Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ജാതകപാളി • Jātakapāḷi

    ൨൧. അസീതിനിപാതോ

    21. Asītinipāto

    ൫൩൩. ചൂളഹംസജാതകം (൧)

    533. Cūḷahaṃsajātakaṃ (1)

    .

    1.

    ‘‘സുമുഖ അനുപചിനന്താ, പക്കമന്തി വിഹങ്ഗമാ;

    ‘‘Sumukha anupacinantā, pakkamanti vihaṅgamā;

    ഗച്ഛ തുവമ്പി മാ കങ്ഖി, നത്ഥി ബദ്ധേ 1 സഹായതാ’’.

    Gaccha tuvampi mā kaṅkhi, natthi baddhe 2 sahāyatā’’.

    .

    2.

    ‘‘ഗച്ഛേ വാഹം ന വാ ഗച്ഛേ, ന തേന അമരോ സിയം;

    ‘‘Gacche vāhaṃ na vā gacche, na tena amaro siyaṃ;

    സുഖിതം തം ഉപാസിത്വാ, ദുക്ഖിതം തം കഥം ജഹേ.

    Sukhitaṃ taṃ upāsitvā, dukkhitaṃ taṃ kathaṃ jahe.

    .

    3.

    ‘‘മരണം വാ തയാ സദ്ധിം, ജീവിതം വാ തയാ വിനാ;

    ‘‘Maraṇaṃ vā tayā saddhiṃ, jīvitaṃ vā tayā vinā;

    തദേവ മരണം സേയ്യോ, യഞ്ചേ ജീവേ തയാ വിനാ.

    Tadeva maraṇaṃ seyyo, yañce jīve tayā vinā.

    .

    4.

    ‘‘നേസ ധമ്മോ മഹാരാജ, യം തം ഏവം ഗതം ജഹേ;

    ‘‘Nesa dhammo mahārāja, yaṃ taṃ evaṃ gataṃ jahe;

    യാ ഗതി തുയ്ഹം സാ മയ്ഹം, രുച്ചതേ വിഹഗാധിപ.

    Yā gati tuyhaṃ sā mayhaṃ, ruccate vihagādhipa.

    .

    5.

    ‘‘കാ നു പാസേന ബദ്ധസ്സ 3, ഗതി അഞ്ഞാ മഹാനസാ;

    ‘‘Kā nu pāsena baddhassa 4, gati aññā mahānasā;

    സാ കഥം ചേതയാനസ്സ, മുത്തസ്സ തവ രുച്ചതി.

    Sā kathaṃ cetayānassa, muttassa tava ruccati.

    .

    6.

    ‘‘കം വാ ത്വം പസ്സസേ അത്ഥം, മമ തുയ്ഹഞ്ച പക്ഖിമ;

    ‘‘Kaṃ vā tvaṃ passase atthaṃ, mama tuyhañca pakkhima;

    ഞാതീനം വാവസിട്ഠാനം, ഉഭിന്നം ജീവിതക്ഖയേ.

    Ñātīnaṃ vāvasiṭṭhānaṃ, ubhinnaṃ jīvitakkhaye.

    .

    7.

    ‘‘യം ന കഞ്ചനദേപിഞ്ഛ 5, അന്ധേന തമസാ ഗതം;

    ‘‘Yaṃ na kañcanadepiñcha 6, andhena tamasā gataṃ;

    താദിസേ സഞ്ചജം പാണം, കമത്ഥമഭിജോതയേ’’.

    Tādise sañcajaṃ pāṇaṃ, kamatthamabhijotaye’’.

    .

    8.

    ‘‘കഥം നു പതതം സേട്ഠ, ധമ്മേ അത്ഥം ന ബുജ്ഝസി 7;

    ‘‘Kathaṃ nu patataṃ seṭṭha, dhamme atthaṃ na bujjhasi 8;

    ധമ്മോ അപചിതോ സന്തോ, അത്ഥം ദസ്സേതി പാണിനം.

    Dhammo apacito santo, atthaṃ dasseti pāṇinaṃ.

    .

    9.

    ‘‘സോഹം ധമ്മം അപേക്ഖാനോ, ധമ്മാ ചത്ഥം സമുട്ഠിതം;

    ‘‘Sohaṃ dhammaṃ apekkhāno, dhammā catthaṃ samuṭṭhitaṃ;

    ഭത്തിഞ്ച തയി സമ്പസ്സം, നാവകങ്ഖാമി ജീവിതം’’.

    Bhattiñca tayi sampassaṃ, nāvakaṅkhāmi jīvitaṃ’’.

    ൧൦.

    10.

    ‘‘അദ്ധാ ഏസോ സതം ധമ്മോ, യോ മിത്തോ മിത്തമാപദേ;

    ‘‘Addhā eso sataṃ dhammo, yo mitto mittamāpade;

    ന ചജേ ജീവിതസ്സാപി, ഹേതുധമ്മമനുസ്സരം.

    Na caje jīvitassāpi, hetudhammamanussaraṃ.

    ൧൧.

    11.

    ‘‘സ്വായം ധമ്മോ ച തേ ചിണ്ണോ, ഭത്തി ച വിദിതാ മയി;

    ‘‘Svāyaṃ dhammo ca te ciṇṇo, bhatti ca viditā mayi;

    കാമം കരസ്സു മയ്ഹേതം, ഗച്ഛേവാനുമതോ മയാ’’.

    Kāmaṃ karassu mayhetaṃ, gacchevānumato mayā’’.

    ൧൨.

    12.

    ‘‘അപി ത്വേവം ഗതേ കാലേ, യം ഖണ്ഡം 9 ഞാതിനം മയാ;

    ‘‘Api tvevaṃ gate kāle, yaṃ khaṇḍaṃ 10 ñātinaṃ mayā;

    തയാ തം ബുദ്ധിസമ്പന്നം 11, അസ്സ പരമസംവുതം.

    Tayā taṃ buddhisampannaṃ 12, assa paramasaṃvutaṃ.

    ൧൩.

    13.

