Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഥേരഗാഥാ-അട്ഠകഥാ • Theragāthā-aṭṭhakathā |
൬. ചൂളകത്ഥേരഗാഥാവണ്ണനാ
6. Cūḷakattheragāthāvaṇṇanā
നദന്തി മോരാ സുസിഖാ സുപേഖുണാതി ആയസ്മതോ ചൂളകത്ഥേരസ്സ ഗാഥാ. കാ ഉപ്പത്തി? അയമ്പി പുരിമബുദ്ധേസു കതാധികാരോ തത്ഥ തത്ഥ ഭവേ വിവട്ടൂപനിസ്സയം കുസലം ഉപചിനന്തോ ഇതോ ഏകതിംസേ കപ്പേ സിഖിസ്സ ഭഗവതോ കാലേ കുലഗേഹേ നിബ്ബത്തിത്വാ വിഞ്ഞുതം പത്തോ ഏകദിവസം സത്ഥാരം ദിസ്വാ പസന്നമാനസോ ഛത്തപണ്ണിഫലം അദാസി. സോ തേന പുഞ്ഞകമ്മേന ദേവമനുസ്സേസു സംസരന്തോ ഇമസ്മിം ബുദ്ധുപ്പാദേ രാജഗഹേ ബ്രാഹ്മണകുലേ നിബ്ബത്തിത്വാ ചൂളകോതി ലദ്ധനാമോ വയപ്പത്തോ ധനപാലദമനേ സത്ഥരി ലദ്ധപ്പസാദോ പബ്ബജിത്വാ സമണധമ്മം കരോന്തോ ഇന്ദസാലഗുഹായം വസതി, സോ ഏകദിവസം ഗുഹാദ്വാരേ നിസിന്നോ മഗധക്ഖേത്തം ഓലോകേസി. തസ്മിം ഖണേ പാവുസകാലമേഘോ ഗമ്ഭീരമധുരനിഗ്ഘോസോ സതപടലസഹസ്സപടലോ അഞ്ജന സിഖരസന്നികാസോ നഭം പൂരേത്വാ പവസ്സതി, മയൂരസങ്ഘാ ച മേഘഗജ്ജിതം സുത്വാ ഹട്ഠതുട്ഠാ കേകാസദ്ദം മുഞ്ചിത്വാ തത്ഥ തത്ഥ പദേസേ നച്ചന്താ വിചരന്തി. ഥേരസ്സപി ആവാസഗബ്ഭേ മേഘവാതഫസ്സേഹി അപഗതധമ്മത്താ പസ്സദ്ധകരജകായേ കല്ലതം പത്തേ ഉതുസപ്പായലാഭേന ചിത്തം ഏകഗ്ഗം അഹോസി, കമ്മട്ഠാനവീഥിം ഓതരി, സോ തം ഞത്വാ കാലസമ്പദാദികിത്തനമുഖേന അത്താനം ഭാവനായ ഉസ്സാഹേന്തോ –
Nadanti morā susikhā supekhuṇāti āyasmato cūḷakattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayaṃ kusalaṃ upacinanto ito ekatiṃse kappe sikhissa bhagavato kāle kulagehe nibbattitvā viññutaṃ patto ekadivasaṃ satthāraṃ disvā pasannamānaso chattapaṇṇiphalaṃ adāsi. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde rājagahe brāhmaṇakule nibbattitvā cūḷakoti laddhanāmo vayappatto dhanapāladamane satthari laddhappasādo pabbajitvā samaṇadhammaṃ karonto indasālaguhāyaṃ vasati, so ekadivasaṃ guhādvāre nisinno magadhakkhettaṃ olokesi. Tasmiṃ khaṇe pāvusakālamegho gambhīramadhuranigghoso satapaṭalasahassapaṭalo añjana sikharasannikāso nabhaṃ pūretvā pavassati, mayūrasaṅghā ca meghagajjitaṃ sutvā haṭṭhatuṭṭhā kekāsaddaṃ muñcitvā tattha tattha padese naccantā vicaranti. Therassapi āvāsagabbhe meghavātaphassehi apagatadhammattā passaddhakarajakāye kallataṃ patte utusappāyalābhena cittaṃ ekaggaṃ ahosi, kammaṭṭhānavīthiṃ otari, so taṃ ñatvā kālasampadādikittanamukhena attānaṃ bhāvanāya ussāhento –
൨൧൧.
211.
‘‘നദന്തി മോരാ സുസിഖാ സുപേഖുണാ, സുനീലഗീവാ സുമുഖാ സുഗജ്ജിനോ;
‘‘Nadanti morā susikhā supekhuṇā, sunīlagīvā sumukhā sugajjino;
സുസദ്ദലാ ചാപി മഹാമഹീ അയം, സുബ്യാപിതമ്ബു സുവലാഹകം നഭം.
