| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
੪. ਮਹਾਯਮਕવਗ੍ਗੋ
4. Mahāyamakavaggo
੧. ਚੂਲ਼ਗੋਸਿਙ੍ਗਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
1. Cūḷagosiṅgasuttavaṇṇanā
੩੨੫. ਏવਂ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਚੂਲ਼ਗੋਸਿਙ੍ਗਸੁਤ੍ਤਂ। ਤਤ੍ਥ ਨਾਤਿਕੇ વਿਹਰਤੀਤਿ ਨਾਤਿਕਾ ਨਾਮ ਏਕਂ ਤਲ਼ਾਕਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਚੂਲ਼ਪਿਤਿਮਹਾਪਿਤਿਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਦ੍વੇ ਗਾਮਾ, ਤੇਸੁ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਗਾਮੇ। ਗਿਞ੍ਜਕਾવਸਥੇਤਿ ਇਟ੍ਠਕਾਮਯੇ ਆવਸਥੇ। ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਕਿਰ ਸਮਯੇ ਭਗવਾ ਮਹਾਜਨਸਙ੍ਗਹਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ વਜ੍ਜਿਰਟ੍ਠੇ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋ ਨਾਤਿਕਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ। ਨਾਤਿਕવਾਸਿਨੋ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਭਗવਤੋ ਮਹਾਦਾਨਂ ਦਤ੍વਾ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਸੁਤ੍વਾ ਪਸਨ੍ਨਹਦਯਾ, ‘‘ਸਤ੍ਥੁ વਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਮਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਇਟ੍ਠਕਾਹੇવ ਭਿਤ੍ਤਿਸੋਪਾਨਤ੍ਥਮ੍ਭੇ વਾਲ਼ਰੂਪਾਦੀਨਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਪਾਸਾਦਂ ਕਤ੍વਾ ਸੁਧਾਯ ਲਿਮ੍ਪਿਤ੍વਾ ਮਾਲਾਕਮ੍ਮਲਤਾਕਮ੍ਮਾਦੀਨਿ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍વਾ ਭੁਮ੍ਮਤ੍ਥਰਣਮਞ੍ਚਪੀਠਾਦੀਨਿ ਪਞ੍ਞਪੇਤ੍વਾ ਸਤ੍ਥੁ ਨਿਯ੍ਯਾਤੇਸੁਂ। ਅਪਰਾਪਰਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਰਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਦਿવਾਟ੍ਠਾਨਮਣ੍ਡਪਚਙ੍ਕਮਾਦੀਨਿ ਕਾਰਯਿਂਸੁ। ਇਤਿ ਸੋ વਿਹਾਰੋ ਮਹਾ ਅਹੋਸਿ। ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਗਿਞ੍ਜਕਾવਸਥੇ’’ਤਿ।
325.Evaṃme sutanti cūḷagosiṅgasuttaṃ. Tattha nātike viharatīti nātikā nāma ekaṃ taḷākaṃ nissāya dvinnaṃ cūḷapitimahāpitiputtānaṃ dve gāmā, tesu ekasmiṃ gāme. Giñjakāvasatheti iṭṭhakāmaye āvasathe. Ekasmiṃ kira samaye bhagavā mahājanasaṅgahaṃ karonto vajjiraṭṭhe cārikaṃ caramāno nātikaṃ anuppatto. Nātikavāsino manussā bhagavato mahādānaṃ datvā dhammakathaṃ sutvā pasannahadayā, ‘‘satthu vasanaṭṭhānaṃ karissāmā’’ti mantetvā iṭṭhakāheva bhittisopānatthambhe vāḷarūpādīni dassento pāsādaṃ katvā sudhāya limpitvā mālākammalatākammādīni niṭṭhāpetvā bhummattharaṇamañcapīṭhādīni paññapetvā satthu niyyātesuṃ. Aparāparaṃ panettha manussā bhikkhusaṅghassa rattiṭṭhānadivāṭṭhānamaṇḍapacaṅkamādīni kārayiṃsu. Iti so vihāro mahā ahosi. Taṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘giñjakāvasathe’’ti.
ਗੋਸਿਙ੍ਗਸਾਲવਨਦਾਯੇਤਿ ਤਤ੍ਥ ਏਕਸ੍ਸ ਜੇਟ੍ਠਕਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਖਨ੍ਧਤੋ ਗੋਸਿਙ੍ਗਸਣ੍ਠਾਨਂ ਹੁਤ੍વਾ વਿਟਪਂ ਉਟ੍ਠਹਿ, ਤਂ ਰੁਕ੍ਖਂ ਉਪਾਦਾਯ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਤਂ વਨਂ ਗੋਸਿਙ੍ਗਸਾਲવਨਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਖਂ ਗਤਂ। ਦਾਯੋਤਿ ਅવਿਸੇਸੇਨ ਅਰਞ੍ਞਸ੍ਸੇਤਂ ਨਾਮਂ। ਤਸ੍ਮਾ ਗੋਸਿਙ੍ਗਸਾਲવਨਦਾਯੇਤਿ ਗੋਸਿਙ੍ਗਸਾਲવਨਅਰਞ੍ਞੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। વਿਹਰਨ੍ਤੀਤਿ ਸਾਮਗ੍ਗਿਰਸਂ ਅਨੁਭવਮਾਨਾ વਿਹਰਨ੍ਤਿ। ਇਮੇਸਞ੍ਹਿ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਉਪਰਿਪਣ੍ਣਾਸਕੇ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਕਾਲੋ ਕਥਿਤੋ, ਇਧ ਖੀਣਾਸવਕਾਲੋ। ਤਦਾ ਹਿ ਤੇ ਲਦ੍ਧਸ੍ਸਾਦਾ ਲਦ੍ਧਪਤਿਟ੍ਠਾ ਅਧਿਗਤਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ ਖੀਣਾਸવਾ ਹੁਤ੍વਾ ਸਾਮਗ੍ਗਿਰਸਂ ਅਨੁਭવਮਾਨਾ ਤਤ੍ਥ વਿਹਰਿਂਸੁ। ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯੇਤਂ વੁਤ੍ਤਂ।
Gosiṅgasālavanadāyeti tattha ekassa jeṭṭhakarukkhassa khandhato gosiṅgasaṇṭhānaṃ hutvā viṭapaṃ uṭṭhahi, taṃ rukkhaṃ upādāya sabbampi taṃ vanaṃ gosiṅgasālavananti saṅkhaṃ gataṃ. Dāyoti avisesena araññassetaṃ nāmaṃ. Tasmā gosiṅgasālavanadāyeti gosiṅgasālavanaaraññeti attho. Viharantīti sāmaggirasaṃ anubhavamānā viharanti. Imesañhi kulaputtānaṃ uparipaṇṇāsake puthujjanakālo kathito, idha khīṇāsavakālo. Tadā hi te laddhassādā laddhapatiṭṭhā adhigatapaṭisambhidā khīṇāsavā hutvā sāmaggirasaṃ anubhavamānā tattha vihariṃsu. Taṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ.
ਯੇਨ ਗੋਸਿਙ੍ਗਸਾਲવਨਦਾਯੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮੀਤਿ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਤ੍ਥੇਰੇਸੁ વਾ ਅਸੀਤਿਮਹਾਸਾવਕੇਸੁ વਾ, ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਧਮ੍ਮਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਮ੍ਪਿ ਕਞ੍ਚਿ ਅਨਾਮਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਸਯਮੇવ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਂ ਆਦਾਯ ਅਨੀਕਾ ਨਿਸ੍ਸਟੋ ਹਤ੍ਥੀ વਿਯ, ਯੂਥਾ ਨਿਸ੍ਸਟੋ ਕਾਲ਼ਸੀਹੋ વਿਯ , વਾਤਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ વਲਾਹਕੋ વਿਯ ਏਕਕੋવ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿ। ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ਭਗવਾ ਸਯਂ ਅਗਮਾਸੀਤਿ? ਤਯੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਸਾਮਗ੍ਗਿਰਸਂ ਅਨੁਭવਨ੍ਤਾ વਿਹਰਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਨਤੋ, ਪਚ੍ਛਿਮਜਨਤਂ ਅਨੁਕਮ੍ਪਨਤੋ ਧਮ੍ਮਗਰੁਭਾવਤੋ ਚ। ਏવਂ ਕਿਰਸ੍ਸ ਅਹੋਸਿ – ‘‘ਅਹਂ ਇਮੇ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੇ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍વਾ ਉਕ੍ਕਂਸਿਤ੍વਾ ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਂ ਕਤ੍વਾ ਧਮ੍ਮਂ ਨੇਸਂ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ਏવਂ ਤਾવ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਨਤੋ ਅਗਮਾਸਿ। ਅਪਰਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਅਹੋਸਿ – ‘‘ਅਨਾਗਤੇ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਸਮਗ੍ਗવਾਸਂ વਸਨ੍ਤਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਸਯਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਂ ਕਤ੍વਾ ਧਮ੍ਮਂ ਕਥੇਤ੍વਾ ਤਯੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੇ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਿ, ਕੋ ਨਾਮ ਸਮਗ੍ਗવਾਸਂ ਨ વਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ਸਮਗ੍ਗવਾਸਂ વਸਿਤਬ੍ਬਂ ਮਞ੍ਞਮਾਨਾ ਖਿਪ੍ਪਮੇવ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ। ਏવਂ ਪਚ੍ਛਿਮਜਨਤਂ ਅਨੁਕਮ੍ਪਨਤੋਪਿ ਅਗਮਾਸਿ। ਬੁਦ੍ਧਾ ਚ ਨਾਮ ਧਮ੍ਮਗਰੁਨੋ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸੋ ਚ ਨੇਸਂ ਧਮ੍ਮਗਰੁਭਾવੋ ਰਥવਿਨੀਤੇ ਆવਿਕਤੋવ। ਇਤਿ ਇਮਸ੍ਮਾ ਧਮ੍ਮਗਰੁਭਾવਤੋਪਿ ਧਮ੍ਮਂ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਅਗਮਾਸਿ।
Yena gosiṅgasālavanadāyo tenupasaṅkamīti dhammasenāpatimahāmoggallānattheresu vā asītimahāsāvakesu vā, antamaso dhammabhaṇḍāgārikaānandattherampi kañci anāmantetvā sayameva pattacīvaraṃ ādāya anīkā nissaṭo hatthī viya, yūthā nissaṭo kāḷasīho viya , vātacchinno valāhako viya ekakova upasaṅkami. Kasmā panettha bhagavā sayaṃ agamāsīti? Tayo kulaputtā sāmaggirasaṃ anubhavantā viharanti, tesaṃ paggaṇhanato, pacchimajanataṃ anukampanato dhammagarubhāvato ca. Evaṃ kirassa ahosi – ‘‘ahaṃ ime kulaputte paggaṇhitvā ukkaṃsitvā paṭisanthāraṃ katvā dhammaṃ nesaṃ desessāmī’’ti. Evaṃ tāva paggaṇhanato agamāsi. Aparampissa ahosi – ‘‘anāgate kulaputtā sammāsambuddho samaggavāsaṃ vasantānaṃ santikaṃ sayaṃ gantvā paṭisanthāraṃ katvā dhammaṃ kathetvā tayo kulaputte paggaṇhi, ko nāma samaggavāsaṃ na vaseyyāti samaggavāsaṃ vasitabbaṃ maññamānā khippameva dukkhassantaṃ karissantī’’ti. Evaṃ pacchimajanataṃ anukampanatopi agamāsi. Buddhā ca nāma dhammagaruno honti, so ca nesaṃ dhammagarubhāvo rathavinīte āvikatova. Iti imasmā dhammagarubhāvatopi dhammaṃ paggaṇhissāmīti agamāsi.