    ‘‘ഇച്ചേവം 13 മന്തയന്താനം, അരിയാനം അരിയവുത്തിനം;

    ‘‘Iccevaṃ 14 mantayantānaṃ, ariyānaṃ ariyavuttinaṃ;

    പച്ചദിസ്സഥ നേസാദോ, ആതുരാനമിവന്തകോ.

    Paccadissatha nesādo, āturānamivantako.

    ൧൪.

    14.

    ‘‘തേ സത്തുമഭിസഞ്ചിക്ഖ, ദീഘരത്തം ഹിതാ ദിജാ;

    ‘‘Te sattumabhisañcikkha, dīgharattaṃ hitā dijā;

    തുണ്ഹീമാസിത്ഥ ഉഭയോ, ന സഞ്ചലേസുമാസനാ 15.

    Tuṇhīmāsittha ubhayo, na sañcalesumāsanā 16.

    ൧൫.

    15.

    ‘‘ധതരട്ഠേ ച ദിസ്വാന, സമുഡ്ഡേന്തേ തതോ തതോ;

    ‘‘Dhataraṭṭhe ca disvāna, samuḍḍente tato tato;

    അഭിക്കമഥ വേഗേന, ദിജസത്തു ദിജാധിപേ.

    Abhikkamatha vegena, dijasattu dijādhipe.

    ൧൬.

    16.

    ‘‘സോ ച വേഗേനഭിക്കമ്മ, ആസജ്ജ പരമേ ദിജേ;

    ‘‘So ca vegenabhikkamma, āsajja parame dije;

    പച്ചകമിത്ഥ 17 നേസാദോ, ബദ്ധാ ഇതി വിചിന്തയം.

    Paccakamittha 18 nesādo, baddhā iti vicintayaṃ.

    ൧൭.

    17.

    ‘‘ഏകംവ ബദ്ധമാസീനം, അബദ്ധഞ്ച പുനാപരം;

    ‘‘Ekaṃva baddhamāsīnaṃ, abaddhañca punāparaṃ;

    ആസജ്ജ ബദ്ധമാസീനം, പേക്ഖമാനമദീനവം.

    Āsajja baddhamāsīnaṃ, pekkhamānamadīnavaṃ.

    ൧൮.

    18.

    ‘‘തതോ സോ വിമതോയേവ, പണ്ഡരേ അജ്ഝഭാസഥ;

    ‘‘Tato so vimatoyeva, paṇḍare ajjhabhāsatha;

    പവഡ്ഢകായേ ആസീനേ, ദിജസങ്ഘഗണാധിപേ.

    Pavaḍḍhakāye āsīne, dijasaṅghagaṇādhipe.

    ൧൯.

    19.

    ‘‘യം നു പാസേന മഹതാ, ബദ്ധോ ന കുരുതേ ദിസം;

    ‘‘Yaṃ nu pāsena mahatā, baddho na kurute disaṃ;

    അഥ കസ്മാ അബദ്ധോ ത്വം, ബലീ പക്ഖി ന ഗച്ഛസി.

    Atha kasmā abaddho tvaṃ, balī pakkhi na gacchasi.

    ൨൦.

    20.

    ‘‘കിന്നു ത്യായം 19 ദിജോ ഹോതി, മുത്തോ ബദ്ധം ഉപാസസി;

    ‘‘Kinnu tyāyaṃ 20 dijo hoti, mutto baddhaṃ upāsasi;

    ഓഹായ സകുണാ യന്തി, കിം ഏകോ അവഹീയസി’’.

    Ohāya sakuṇā yanti, kiṃ eko avahīyasi’’.

    ൨൧.

    21.

    ‘‘രാജാ മേ സോ ദിജാമിത്ത, സഖാ പാണസമോ ച മേ;

    ‘‘Rājā me so dijāmitta, sakhā pāṇasamo ca me;

    നേവ നം വിജഹിസ്സാമി, യാവ കാലസ്സ പരിയായം.

    Neva naṃ vijahissāmi, yāva kālassa pariyāyaṃ.

    ൨൨.

    22.

    ‘‘കഥം പനായം വിഹങ്ഗോ, നാദ്ദസ പാസമോഡ്ഡിതം;

    ‘‘Kathaṃ panāyaṃ vihaṅgo, nāddasa pāsamoḍḍitaṃ;

    പദഞ്ഹേതം മഹന്താനം, ബോദ്ധുമരഹന്തി ആപദം.

    Padañhetaṃ mahantānaṃ, boddhumarahanti āpadaṃ.

    ൨൩.

    23.

    ‘‘യദാ പരാഭവോ ഹോതി, പോസോ ജീവിതസങ്ഖയേ;

    ‘‘Yadā parābhavo hoti, poso jīvitasaṅkhaye;

    അഥ ജാലഞ്ച പാസഞ്ച, ആസജ്ജാപി ന ബുജ്ഝതി.

    Atha jālañca pāsañca, āsajjāpi na bujjhati.

    ൨൪.

    24.

    ‘‘അപി ത്വേവ മഹാപഞ്ഞ, പാസാ ബഹുവിധാ തതാ 21;

    ‘‘Api tveva mahāpañña, pāsā bahuvidhā tatā 22;

    ഗുയ്ഹമാസജ്ജ 23 ബജ്ഝന്തി, അഥേവം ജീവിതക്ഖയേ’’.

    Guyhamāsajja 24 bajjhanti, athevaṃ jīvitakkhaye’’.

    ൨൫.

    25.

    ‘‘അപി നായം തയാ സദ്ധിം, സംവാസസ്സ 25 സുഖുദ്രയോ;

    ‘‘Api nāyaṃ tayā saddhiṃ, saṃvāsassa 26 sukhudrayo;

    അപി നോ അനുമഞ്ഞാസി, അപി നോ ജീവിതം ദദേ’’.

    Api no anumaññāsi, api no jīvitaṃ dade’’.

    ൨൬.

    26.

    ‘‘ന ചേവ മേ ത്വം ബദ്ധോസി, നപി ഇച്ഛാമി തേ വധം;

    ‘‘Na ceva me tvaṃ baddhosi, napi icchāmi te vadhaṃ;

    കാമം ഖിപ്പമിതോ ഗന്ത്വാ, ജീവ ത്വം അനിഘോ ചിരം’’.

