Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ชาตกปาฬิ • Jātakapāḷi

๑๒. ทฺวาทสกนิปาโต

12. Dvādasakanipāto

๔๖๔. จูฬกุณาลชาตกํ (๑)

464. Cūḷakuṇālajātakaṃ (1)

๑.

ลุทฺธานํ ¹ ลหุจิตฺตานํ, อกตญฺญูน ทุพฺภินํ;

Luddhānaṃ ² lahucittānaṃ, akataññūna dubbhinaṃ;

นาเทวสโตฺต ปุริโส, ถีนํ สทฺธาตุมรหติฯ

Nādevasatto puriso, thīnaṃ saddhātumarahati.

๒.

น ตา ปชานนฺติ กตํ น กิจฺจํ, น มาตรํ ปิตรํ ภาตรํ วา;

Na tā pajānanti kataṃ na kiccaṃ, na mātaraṃ pitaraṃ bhātaraṃ vā;

อนริยา สมติกฺกนฺตธมฺมา, สเสฺสว จิตฺตสฺส วสํ วชนฺติฯ

Anariyā samatikkantadhammā, sasseva cittassa vasaṃ vajanti.

๓.

จิรานุวุฎฺฐมฺปิ ³ ปิยํ มนาปํ, อนุกมฺปกํ ปาณสมมฺปิ ภตฺตุํ ⁴;

Cirānuvuṭṭhampi ⁵ piyaṃ manāpaṃ, anukampakaṃ pāṇasamampi bhattuṃ ⁶;

อาวาสุ กิเจฺจสุ จ นํ ชหนฺติ, ตสฺมาหมิตฺถีนํ น วิสฺสสามิฯ

Āvāsu kiccesu ca naṃ jahanti, tasmāhamitthīnaṃ na vissasāmi.

๔.

ถีนญฺหิ จิตฺตํ ยถา วานรสฺส, กนฺนปฺปกนฺนํ ยถา รุกฺขฉายา;

Thīnañhi cittaṃ yathā vānarassa, kannappakannaṃ yathā rukkhachāyā;

จลาจลํ หทยมิตฺถิยานํ, จกฺกสฺส เนมิ วิย ปริวตฺตติฯ

Calācalaṃ hadayamitthiyānaṃ, cakkassa nemi viya parivattati.

๕.

ยทา ตา ปสฺสนฺติ สเมกฺขมานา, อาเทยฺยรูปํ ปุริสสฺส วิตฺตํ;

Yadā tā passanti samekkhamānā, ādeyyarūpaṃ purisassa vittaṃ;

สณฺหาหิ วาจาหิ นยนฺติ เมนํ, กโมฺพชกา ชลเชเนว อสฺสํฯ

Saṇhāhi vācāhi nayanti menaṃ, kambojakā jalajeneva assaṃ.

๖.

ยทา น ปสฺสนฺติ สเมกฺขมานา, อาเทยฺยรูปํ ปุริสสฺส วิตฺตํ;

Yadā na passanti samekkhamānā, ādeyyarūpaṃ purisassa vittaṃ;

สมนฺตโต นํ ปริวชฺชยนฺติ, ติโณฺณ นทีปารคโตว กุลฺลํฯ

Samantato naṃ parivajjayanti, tiṇṇo nadīpāragatova kullaṃ.

๗.

สิเลสูปมา สิขิริว สพฺพภกฺขา, ติกฺขมายา นทีริว สีฆโสตา;

Silesūpamā sikhiriva sabbabhakkhā, tikkhamāyā nadīriva sīghasotā;

เสวนฺติ เหตา ปิยมปฺปิยญฺจ, นาวา ยถา โอรกูลํ ปรญฺจฯ

Sevanti hetā piyamappiyañca, nāvā yathā orakūlaṃ parañca.

๘.

น ตา เอกสฺส น ทฺวินฺนํ, อาปโณว ปสาริโต;

Na tā ekassa na dvinnaṃ, āpaṇova pasārito;

โย ตา มยฺหนฺติ มเญฺญยฺย, วาตํ ชาเลน พาธเย ⁷ฯ

Yo tā mayhanti maññeyya, vātaṃ jālena bādhaye ⁸.

๙.

ยถา นที จ ปโนฺถ จ, ปานาคารํ สภา ปปา;

Yathā nadī ca pantho ca, pānāgāraṃ sabhā papā;

เอวํ โลกิตฺถิโย นาม, เวลา ตาสํ น วิชฺชติ ⁹ฯ

Evaṃ lokitthiyo nāma, velā tāsaṃ na vijjati ¹⁰.

๑๐.

10.

ฆตาสนสมา เอตา, กณฺหสปฺปสิรูปมา;

Ghatāsanasamā etā, kaṇhasappasirūpamā;

คาโว พหิติณเสฺสว, โอมสนฺติ วรํ วรํฯ

Gāvo bahitiṇasseva, omasanti varaṃ varaṃ.

๑๑.

11.

ฆตาสนํ กุญฺชรํ กณฺหสปฺปํ, มุทฺธาภิสิตฺตํ ปมทา จ สพฺพา;

Ghatāsanaṃ kuñjaraṃ kaṇhasappaṃ, muddhābhisittaṃ pamadā ca sabbā;

เอเต นโร นิจฺจยโต ¹¹ ภเชถ, เตสํ หเว ทุพฺพิทุ สพฺพภาโว ¹²ฯ

Ete naro niccayato ¹³ bhajetha, tesaṃ have dubbidu sabbabhāvo ¹⁴.

๑๒.

12.

นจฺจนฺตวณฺณา น พหูนํ กนฺตา, น ทกฺขิณา ปมทา เสวิตพฺพา;

Naccantavaṇṇā na bahūnaṃ kantā, na dakkhiṇā pamadā sevitabbā;

น ปรสฺส ภริยา น ธนสฺส เหตุ, เอติตฺถิโย ปญฺจ น เสวิตพฺพาติฯ

Na parassa bhariyā na dhanassa hetu, etitthiyo pañca na sevitabbāti.

จูฬกุณาลชาตกํ ปฐมํฯ

Cūḷakuṇālajātakaṃ paṭhamaṃ.

Next: ๔๖๕. ภทฺทสาลชาตกํ • 465. Bhaddasālajātakaṃ

Footnotes:

1. ขุทฺทานํ (สี. สฺยา. ปี.)

2. khuddānaṃ (sī. syā. pī.)

3. จิรานุวุตฺถมฺปิ (สี. ปี.)

4. สนฺตํ (สี. สฺยา. ปี.)

5. cirānuvutthampi (sī. pī.)

6. santaṃ (sī. syā. pī.)

7. พนฺธเย (สฺยา. ก.)

8. bandhaye (syā. ka.)

9. อิมิสฺสา คาถาย ปุพฺพทฺธาปรทฺธํ วิปริยาเยน ทิสฺสติ (ก.)

10. imissā gāthāya pubbaddhāparaddhaṃ vipariyāyena dissati (ka.)

11. นิจฺจยโตฺต (สี. ปี.)

12. สจฺจภาโว (สฺยา.)

13. niccayatto (sī. pī.)

14. saccabhāvo (syā.)

Related texts:

อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ชาตก-อฎฺฐกถา • Jātaka-aṭṭhakathā / [๔๖๔] ๑. จูฬกุณาลชาตกวณฺณนา • [464] 1. Cūḷakuṇālajātakavaṇṇanā

© 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea^® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
Contact