ਦਾਯਪਾਲੋਤਿ ਅਰਞ੍ਞਪਾਲੋ। ਸੋ ਤਂ ਅਰਞ੍ਞਂ ਯਥਾ ਇਚ੍ਛਿਤਿਚ੍ਛਿਤਪ੍ਪਦੇਸੇਨ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਤਤ੍ਥ ਪੁਪ੍ਫਂ વਾ ਫਲਂ વਾ ਨਿਯ੍ਯਾਸਂ વਾ ਦਬ੍ਬਸਮ੍ਭਾਰਂ વਾ ਨ ਹਰਨ੍ਤਿ, ਏવਂ વਤਿਯਾ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਅਰਞ੍ਞਸ੍ਸ ਯੋਜਿਤੇ ਦ੍વਾਰੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍વਾ ਤਂ ਅਰਞ੍ਞਂ ਰਕ੍ਖਤਿ, ਪਾਲੇਤਿ। ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਦਾਯਪਾਲੋ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੋ। ਅਤ੍ਤਕਾਮਰੂਪਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਹਿਤਂ ਕਾਮਯਮਾਨਸਭਾવਾ ਹੁਤ੍વਾ વਿਹਰਨ੍ਤਿ। ਯੋ ਹਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾਪਿ વੇਜ੍ਜਕਮ੍ਮਦੂਤਕਮ੍ਮਪਹਿਣਗਮਨਾਦੀਨਂ વਸੇਨ ਏਕવੀਸਤਿਅਨੇਸਨਾਹਿ ਜੀવਿਕਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ, ਅਯਂ ਨ ਅਤ੍ਤਕਾਮਰੂਪੋ ਨਾਮ। ਯੋ ਪਨ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਾਸਨੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਏਕવੀਸਤਿਅਨੇਸਨਂ ਪਹਾਯ ਚਤੁਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਬੁਦ੍ਧવਚਨਂ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍વਾ ਸਪ੍ਪਾਯਧੁਤਙ੍ਗਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯ ਅਟ੍ਠਤਿਂਸਾਯ ਆਰਮ੍ਮਣੇਸੁ ਚਿਤ੍ਤਰੁਚਿਯਂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਗਾਮਨ੍ਤਂ ਪਹਾਯ ਅਰਞ੍ਞਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍વਾ વਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਕਮ੍ਮਂ ਕੁਰੁਮਾਨੋ વਿਹਰਤਿ, ਅਯਂ ਅਤ੍ਤਕਾਮੋ ਨਾਮ। ਤੇਪਿ ਤਯੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਏવਰੂਪਾ ਅਹੇਸੁਂ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਅਤ੍ਤਕਾਮਰੂਪਾ વਿਹਰਨ੍ਤੀ’’ਤਿ।
Dāyapāloti araññapālo. So taṃ araññaṃ yathā icchiticchitappadesena manussā pavisitvā tattha pupphaṃ vā phalaṃ vā niyyāsaṃ vā dabbasambhāraṃ vā na haranti, evaṃ vatiyā parikkhittassa tassa araññassa yojite dvāre nisīditvā taṃ araññaṃ rakkhati, pāleti. Tasmā ‘‘dāyapālo’’ti vutto. Attakāmarūpāti attano hitaṃ kāmayamānasabhāvā hutvā viharanti. Yo hi imasmiṃ sāsane pabbajitvāpi vejjakammadūtakammapahiṇagamanādīnaṃ vasena ekavīsatianesanāhi jīvikaṃ kappeti, ayaṃ na attakāmarūpo nāma. Yo pana imasmiṃ sāsane pabbajitvā ekavīsatianesanaṃ pahāya catupārisuddhisīle patiṭṭhāya buddhavacanaṃ uggaṇhitvā sappāyadhutaṅgaṃ adhiṭṭhāya aṭṭhatiṃsāya ārammaṇesu cittaruciyaṃ kammaṭṭhānaṃ gahetvā gāmantaṃ pahāya araññaṃ pavisitvā samāpattiyo nibbattetvā vipassanāya kammaṃ kurumāno viharati, ayaṃ attakāmo nāma. Tepi tayo kulaputtā evarūpā ahesuṃ. Tena vuttaṃ – ‘‘attakāmarūpā viharantī’’ti.
ਮਾ ਤੇਸਂ ਅਫਾਸੁਮਕਾਸੀਤਿ ਤੇਸਂ ਮਾ ਅਫਾਸੁਕਂ ਅਕਾਸੀਤਿ ਭਗવਨ੍ਤਂ વਾਰੇਸਿ। ਏવਂ ਕਿਰਸ੍ਸ ਅਹੋਸਿ – ‘‘ਇਮੇ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਸਮਗ੍ਗਾ વਿਹਰਨ੍ਤਿ, ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਚ ਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਭਣ੍ਡਨਕਲਹવਿવਾਦਾ વਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਤਿਖਿਣਸਿਙ੍ਗੋ ਚਣ੍ਡਗੋਣੋ વਿਯ ਓવਿਜ੍ਝਨ੍ਤੋ વਿਚਰਤਿ, ਅਥੇਕਮਗ੍ਗੇਨ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਗਮਨਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਕਦਾਚਿ ਅਯਮ੍ਪਿ ਏવਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਇਮੇਸਂ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਸਮਗ੍ਗવਾਸਂ ਭਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯ। ਪਾਸਾਦਿਕੋ ਚ ਪਨੇਸ ਸੁવਣ੍ਣવਣ੍ਣੋ ਸੁਰਸਗਿਦ੍ਧੋ ਮਞ੍ਞੇ, ਗਤਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਪਣੀਤਦਾਯਕਾਨਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਟ੍ਠਾਕਾਨਞ੍ਚ વਣ੍ਣਕਥਨਾਦੀਹਿ ਇਮੇਸਂ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਅਪ੍ਪਮਾਦવਿਹਾਰਂ ਭਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯ। વਸਨਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਚਾਪਿ ਏਤੇਸਂ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਨਿਬਦ੍ਧਾਨਿ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਨਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਚ ਪਣ੍ਣਸਾਲਾ ਤਯੋ ਚਙ੍ਕਮਾ ਤੀਣਿ ਦਿવਾਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਤੀਣਿ ਮਞ੍ਚਪੀਠਾਨਿ। ਅਯਂ ਪਨ ਸਮਣੋ ਮਹਾਕਾਯੋ વੁਡ੍ਢਤਰੋ ਮਞ੍ਞੇ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ। ਸੋ ਅਕਾਲੇ ਇਮੇ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੇ ਸੇਨਾਸਨਾ વੁਟ੍ਠਾਪੇਸ੍ਸਤਿ। ਏવਂ ਸਬ੍ਬਥਾਪਿ ਏਤੇਸਂ ਅਫਾਸੁ ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ। ਤਂ ਅਨਿਚ੍ਛਨ੍ਤੋ, ‘‘ਮਾ ਤੇਸਂ ਅਫਾਸੁਕਮਕਾਸੀ’’ਤਿ ਭਗવਨ੍ਤਂ વਾਰੇਸਿ।
Mā tesaṃ aphāsumakāsīti tesaṃ mā aphāsukaṃ akāsīti bhagavantaṃ vāresi. Evaṃ kirassa ahosi – ‘‘ime kulaputtā samaggā viharanti, ekaccassa ca gataṭṭhāne bhaṇḍanakalahavivādā vattanti, tikhiṇasiṅgo caṇḍagoṇo viya ovijjhanto vicarati, athekamaggena dvinnaṃ gamanaṃ na hoti, kadāci ayampi evaṃ karonto imesaṃ kulaputtānaṃ samaggavāsaṃ bhindeyya. Pāsādiko ca panesa suvaṇṇavaṇṇo surasagiddho maññe, gatakālato paṭṭhāya paṇītadāyakānaṃ attano upaṭṭhākānañca vaṇṇakathanādīhi imesaṃ kulaputtānaṃ appamādavihāraṃ bhindeyya. Vasanaṭṭhānāni cāpi etesaṃ kulaputtānaṃ nibaddhāni paricchinnāni tisso ca paṇṇasālā tayo caṅkamā tīṇi divāṭṭhānāni tīṇi mañcapīṭhāni. Ayaṃ pana samaṇo mahākāyo vuḍḍhataro maññe bhavissati. So akāle ime kulaputte senāsanā vuṭṭhāpessati. Evaṃ sabbathāpi etesaṃ aphāsu bhavissatī’’ti. Taṃ anicchanto, ‘‘mā tesaṃ aphāsukamakāsī’’ti bhagavantaṃ vāresi.
ਕਿਂ ਪਨੇਸ ਜਾਨਨ੍ਤੋ વਾਰੇਸਿ, ਅਜਾਨਨ੍ਤੋਤਿ? ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ। ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਹਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਗ੍ਗਹਣਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਦਸਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕવਾਲ਼ਕਮ੍ਪਨਾਦੀਨਿ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਾਨਿ ਪવਤ੍ਤਿਂਸੁ, ਅਰਞ੍ਞવਾਸਿਨੋ ਪਨ ਦੁਬ੍ਬਲਮਨੁਸ੍ਸਾ ਸਕਮ੍ਮਪ੍ਪਸੁਤਾ ਤਾਨਿ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ। ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਚ ਨਾਮ ਯਦਾ ਅਨੇਕਭਿਕ੍ਖੁਸਹਸ੍ਸਪਰਿવਾਰੋ ਬ੍ਯਾਮਪ੍ਪਭਾਯ ਅਸੀਤਿਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇਹਿ ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣਸਿਰਿਯਾ ਚ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਭਾવਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ વਿਚਰਤਿ, ਤਦਾ ਕੋ ਏਸੋਤਿ ਅਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾવ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬੋ ਹੋਤਿ। ਤਦਾ ਪਨ ਭਗવਾ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਤਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਭਾવਂ ਚੀવਰਗਬ੍ਭੇਨ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤ੍વਾ વਲਾਹਕਗਬ੍ਭੇਨ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨੋ ਪੁਣ੍ਣਚਨ੍ਦੋ વਿਯ ਸਯਮੇવ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਮਾਦਾਯ ਅਞ੍ਞਾਤਕવੇਸੇਨ ਅਗਮਾਸਿ। ਇਤਿ ਨਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋવ ਦਾਯਪਾਲੋ ਨਿવਾਰੇਸਿ।
Kiṃ panesa jānanto vāresi, ajānantoti? Ajānanto. Kiñcāpi hi tathāgatassa paṭisandhiggahaṇato paṭṭhāya dasasahassacakkavāḷakampanādīni pāṭihāriyāni pavattiṃsu, araññavāsino pana dubbalamanussā sakammappasutā tāni sallakkhetuṃ na sakkonti. Sammāsambuddho ca nāma yadā anekabhikkhusahassaparivāro byāmappabhāya asītianubyañjanehi dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇasiriyā ca buddhānubhāvaṃ dassento vicarati, tadā ko esoti apucchitvāva jānitabbo hoti. Tadā pana bhagavā sabbampi taṃ buddhānubhāvaṃ cīvaragabbhena paṭicchādetvā valāhakagabbhena paṭicchanno puṇṇacando viya sayameva pattacīvaramādāya aññātakavesena agamāsi. Iti naṃ ajānantova dāyapālo nivāresi.
ਏਤਦવੋਚਾਤਿ ਥੇਰੋ ਕਿਰ ਮਾ ਸਮਣਾਤਿ ਦਾਯਪਾਲਸ੍ਸ ਕਥਂ ਸੁਤ੍વਾવ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਮਯਂ ਤਯੋ ਜਨਾ ਇਧ વਿਹਰਾਮ, ਅਞ੍ਞੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਯਞ੍ਚ ਦਾਯਪਾਲੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤੇਨ વਿਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਥੇਤਿ, ਕੋ ਨੁ ਖੋ ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਦਿવਾਟ੍ਠਾਨਤੋ વੁਟ੍ਠਾਯ ਦ੍વਾਰੇ ਠਤ੍વਾ ਮਗ੍ਗਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਦ੍ਦਸ। ਭਗવਾਪਿ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਹ ਦਸ੍ਸਨੇਨੇવ ਸਰੀਰੋਭਾਸਂ ਮੁਞ੍ਚਿ, ਅਸੀਤਿਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨવਿਰਾਜਿਤਾ ਬ੍ਯਾਮਪ੍ਪਭਾ ਪਸਾਰਿਤਸੁવਣ੍ਣਪਟੋ વਿਯ વਿਰੋਚਿਤ੍ਥ। ਥੇਰੋ, ‘‘ਅਯਂ ਦਾਯਪਾਲੋ ਫਣਕਤਂ ਆਸਿવਿਸਂ ਗੀવਾਯ ਗਹੇਤੁਂ ਹਤ੍ਥਂ ਪਸਾਰੇਨ੍ਤੋ વਿਯ ਲੋਕੇ ਅਗ੍ਗਪੁਗ੍ਗਲੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋવ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਅਞ੍ਞਤਰਭਿਕ੍ਖੁਨਾ વਿਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਥੇਤੀ’’ਤਿ ਨਿવਾਰੇਨ੍ਤੋ ਏਤਂ, ‘‘ਮਾ, ਆવੁਸੋ ਦਾਯਪਾਲਾ’’ਤਿਆਦਿવਚਨਂ ਅવੋਚ।
Etadavocāti thero kira mā samaṇāti dāyapālassa kathaṃ sutvāva cintesi – ‘‘mayaṃ tayo janā idha viharāma, aññe pabbajitā nāma natthi, ayañca dāyapālo pabbajitena viya saddhiṃ katheti, ko nu kho bhavissatī’’ti divāṭṭhānato vuṭṭhāya dvāre ṭhatvā maggaṃ olokento bhagavantaṃ addasa. Bhagavāpi therassa saha dassaneneva sarīrobhāsaṃ muñci, asītianubyañjanavirājitā byāmappabhā pasāritasuvaṇṇapaṭo viya virocittha. Thero, ‘‘ayaṃ dāyapālo phaṇakataṃ āsivisaṃ gīvāya gahetuṃ hatthaṃ pasārento viya loke aggapuggalena saddhiṃ kathentova na jānāti, aññatarabhikkhunā viya saddhiṃ kathetī’’ti nivārento etaṃ, ‘‘mā, āvuso dāyapālā’’tiādivacanaṃ avoca.
ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮੀਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਮਨਂ ਅਕਤ੍વਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿ? ਏવਂ ਕਿਰਸ੍ਸ ਅਹੋਸਿ – ‘‘ਮਯਂ ਤਯੋ ਜਨਾ ਸਮਗ੍ਗવਾਸਂ વਸਾਮ, ਸਚਾਹਂ ਏਕਕੋવ ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਮਨਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਸਮਗ੍ਗવਾਸੋ ਨਾਮ ਨ ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਪਿਯਮਿਤ੍ਤੇ ਗਹੇਤ੍વਾવ ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਮਨਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ। ਯਥਾ ਚ ਭਗવਾ ਮਯ੍ਹਂ ਪਿਯੋ, ਏવਂ ਸਹਾਯਾਨਮ੍ਪਿ ਮੇ ਪਿਯੋਤਿ, ਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਮਨਂ ਕਾਤੁਕਾਮੋ ਸਯਂ ਅਕਤ੍વਾવ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿ। ਕੇਚਿ ਪਨ ਤੇਸਂ ਥੇਰਾਨਂ ਪਣ੍ਣਸਾਲਦ੍વਾਰੇ ਚਙ੍ਕਮਨਕੋਟਿਯਾ ਭਗવਤੋ ਆਗਮਨਮਗ੍ਗੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਥੇਰੋ ਤੇਸਂ ਸਞ੍ਞਂ ਦਦਮਾਨੋવ ਗਤੋਤਿ। ਅਭਿਕ੍ਕਮਥਾਤਿ ਇਤੋ ਆਗਚ੍ਛਥ। ਪਾਦੇ ਪਕ੍ਖਾਲੇਸੀਤਿ વਿਕਸਿਤਪਦੁਮਸਨ੍ਨਿਭੇਹਿ ਜਾਲਹਤ੍ਥੇਹਿ ਮਣਿવਣ੍ਣਂ ਉਦਕਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਸੁવਣ੍ਣવਣ੍ਣੇਸੁ ਪਿਟ੍ਠਿਪਾਦੇਸੁ ਉਦਕਮਭਿਸਿਞ੍ਚਿਤ੍વਾ ਪਾਦੇਨ ਪਾਦਂ ਘਂਸਨ੍ਤੋ ਪਕ੍ਖਾਲੇਸਿ। ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਕਾਯੇ ਰਜੋਜਲ੍ਲਂ ਨਾਮ ਨ ਉਪਲਿਮ੍ਪਤਿ, ਕਸ੍ਮਾ ਪਕ੍ਖਾਲੇਸੀਤਿ? ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਉਤੁਗ੍ਗਹਣਤ੍ਥਂ, ਤੇਸਞ੍ਚ ਚਿਤ੍ਤਸਮ੍ਪਹਂਸਨਤ੍ਥਂ। ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਅਭਿਹਟੇਨ ਉਦਕੇਨ ਭਗવਾ ਪਾਦੇ ਪਕ੍ਖਾਲੇਸਿ, ਪਰਿਭੋਗਂ ਅਕਾਸੀਤਿ ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਬਲવਸੋਮਨਸ੍ਸવਸੇਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪੀਣਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਕ੍ਖਾਲੇਸਿ। ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਂ ਭਗવਾ ਏਤਦવੋਚਾਤਿ ਸੋ ਕਿਰ ਤੇਸਂ વੁਡ੍ਢਤਰੋ।
Tenupasaṅkamīti kasmā bhagavato paccuggamanaṃ akatvā upasaṅkami? Evaṃ kirassa ahosi – ‘‘mayaṃ tayo janā samaggavāsaṃ vasāma, sacāhaṃ ekakova paccuggamanaṃ karissāmi, samaggavāso nāma na bhavissatī’’ti piyamitte gahetvāva paccuggamanaṃ karissāmi. Yathā ca bhagavā mayhaṃ piyo, evaṃ sahāyānampi me piyoti, tehi saddhiṃ paccuggamanaṃ kātukāmo sayaṃ akatvāva upasaṅkami. Keci pana tesaṃ therānaṃ paṇṇasāladvāre caṅkamanakoṭiyā bhagavato āgamanamaggo hoti, tasmā thero tesaṃ saññaṃ dadamānova gatoti. Abhikkamathāti ito āgacchatha. Pāde pakkhālesīti vikasitapadumasannibhehi jālahatthehi maṇivaṇṇaṃ udakaṃ gahetvā suvaṇṇavaṇṇesu piṭṭhipādesu udakamabhisiñcitvā pādena pādaṃ ghaṃsanto pakkhālesi. Buddhānaṃ kāye rajojallaṃ nāma na upalimpati, kasmā pakkhālesīti? Sarīrassa utuggahaṇatthaṃ, tesañca cittasampahaṃsanatthaṃ. Amhehi abhihaṭena udakena bhagavā pāde pakkhālesi, paribhogaṃ akāsīti tesaṃ bhikkhūnaṃ balavasomanassavasena cittaṃ pīṇitaṃ hoti, tasmā pakkhālesi. Āyasmantaṃ anuruddhaṃ bhagavā etadavocāti so kira tesaṃ vuḍḍhataro.
੩੨੬. ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਹੇ ਕਤੇ ਸੇਸਾਨਂ ਕਤੋવ ਹੋਤੀਤਿ ਥੇਰਞ੍ਞੇવ ਏਤਂ ਕਚ੍ਚਿ વੋ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਾਤਿਆਦਿવਚਨਂ ਅવੋਚ। ਤਤ੍ਥ ਕਚ੍ਚੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਨਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ। વੋਤਿ ਸਾਮਿવਚਨਂ। ਇਦਂ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਕਚ੍ਚਿ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਾ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਖਮਨੀਯਂ, ਇਰਿਯਾਪਥੋ વੋ ਖਮਤਿ? ਕਚ੍ਚਿ ਯਾਪਨੀਯਂ, ਕਚ੍ਚਿ વੋ ਜੀવਿਤਂ ਯਾਪੇਤਿ ਘਟਿਯਤਿ? ਕਚ੍ਚਿ ਪਿਣ੍ਡਕੇਨ ਨ ਕਿਲਮਥ, ਕਚ੍ਚਿ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸੁਲਭਪਿਣ੍ਡਂ, ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੇ વੋ ਦਿਸ੍વਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਉਲ਼ੁਙ੍ਕਯਾਗੁਂ વਾ ਕਟਚ੍ਛੁਭਿਕ੍ਖਂ વਾ ਦਾਤਬ੍ਬਂ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤੀਤਿ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰવਤ੍ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ। ਕਸ੍ਮਾ? ਪਚ੍ਚਯੇਨ ਅਕਿਲਮਨ੍ਤੇਨ ਹਿ ਸਕ੍ਕਾ ਸਮਣਧਮ੍ਮੋ ਕਾਤੁਂ, વਤ੍ਤਮੇવ વਾ ਏਤਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ। ਅਥ ਤੇਨ ਪਟਿવਚਨੇ ਦਿਨ੍ਨੇ, ‘‘ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਾ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਰਾਜਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਮਹਾਪੁਞ੍ਞਾ, ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਅਰਞ੍ਞੇ વਸਨ੍ਤਾਨਂ ਅਦਤ੍વਾ ਕਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਦਾਤਬ੍ਬਂ ਮਞ੍ਞਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਪਨ ਏਤਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਮਿਗਪੋਤਕਾ વਿਯ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਙ੍ਘਟ੍ਟੇਨ੍ਤਾ વਿਹਰਥ, ਉਦਾਹੁ ਸਾਮਗ੍ਗਿਭਾવੋ વੋ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਸਾਮਗ੍ਗਿਰਸਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ, ਕਚ੍ਚਿ ਪਨ વੋ, ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਾ, ਸਮਗ੍ਗਾਤਿਆਦਿਮਾਹ।
326. Tassa saṅgahe kate sesānaṃ katova hotīti theraññeva etaṃ kacci vo anuruddhātiādivacanaṃ avoca. Tattha kaccīti pucchanatthe nipāto. Voti sāmivacanaṃ. Idaṃ vuttaṃ hoti – kacci anuruddhā tumhākaṃ khamanīyaṃ, iriyāpatho vo khamati? Kacci yāpanīyaṃ, kacci vo jīvitaṃ yāpeti ghaṭiyati? Kacci piṇḍakena na kilamatha, kacci tumhākaṃ sulabhapiṇḍaṃ, sampatte vo disvā manussā uḷuṅkayāguṃ vā kaṭacchubhikkhaṃ vā dātabbaṃ maññantīti bhikkhācāravattaṃ pucchati. Kasmā? Paccayena akilamantena hi sakkā samaṇadhammo kātuṃ, vattameva vā etaṃ pabbajitānaṃ. Atha tena paṭivacane dinne, ‘‘anuruddhā, tumhe rājapabbajitā mahāpuññā, manussā tumhākaṃ araññe vasantānaṃ adatvā kassa aññassa dātabbaṃ maññissanti, tumhe pana etaṃ bhuñjitvā kiṃ nu kho migapotakā viya aññamaññaṃ saṅghaṭṭentā viharatha, udāhu sāmaggibhāvo vo atthī’’ti sāmaggirasaṃ pucchanto, kacci pana vo, anuruddhā, samaggātiādimāha.
ਤਤ੍ਥ ਖੀਰੋਦਕੀਭੂਤਾਤਿ ਯਥਾ ਖੀਰਞ੍ਚ ਉਦਕਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਂਸਨ੍ਦਤਿ, વਿਸੁਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਏਕਤ੍ਤਂ વਿਯ ਉਪੇਤਿ, ਕਚ੍ਚਿ ਏવਂ ਸਾਮਗ੍ਗਿવਸੇਨ ਏਕਤ੍ਤੂਪਗਤਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਾ વਿਹਰਥਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ। ਪਿਯਚਕ੍ਖੂਹੀਤਿ ਮੇਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਪੇਤ੍વਾ ਓਲੋਕਨਚਕ੍ਖੂਨਿ ਪਿਯਚਕ੍ਖੂਨਿ ਨਾਮ। ਕਚ੍ਚਿ ਤਥਾਰੂਪੇਹਿ ਚਕ੍ਖੂਹਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾ વਿਹਰਥਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ। ਤਗ੍ਘਾਤਿ ਏਕਂਸਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ। ਏਕਂਸੇਨ ਮਯਂ, ਭਨ੍ਤੇਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਯਥਾ ਕਥਂ ਪਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਥਾਤਿ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ। ਕਥਨ੍ਤਿ ਕਾਰਣਪੁਚ੍ਛਾ। ਕਥਂ ਪਨ ਤੁਮ੍ਹੇ ਏવਂ વਿਹਰਥ, ਕੇਨ ਕਾਰਣੇਨ વਿਹਰਥ, ਤਂ ਮੇ ਕਾਰਣਂ ਬ੍ਰੂਥਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਮੇਤ੍ਤਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਮੇਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤવਸੇਨ ਪવਤ੍ਤਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ। ਆવਿ ਚੇવ ਰਹੋ ਚਾਤਿ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਚੇવ ਪਰਮ੍ਮੁਖਾ ਚ। ਇਤਰੇਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ।
Tattha khīrodakībhūtāti yathā khīrañca udakañca aññamaññaṃ saṃsandati, visuṃ na hoti, ekattaṃ viya upeti, kacci evaṃ sāmaggivasena ekattūpagatacittuppādā viharathāti pucchati. Piyacakkhūhīti mettacittaṃ paccupaṭṭhapetvā olokanacakkhūni piyacakkhūni nāma. Kacci tathārūpehi cakkhūhi aññamaññaṃ sampassantā viharathāti pucchati. Tagghāti ekaṃsatthe nipāto. Ekaṃsena mayaṃ, bhanteti vuttaṃ hoti. Yathā kathaṃ panāti ettha yathāti nipātamattaṃ. Kathanti kāraṇapucchā. Kathaṃ pana tumhe evaṃ viharatha, kena kāraṇena viharatha, taṃ me kāraṇaṃ brūthāti vuttaṃ hoti. Mettaṃ kāyakammanti mettacittavasena pavattaṃ kāyakammaṃ. Āvi ceva raho cāti sammukhā ceva parammukhā ca. Itaresupi eseva nayo.
ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਕਾਯવਚੀਕਮ੍ਮਾਨਿ ਸਹવਾਸੇ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ, ਇਤਰਾਨਿ વਿਪ੍ਪવਾਸੇ। ਮਨੋਕਮ੍ਮਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਲਬ੍ਭਤਿ। ਯਞ੍ਹਿ ਸਹવਸਨ੍ਤੇਸੁ ਏਕੇਨ ਮਞ੍ਚਪੀਠਂ વਾ ਦਾਰੁਭਣ੍ਡਂ વਾ ਮਤ੍ਤਿਕਾਭਣ੍ਡਂ વਾ ਬਹਿ ਦੁਨ੍ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਦਿਸ੍વਾ ਕੇਨਿਦਂ વਲ਼ਞ੍ਜਿਤਨ੍ਤਿ ਅવਞ੍ਞਂ ਅਕਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਨਾ ਦੁਨ੍ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ વਿਯ ਗਹੇਤ੍વਾ ਪਟਿਸਾਮੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਜਗ੍ਗਿਤਬ੍ਬਯੁਤ੍ਤਂ વਾ ਪਨ ਠਾਨਂ ਪਟਿਜਗ੍ਗਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਮੇਤ੍ਤਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਤੇਨ ਦੁਨ੍ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਸੇਨਾਸਨਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਤਥੇવ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਜਗ੍ਗਿਤਬ੍ਬਯੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨਂ વਾ ਪਨ ਪਟਿਜਗ੍ਗਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਮ੍ਮੁਖਾ ਮੇਤ੍ਤਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਸਹવਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਧੁਰਂ ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ ਕਥਂ ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਕਥਂ ਸਾਰਣੀਯਕਥਂ ਧਮ੍ਮੀਕਥਂ ਸਰਭਞ੍ਞਂ ਸਾਕਚ੍ਛਂ ਪਞ੍ਹਪੁਚ੍ਛਨਂ ਪਞ੍ਹવਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਨ੍ਤਿ ਏવਮਾਦਿਕਰਣੇ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਮੇਤ੍ਤਂ વਚੀਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਥੇਰੇਸੁ ਪਨ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤੇਸੁ ਮਯ੍ਹਂ ਪਿਯਸਹਾਯੋ ਨਨ੍ਦਿਯਤ੍ਥੇਰੋ ਕਿਮਿਲਤ੍ਥੇਰੋ ਏવਂ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਏવਂ ਆਚਾਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿਆਦਿਗੁਣਕਥਨਂ ਪਰਮ੍ਮੁਖਾ ਮੇਤ੍ਤਂ વਚੀਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਮਯ੍ਹਂ ਪਿਯਮਿਤ੍ਤੋ ਨਨ੍ਦਿਯਤ੍ਥੇਰੋ ਕਿਮਿਲਤ੍ਥੇਰੋ ਅવੇਰੋ ਹੋਤੁ, ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜੋ ਸੁਖੀ ਹੋਤੂਤਿ ਏવਂ ਸਮਨ੍ਨਾਹਰਤੋ ਪਨ ਸਮ੍ਮੁਖਾਪਿ ਪਰਮ੍ਮੁਖਾਪਿ ਮੇਤ੍ਤਂ ਮਨੋਕਮ੍ਮਂ ਹੋਤਿਯੇવ।
Tattha sammukhā kāyavacīkammāni sahavāse labbhanti, itarāni vippavāse. Manokammaṃ sabbattha labbhati. Yañhi sahavasantesu ekena mañcapīṭhaṃ vā dārubhaṇḍaṃ vā mattikābhaṇḍaṃ vā bahi dunnikkhittaṃ hoti, taṃ disvā kenidaṃ vaḷañjitanti avaññaṃ akatvā attanā dunnikkhittaṃ viya gahetvā paṭisāmentassa paṭijaggitabbayuttaṃ vā pana ṭhānaṃ paṭijaggantassa sammukhā mettaṃ kāyakammaṃ nāma hoti. Ekasmiṃ pakkante tena dunnikkhittaṃ senāsanaparikkhāraṃ tatheva nikkhipantassa paṭijaggitabbayuttaṭṭhānaṃ vā pana paṭijaggantassa parammukhā mettaṃ kāyakammaṃ nāma hoti. Sahavasantassa pana tehi saddhiṃ madhuraṃ sammodanīyaṃ kathaṃ paṭisanthārakathaṃ sāraṇīyakathaṃ dhammīkathaṃ sarabhaññaṃ sākacchaṃ pañhapucchanaṃ pañhavissajjananti evamādikaraṇe sammukhā mettaṃ vacīkammaṃ nāma hoti. Theresu pana pakkantesu mayhaṃ piyasahāyo nandiyatthero kimilatthero evaṃ sīlasampanno, evaṃ ācārasampannotiādiguṇakathanaṃ parammukhā mettaṃ vacīkammaṃ nāma hoti. Mayhaṃ piyamitto nandiyatthero kimilatthero avero hotu, abyāpajjo sukhī hotūti evaṃ samannāharato pana sammukhāpi parammukhāpi mettaṃ manokammaṃ hotiyeva.
ਨਾਨਾ ਹਿ ਖੋ ਨੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਾਯਾਤਿ ਕਾਯਞ੍ਹਿ ਪਿਟ੍ਠਂ વਿਯ ਮਤ੍ਤਿਕਾ વਿਯ ਚ ਓਮਦ੍ਦਿਤ੍વਾ ਏਕਤੋ ਕਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ। ਏਕਞ੍ਚ ਪਨ ਮਞ੍ਞੇ ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਨ ਨੋ ਹਿਤਟ੍ਠੇਨ ਨਿਰਨ੍ਤਰਟ੍ਠੇਨ ਅવਿਗ੍ਗਹਟ੍ਠੇਨ ਸਮਗ੍ਗਟ੍ਠੇਨ ਏਕਮੇવਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਕਥਂ ਪਨੇਤਂ ਸਕਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਇਤਰੇਸਂ ਚਿਤ੍ਤવਸੇਨ વਤ੍ਤਿਂਸੂਤਿ? ਏਕਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤੇ ਮਲਂ ਉਟ੍ਠਹਤਿ, ਏਕਸ੍ਸ ਚੀવਰਂ ਕਿਲਿਟ੍ਠਂ ਹੋਤਿ, ਏਕਸ੍ਸ ਪਰਿਭਣ੍ਡਕਮ੍ਮਂ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤੇ ਮਲਂ ਉਟ੍ਠਿਤਂ, ਤੇਨ ਮਮਾવੁਸੋ, ਪਤ੍ਤੇ ਮਲਂ ਉਟ੍ਠਿਤਂ ਪਚਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ਇਤਰੇ ਮਯ੍ਹਂ ਚੀવਰਂ ਕਿਲਿਟ੍ਠਂ ਧੋવਿਤਬ੍ਬਂ, ਮਯ੍ਹਂ ਪਰਿਭਣ੍ਡਂ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅવਤ੍વਾ ਅਰਞ੍ਞਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਦਾਰੂਨਿ ਆਹਰਿਤ੍વਾ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਕਟਾਹੇ ਪਰਿਭਣ੍ਡਂ ਕਤ੍વਾ ਤਤੋ ਪਰਂ ਚੀવਰਂ વਾ ਧੋવਨ੍ਤਿ, ਪਰਿਭਣ੍ਡਂ વਾ ਕਰੋਨ੍ਤਿ। ਮਮਾવੁਸੋ, ਚੀવਰਂ ਕਿਲਿਟ੍ਠਂ ਧੋવਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ, ਮਮ ਪਣ੍ਣਸਾਲਾ ਉਕ੍ਲਾਪਾ ਪਰਿਭਣ੍ਡਂ ਕਾਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਪਠਮਤਰਂ ਆਰੋਚਿਤੇਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ।
Nānā hi kho no, bhante, kāyāti kāyañhi piṭṭhaṃ viya mattikā viya ca omadditvā ekato kātuṃ na sakkā. Ekañca pana maññe cittanti cittaṃ pana no hitaṭṭhena nirantaraṭṭhena aviggahaṭṭhena samaggaṭṭhena ekamevāti dasseti. Kathaṃ panetaṃ sakaṃ cittaṃ nikkhipitvā itaresaṃ cittavasena vattiṃsūti? Ekassa patte malaṃ uṭṭhahati, ekassa cīvaraṃ kiliṭṭhaṃ hoti, ekassa paribhaṇḍakammaṃ hoti. Tattha yassa patte malaṃ uṭṭhitaṃ, tena mamāvuso, patte malaṃ uṭṭhitaṃ pacituṃ vaṭṭatīti vutte itare mayhaṃ cīvaraṃ kiliṭṭhaṃ dhovitabbaṃ, mayhaṃ paribhaṇḍaṃ kātabbanti avatvā araññaṃ pavisitvā dārūni āharitvā chinditvā pattakaṭāhe paribhaṇḍaṃ katvā tato paraṃ cīvaraṃ vā dhovanti, paribhaṇḍaṃ vā karonti. Mamāvuso, cīvaraṃ kiliṭṭhaṃ dhovituṃ vaṭṭati, mama paṇṇasālā uklāpā paribhaṇḍaṃ kātuṃ vaṭṭatīti paṭhamataraṃ ārocitepi eseva nayo.
੩੨੭. ਸਾਧੁ ਸਾਧੁ, ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਾਤਿ ਭਗવਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਨ ਚ ਮਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਿਣ੍ਡਕੇਨ ਕਿਲਮਿਮ੍ਹਾਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ਨ ਸਾਧੁਕਾਰਮਦਾਸਿ। ਕਸ੍ਮਾ? ਅਯਞ੍ਹਿ ਕਬਲ਼ੀਕਾਰੋ ਆਹਾਰੋ ਨਾਮ ਇਮੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਪਾਯਲੋਕੇਪਿ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇਪਿ ਆਚਿਣ੍ਣਸਮਾਚਿਣ੍ਣੋવ। ਅਯਂ ਪਨ ਲੋਕਸਨ੍ਨਿવਾਸੋ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ વਿવਾਦਪਕ੍ਖਨ੍ਦੋ, ਅਪਾਯਲੋਕੇ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇਪਿ ਇਮੇ ਸਤ੍ਤਾ ਪਟਿવਿਰੁਦ੍ਧਾ ਏવ, ਏਤੇਸਂ ਸਾਮਗ੍ਗਿਕਾਲੋ ਦੁਲ੍ਲਭੋ, ਕਦਾਚਿਦੇવ ਹੋਤੀਤਿ ਸਮਗ੍ਗવਾਸਸ੍ਸ ਦੁਲ੍ਲਭਤ੍ਤਾ ਇਧ ਭਗવਾ ਸਾਧੁਕਾਰਮਦਾਸਿ। ਇਦਾਨਿ ਤੇਸਂ ਅਪ੍ਪਮਾਦਲਕ੍ਖਣਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਕਚ੍ਚਿ ਪਨ વੋ, ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਾਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ વੋਤਿ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤવਚਨਂ વਾ, ਕਚ੍ਚਿ ਤੁਮ੍ਹੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਮ੍ਹਾਕਨ੍ਤਿ ਅਮ੍ਹੇਸੁ ਤੀਸੁ ਜਨੇਸੁ। ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਟਿਕ੍ਕਮਤੀਤਿ ਗਾਮੇ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍વਾ ਪਚ੍ਚਾਗਚ੍ਛਤਿ। ਅવਕ੍ਕਾਰਪਾਤਿਨ੍ਤਿ ਅਤਿਰੇਕਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਅਪਨੇਤ੍વਾ ਠਪਨਤ੍ਥਾਯ ਏਕਂ ਸਮੁਗ੍ਗਪਾਤਿਂ ਧੋવਿਤ੍વਾ ਠਪੇਤਿ।
327.Sādhusādhu, anuruddhāti bhagavā heṭṭhā na ca mayaṃ, bhante, piṇḍakena kilamimhāti vutte na sādhukāramadāsi. Kasmā? Ayañhi kabaḷīkāro āhāro nāma imesaṃ sattānaṃ apāyalokepi devamanussalokepi āciṇṇasamāciṇṇova. Ayaṃ pana lokasannivāso yebhuyyena vivādapakkhando, apāyaloke devamanussalokepi ime sattā paṭiviruddhā eva, etesaṃ sāmaggikālo dullabho, kadācideva hotīti samaggavāsassa dullabhattā idha bhagavā sādhukāramadāsi. Idāni tesaṃ appamādalakkhaṇaṃ pucchanto kaccipana vo, anuruddhātiādimāha. Tattha voti nipātamattaṃ paccattavacanaṃ vā, kacci tumheti attho. Amhākanti amhesu tīsu janesu. Piṇḍāya paṭikkamatīti gāme piṇḍāya caritvā paccāgacchati. Avakkārapātinti atirekapiṇḍapātaṃ apanetvā ṭhapanatthāya ekaṃ samuggapātiṃ dhovitvā ṭhapeti.
ਯੋ ਪਚ੍ਛਾਤਿ ਤੇ ਕਿਰ ਥੇਰਾ ਨ ਏਕਤੋવ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਂ ਪવਿਸਨ੍ਤਿ, ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਰਤਾ ਹੇਤੇ। ਪਾਤੋવ ਸਰੀਰਪ੍ਪਟਿਜਗ੍ਗਨਂ ਕਤ੍વਾ વਤ੍ਤਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਪੂਰੇਤ੍વਾ ਸੇਨਾਸਨਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਕਾਲਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਕਤ੍વਾ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਅਪ੍ਪੇਤ੍વਾ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਿ। ਤੇਸੁ ਯੋ ਪਠਮਤਰਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਾਲਪਰਿਚ੍ਛੇਦવਸੇਨ ਪਠਮਤਰਂ ਉਟ੍ਠਾਤਿ; ਸੋ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍વਾ ਪਟਿਨਿવਤ੍ਤੋ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਟ੍ਠਾਨਂ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਜਾਨਾਤਿ – ‘‘ਦ੍વੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਚ੍ਛਾ, ਅਹਂ ਪਠਮਤਰਂ ਆਗਤੋ’’ਤਿ। ਅਥ ਪਤ੍ਤਂ ਪਿਦਹਿਤ੍વਾ ਆਸਨਪਞ੍ਞਾਪਨਾਦੀਨਿ ਕਤ੍વਾ ਯਦਿ ਪਤ੍ਤੇ ਪਟਿવਿਸਮਤ੍ਤਮੇવ ਹੋਤਿ, ਨਿਸੀਦਿਤ੍વਾ ਭੁਞ੍ਜਤਿ। ਯਦਿ ਅਤਿਰੇਕਂ ਹੋਤਿ, ਅવਕ੍ਕਾਰਪਾਤਿਯਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਪਾਤਿਂ ਪਿਧਾਯ ਭੁਞ੍ਜਤਿ। ਕਤਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚੋ ਪਤ੍ਤਂ ਧੋવਿਤ੍વਾ વੋਦਕਂ ਕਤ੍વਾ ਥવਿਕਾਯ ਓਸਾਪੇਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ વਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਪવਿਸਤਿ। ਦੁਤਿਯੋਪਿ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾવ ਜਾਨਾਤਿ – ‘‘ਏਕੋ ਪਠਮਂ ਆਗਤੋ, ਏਕੋ ਪਚ੍ਛਤੋ’’ਤਿ। ਸੋ ਸਚੇ ਪਤ੍ਤੇ ਭਤ੍ਤਂ ਪਮਾਣਮੇવ ਹੋਤਿ, ਭੁਞ੍ਜਤਿ। ਸਚੇ ਮਨ੍ਦਂ, ਅવਕ੍ਕਾਰਪਾਤਿਤੋ ਗਹੇਤ੍વਾ ਭੁਞ੍ਜਤਿ। ਸਚੇ ਅਤਿਰੇਕਂ ਹੋਤਿ, ਅવਕ੍ਕਾਰਪਾਤਿਯਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਪਮਾਣਮੇવ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਪੁਰਿਮਤ੍ਥੇਰੋ વਿਯ વਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਪવਿਸਤਿ। ਤਤਿਯੋਪਿ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾવ ਜਾਨਾਤਿ – ‘‘ਦ੍વੇ ਪਠਮਂ ਆਗਤਾ, ਅਹਂ ਪਚ੍ਛਤੋ’’ਤਿ। ਸੋਪਿ ਦੁਤਿਯਤ੍ਥੇਰੋ વਿਯ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਕਤਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚੋ ਪਤ੍ਤਂ ਧੋવਿਤ੍વਾ વੋਦਕਂ ਕਤ੍વਾ ਥવਿਕਾਯ ਓਸਾਪੇਤ੍વਾ ਆਸਨਾਨਿ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਪਟਿਸਾਮੇਤਿ; ਪਾਨੀਯਘਟੇ વਾ ਪਰਿਭੋਜਨੀਯਘਟੇ વਾ ਅવਸੇਸਂ ਉਦਕਂ ਛਡ੍ਡੇਤ੍વਾ ਘਟੇ ਨਿਕੁਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਅવਕ੍ਕਾਰਪਾਤਿਯਂ ਸਚੇ ਅવਸੇਸਭਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਂ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਜਹਿਤ੍વਾ ਪਾਤਿਂ ਧੋવਿਤ੍વਾ ਪਟਿਸਾਮੇਤਿ; ਭਤ੍ਤਗ੍ਗਂ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਤਿ। ਤਤੋ ਕਚવਰਂ ਛਡ੍ਡੇਤ੍વਾ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਨਿਂ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਉਪਚਿਕਾਹਿ ਮੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਮਾਦਾਯ વਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਪવਿਸਤਿ। ਇਦਂ ਥੇਰਾਨਂ ਬਹਿવਿਹਾਰੇ ਅਰਞ੍ਞੇ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਕਰਣਟ੍ਠਾਨੇ ਭੋਜਨਸਾਲਾਯਂ વਤ੍ਤਂ। ਇਦਂ ਸਨ੍ਧਾਯ, ‘‘ਯੋ ਪਚ੍ਛਾ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ।
Yo pacchāti te kira therā na ekatova bhikkhācāraṃ pavisanti, phalasamāpattiratā hete. Pātova sarīrappaṭijagganaṃ katvā vattappaṭipattiṃ pūretvā senāsanaṃ pavisitvā kālaparicchedaṃ katvā phalasamāpattiṃ appetvā nisīdanti. Tesu yo paṭhamataraṃ nisinno attano kālaparicchedavasena paṭhamataraṃ uṭṭhāti; so piṇḍāya caritvā paṭinivatto bhattakiccaṭṭhānaṃ āgantvā jānāti – ‘‘dve bhikkhū pacchā, ahaṃ paṭhamataraṃ āgato’’ti. Atha pattaṃ pidahitvā āsanapaññāpanādīni katvā yadi patte paṭivisamattameva hoti, nisīditvā bhuñjati. Yadi atirekaṃ hoti, avakkārapātiyaṃ pakkhipitvā pātiṃ pidhāya bhuñjati. Katabhattakicco pattaṃ dhovitvā vodakaṃ katvā thavikāya osāpetvā pattacīvaraṃ gahetvā attano vasanaṭṭhānaṃ pavisati. Dutiyopi āgantvāva jānāti – ‘‘eko paṭhamaṃ āgato, eko pacchato’’ti. So sace patte bhattaṃ pamāṇameva hoti, bhuñjati. Sace mandaṃ, avakkārapātito gahetvā bhuñjati. Sace atirekaṃ hoti, avakkārapātiyaṃ pakkhipitvā pamāṇameva bhuñjitvā purimatthero viya vasanaṭṭhānaṃ pavisati. Tatiyopi āgantvāva jānāti – ‘‘dve paṭhamaṃ āgatā, ahaṃ pacchato’’ti. Sopi dutiyatthero viya bhuñjitvā katabhattakicco pattaṃ dhovitvā vodakaṃ katvā thavikāya osāpetvā āsanāni ukkhipitvā paṭisāmeti; pānīyaghaṭe vā paribhojanīyaghaṭe vā avasesaṃ udakaṃ chaḍḍetvā ghaṭe nikujjitvā avakkārapātiyaṃ sace avasesabhattaṃ hoti, taṃ vuttanayena jahitvā pātiṃ dhovitvā paṭisāmeti; bhattaggaṃ sammajjati. Tato kacavaraṃ chaḍḍetvā sammajjaniṃ ukkhipitvā upacikāhi muttaṭṭhāne ṭhapetvā pattacīvaramādāya vasanaṭṭhānaṃ pavisati. Idaṃ therānaṃ bahivihāre araññe bhattakiccakaraṇaṭṭhāne bhojanasālāyaṃ vattaṃ. Idaṃ sandhāya, ‘‘yo pacchā’’tiādi vuttaṃ.
ਯੋ ਪਸ੍ਸਤੀਤਿਆਦਿ ਪਨ ਨੇਸਂ ਅਨ੍ਤੋવਿਹਾਰੇ વਤ੍ਤਨ੍ਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਤਤ੍ਥ વਚ੍ਚਘਟਨ੍ਤਿ ਆਚਮਨਕੁਮ੍ਭਿਂ। ਰਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਰਿਤ੍ਤਕਂ। ਤੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸੇવ વੇવਚਨਂ। ਅવਿਸਯ੍ਹਨ੍ਤਿ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਂ, ਅਤਿਭਾਰਿਯਂ। ਹਤ੍ਥવਿਕਾਰੇਨਾਤਿ ਹਤ੍ਥਸਞ੍ਞਾਯ। ਤੇ ਕਿਰ ਪਾਨੀਯਘਟਾਦੀਸੁ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਤੁਚ੍ਛਕਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਅਨ੍ਤੋ ਚ ਬਹਿ ਚ ਧੋવਿਤ੍વਾ ਉਦਕਂ ਪਰਿਸ੍ਸਾવੇਤ੍વਾ ਤੀਰੇ ਠਪੇਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਹਤ੍ਥવਿਕਾਰੇਨ ਆਮਨ੍ਤੇਨ੍ਤਿ, ਓਦਿਸ੍ਸ વਾ ਅਨੋਦਿਸ੍ਸ વਾ ਸਦ੍ਦਂ ਨ ਕਰੋਨ੍ਤਿ। ਕਸ੍ਮਾ ਓਦਿਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਂ ਨ ਕਰੋਨ੍ਤਿ? ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਸਦ੍ਦੋ ਬਾਧੇਯ੍ਯਾਤਿ। ਕਸ੍ਮਾ ਅਨੋਦਿਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਂ ਨ ਕਰੋਨ੍ਤਿ? ਅਨੋਦਿਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦੇ ਦਿਨ੍ਨੇ, ‘‘ਅਹਂ ਪੁਰੇ, ਅਹਂ ਪੁਰੇ’’ਤਿ ਦ੍વੇਪਿ ਨਿਕ੍ਖਮੇਯ੍ਯੁਂ, ਤਤੋ ਦ੍વੀਹਿ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਕਮ੍ਮੇ ਤਤਿਯਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਚ੍ਛੇਦੋ ਭવੇਯ੍ਯ। ਸਂਯਤਪਦਸਦ੍ਦੋ ਪਨ ਹੁਤ੍વਾ ਅਪਰਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਦਿવਾਟ੍ਠਾਨਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਤੇਨ ਦਿਟ੍ਠਭਾવਂ ਞਤ੍વਾ ਹਤ੍ਥਸਞ੍ਞਂ ਕਰੋਤਿ, ਤਾਯ ਸਞ੍ਞਾਯ ਇਤਰੋ ਆਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਤੋ ਦ੍વੇ ਜਨਾ ਹਤ੍ਥੇਨ ਹਤ੍ਥਂ ਸਂਸਿਬ੍ਬਨ੍ਤਾ ਦ੍વੀਸੁ ਹਤ੍ਥੇਸੁ ਠਪੇਤ੍વਾ ਉਪਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤਿ। ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ – ‘‘ਹਤ੍ਥવਿਕਾਰੇਨ ਦੁਤਿਯਂ ਆਮਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਹਤ੍ਥવਿਲਙ੍ਘਕੇਨ ਉਪਟ੍ਠਪੇਮਾ’’ਤਿ।
Yo passatītiādi pana nesaṃ antovihāre vattanti veditabbaṃ. Tattha vaccaghaṭanti ācamanakumbhiṃ. Rittanti rittakaṃ. Tucchanti tasseva vevacanaṃ. Avisayhanti ukkhipituṃ asakkuṇeyyaṃ, atibhāriyaṃ. Hatthavikārenāti hatthasaññāya. Te kira pānīyaghaṭādīsu yaṃkiñci tucchakaṃ gahetvā pokkharaṇiṃ gantvā anto ca bahi ca dhovitvā udakaṃ parissāvetvā tīre ṭhapetvā aññaṃ bhikkhuṃ hatthavikārena āmantenti, odissa vā anodissa vā saddaṃ na karonti. Kasmā odissa saddaṃ na karonti? Taṃ bhikkhuṃ saddo bādheyyāti. Kasmā anodissa saddaṃ na karonti? Anodissa sadde dinne, ‘‘ahaṃ pure, ahaṃ pure’’ti dvepi nikkhameyyuṃ, tato dvīhi kattabbakamme tatiyassa kammacchedo bhaveyya. Saṃyatapadasaddo pana hutvā aparassa bhikkhuno divāṭṭhānasantikaṃ gantvā tena diṭṭhabhāvaṃ ñatvā hatthasaññaṃ karoti, tāya saññāya itaro āgacchati, tato dve janā hatthena hatthaṃ saṃsibbantā dvīsu hatthesu ṭhapetvā upaṭṭhapenti. Taṃ sandhāyāha – ‘‘hatthavikārena dutiyaṃ āmantetvā hatthavilaṅghakena upaṭṭhapemā’’ti.
ਪਞ੍ਚਾਹਿਕਂ ਖੋ ਪਨਾਤਿ ਚਾਤੁਦ੍ਦਸੇ ਪਨ੍ਨਰਸੇ ਅਟ੍ਠਮਿਯਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਤਾવ ਪਕਤਿਧਮ੍ਮਸ੍ਸવਨਮੇવ, ਤਂ ਅਖਣ੍ਡਂ ਕਤ੍વਾ ਪਞ੍ਚਮੇ ਪਞ੍ਚਮੇ ਦਿવਸੇ ਦ੍વੇ ਥੇਰਾ ਨਾਤਿવਿਕਾਲੇ ਨ੍ਹਾਯਿਤ੍વਾ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ વਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਤਯੋਪਿ ਨਿਸੀਦਿਤ੍વਾ ਤਿਣ੍ਣਂ ਪਿਟਕਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ , ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਏવਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾਨਂਯੇવ ਅਰੁਣਂ ਉਗ੍ਗਚ੍ਛਤਿ। ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯੇਤਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਏਤ੍ਤਾવਤਾ ਥੇਰੇਨ ਭਗવਤਾ ਅਪ੍ਪਮਾਦਲਕ੍ਖਣਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤੇਨ ਪਮਾਦਟ੍ਠਾਨੇਸੁਯੇવ ਅਪ੍ਪਮਾਦਲਕ੍ਖਣਂ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਂ ਹੋਤਿ। ਅਞ੍ਞੇਸਞ੍ਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਂ ਪવਿਸਨਕਾਲੋ, ਨਿਕ੍ਖਮਨਕਾਲੋ, ਨਿવਾਸਨਪਰਿવਤ੍ਤਨਂ, ਚੀવਰਪਾਰੁਪਨਂ, ਅਨ੍ਤੋਗਾਮੇ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਣਂ ਧਮ੍ਮਕਥਨਂ, ਅਨੁਮੋਦਨਂ , ਗਾਮਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍વਾ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਕਰਣਂ, ਪਤ੍ਤਧੋવਨਂ, ਪਤ੍ਤਓਸਾਪਨਂ, ਪਤ੍ਤਚੀવਰਪਟਿਸਾਮਨਨ੍ਤਿ ਪਪਞ੍ਚਕਰਣਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਏਤਾਨਿ। ਤਸ੍ਮਾ ਥੇਰੋ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਏਤ੍ਤਕਂ ਠਾਨਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍વਾ ਪਮਾਦਕਾਲੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਪਮਾਦਟ੍ਠਾਨੇਸੁਯੇવ ਅਪ੍ਪਮਾਦਲਕ੍ਖਣਂ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸਿ।
Pañcāhikaṃ kho panāti cātuddase pannarase aṭṭhamiyanti idaṃ tāva pakatidhammassavanameva, taṃ akhaṇḍaṃ katvā pañcame pañcame divase dve therā nātivikāle nhāyitvā anuruddhattherassa vasanaṭṭhānaṃ gacchanti. Tattha tayopi nisīditvā tiṇṇaṃ piṭakānaṃ aññatarasmiṃ aññamaññaṃ pañhaṃ pucchanti , aññamaññaṃ vissajjenti, tesaṃ evaṃ karontānaṃyeva aruṇaṃ uggacchati. Taṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ. Ettāvatā therena bhagavatā appamādalakkhaṇaṃ pucchitena pamādaṭṭhānesuyeva appamādalakkhaṇaṃ vissajjitaṃ hoti. Aññesañhi bhikkhūnaṃ bhikkhācāraṃ pavisanakālo, nikkhamanakālo, nivāsanaparivattanaṃ, cīvarapārupanaṃ, antogāme piṇḍāya caraṇaṃ dhammakathanaṃ, anumodanaṃ , gāmato nikkhamitvā bhattakiccakaraṇaṃ, pattadhovanaṃ, pattaosāpanaṃ, pattacīvarapaṭisāmananti papañcakaraṇaṭṭhānāni etāni. Tasmā thero amhākaṃ ettakaṃ ṭhānaṃ muñcitvā pamādakālo nāma natthīti dassento pamādaṭṭhānesuyeva appamādalakkhaṇaṃ vissajjesi.
੩੨੮. ਅਥਸ੍ਸ ਭਗવਾ ਸਾਧੁਕਾਰਂ ਦਤ੍વਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਪੁਨ ਅਤ੍ਥਿ ਪਨ વੋਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਰਿ ਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਾਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿ। ਅਲਮਰਿਯਞਾਣਦਸ੍ਸਨવਿਸੇਸੋਤਿ ਅਰਿਯਭਾવਕਰਣਸਮਤ੍ਥੋ ਞਾਣવਿਸੇਸੋ। ਕਿਞ੍ਹਿ ਨੋ ਸਿਯਾ, ਭਨ੍ਤੇਤਿ ਕਸ੍ਮਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਨਾਧਿਗਤੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਧਿਗਤੋਯੇવਾਤਿ। ਯਾવ ਦੇવਾਤਿ ਯਾવ ਏવ।
328. Athassa bhagavā sādhukāraṃ datvā paṭhamajjhānaṃ pucchanto puna atthi pana votiādimāha. Tattha uttari manussadhammāti manussadhammato uttari. Alamariyañāṇadassanavisesoti ariyabhāvakaraṇasamattho ñāṇaviseso. Kiñhi no siyā, bhanteti kasmā, bhante, nādhigato bhavissati, adhigatoyevāti. Yāva devāti yāva eva.
੩੨੯. ਏવਂ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਾਧਿਗਮੇ ਬ੍ਯਾਕਤੇ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਾਦੀਨਿ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਏਤਸ੍ਸ ਪਨ વੋਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਾਯਾਤਿ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਤ੍ਥਾਯ। ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯਾਤਿ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਤ੍ਥਾਯ। ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਪਚ੍ਛਿਮਪਞ੍ਹੇ ਪਨ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਞਾਣਦਸ੍ਸਨવਸੇਨ ਅਧਿਗਤਂ ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਅਲਮਰਿਯਞਾਣਦਸ੍ਸਨવਿਸੇਸੋਤਿ ਆਹ। ਥੇਰੋਪਿ ਪੁਚ੍ਛਾਨੁਰੂਪੇਨੇવ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ। ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ વੇਦਯਿਤਸੁਖਤੋ ਅવੇਦਯਿਤਸੁਖਂ ਸਨ੍ਤਤਰਂ ਪਣੀਤਤਰਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਞ੍ਞਂ ਫਾਸੁવਿਹਾਰਂ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰਂ વਾ ਪਣੀਤਤਰਂ વਾ ਨ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਆਹ।
329. Evaṃ paṭhamajjhānādhigame byākate dutiyajjhānādīni pucchanto etassa pana votiādimāha. Tattha samatikkamāyāti samatikkamatthāya. Paṭippassaddhiyāti paṭippassaddhatthāya. Sesaṃ sabbattha vuttanayeneva veditabbaṃ. Pacchimapañhe pana lokuttarañāṇadassanavasena adhigataṃ nirodhasamāpattiṃ pucchanto alamariyañāṇadassanavisesoti āha. Theropi pucchānurūpeneva byākāsi. Tattha yasmā vedayitasukhato avedayitasukhaṃ santataraṃ paṇītataraṃ hoti, tasmā aññaṃ phāsuvihāraṃ uttaritaraṃ vā paṇītataraṃ vā na samanupassāmāti āha.
੩੩੦. ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯਾਤਿ ਸਾਮਗ੍ਗਿਰਸਾਨਿਸਂਸਪ੍ਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾਯ ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ। ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਤੇ ਚਤੂਸੁ ਸਚ੍ਚੇਸੁ ਪਰਿਨਿਟ੍ਠਿਤਕਿਚ੍ਚਾ, ਤੇਨ ਤੇਸਂ ਪਟਿવੇਧਤ੍ਥਾਯ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਥੇਤਬ੍ਬਂ ਨਤ੍ਥਿ। ਸਾਮਗ੍ਗਿਰਸੇਨ ਪਨ ਅਯਞ੍ਚ ਅਯਞ੍ਚ ਆਨਿਸਂਸੋਤਿ ਸਾਮਗ੍ਗਿਰਸਾਨਿਸਂਸਮੇવ ਨੇਸਂ ਭਗવਾ ਕਥੇਸਿ। ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਨੁਸਂਯਾਯਿਤ੍વਾਤਿ ਅਨੁਗਨ੍ਤ੍વਾ। ਤੇ ਕਿਰ ਭਗવਤੋ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਥੋਕਂ ਅਗਮਂਸੁ, ਅਥ ਭਗવਾ વਿਹਾਰਸ੍ਸ ਪਰਿવੇਣਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਗਤਕਾਲੇ, ‘‘ਆਹਰਥ ਮੇ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਂ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਇਧੇવ ਤਿਟ੍ਠਥਾ’’ਤਿ ਪਕ੍ਕਾਮਿ। ਤਤੋ ਪਟਿਨਿવਤ੍ਤਿਤ੍વਾਤਿ ਤਤੋ ਠਿਤਟ੍ਠਾਨਤੋ ਨਿવਤ੍ਤਿਤ੍વਾ। ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਮਯਂ ਆਯਸ੍ਮਤੋਤਿ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਦੀਨਿ ਅਧਿਗਨ੍ਤ੍વਾਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗੁਣਕਥਾਯ ਅਟ੍ਟਿਯਮਾਨਾ ਅਧਿਗਮਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾਯ ਆਹਂਸੁ। ਇਮਾਸਞ੍ਚ ਇਮਾਸਞ੍ਚਾਤਿ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਾਦੀਨਂ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਨਂ। ਚੇਤਸਾ ਚੇਤੋ ਪਰਿਚ੍ਚ વਿਦਿਤੋਤਿ ਅਜ੍ਜ ਮੇ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤੋ ਲੋਕਿਯਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ વੀਤਿਨਾਮੇਸੁਂ, ਅਜ੍ਜ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਾਯਾਤਿ ਏવਂ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ વਿਦਿਤਂ। ਦੇવਤਾਪਿ ਮੇਤਿ, ਭਨ੍ਤੇ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧ, ਅਜ੍ਜ ਅਯ੍ਯੋ ਨਨ੍ਦਿਯਤ੍ਥੇਰੋ, ਅਜ੍ਜ ਅਯ੍ਯੋ ਕਿਮਿਲਤ੍ਥੇਰੋ ਇਮਾਯ ਚ ਇਮਾਯ ਚ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ વੀਤਿਨਾਮੇਸੀਤਿ ਏવਮਾਰੋਚੇਸੁਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਪਞ੍ਹਾਭਿਪੁਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਤਮ੍ਪਿ ਮਯਾ ਸਯਂ વਿਦਿਤਨ੍ਤਿ વਾ ਦੇવਤਾਹਿ ਆਰੋਚਿਤਨ੍ਤਿ વਾ ਏਤ੍ਤਕੇਨੇવ ਮੁਖਂ ਮੇ ਸਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਕਥਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਤ੍વਾ ਅਪੁਟ੍ਠੇਨੇવ ਮੇ ਨ ਕਥਿਤਂ। ਭਗવਤਾ ਪਨ ਪਞ੍ਹਾਭਿਪੁਟ੍ਠੇਨ ਪਞ੍ਹਂ ਅਭਿਪੁਚ੍ਛਿਤੇਨ ਸਤਾ ਬ੍ਯਾਕਤਂ, ਤਤ੍ਰ ਮੇ ਕਿਂ ਨ ਰੋਚਥਾਤਿ ਆਹ।
330.Dhammiyā kathāyāti sāmaggirasānisaṃsappaṭisaṃyuttāya dhammiyā kathāya. Sabbepi te catūsu saccesu pariniṭṭhitakiccā, tena tesaṃ paṭivedhatthāya kiñci kathetabbaṃ natthi. Sāmaggirasena pana ayañca ayañca ānisaṃsoti sāmaggirasānisaṃsameva nesaṃ bhagavā kathesi. Bhagavantaṃ anusaṃyāyitvāti anugantvā. Te kira bhagavato pattacīvaraṃ gahetvā thokaṃ agamaṃsu, atha bhagavā vihārassa pariveṇapariyantaṃ gatakāle, ‘‘āharatha me pattacīvaraṃ, tumhe idheva tiṭṭhathā’’ti pakkāmi. Tato paṭinivattitvāti tato ṭhitaṭṭhānato nivattitvā. Kiṃ nu kho mayaṃ āyasmatoti bhagavantaṃ nissāya pabbajjādīni adhigantvāpi attano guṇakathāya aṭṭiyamānā adhigamappicchatāya āhaṃsu. Imāsañca imāsañcāti paṭhamajjhānādīnaṃ lokiyalokuttarānaṃ. Cetasā ceto paricca viditoti ajja me āyasmanto lokiyasamāpattiyā vītināmesuṃ, ajja lokuttarāyāti evaṃ cittena cittaṃ paricchinditvā viditaṃ. Devatāpi meti, bhante anuruddha, ajja ayyo nandiyatthero, ajja ayyo kimilatthero imāya ca imāya ca samāpattiyā vītināmesīti evamārocesunti attho. Pañhābhipuṭṭhenāti tampi mayā sayaṃ viditanti vā devatāhi ārocitanti vā ettakeneva mukhaṃ me sajjanti kathaṃ samuṭṭhāpetvā apuṭṭheneva me na kathitaṃ. Bhagavatā pana pañhābhipuṭṭhena pañhaṃ abhipucchitena satā byākataṃ, tatra me kiṃ na rocathāti āha.
੩੩੧. ਦੀਘੋਤਿ ‘‘ਮਣਿ ਮਾਣਿવਰੋ ਦੀਘੋ, ਅਥੋ ਸੇਰੀਸਕੋ ਸਹਾ’’ਤਿ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੩.੨੯੩) ਏવਂ ਆਗਤੋ ਅਟ੍ਠવੀਸਤਿਯਾ ਯਕ੍ਖਸੇਨਾਪਤੀਨਂ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੋ ਏਕੋ ਦੇવਰਾਜਾ। ਪਰਜਨੋਤਿ ਤਸ੍ਸੇવ ਯਕ੍ਖਸ੍ਸ ਨਾਮਂ। ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮੀਤਿ ਸੋ ਕਿਰ વੇਸ੍ਸવਣੇਨ ਪੇਸਿਤੋ ਏਤਂ ਠਾਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਸਯਂ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਗਿਞ੍ਜਕਾવਸਥਤੋ ਗੋਸਿਙ੍ਗਸਾਲવਨਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰੇ ਦਿਸ੍વਾ ਭਗવਾ ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਗੋਸਿਙ੍ਗਸਾਲવਨੇ ਤਿਣ੍ਣਂ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਚ੍ਛਤਿ। ਅਜ੍ਜ ਮਹਤੀ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ। ਮਯਾਪਿ ਤਸ੍ਸਾ ਦੇਸਨਾਯ ਭਾਗਿਨਾ ਭવਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਦਿਸ੍ਸਮਾਨੇਨ ਕਾਯੇਨ ਸਤ੍ਥੁ ਪਦਾਨੁਪਦਿਕੋ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਅવਿਦੂਰੇ ਠਤ੍વਾ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਤ੍વਾ ਸਤ੍ਥਰਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਪਿ ਨ ਗਤੋ, – ‘‘ਇਮੇ ਥੇਰਾ ਕਿਂ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਪਨ ਤਤ੍ਥੇવ ਠਿਤੋ। ਅਥ ਤੇ ਦ੍વੇ ਥੇਰੇ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥੇਰਂ ਪਲਿવੇਠੇਨ੍ਤੇ ਦਿਸ੍વਾ, – ‘‘ਇਮੇ ਥੇਰਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਦਯੋ ਸਬ੍ਬਗੁਣੇ ਅਧਿਗਨ੍ਤ੍વਾਪਿ ਭਗવਤੋવ ਮਚ੍ਛਰਾਯਨ੍ਤਿ, ਨ ਸਹਨ੍ਤਿ, ਅਤਿવਿਯ ਨਿਲੀਯਨ੍ਤਿ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਨ੍ਤਿ, ਨ ਦਾਨਿ ਤੇਸਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤੁਂ ਦਸ੍ਸਾਮਿ, ਪਥવਿਤੋ ਯਾવ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾ ਏਤੇਸਂ ਗੁਣੇ ਪਕਾਸੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ।
331.Dīghoti ‘‘maṇi māṇivaro dīgho, atho serīsako sahā’’ti (dī. ni. 3.293) evaṃ āgato aṭṭhavīsatiyā yakkhasenāpatīnaṃ abbhantaro eko devarājā. Parajanoti tasseva yakkhassa nāmaṃ. Yena bhagavā tenupasaṅkamīti so kira vessavaṇena pesito etaṃ ṭhānaṃ gacchanto bhagavantaṃ sayaṃ pattacīvaraṃ gahetvā giñjakāvasathato gosiṅgasālavanassa antare disvā bhagavā attanā pattacīvaraṃ gahetvā gosiṅgasālavane tiṇṇaṃ kulaputtānaṃ santikaṃ gacchati. Ajja mahatī dhammadesanā bhavissati. Mayāpi tassā desanāya bhāginā bhavitabbanti adissamānena kāyena satthu padānupadiko gantvā avidūre ṭhatvā dhammaṃ sutvā satthari gacchantepi na gato, – ‘‘ime therā kiṃ karissantī’’ti dassanatthaṃ pana tattheva ṭhito. Atha te dve there anuruddhattheraṃ paliveṭhente disvā, – ‘‘ime therā bhagavantaṃ nissāya pabbajjādayo sabbaguṇe adhigantvāpi bhagavatova maccharāyanti, na sahanti, ativiya nilīyanti paṭicchādenti, na dāni tesaṃ paṭicchādetuṃ dassāmi, pathavito yāva brahmalokā etesaṃ guṇe pakāsessāmī’’ti cintetvā yena bhagavā tenupasaṅkami.
ਲਾਭਾ વਤ, ਭਨ੍ਤੇਤਿ ਯੇ, ਭਨ੍ਤੇ, વਜ੍ਜਿਰਟ੍ਠવਾਸਿਨੋ ਭਗવਨ੍ਤਞ੍ਚ ਇਮੇ ਚ ਤਯੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੇ ਪਸ੍ਸਿਤੁਂ ਲਭਨ੍ਤਿ, વਨ੍ਦਿਤੁਂ ਲਭਨ੍ਤਿ, ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਂ ਦਾਤੁਂ ਲਭਨ੍ਤਿ, ਧਮ੍ਮਂ ਸੋਤੁਂ ਲਭਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਲਾਭਾ, ਭਨ੍ਤੇ, વਜ੍ਜੀਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍વਾਤਿ ਸੋ ਕਿਰ ਅਤ੍ਤਨੋ ਯਕ੍ਖਾਨੁਭਾવੇਨ ਮਹਨ੍ਤਂ ਸਦ੍ਦਂ ਕਤ੍વਾ ਸਕਲਂ વਜ੍ਜਿਰਟ੍ਠਂ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਨ੍ਤੋ ਤਂ વਾਚਂ ਨਿਚ੍ਛਾਰੇਸਿ। ਤੇਨ ਚਸ੍ਸ ਤੇਸੁ ਰੁਕ੍ਖਪਬ੍ਬਤਾਦੀਸੁ ਅਧਿવਤ੍ਥਾ ਭੁਮ੍ਮਾ ਦੇવਤਾ ਸਦ੍ਦਂ ਅਸ੍ਸੋਸੁਂ। ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍વਾ’’ਤਿ। ਅਨੁਸ੍ਸਾવੇਸੁਨ੍ਤਿ ਮਹਨ੍ਤਂ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍વਾ ਸਾવੇਸੁਂ। ਏਸ ਨਯੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ। ਯਾવ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾਤਿ ਯਾવ ਅਕਨਿਟ੍ਠਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾ। ਤਞ੍ਚੇਪਿ ਕੁਲਨ੍ਤਿ, ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਕੁਲਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍વਾ ਇਮੇ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਏવਂ ਸੀਲવਨ੍ਤੋ ਗੁਣવਨ੍ਤੋ ਆਚਾਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਕਲ੍ਯਾਣਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ ਏવਂ ਤਞ੍ਚੇਪਿ ਕੁਲਂ ਏਤੇ ਤਯੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੇ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਏવਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ। ਇਤਿ ਭਗવਾ ਯਥਾਨੁਸਨ੍ਧਿਨਾવ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਪੇਸੀਤਿ।
Lābhā vata, bhanteti ye, bhante, vajjiraṭṭhavāsino bhagavantañca ime ca tayo kulaputte passituṃ labhanti, vandituṃ labhanti, deyyadhammaṃ dātuṃ labhanti, dhammaṃ sotuṃ labhanti, tesaṃ lābhā, bhante, vajjīnanti attho. Saddaṃ sutvāti so kira attano yakkhānubhāvena mahantaṃ saddaṃ katvā sakalaṃ vajjiraṭṭhaṃ ajjhottharanto taṃ vācaṃ nicchāresi. Tena cassa tesu rukkhapabbatādīsu adhivatthā bhummā devatā saddaṃ assosuṃ. Taṃ sandhāya vuttaṃ – ‘‘saddaṃ sutvā’’ti. Anussāvesunti mahantaṃ saddaṃ sutvā sāvesuṃ. Esa nayo sabbattha. Yāva brahmalokāti yāva akaniṭṭhabrahmalokā. Tañcepi kulanti, ‘‘amhākaṃ kulato nikkhamitvā ime kulaputtā pabbajitā evaṃ sīlavanto guṇavanto ācārasampannā kalyāṇadhammā’’ti evaṃ tañcepi kulaṃ ete tayo kulaputte pasannacittaṃ anussareyyāti evaṃ sabbattha attho daṭṭhabbo. Iti bhagavā yathānusandhināva desanaṃ niṭṭhapesīti.
ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਾ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯ
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
ਚੂਲ਼ਗੋਸਿਙ੍ਗਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Cūḷagosiṅgasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ • Majjhimanikāya / ੧. ਚੂਲ਼ਗੋਸਿਙ੍ਗਸੁਤ੍ਤਂ • 1. Cūḷagosiṅgasuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ੧. ਚੂਲ਼ਗੋਸਿਙ੍ਗਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 1. Cūḷagosiṅgasuttavaṇṇanā