    Kāmaṃ khippamito gantvā, jīva tvaṃ anigho ciraṃ’’.

    ൨൭.

    27.

    ‘‘നേവാഹമേതമിച്ഛാമി , അഞ്ഞത്രേതസ്സ ജീവിതാ;

    ‘‘Nevāhametamicchāmi , aññatretassa jīvitā;

    സചേ ഏകേന തുട്ഠോസി, മുഞ്ചേതം മഞ്ച ഭക്ഖയ.

    Sace ekena tuṭṭhosi, muñcetaṃ mañca bhakkhaya.

    ൨൮.

    28.

    ‘‘ആരോഹപരിണാഹേന, തുല്യാസ്മാ 27 വയസാ ഉഭോ;

    ‘‘Ārohapariṇāhena, tulyāsmā 28 vayasā ubho;

    ന തേ ലാഭേന ജീവത്ഥി 29, ഏതേന നിമിനാ തുവം.

    Na te lābhena jīvatthi 30, etena niminā tuvaṃ.

    ൨൯.

    29.

    ‘‘തദിങ്ഘ സമപേക്ഖസ്സു 31, ഹോതു ഗിദ്ധി തവമ്ഹസു 32;

    ‘‘Tadiṅgha samapekkhassu 33, hotu giddhi tavamhasu 34;

    മം പുബ്ബേ ബന്ധ പാസേന, പച്ഛാ മുഞ്ച ദിജാധിപം.

    Maṃ pubbe bandha pāsena, pacchā muñca dijādhipaṃ.

    ൩൦.

    30.

    ‘‘താവദേവ ച തേ ലാഭോ, കതാസ്സ 35 യാചനായ ച;

    ‘‘Tāvadeva ca te lābho, katāssa 36 yācanāya ca;

    മിത്തി ച ധതരട്ഠേഹി, യാവജീവായ തേ സിയാ’’.

    Mitti ca dhataraṭṭhehi, yāvajīvāya te siyā’’.

    ൩൧.

    31.

    ‘‘പസ്സന്തു നോ മഹാസങ്ഘാ, തയാ മുത്തം ഇതോ ഗതം;

    ‘‘Passantu no mahāsaṅghā, tayā muttaṃ ito gataṃ;

    മിത്താമച്ചാ ച ഭച്ചാ ച, പുത്തദാരാ ച ബന്ധവാ.

    Mittāmaccā ca bhaccā ca, puttadārā ca bandhavā.

    ൩൨.

    32.

    ‘‘ന ച തേ താദിസാ മിത്താ, ബഹൂനം 37 ഇധ വിജ്ജതി;

    ‘‘Na ca te tādisā mittā, bahūnaṃ 38 idha vijjati;

    യഥാ ത്വം ധതരട്ഠസ്സ, പാണസാധാരണോ സഖാ.

    Yathā tvaṃ dhataraṭṭhassa, pāṇasādhāraṇo sakhā.

    ൩൩.

    33.

    ‘‘സോ തേ സഹായം മുഞ്ചാമി, ഹോതു രാജാ തവാനുഗോ;

    ‘‘So te sahāyaṃ muñcāmi, hotu rājā tavānugo;

    കാമം ഖിപ്പമിതോ ഗന്ത്വാ, ഞാതിമജ്ഝേ വിരോചഥ’’.

    Kāmaṃ khippamito gantvā, ñātimajjhe virocatha’’.

    ൩൪.

    34.

    ‘‘സോ പതീതോ പമുത്തേന, ഭത്തുനാ 39 ഭത്തുഗാരവോ;

    ‘‘So patīto pamuttena, bhattunā 40 bhattugāravo;

    അജ്ഝഭാസഥ വക്കങ്ഗോ 41, വാചം കണ്ണസുഖം ഭണം.

    Ajjhabhāsatha vakkaṅgo 42, vācaṃ kaṇṇasukhaṃ bhaṇaṃ.

    ൩൫.

    35.

    ‘‘ഏവം ലുദ്ദക നന്ദസ്സു, സഹ സബ്ബേഹി ഞാതിഭി;

    ‘‘Evaṃ luddaka nandassu, saha sabbehi ñātibhi;

    യഥാഹമജ്ജ നന്ദാമി, മുത്തം ദിസ്വാ ദിജാധിപം’’.

    Yathāhamajja nandāmi, muttaṃ disvā dijādhipaṃ’’.

    ൩൬.

    36.

    ‘‘ഏഹി തം അനുസിക്ഖാമി, യഥാ ത്വമപി ലച്ഛസേ;

    ‘‘Ehi taṃ anusikkhāmi, yathā tvamapi lacchase;

    ലാഭം തവായം 43 ധതരട്ഠോ, പാപം കിഞ്ചി 44 ന ദക്ഖതി.

    Lābhaṃ tavāyaṃ 45 dhataraṭṭho, pāpaṃ kiñci 46 na dakkhati.

    ൩൭.

    37.

    ‘‘ഖിപ്പമന്തേപുരം നേത്വാ 47, രഞ്ഞോ ദസ്സേഹി നോ ഉഭോ;

    ‘‘Khippamantepuraṃ netvā 48, rañño dassehi no ubho;

    അബദ്ധേ പകതിഭൂതേ, കാജേ 49 ഉഭയതോ ഠിതേ.

    Abaddhe pakatibhūte, kāje 50 ubhayato ṭhite.

    ൩൮.

    38.

    ‘‘ധതരട്ഠാ മഹാരാജ, ഹംസാധിപതിനോ ഇമേ;

    ‘‘Dhataraṭṭhā mahārāja, haṃsādhipatino ime;

    അയഞ്ഹി രാജാ ഹംസാനം, അയം സേനാപതീതരോ.

    Ayañhi rājā haṃsānaṃ, ayaṃ senāpatītaro.

    ൩൯.

    39.

    ‘‘അസംസയം ഇമം ദിസ്വാ, ഹംസരാജം നരാധിപോ;

    ‘‘Asaṃsayaṃ imaṃ disvā, haṃsarājaṃ narādhipo;

    പതീതോ സുമനോ വിത്തോ 51, ബഹും ദസ്സതി തേ ധനം’’.