Susaddalā cāpi mahāmahī ayaṃ, subyāpitambu suvalāhakaṃ nabhaṃ.
൨൧൨.
212.
‘‘സുകല്ലരൂപോ സുമനസ്സ ഝായതം, സുനിക്കമോ സാധു സുബുദ്ധസാസനേ;
‘‘Sukallarūpo sumanassa jhāyataṃ, sunikkamo sādhu subuddhasāsane;
സുസുക്കസുക്കം നിപുണം സുദുദ്ദസം, ഫുസാഹി തം ഉത്തമമച്ചുതം പദ’’ന്തി. –
Susukkasukkaṃ nipuṇaṃ sududdasaṃ, phusāhi taṃ uttamamaccutaṃ pada’’nti. –
ദ്വേ ഗാഥാ അഭാസി.
Dve gāthā abhāsi.
തത്ഥ നദന്തി മോരാ സുസിഖാ സുപേഖുണാ, സുനീലഗീവാ സുമുഖാ സുഗജ്ജിനോതി ഏതേ മത്ഥകേ ഉട്ഠിതാഹി സുന്ദരാഹി സിഖാഹി സമന്നാഗതത്താ സുസിഖാ, നാനാവണ്ണേഹി അനേകേഹി സോഭനേഹി ഭദ്ദകപിഞ്ഛേഹി സമന്നാഗതത്താ സുപേഖുണാ, രാജീവവണ്ണസങ്കാസായ സുന്ദരായ നീലവണ്ണായ ഗീവായ സമന്നാഗതത്താ സുനീലഗീവാ, സുന്ദരമുഖതായ സുമുഖാ, മനുഞ്ഞവാദിതായ സുഗജ്ജിനോ, മോരാ സിഖണ്ഡിനോ ഛജ്ജസംവാദീ കേകാസദ്ദം മുഞ്ചന്താ നദന്തി രവന്തി. സുസദ്ദലാ ചാപി മഹാമഹീ അയന്തി അയഞ്ച മഹാപഥവീ സുസദ്ദലാ സുന്ദരഹരിതതിണാ. സുബ്യാപിതമ്ബൂതി അഭിനവവുട്ഠിയാ തഹം തഹം വിസ്സന്ദമാനസലിലതായ സുട്ഠു ബ്യാപിതജലാ വിതതജലാ. ‘‘സുസുക്കതമ്ബൂ’’തിപി പാഠോ, സുവിസുദ്ധജലാതി അത്ഥോ. സുവലാഹകം നഭന്തി ഇദഞ്ച നഭം ആകാസം നീലുപ്പലദലസന്നിഭേഹി സമന്തതോ പൂരേത്വാ ഠിതേഹി സുന്ദരേഹി വലാഹകേഹി മേഘേഹി സുവലാഹകം.
Tattha nadanti morā susikhā supekhuṇā, sunīlagīvā sumukhā sugajjinoti ete matthake uṭṭhitāhi sundarāhi sikhāhi samannāgatattā susikhā, nānāvaṇṇehi anekehi sobhanehi bhaddakapiñchehi samannāgatattā supekhuṇā, rājīvavaṇṇasaṅkāsāya sundarāya nīlavaṇṇāya gīvāya samannāgatattā sunīlagīvā, sundaramukhatāya sumukhā, manuññavāditāya sugajjino, morā sikhaṇḍino chajjasaṃvādī kekāsaddaṃ muñcantā nadanti ravanti. Susaddalā cāpi mahāmahī ayanti ayañca mahāpathavī susaddalā sundaraharitatiṇā. Subyāpitambūti abhinavavuṭṭhiyā tahaṃ tahaṃ vissandamānasalilatāya suṭṭhu byāpitajalā vitatajalā. ‘‘Susukkatambū’’tipi pāṭho, suvisuddhajalāti attho. Suvalāhakaṃ nabhanti idañca nabhaṃ ākāsaṃ nīluppaladalasannibhehi samantato pūretvā ṭhitehi sundarehi valāhakehi meghehi suvalāhakaṃ.
സുകല്ലരൂപോ സുമനസ്സ ഝായതന്തി ഇദാനി ഉതുസപ്പായലാഭേന സുട്ഠു കല്ലരൂപോ കമ്മനിയസഭാവോ ത്വം, നീവരണേഹി അനജ്ഝാരൂള്ഹചിത്തതായ സുന്ദരമനസ്സ യോഗാവചരസ്സ യം ആരമ്മണൂപനിജ്ഝാനവസേന ലക്ഖണൂപനിജ്ഝാനവസേന ച ഝായതം. സുനിക്കമോ…പേ॰… അച്ചുതം പദന്തി ഏവം ഝായന്തോ ച സാധു സുബുദ്ധസ്സ സമ്മാസമ്ബുദ്ധസ്സ സാസനേ സുന്ദരനിക്കമോ ഹുത്വാ സുപരിസുദ്ധസീലതായ സുസുക്കം, വിസുദ്ധസഭാവതായ സബ്ബസ്സപി സംകിലേസസ്സ ഗോചരഭാവാനുപഗമനതോ സുക്കം, നിപുണഞാണഗോചരതായ നിപുണം, പരമഗമ്ഭീരതായ സുദുദ്ദസം, പണീതഭാവേന സേട്ഠഭാവേന ച ഉത്തമം, നിച്ചസഭാവതായ അച്ചുതം പദം തം നിബ്ബാനം ഫുസാഹി അത്തപച്ചക്ഖകരണേന സമ്മാപടിപത്തിയാ സച്ഛികരോഹീതി.
Sukallarūposumanassa jhāyatanti idāni utusappāyalābhena suṭṭhu kallarūpo kammaniyasabhāvo tvaṃ, nīvaraṇehi anajjhārūḷhacittatāya sundaramanassa yogāvacarassa yaṃ ārammaṇūpanijjhānavasena lakkhaṇūpanijjhānavasena ca jhāyataṃ. Sunikkamo…pe… accutaṃ padanti evaṃ jhāyanto ca sādhu subuddhassa sammāsambuddhassa sāsane sundaranikkamo hutvā suparisuddhasīlatāya susukkaṃ, visuddhasabhāvatāya sabbassapi saṃkilesassa gocarabhāvānupagamanato sukkaṃ, nipuṇañāṇagocaratāya nipuṇaṃ, paramagambhīratāya sududdasaṃ, paṇītabhāvena seṭṭhabhāvena ca uttamaṃ, niccasabhāvatāya accutaṃ padaṃ taṃ nibbānaṃ phusāhi attapaccakkhakaraṇena sammāpaṭipattiyā sacchikarohīti.
ഏവം ഥേരോ അത്താനം ഓവദന്തോവ ഉതുസപ്പായലാഭേന സമാഹിതചിത്തോ വിപസ്സനം ഉസ്സുക്കാപേത്വാ അരഹത്തം പാപുണി. തേന വുത്തം അപദാനേ (അപ॰ ഥേര ൧.൩൯.൩൭-൪൨) –
Evaṃ thero attānaṃ ovadantova utusappāyalābhena samāhitacitto vipassanaṃ ussukkāpetvā arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 1.39.37-42) –
‘‘കണികാരംവ ജലിതം, പുണ്ണമായേവ ചന്ദിമം;
‘‘Kaṇikāraṃva jalitaṃ, puṇṇamāyeva candimaṃ;
ജലന്തം ദീപരുക്ഖംവ, അദ്ദസം ലോകനായകം.
Jalantaṃ dīparukkhaṃva, addasaṃ lokanāyakaṃ.
‘‘കദലിഫലം പഗ്ഗയ്ഹ, അദാസിം സത്ഥുനോ അഹം;
‘‘Kadaliphalaṃ paggayha, adāsiṃ satthuno ahaṃ;
പസന്നചിത്തോ സുമനോ, വന്ദിത്വാന അപക്കമിം.
Pasannacitto sumano, vanditvāna apakkamiṃ.
‘‘ഏകതിംസേ ഇതോ കപ്പേ, യം ഫലമദദിം തദാ;
‘‘Ekatiṃse ito kappe, yaṃ phalamadadiṃ tadā;
ദുഗ്ഗതിം നാഭിജാനാമി, ഫലദാനസ്സിദം ഫലം.
Duggatiṃ nābhijānāmi, phaladānassidaṃ phalaṃ.
‘‘കിലേസാ ഝാപിതാ മയ്ഹം…പേ॰… കതം ബുദ്ധസ്സ സാസന’’ന്തി.
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.
അരഹത്തം പന പത്വാ ഥേരോ അത്തനോ പടിപത്തിം പച്ചവേക്ഖിത്വാ പീതിസോമനസ്സജാതോ ‘‘നദന്തി മോരാ’’തിആദിനാ തായേവ ഗാഥാ പച്ചുദാഹാസി. തേനസ്സ ഇദമേവ അഞ്ഞാബ്യാകരണം അഹോസീതി.
Arahattaṃ pana patvā thero attano paṭipattiṃ paccavekkhitvā pītisomanassajāto ‘‘nadanti morā’’tiādinā tāyeva gāthā paccudāhāsi. Tenassa idameva aññābyākaraṇaṃ ahosīti.
ചൂളകത്ഥേരഗാഥാവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Cūḷakattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ഥേരഗാഥാപാളി • Theragāthāpāḷi / ൬. ചൂളകത്ഥേരഗാഥാ • 6. Cūḷakattheragāthā