ఠాసి. ఏకమన్తం ఠితో ఖో దీఘో పరజనో యక్ఖో భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘లాభా వత, భన్తే, వజ్జీనం, సులద్ధలాభా వజ్జిపజాయ, యత్థ తథాగతో విహరతి అరహం సమ్మాసమ్బుద్ధో, ఇమే చ తయో కులపుత్తా – ఆయస్మా చ అనురుద్ధో, ఆయస్మా చ నన్దియో, ఆయస్మా చ కిమిలో’’తి. దీఘస్స పరజనస్స యక్ఖస్స సద్దం సుత్వా భుమ్మా దేవా సద్దమనుస్సావేసుం – ‘లాభా వత, భో, వజ్జీనం, సులద్ధలాభా వజ్జిపజాయ, యత్థ తథాగతో విహరతి అరహం సమ్మాసమ్బుద్ధో, ఇమే చ తయో కులపుత్తా – ఆయస్మా చ అనురుద్ధో, ఆయస్మా చ నన్దియో, ఆయస్మా చ కిమిలో’తి. భుమ్మానం దేవానం సద్దం సుత్వా చాతుమహారాజికా దేవా…పే॰… తావతింసా దేవా…పే॰… యామా దేవా…పే॰… తుసితా దేవా…పే॰… నిమ్మానరతీ దేవా…పే॰… పరనిమ్మితవసవత్తీ దేవా…పే॰… బ్రహ్మకాయికా దేవా సద్దమనుస్సావేసుం – ‘‘లాభా వత, భో, వజ్జీనం, సులద్ధలాభా వజ్జిపజాయ, యత్థ తథాగతో విహరతి అరహం సమ్మాసమ్బుద్ధో, ఇమే చ తయో కులపుత్తా – ఆయస్మా చ అనురుద్ధో, ఆయస్మా చ నన్దియో, ఆయస్మా చ కిమిలో’’తి. ఇతిహ తే ఆయస్మన్తో తేన ఖణేన (తేన లయేన) 7 తేన ముహుత్తేన యావబ్రహ్మలోకా విదితా 8 అహేసుం.

    331. Atha kho dīgho parajano yakkho yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho dīgho parajano yakkho bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘lābhā vata, bhante, vajjīnaṃ, suladdhalābhā vajjipajāya, yattha tathāgato viharati arahaṃ sammāsambuddho, ime ca tayo kulaputtā – āyasmā ca anuruddho, āyasmā ca nandiyo, āyasmā ca kimilo’’ti. Dīghassa parajanassa yakkhassa saddaṃ sutvā bhummā devā saddamanussāvesuṃ – ‘lābhā vata, bho, vajjīnaṃ, suladdhalābhā vajjipajāya, yattha tathāgato viharati arahaṃ sammāsambuddho, ime ca tayo kulaputtā – āyasmā ca anuruddho, āyasmā ca nandiyo, āyasmā ca kimilo’ti. Bhummānaṃ devānaṃ saddaṃ sutvā cātumahārājikā devā…pe… tāvatiṃsā devā…pe… yāmā devā…pe… tusitā devā…pe… nimmānaratī devā…pe… paranimmitavasavattī devā…pe… brahmakāyikā devā saddamanussāvesuṃ – ‘‘lābhā vata, bho, vajjīnaṃ, suladdhalābhā vajjipajāya, yattha tathāgato viharati arahaṃ sammāsambuddho, ime ca tayo kulaputtā – āyasmā ca anuruddho, āyasmā ca nandiyo, āyasmā ca kimilo’’ti. Itiha te āyasmanto tena khaṇena (tena layena) 9 tena muhuttena yāvabrahmalokā viditā 10 ahesuṃ.