    Patīto sumano vitto 52, bahuṃ dassati te dhanaṃ’’.

    ൪൦.

    40.

    ‘‘തസ്സ തം വചനം സുത്വാ, കമ്മുനാ ഉപപാദയി;

    ‘‘Tassa taṃ vacanaṃ sutvā, kammunā upapādayi;

    ഖിപ്പമന്തേപുരം ഗന്ത്വാ, രഞ്ഞോ ഹംസേ അദസ്സയി;

    Khippamantepuraṃ gantvā, rañño haṃse adassayi;

    അബദ്ധേ പകതിഭൂതേ, കാജേ ഉഭയതോ ഠിതേ.

    Abaddhe pakatibhūte, kāje ubhayato ṭhite.

    ൪൧.

    41.

    ‘‘ധതരട്ഠാ മഹാരാജ, ഹംസാധിപതിനോ ഇമേ;

    ‘‘Dhataraṭṭhā mahārāja, haṃsādhipatino ime;

    അയഞ്ഹി രാജാ ഹംസാനം, അയം സേനാപതീതരോ’’.

    Ayañhi rājā haṃsānaṃ, ayaṃ senāpatītaro’’.

    ൪൨.

    42.

    ‘‘കഥം പനിമേ വിഹങ്ഗാ 53, തവ ഹത്ഥത്തമാഗതാ 54;

    ‘‘Kathaṃ panime vihaṅgā 55, tava hatthattamāgatā 56;

    കഥം ലുദ്ദോ മഹന്താനം, ഇസ്സരേ ഇധ അജ്ഝഗാ’’.

    Kathaṃ luddo mahantānaṃ, issare idha ajjhagā’’.

    ൪൩.

    43.

    ‘‘വിഹിതാ സന്തിമേ പാസാ, പല്ലലേസു ജനാധിപ;

    ‘‘Vihitā santime pāsā, pallalesu janādhipa;

    യം യദായതനം മഞ്ഞേ, ദിജാനം പാണരോധനം.

    Yaṃ yadāyatanaṃ maññe, dijānaṃ pāṇarodhanaṃ.

    ൪൪.

    44.

    ‘‘താദിസം പാസമാസജ്ജ, ഹംസരാജാ അബജ്ഝഥ;

    ‘‘Tādisaṃ pāsamāsajja, haṃsarājā abajjhatha;

    തം അബദ്ധോ ഉപാസീനോ, മമായം അജ്ഝഭാസഥ.

    Taṃ abaddho upāsīno, mamāyaṃ ajjhabhāsatha.

    ൪൫.

    45.

    ‘‘സുദുക്കരം അനരിയേഹി, ദഹതേ ഭാവമുത്തമം;

    ‘‘Sudukkaraṃ anariyehi, dahate bhāvamuttamaṃ;

    ഭത്തുരത്ഥേ പരക്കന്തോ, ധമ്മയുത്തോ 57 വിഹങ്ഗമോ.

    Bhatturatthe parakkanto, dhammayutto 58 vihaṅgamo.

    ൪൬.

    46.

    ‘‘അത്തനായം 59 ചജിത്വാന, ജീവിതം ജീവിതാരഹോ;

    ‘‘Attanāyaṃ 60 cajitvāna, jīvitaṃ jīvitāraho;

    അനുത്ഥുനന്തോ ആസീനോ, ഭത്തു യാചിത്ഥ ജീവിതം.

    Anutthunanto āsīno, bhattu yācittha jīvitaṃ.

    ൪൭.

    47.

    ‘‘തസ്സ തം വചനം സുത്വാ, പസാദമഹമജ്ഝഗാ;

    ‘‘Tassa taṃ vacanaṃ sutvā, pasādamahamajjhagā;

    തതോ നം പാമുചിം 61 പാസാ, അനുഞ്ഞാസിം സുഖേന ച.

    Tato naṃ pāmuciṃ 62 pāsā, anuññāsiṃ sukhena ca.

    ൪൮.

    48.

    ‘‘‘സോ പതീതോ പമുത്തേന, ഭത്തുനാ ഭത്തുഗാരവോ;

    ‘‘‘So patīto pamuttena, bhattunā bhattugāravo;

    അജ്ഝഭാസഥ വക്കങ്ഗോ, വാചം കണ്ണസുഖം ഭണം.

    Ajjhabhāsatha vakkaṅgo, vācaṃ kaṇṇasukhaṃ bhaṇaṃ.

    ൪൯.

    49.

    ‘‘‘ഏവം ലുദ്ദക നന്ദസ്സു, സഹ സബ്ബേഹി ഞാതിഭി;

    ‘‘‘Evaṃ luddaka nandassu, saha sabbehi ñātibhi;

    യഥാഹമജ്ജ നന്ദാമി, മുത്തം ദിസ്വാ ദിജാധിപം.

    Yathāhamajja nandāmi, muttaṃ disvā dijādhipaṃ.

    ൫൦.

    50.

    ‘‘‘ഏഹി തം അനുസിക്ഖാമി, യഥാ ത്വമപി ലച്ഛസേ;

    ‘‘‘Ehi taṃ anusikkhāmi, yathā tvamapi lacchase;

    ലാഭം തവായം ധതരട്ഠോ, പാപം കിഞ്ചി ന ദക്ഖതി.

    Lābhaṃ tavāyaṃ dhataraṭṭho, pāpaṃ kiñci na dakkhati.

    ൫൧.

    51.

    ‘‘‘ഖിപ്പമന്തേപുരം നേത്വാ 63, രഞ്ഞോ ദസ്സേഹി നോ ഉഭോ;

    ‘‘‘Khippamantepuraṃ netvā 64, rañño dassehi no ubho;

    അബദ്ധേ പകതിഭൂതേ, കാജേ ഉഭയതോ ഠിതേ.

    Abaddhe pakatibhūte, kāje ubhayato ṭhite.

    ൫൨.

    52.

    ‘‘‘ധതരട്ഠാ മഹാരാജ, ഹംസാധിപതിനോ ഇമേ;

    ‘‘‘Dhataraṭṭhā mahārāja, haṃsādhipatino ime;

    അയഞ്ഹി രാജാ ഹംസാനം, അയം സേനാപതീതരോ.

    Ayañhi rājā haṃsānaṃ, ayaṃ senāpatītaro.

    ൫൩.

    53.

    ‘‘‘അസംസയം ഇമം ദിസ്വാ, ഹംസരാജം നരാധിപോ;

    ‘‘‘Asaṃsayaṃ imaṃ disvā, haṃsarājaṃ narādhipo;

    പതീതോ സുമനോ വിത്തോ, ബഹും ദസ്സതി തേ ധനം’.

    Patīto sumano vitto, bahuṃ dassati te dhanaṃ’.

    ൫൪.

    54.

    ‘‘ഏവമേതസ്സ വചനാ, ആനീതാമേ ഉഭോ മയാ;

    ‘‘Evametassa vacanā, ānītāme ubho mayā;

    ഏത്ഥേവ ഹി ഇമേ ആസും 65, ഉഭോ അനുമതാ മയാ.

    Ettheva hi ime āsuṃ 66, ubho anumatā mayā.

    ൫൫.

    55.

    ‘‘സോയം ഏവം ഗതോ പക്ഖീ, ദിജോ പരമധമ്മികോ;

    ‘‘Soyaṃ evaṃ gato pakkhī, dijo paramadhammiko;

    മാദിസസ്സ ഹി ലുദ്ദസ്സ, ജനയേയ്യാഥ മദ്ദവം.

    Mādisassa hi luddassa, janayeyyātha maddavaṃ.

    ൫൬.

    56.

    ‘‘ഉപായനഞ്ച തേ ദേവ, നാഞ്ഞം പസ്സാമി ഏദിസം;

    ‘‘Upāyanañca te deva, nāññaṃ passāmi edisaṃ;

    സബ്ബസാകുണികാഗാമേ, തം പസ്സ മനുജാധിപ’’.

    Sabbasākuṇikāgāme, taṃ passa manujādhipa’’.

    ൫൭.

    57.

    ‘‘ദിസ്വാ നിസിന്നം രാജാനം, പീഠേ സോവണ്ണയേ സുഭേ;

    ‘‘Disvā nisinnaṃ rājānaṃ, pīṭhe sovaṇṇaye subhe;

    അജ്ഝഭാസഥ വക്കങ്ഗോ, വാചം കണ്ണസുഖം ഭണം.

    Ajjhabhāsatha vakkaṅgo, vācaṃ kaṇṇasukhaṃ bhaṇaṃ.

    ൫൮.

    58.

    ‘‘കച്ചിന്നു ഭോതോ കുസലം, കച്ചി ഭോതോ അനാമയം;

    ‘‘Kaccinnu bhoto kusalaṃ, kacci bhoto anāmayaṃ;

    കച്ചി രട്ഠമിദം ഫീതം, ധമ്മേന മനുസാസസി’’.

    Kacci raṭṭhamidaṃ phītaṃ, dhammena manusāsasi’’.

    ൫൯.

    59.

    ‘‘കുസലഞ്ചേവ മേ ഹംസ, അഥോ ഹംസ അനാമയം;

    ‘‘Kusalañceva me haṃsa, atho haṃsa anāmayaṃ;

    അഥോ രട്ഠമിദം ഫീതം, ധമ്മേന മനുസാസഹം’’ 67.

    Atho raṭṭhamidaṃ phītaṃ, dhammena manusāsahaṃ’’ 68.

    ൬൦.

    60.

    ‘‘കച്ചി ഭോതോ അമച്ചേസു, ദോസോ കോചി ന വിജ്ജതി;

    ‘‘Kacci bhoto amaccesu, doso koci na vijjati;

    കച്ചി ച 69 തേ തവത്ഥേസു, നാവകങ്ഖന്തി ജീവിതം’’.

    Kacci ca 70 te tavatthesu, nāvakaṅkhanti jīvitaṃ’’.

    ൬൧.

    61.

    ‘‘അഥോപി മേ അമച്ചേസു, ദോസോ കോചി ന വിജ്ജതി;

    ‘‘Athopi me amaccesu, doso koci na vijjati;

    അഥോപി തേ 71 മമത്ഥേസു, നാവകങ്ഖന്തി ജീവിതം’’.

    Athopi te 72 mamatthesu, nāvakaṅkhanti jīvitaṃ’’.

    ൬൨.

    62.

    ‘‘കച്ചി തേ സാദിസീ ഭരിയാ, അസ്സവാ പിയഭാണിനീ;

    ‘‘Kacci te sādisī bhariyā, assavā piyabhāṇinī;

    പുത്തരൂപയസൂപേതാ, തവ ഛന്ദവസാനുഗാ’’.

    Puttarūpayasūpetā, tava chandavasānugā’’.

    ൬൩.

    63.

    ‘‘അഥോ മേ സാദിസീ ഭരിയാ, അസ്സവാ പിയഭാണിനീ;

    ‘‘Atho me sādisī bhariyā, assavā piyabhāṇinī;

    പുത്തരൂപയസൂപേതാ, മമ ഛന്ദവസാനുഗാ’’.

    Puttarūpayasūpetā, mama chandavasānugā’’.

    ൬൪.

    64.

    ‘‘ഭവന്തം 73 കച്ചി നു മഹാ-സത്തുഹത്ഥത്തതം 74 ഗതോ;

    ‘‘Bhavantaṃ 75 kacci nu mahā-sattuhatthattataṃ 76 gato;

    ദുക്ഖമാപജ്ജി വിപുലം, തസ്മിം പഠമമാപദേ.

    Dukkhamāpajji vipulaṃ, tasmiṃ paṭhamamāpade.

    ൬൫.

    65.

    ‘‘കച്ചി യന്താപതിത്വാന, ദണ്ഡേന സമപോഥയി;

    ‘‘Kacci yantāpatitvāna, daṇḍena samapothayi;

    ഏവമേതേസം ജമ്മാനം, പാതികം 77 ഭവതി താവദേ’’.

    Evametesaṃ jammānaṃ, pātikaṃ 78 bhavati tāvade’’.

    ൬൬.

    66.

    ‘‘ഖേമമാസി മഹാരാജ, ഏവമാപദിയാ സതി 79;

    ‘‘Khemamāsi mahārāja, evamāpadiyā sati 80;

    ന ചായം കിഞ്ചി രസ്മാസു, സത്തൂവ സമപജ്ജഥ.

    Na cāyaṃ kiñci rasmāsu, sattūva samapajjatha.

    ൬൭.

    67.

    ‘‘പച്ചഗമിത്ഥ നേസാദോ, പുബ്ബേവ അജ്ഝഭാസഥ;

    ‘‘Paccagamittha nesādo, pubbeva ajjhabhāsatha;

    തദായം സുമുഖോയേവ, പണ്ഡിതോ പച്ചഭാസഥ.

    Tadāyaṃ sumukhoyeva, paṇḍito paccabhāsatha.

    ൬൮.

    68.

    ‘‘തസ്സ തം വചനം സുത്വാ, പസാദമയമജ്ഝഗാ;

    ‘‘Tassa taṃ vacanaṃ sutvā, pasādamayamajjhagā;

    തതോ മം പാമുചീ പാസാ, അനുഞ്ഞാസി സുഖേന ച.

    Tato maṃ pāmucī pāsā, anuññāsi sukhena ca.

    ൬൯.

    69.

    ‘‘ഇദഞ്ച സുമുഖേനേവ, ഏതദത്ഥായ ചിന്തിതം;

    ‘‘Idañca sumukheneva, etadatthāya cintitaṃ;

    ഭോതോ സകാസേഗമനം 81, ഏതസ്സ ധനമിച്ഛതാ’’.

    Bhoto sakāsegamanaṃ 82, etassa dhanamicchatā’’.

    ൭൦.

    70.

    ‘‘സ്വാഗതഞ്ചേവിദം ഭവതം, പതീതോ ചസ്മി ദസ്സനാ;

    ‘‘Svāgatañcevidaṃ bhavataṃ, patīto casmi dassanā;

    ഏസോ ചാപി ബഹും വിത്തം, ലഭതം യാവദിച്ഛതി’’ 83.

    Eso cāpi bahuṃ vittaṃ, labhataṃ yāvadicchati’’ 84.

    ൭൧.

    71.

    ‘‘സന്തപ്പയിത്വാ നേസാദം, ഭോഗേഹി മനുജാധിപോ;

    ‘‘Santappayitvā nesādaṃ, bhogehi manujādhipo;

    അജ്ഝഭാസഥ വക്കങ്ഗം, വാചം കണ്ണസുഖം ഭണം’’.

    Ajjhabhāsatha vakkaṅgaṃ, vācaṃ kaṇṇasukhaṃ bhaṇaṃ’’.

    ൭൨.

    72.

    ‘‘യം ഖലു ധമ്മമാധീനം, വസോ വത്തതി കിഞ്ചനം;

    ‘‘Yaṃ khalu dhammamādhīnaṃ, vaso vattati kiñcanaṃ;

    സബ്ബത്ഥിസ്സരിയം തവ 85, തം പസാസ 86 യദിച്ഛഥ.

    Sabbatthissariyaṃ tava 87, taṃ pasāsa 88 yadicchatha.

    ൭൩.

    73.

    ‘‘ദാനത്ഥം ഉപഭോത്തും വാ, യം ചഞ്ഞം ഉപകപ്പതി;

    ‘‘Dānatthaṃ upabhottuṃ vā, yaṃ caññaṃ upakappati;

    ഏതം ദദാമി വോ വിത്തം, ഇസ്സരിയം 89 വിസ്സജാമി വോ’’.

    Etaṃ dadāmi vo vittaṃ, issariyaṃ 90 vissajāmi vo’’.

    ൭൪.

    74.

    ‘‘യഥാ ച മ്യായം സുമുഖോ, അജ്ഝഭാസേയ്യ പണ്ഡിതോ;

    ‘‘Yathā ca myāyaṃ sumukho, ajjhabhāseyya paṇḍito;

    കാമസാ ബുദ്ധിസമ്പന്നോ, തം മ്യാസ്സ പരമപ്പിയം’’.

    Kāmasā buddhisampanno, taṃ myāssa paramappiyaṃ’’.

    ൭൫.

    75.

    ‘‘അഹം ഖലു മഹാരാജ, നാഗരാജാരിവന്തരം;

    ‘‘Ahaṃ khalu mahārāja, nāgarājārivantaraṃ;

    പടിവത്തും ന സക്കോമി, ന മേ സോ വിനയോ സിയാ.

    Paṭivattuṃ na sakkomi, na me so vinayo siyā.

    ൭൬.

    76.

    ‘‘അമ്ഹാകഞ്ചേവ സോ 91 സേട്ഠോ, ത്വഞ്ച ഉത്തമസത്തവോ;

    ‘‘Amhākañceva so 92 seṭṭho, tvañca uttamasattavo;

    ഭൂമിപാലോ മനുസ്സിന്ദോ, പൂജാ ബഹൂഹി ഹേതുഹി.

    Bhūmipālo manussindo, pūjā bahūhi hetuhi.

    ൭൭.

    77.

    ‘‘തേസം ഉഭിന്നം ഭണതം, വത്തമാനേ വിനിച്ഛയേ;

    ‘‘Tesaṃ ubhinnaṃ bhaṇataṃ, vattamāne vinicchaye;

    നന്തരം 93 പടിവത്തബ്ബം, പേസ്സേന 94 മനുജാധിപ’’.

    Nantaraṃ 95 paṭivattabbaṃ, pessena 96 manujādhipa’’.

    ൭൮.

    78.

    ‘‘ധമ്മേന കിര നേസാദോ, പണ്ഡിതോ അണ്ഡജോ ഇതി;

    ‘‘Dhammena kira nesādo, paṇḍito aṇḍajo iti;

    ന ഹേവ അകതത്തസ്സ, നയോ ഏതാദിസോ സിയാ.

    Na heva akatattassa, nayo etādiso siyā.

    ൭൯.

    79.

    ‘‘ഏവം അഗ്ഗപകതിമാ, ഏവം ഉത്തമസത്തവോ;

    ‘‘Evaṃ aggapakatimā, evaṃ uttamasattavo;

    യാവതത്ഥി മയാ ദിട്ഠാ, നാഞ്ഞം പസ്സാമി ഏദിസം.

    Yāvatatthi mayā diṭṭhā, nāññaṃ passāmi edisaṃ.

    ൮൦.

    80.

    ‘‘തുട്ഠോസ്മി വോ പകതിയാ, വാക്യേന മധുരേന ച;

    ‘‘Tuṭṭhosmi vo pakatiyā, vākyena madhurena ca;

    ഏസോ ചാപി മമച്ഛന്ദോ, ചിരം പസ്സേയ്യ വോ ഉഭോ’’.

    Eso cāpi mamacchando, ciraṃ passeyya vo ubho’’.

    ൮൧.

    81.

    ‘‘യം കിച്ചം 97 പരമേ മിത്തേ, കതമസ്മാസു 98 തം തയാ;

    ‘‘Yaṃ kiccaṃ 99 parame mitte, katamasmāsu 100 taṃ tayā;

    പത്താ നിസ്സംസയം ത്യാമ്ഹാ 101, ഭത്തിരസ്മാസു യാ തവ.

    Pattā nissaṃsayaṃ tyāmhā 102, bhattirasmāsu yā tava.

    ൮൨.

    82.

    ‘‘അദുഞ്ച നൂന സുമഹാ, ഞാതിസങ്ഘസ്സ മന്തരം;

    ‘‘Aduñca nūna sumahā, ñātisaṅghassa mantaraṃ;

    അദസ്സനേന അസ്മാകം 103, ദുക്ഖം ബഹൂസു പക്ഖിസു.

    Adassanena asmākaṃ 104, dukkhaṃ bahūsu pakkhisu.

    ൮൩.

    83.

    ‘‘തേസം സോകവിഘാതായ, തയാ അനുമതാ മയം;

    ‘‘Tesaṃ sokavighātāya, tayā anumatā mayaṃ;

    തം പദക്ഖിണതോ കത്വാ, ഞാതിം 105 പസ്സേമുരിന്ദമ 106.

    Taṃ padakkhiṇato katvā, ñātiṃ 107 passemurindama 108.

    ൮൪.

    84.

    ‘‘അദ്ധാഹം വിപുലം പീതിം, ഭവതം വിന്ദാമി ദസ്സനാ;

    ‘‘Addhāhaṃ vipulaṃ pītiṃ, bhavataṃ vindāmi dassanā;

    ഏസോ ചാപി മഹാ അത്ഥോ, ഞാതിവിസ്സാസനാ സിയാ’’.

    Eso cāpi mahā attho, ñātivissāsanā siyā’’.

    ൮൫.

    85.

    ‘‘ഇദം വത്വാ ധതരട്ഠോ 109, ഹംസരാജാ നരാധിപം;

    ‘‘Idaṃ vatvā dhataraṭṭho 110, haṃsarājā narādhipaṃ;

    ഉത്തമം ജവമന്വായ 111, ഞാതിസങ്ഘം ഉപാഗമും.

    Uttamaṃ javamanvāya 112, ñātisaṅghaṃ upāgamuṃ.

    ൮൬.

    86.

    ‘‘തേ അരോഗേ അനുപ്പത്തേ, ദിസ്വാന പരമേ ദിജേ;

    ‘‘Te aroge anuppatte, disvāna parame dije;

    കേകാതി മകരും ഹംസാ, പുഥുസദ്ദോ അജായഥ.

    Kekāti makaruṃ haṃsā, puthusaddo ajāyatha.

    ൮൭.

    87.

    ‘‘തേ പതീതാ പമുത്തേന, ഭത്തുനാ ഭത്തുഗാരവാ;

    ‘‘Te patītā pamuttena, bhattunā bhattugāravā;

    സമന്താ പരികിരിംസു 113, അണ്ഡജാ ലദ്ധപച്ചയാ’’.

    Samantā parikiriṃsu 114, aṇḍajā laddhapaccayā’’.

    ൮൮.

    88.

    ‘‘ഏവം മിത്തവതം അത്ഥാ, സബ്ബേ ഹോന്തി പദക്ഖിണാ;

    ‘‘Evaṃ mittavataṃ atthā, sabbe honti padakkhiṇā;

    ഹംസാ യഥാ ധതരട്ഠാ, ഞാതിസങ്ഘം ഉപാഗമു’’ന്തി.

    Haṃsā yathā dhataraṭṭhā, ñātisaṅghaṃ upāgamu’’nti.

    ചൂള 115 ഹംസജാതകം പഠമം.

    Cūḷa 116 haṃsajātakaṃ paṭhamaṃ.







    Footnotes:
    1. ബന്ധേ (സ്യാ॰ ക॰)
    2. bandhe (syā. ka.)
    3. ബന്ധസ്സ (സ്യാ॰ ക॰)
    4. bandhassa (syā. ka.)
    5. ദേപിച്ഛ (സീ॰ പീ॰), ദ്വേപിച്ഛ (സ്യാ॰)
    6. depiccha (sī. pī.), dvepiccha (syā.)
    7. ബുജ്ഝസേ (സീ॰)
    8. bujjhase (sī.)
    9. ബദ്ധം (സീ॰), ബന്ധം (പീ॰)
    10. baddhaṃ (sī.), bandhaṃ (pī.)
    11. ബുദ്ധിസമ്പന്ന (സീ॰ സ്യാ॰ പീ॰)
    12. buddhisampanna (sī. syā. pī.)
    13. ഇച്ചേവ (സീ॰ പീ॰)
    14. icceva (sī. pī.)
    15. ന ച സഞ്ചേസു’മാസനാ (സീ॰ പീ॰)
    16. na ca sañcesu’māsanā (sī. pī.)
    17. പച്ചകമ്പിത്ഥ (സീ॰ സ്യാ॰ പീ॰)
    18. paccakampittha (sī. syā. pī.)
    19. താ’യം (സീ॰ പീ॰ ക॰)
    20. tā’yaṃ (sī. pī. ka.)
    21. തതാ (സ്യാ॰ ക॰)
    22. tatā (syā. ka.)
    23. ഗൂള്ഹമാസജ്ജ (സീ॰ പീ॰)
    24. gūḷhamāsajja (sī. pī.)
    25. സമ്ഭാസസ്സ (സീ॰ പീ॰)
    26. sambhāsassa (sī. pī.)
    27. തുല്യാമ്ഹാ (ക॰)
    28. tulyāmhā (ka.)
    29. ജീനത്ഥി (സീ॰ സ്യാ॰ പീ॰)
    30. jīnatthi (sī. syā. pī.)
    31. സമവേക്ഖസു (സീ॰ പീ॰)
    32. തവസ്മസു (സീ॰ സ്യാ॰)
    33. samavekkhasu (sī. pī.)
    34. tavasmasu (sī. syā.)
    35. കതസ്സാ (സീ॰ പീ॰)
    36. katassā (sī. pī.)
    37. ബഹുന്നം (സീ॰ പീ॰)
    38. bahunnaṃ (sī. pī.)
    39. ഭത്തുനോ (സ്യാ॰)
    40. bhattuno (syā.)
    41. വങ്കങ്ഗോ (സ്യാ॰)
    42. vaṅkaṅgo (syā.)
    43. യഥായം (സീ॰ പീ॰)
    44. കഞ്ചി (സീ॰)
    45. yathāyaṃ (sī. pī.)
    46. kañci (sī.)
    47. ഗന്ത്വാ (സ്യാ॰ ക॰)
    48. gantvā (syā. ka.)
    49. കാചേ (പീ॰)
    50. kāce (pī.)
    51. ചിത്തോ (ക॰)
    52. citto (ka.)
    53. വിഹഗാ (സീ॰ പീ॰)
    54. ഹത്ഥത്ഥ’മാഗതാ (സീ॰ സ്യാ॰ പീ॰)
    55. vihagā (sī. pī.)
    56. hatthattha’māgatā (sī. syā. pī.)
    57. ധമ്മേ യുത്തോ (സീ॰ പീ॰)
    58. dhamme yutto (sī. pī.)
    59. അത്തനോ യം (സ്യാ॰)
    60. attano yaṃ (syā.)
    61. പാമുഞ്ചിം (പീ॰ ക॰)
    62. pāmuñciṃ (pī. ka.)
    63. ഗന്ത്വാ (സബ്ബത്ഥ)
    64. gantvā (sabbattha)
    65. അസ്സു (സീ॰ സ്യാ॰ പീ॰)
    66. assu (sī. syā. pī.)
    67. മനുസിസ്സതി (സീ॰ പീ॰)
    68. manusissati (sī. pī.)
    69. കച്ചിന്നു (സീ॰ പീ॰)
    70. kaccinnu (sī. pī.)
    71. അഥോപിമേ (സീ॰ പീ॰)
    72. athopime (sī. pī.)
    73. ഭവം തു (സീ॰ പീ॰), ഭവന്നു (സ്യാ॰)
    74. ഹത്ഥത്ഥതം (സീ॰ സ്യാ॰ പീ॰)
    75. bhavaṃ tu (sī. pī.), bhavannu (syā.)
    76. hatthatthataṃ (sī. syā. pī.)
    77. പാകതികം (സീ॰ പീ॰)
    78. pākatikaṃ (sī. pī.)
    79. ഏവമാപദി സംസതി (സീ॰ പീ॰)
    80. evamāpadi saṃsati (sī. pī.)
    81. സകാസേ + ആഗമനം
    82. sakāse + āgamanaṃ
    83. യാവതിച്ഛതി (സീ॰ പീ॰)
    84. yāvaticchati (sī. pī.)
    85. സബ്ബത്ഥിസ്സരിയം ഭവതം (സീ॰ സ്യാ॰ പീ॰), സബ്ബിസ്സരിയം ഭവതം (സ്യാ॰ ക॰)
    86. പസാസഥ (സീ॰ സ്യാ॰ പീ॰)
    87. sabbatthissariyaṃ bhavataṃ (sī. syā. pī.), sabbissariyaṃ bhavataṃ (syā. ka.)
    88. pasāsatha (sī. syā. pī.)
    89. ഇസ്സേരം (സീ॰), ഇസ്സരം (പീ॰)
    90. isseraṃ (sī.), issaraṃ (pī.)
    91. യോ (സീ॰ പീ॰)
    92. yo (sī. pī.)
    93. നാന്തരം (സീ॰ പീ॰)
    94. പേസേന (ക॰)
    95. nāntaraṃ (sī. pī.)
    96. pesena (ka.)
    97. യംകിഞ്ചി (പീ॰)
    98. രസ്മാസു (സീ॰ പീ॰)
    99. yaṃkiñci (pī.)
    100. rasmāsu (sī. pī.)
    101. ത്യമ്ഹാ (പീ॰)
    102. tyamhā (pī.)
    103. അമ്ഹാകം (സീ॰ പീ॰)
    104. amhākaṃ (sī. pī.)
    105. ഞാതീ (സീ॰ സ്യാ॰ പീ॰)
    106. പസ്സേമരിന്ദമ (സീ॰ പീ॰)
    107. ñātī (sī. syā. pī.)
    108. passemarindama (sī. pī.)
    109. ധതരട്ഠാ (സീ॰)
    110. dhataraṭṭhā (sī.)
    111. ഉത്തമജവമത്തായ (സീ॰ പീ॰)
    112. uttamajavamattāya (sī. pī.)
    113. പരികരിംസു (സീ॰ സ്യാ॰ പീ॰)
    114. parikariṃsu (sī. syā. pī.)
    115. ചുല്ല (സീ॰ സ്യാ॰ പീ॰)
    116. culla (sī. syā. pī.)



    Related texts:



    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ഖുദ്ദകനികായ (അട്ഠകഥാ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ജാതക-അട്ഠകഥാ • Jātaka-aṭṭhakathā / [൫൩൩] ൧. ചൂളഹംസജാതകവണ്ണനാ • [533] 1. Cūḷahaṃsajātakavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact