Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ชาตกปาฬิ • Jātakapāḷi |
๕๐๒. จูฬหํสชาตกํ (๖)
502. Cūḷahaṃsajātakaṃ (6)
๑๓๓.
133.
เอเต หํสา ปกฺกมนฺติ, วกฺกงฺคา ภยเมริตา;
Ete haṃsā pakkamanti, vakkaṅgā bhayameritā;
หริตฺตจ เหมวณฺณ, กามํ สุมุข ปกฺกมฯ
Harittaca hemavaṇṇa, kāmaṃ sumukha pakkama.
๑๓๔.
134.
โอหาย มํ ญาติคณา, เอกํ ปาสวสํ คตํ;
Ohāya maṃ ñātigaṇā, ekaṃ pāsavasaṃ gataṃ;
๑๓๕.
135.
มา อนีฆาย หาเปสิ, กามํ สุมุข ปกฺกมฯ
Mā anīghāya hāpesi, kāmaṃ sumukha pakkama.
๑๓๖.
136.
ชีวิตํ มรณํ วา เม, ตยา สทฺธิํ ภวิสฺสติฯ
Jīvitaṃ maraṇaṃ vā me, tayā saddhiṃ bhavissati.
๑๓๗.
137.
เอตทริยสฺส กลฺยาณํ, ยํ ตฺวํ สุมุข ภาสสิ;
Etadariyassa kalyāṇaṃ, yaṃ tvaṃ sumukha bhāsasi;
ตญฺจ วีมํสมาโนหํ, ‘‘ปตเตตํ’’ อวสฺสชิํฯ
Tañca vīmaṃsamānohaṃ, ‘‘patatetaṃ’’ avassajiṃ.
๑๓๘.
138.
๑๓๙.
139.
ยทา ปราภโว โหติ, โปโส ชีวิตสงฺขเย;
Yadā parābhavo hoti, poso jīvitasaṅkhaye;
อถ ชาลญฺจ ปาสญฺจ, อาสชฺชาปิ น พุชฺฌติฯ
Atha jālañca pāsañca, āsajjāpi na bujjhati.
๑๔๐.
140.
เอเต หํสา ปกฺกมนฺติ, วกฺกงฺคา ภยเมริตา;
Ete haṃsā pakkamanti, vakkaṅgā bhayameritā;
๑๔๑.
141.
เอเต ภุตฺวา จ ปิตฺวา จ, ปกฺกมนฺติ วิหงฺคมา;
Ete bhutvā ca pitvā ca, pakkamanti vihaṅgamā;
อนเปกฺขมานา วกฺกงฺคา, ตฺวเญฺญเวโก อุปาสสิฯ
Anapekkhamānā vakkaṅgā, tvaññeveko upāsasi.
๑๔๒.
142.
โอหาย สกุณา ยนฺติ, กิํ เอโก อวหิยฺยสิฯ
Ohāya sakuṇā yanti, kiṃ eko avahiyyasi.
๑๔๓.
143.
ราชา เม โส ทิโช มิโตฺต, สขา ปาณสโม จ เม;
Rājā me so dijo mitto, sakhā pāṇasamo ca me;
เนว นํ วิชหิสฺสามิ, ยาว กาลสฺส ปริยายํฯ
Neva naṃ vijahissāmi, yāva kālassa pariyāyaṃ.
๑๔๔.
144.
โย จ ตฺวํ สขิโน เหตุ, ปาณํ จชิตุมิจฺฉสิ;
Yo ca tvaṃ sakhino hetu, pāṇaṃ cajitumicchasi;
โส เต สหายํ มุญฺจามิ, โหตุ ราชา ตวานุโคฯ
So te sahāyaṃ muñcāmi, hotu rājā tavānugo.
๑๔๕.
145.
เอวํ ลุทฺทก นนฺทสฺสุ, สห สเพฺพหิ ญาติภิ;
Evaṃ luddaka nandassu, saha sabbehi ñātibhi;
ยถาหมชฺช นนฺทามิ, ทิสฺวา มุตฺตํ ทิชาธิปํฯ
Yathāhamajja nandāmi, disvā muttaṃ dijādhipaṃ.
๑๔๖.
146.
กจฺจินฺนุ โภโต กุสลํ, กจฺจิ โภโต อนามยํ;
Kaccinnu bhoto kusalaṃ, kacci bhoto anāmayaṃ;
กจฺจิ รฎฺฐมิทํ ผีตํ, ธเมฺมน มนุสาสสิฯ
Kacci raṭṭhamidaṃ phītaṃ, dhammena manusāsasi.
๑๔๗.
147.
กุสลเญฺจว เม หํส, อโถ หํส อนามยํ;
Kusalañceva me haṃsa, atho haṃsa anāmayaṃ;
อโถ รฎฺฐมิทํ ผีตํ, ธเมฺมน มนุสาสหํฯ
Atho raṭṭhamidaṃ phītaṃ, dhammena manusāsahaṃ.
๑๔๘.
148.
กจฺจิ โภโต อมเจฺจสุ, โทโส โกจิ น วิชฺชติ;
Kacci bhoto amaccesu, doso koci na vijjati;
กจฺจิ อารา อมิตฺตา เต, ฉายา ทกฺขิณโตริวฯ
Kacci ārā amittā te, chāyā dakkhiṇatoriva.
๑๔๙.
149.
อโถปิ เม อมเจฺจสุ, โทโส โกจิ น วิชฺชติ;
Athopi me amaccesu, doso koci na vijjati;
อโถ อารา อมิตฺตา เม, ฉายา ทกฺขิณโตริวฯ
Atho ārā amittā me, chāyā dakkhiṇatoriva.
๑๕๐.
150.
กจฺจิ เต สาทิสี ภริยา, อสฺสวา ปิยภาณินี;
Kacci te sādisī bhariyā, assavā piyabhāṇinī;
ปุตฺตรูปยสูเปตา, ตว ฉนฺทวสานุคาฯ
Puttarūpayasūpetā, tava chandavasānugā.
๑๕๑.
151.
อโถ เม สาทิสี ภริยา, อสฺสวา ปิยภาณินี;
Atho me sādisī bhariyā, assavā piyabhāṇinī;
ปุตฺตรูปยสูเปตา, มม ฉนฺทวสานุคาฯ
Puttarūpayasūpetā, mama chandavasānugā.
๑๕๒.
152.
กจฺจิ เต พหโว ปุตฺตา, สุชาตา รฎฺฐวฑฺฒน;
Kacci te bahavo puttā, sujātā raṭṭhavaḍḍhana;
ปญฺญาชเวน สมฺปนฺนา, สโมฺมทนฺติ ตโต ตโตฯ
Paññājavena sampannā, sammodanti tato tato.
๑๕๓.
153.
สตเมโก จ เม ปุตฺตา, ธตรฎฺฐ มยา สุตา;
Satameko ca me puttā, dhataraṭṭha mayā sutā;
๑๕๔.
154.
อุปปโนฺนปิ เจ โหติ, ชาติยา วินเยน วา;
Upapannopi ce hoti, jātiyā vinayena vā;
๑๕๕.
155.
ตสฺส สํหีรปญฺญสฺส, วิวโร ชายเต มหา;
Tassa saṃhīrapaññassa, vivaro jāyate mahā;
๑๕๖.
156.
อสาเร สารโยคญฺญู, มติํ น เตฺวว วินฺทติ;
Asāre sārayogaññū, matiṃ na tveva vindati;
สรโภว คิริทุคฺคสฺมิํ, อนฺตราเยว สีทติฯ
Sarabhova giriduggasmiṃ, antarāyeva sīdati.
๑๕๗.
157.
หีนชโจฺจปิ เจ โหติ, อุฎฺฐาตา ธิติมา นโร;
Hīnajaccopi ce hoti, uṭṭhātā dhitimā naro;
อาจารสีลสมฺปโนฺน, นิเส อคฺคีว ภาสติฯ
Ācārasīlasampanno, nise aggīva bhāsati.
๑๕๘.
158.
สํวิรูเฬฺหถ เมธาวี, เขเตฺต พีชํว 27 วุฎฺฐิยาติฯ
Saṃvirūḷhetha medhāvī, khette bījaṃva 28 vuṭṭhiyāti.
จูฬหํสชาตกํ ฉฎฺฐํฯ
Cūḷahaṃsajātakaṃ chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ชาตก-อฎฺฐกถา • Jātaka-aṭṭhakathā / [๕๐๒] ๖. จูฬหํสชาตกวณฺณนา • [502] 6. Cūḷahaṃsajātakavaṇṇanā