    ‘‘ఏవమేతం, దీఘ, ఏవమేతం, దీఘ! యస్మాపి, దీఘ, కులా ఏతే తయో కులపుత్తా అగారస్మా అనగారియం పబ్బజితా, తఞ్చేపి కులం ఏతే తయో కులపుత్తే పసన్నచిత్తం అనుస్సరేయ్య, తస్సపాస్స కులస్స దీఘరత్తం హితాయ సుఖాయ. యస్మాపి, దీఘ, కులపరివట్టా ఏతే తయో కులపుత్తా అగారస్మా అనగారియం పబ్బజితా, సో చేపి కులపరివట్టో ఏతే తయో కులపుత్తే పసన్నచిత్తో అనుస్సరేయ్య, తస్సపాస్స కులపరివట్టస్స దీఘరత్తం హితాయ సుఖాయ. యస్మాపి, దీఘ, గామా ఏతే తయో కులపుత్తా అగారస్మా అనగారియం పబ్బజితా, సో చేపి గామో ఏతే తయో కులపుత్తే పసన్నచిత్తో అనుస్సరేయ్య, తస్సపాస్స గామస్స దీఘరత్తం హితాయ సుఖాయ. యస్మాపి, దీఘ, నిగమా ఏతే తయో కులపుత్తా అగారస్మా అనగారియం పబ్బజితా, సో చేపి నిగమో ఏతే తయో కులపుత్తే పసన్నచిత్తో అనుస్సరేయ్య, తస్సపాస్స నిగమస్స దీఘరత్తం హితాయ సుఖాయ. యస్మాపి, దీఘ, నగరా ఏతే తయో కులపుత్తా అగారస్మా అనగారియం పబ్బజితా, తఞ్చేపి నగరం ఏతే తయో కులపుత్తే పసన్నచిత్తం అనుస్సరేయ్య, తస్సపాస్స నగరస్స దీఘరత్తం హితాయ సుఖాయ. యస్మాపి, దీఘ, జనపదా ఏతే తయో కులపుత్తా అగారస్మా అనగారియం పబ్బజితా, సో చేపి జనపదో ఏతే తయో కులపుత్తే పసన్నచిత్తో అనుస్సరేయ్య, తస్సపాస్స జనపదస్స దీఘరత్తం హితాయ సుఖాయ. సబ్బే చేపి, దీఘ, ఖత్తియా ఏతే తయో కులపుత్తే పసన్నచిత్తా అనుస్సరేయ్యుం, సబ్బేసానంపాస్స ఖత్తియానం దీఘరత్తం హితాయ సుఖాయ. సబ్బే చేపి, దీఘ, బ్రాహ్మణా…పే॰… సబ్బే చేపి, దీఘ, వేస్సా…పే॰… సబ్బే చేపి, దీఘ, సుద్దా ఏతే తయో కులపుత్తే పసన్నచిత్తా అనుస్సరేయ్యుం, సబ్బేసానంపాస్స సుద్దానం దీఘరత్తం హితాయ సుఖాయ. సదేవకో చేపి, దీఘ, లోకో సమారకో సబ్రహ్మకో సస్సమణబ్రాహ్మణీ పజా సదేవమనుస్సా ఏతే తయో కులపుత్తే పసన్నచిత్తా అనుస్సరేయ్య, సదేవకస్సపాస్స లోకస్స సమారకస్స సబ్రహ్మకస్స సస్సమణబ్రాహ్మణియా పజాయ సదేవమనుస్సాయ దీఘరత్తం హితాయ సుఖాయ. పస్స, దీఘ, యావ ఏతే తయో కులపుత్తా బహుజనహితాయ పటిపన్నా బహుజనసుఖాయ లోకానుకమ్పాయ, అత్థాయ హితాయ సుఖాయ దేవమనుస్సాన’’న్తి.

    ‘‘Evametaṃ, dīgha, evametaṃ, dīgha! Yasmāpi, dīgha, kulā ete tayo kulaputtā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitā, tañcepi kulaṃ ete tayo kulaputte pasannacittaṃ anussareyya, tassapāssa kulassa dīgharattaṃ hitāya sukhāya. Yasmāpi, dīgha, kulaparivaṭṭā ete tayo kulaputtā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitā, so cepi kulaparivaṭṭo ete tayo kulaputte pasannacitto anussareyya, tassapāssa kulaparivaṭṭassa dīgharattaṃ hitāya sukhāya. Yasmāpi, dīgha, gāmā ete tayo kulaputtā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitā, so cepi gāmo ete tayo kulaputte pasannacitto anussareyya, tassapāssa gāmassa dīgharattaṃ hitāya sukhāya. Yasmāpi, dīgha, nigamā ete tayo kulaputtā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitā, so cepi nigamo ete tayo kulaputte pasannacitto anussareyya, tassapāssa nigamassa dīgharattaṃ hitāya sukhāya. Yasmāpi, dīgha, nagarā ete tayo kulaputtā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitā, tañcepi nagaraṃ ete tayo kulaputte pasannacittaṃ anussareyya, tassapāssa nagarassa dīgharattaṃ hitāya sukhāya. Yasmāpi, dīgha, janapadā ete tayo kulaputtā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitā, so cepi janapado ete tayo kulaputte pasannacitto anussareyya, tassapāssa janapadassa dīgharattaṃ hitāya sukhāya. Sabbe cepi, dīgha, khattiyā ete tayo kulaputte pasannacittā anussareyyuṃ, sabbesānaṃpāssa khattiyānaṃ dīgharattaṃ hitāya sukhāya. Sabbe cepi, dīgha, brāhmaṇā…pe… sabbe cepi, dīgha, vessā…pe… sabbe cepi, dīgha, suddā ete tayo kulaputte pasannacittā anussareyyuṃ, sabbesānaṃpāssa suddānaṃ dīgharattaṃ hitāya sukhāya. Sadevako cepi, dīgha, loko samārako sabrahmako sassamaṇabrāhmaṇī pajā sadevamanussā ete tayo kulaputte pasannacittā anussareyya, sadevakassapāssa lokassa samārakassa sabrahmakassa sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya dīgharattaṃ hitāya sukhāya. Passa, dīgha, yāva ete tayo kulaputtā bahujanahitāya paṭipannā bahujanasukhāya lokānukampāya, atthāya hitāya sukhāya devamanussāna’’nti.

    ఇదమవోచ భగవా. అత్తమనో దీఘో పరజనో యక్ఖో భగవతో భాసితం అభినన్దీతి.

    Idamavoca bhagavā. Attamano dīgho parajano yakkho bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.

    చూళగోసిఙ్గసుత్తం నిట్ఠితం పఠమం.

    Cūḷagosiṅgasuttaṃ niṭṭhitaṃ paṭhamaṃ.







    Footnotes:
    1. నాదికే (సీ॰ స్యా॰ పీ॰), ఞాతికే (క॰)
    2. కిమ్బిలో (సీ॰ పీ॰ క॰)
    3. nādike (sī. syā. pī.), ñātike (ka.)
    4. kimbilo (sī. pī. ka.)
    5. అనుసంసావేత్వా (సీ॰), అనుసావేత్వా (టీకా)
    6. anusaṃsāvetvā (sī.), anusāvetvā (ṭīkā)
    7. ( ) సీ॰ స్యా॰ పీ॰ పోత్థకేసు నత్థి
    8. సంవిదితా (క॰)
    9. ( ) sī. syā. pī. potthakesu natthi
    10. saṃviditā (ka.)



    Related texts:



    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / మజ్ఝిమనికాయ (అట్ఠకథా) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ౧. చూళగోసిఙ్గసుత్తవణ్ణనా • 1. Cūḷagosiṅgasuttavaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / మజ్ఝిమనికాయ (టీకా) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ౧. చూళగోసిఙ్గసుత్తవణ్ణనా • 1. Cūḷagosiṅgasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact