| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය • Majjhimanikāya |
3. චූළමාලුක්‍යසුත්‌තං
3. Cūḷamālukyasuttaṃ
122. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා සාවත්‌ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්‌ඩිකස්‌ස ආරාමෙ. අථ ඛො ආයස්‌මතො මාලුක්‍යපුත්‌තස්‌ස 1 රහොගතස්‌ස පටිසල්‌ලීනස්‌ස එවං චෙතසො පරිවිතක්‌කො උදපාදි – ‘‘යානිමානි දිට්‌ඨිගතානි භගවතා අබ්‍යාකතානි ඨපිතානි පටික්‌ඛිත්‌තානි – ‘සස්‌සතො ලොකො’තිපි, ‘අසස්‌සතො ලොකො’තිපි, ‘අන්‌තවා ලොකො’තිපි, ‘අනන්‌තවා ලොකො’තිපි, ‘තං ජීවං තං සරීර’න්‌තිපි, ‘අඤ්‌ඤං ජීවං අඤ්‌ඤං සරීර’න්‌තිපි, ‘හොති තථාගතො පරං මරණා’තිපි, ‘න හොති තථාගතො පරං මරණා’තිපි, ‘හොති ච න ච හොති තථාගතො පරං මරණා’තිපි, ‘නෙව හොති න න හොති තථාගතො පරං මරණා’තිපි – තානි මෙ භගවා න බ්‍යාකරොති. යානි මෙ භගවා න බ්‍යාකරොති තං මෙ න රුච්‌චති, තං මෙ නක්‌ඛමති. සොහං භගවන්‌තං උපසඞ්‌කමිත්‌වා එතමත්‌ථං පුච්‌ඡිස්‌සාමි. සචෙ මෙ භගවා බ්‍යාකරිස්‌සති – ‘සස්‌සතො ලොකො’ති වා ‘අසස්‌සතො ලොකො’ති වා…පෙ.… ‘නෙව හොති න න හොති තථාගතො පරං මරණා’ති වා – එවාහං භගවති බ්‍රහ්‌මචරියං චරිස්‌සාමි; නො චෙ මෙ භගවා බ්‍යාකරිස්‌සති – ‘සස්‌සතො ලොකො’ති වා ‘අසස්‌සතො ලොකො’ති වා…පෙ.… ‘නෙව හොති න න හොති තථාගතො පරං මරණා’ති වා – එවාහං සික්‌ඛං පච්‌චක්‌ඛාය හීනායාවත්‌තිස්‌සාමී’’ති.
122. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho āyasmato mālukyaputtassa 2 rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘‘yānimāni diṭṭhigatāni bhagavatā abyākatāni ṭhapitāni paṭikkhittāni – ‘sassato loko’tipi, ‘asassato loko’tipi, ‘antavā loko’tipi, ‘anantavā loko’tipi, ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’ntipi, ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’ntipi, ‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipi, ‘na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipi, ‘hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipi, ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipi – tāni me bhagavā na byākaroti. Yāni me bhagavā na byākaroti taṃ me na ruccati, taṃ me nakkhamati. Sohaṃ bhagavantaṃ upasaṅkamitvā etamatthaṃ pucchissāmi. Sace me bhagavā byākarissati – ‘sassato loko’ti vā ‘asassato loko’ti vā…pe… ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā – evāhaṃ bhagavati brahmacariyaṃ carissāmi; no ce me bhagavā byākarissati – ‘sassato loko’ti vā ‘asassato loko’ti vā…pe… ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā – evāhaṃ sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattissāmī’’ti.
123. අථ ඛො ආයස්‌මා මාලුක්‍යපුත්‌තො සායන්‌හසමයං පටිසල්‌ලානා වුට්‌ඨිතො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො ආයස්‌මා මාලුක්‍යපුත්‌තො භගවන්‌තං එතදවොච –
123. Atha kho āyasmā mālukyaputto sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā mālukyaputto bhagavantaṃ etadavoca –
124. ‘‘ඉධ මය්‌හං, භන්‌තෙ, රහොගතස්‌ස පටිසල්‌ලීනස්‌ස එවං චෙතසො පරිවිතක්‌කො උදපාදි – යානිමානි දිට්‌ඨිගතානි භගවතා අබ්‍යාකතානි ඨපිතානි පටික්‌ඛිත්‌තානි – ‘සස්‌සතො ලොකො’තිපි, ‘අසස්‌සතො ලොකො’තිපි…පෙ.… ‘නෙව හොති න න හොති තථාගතො පරං මරණා’තිපි – තානි මෙ භගවා න බ්‍යාකරොති. යානි මෙ භගවා න බ්‍යාකරොති තං මෙ න රුච්‌චති, තං මෙ නක්‌ඛමති. සොහං භගවන්‌තං උපසඞ්‌කමිත්‌වා එතමත්‌ථං පුච්‌ඡිස්‌සාමි. සචෙ මෙ භගවා බ්‍යාකරිස්‌සති – ‘සස්‌සතො ලොකො’ති වා, ‘අසස්‌සතො ලොකො’ති වා…පෙ.… ‘නෙව හොති න න හොති තථාගතො පරං මරණා’ති වා – එවාහං භගවති, බ්‍රහ්‌මචරියං චරිස්‌සාමි. නො චෙ මෙ භගවා බ්‍යාකරිස්‌සති – ‘සස්‌සතො ලොකො’ති වා, ‘අසස්‌සතො ලොකො’ති වා…පෙ.… ‘නෙව හොති න න හොති තථාගතො පරං මරණා’ති වා – එවාහං සික්‌ඛං පච්‌චක්‌ඛාය හීනායාවත්‌තිස්‌සාමීති. සචෙ භගවා ජානාති – ‘සස්‌සතො ලොකො’ති, ‘සස්‌සතො ලොකො’ති මෙ භගවා බ්‍යාකරොතු; සචෙ භගවා ජානාති – ‘අසස්‌සතො ලොකො’ති, ‘අසස්‌සතො ලොකො’ති මෙ භගවා බ්‍යාකරොතු. නො චෙ භගවා ජානාති – ‘සස්‌සතො ලොකො’ති වා, ‘අසස්‌සතො ලොකො’ති වා, අජානතො ඛො පන අපස්‌සතො එතදෙව උජුකං හොති යදිදං – ‘න ජානාමි, න පස්‌සාමී’ති. සචෙ භගවා ජානාති – ‘අන්‌තවා ලොකො’ති, ‘අනන්‌තවා ලොකො’ති මෙ භගවා බ්‍යාකරොතු; සචෙ භගවා ජානාති – ‘අනන්‌තවා ලොකො’ති, ‘අනන්‌තවා ලොකො’ති මෙ භගවා බ්‍යාකරොතු. නො චෙ භගවා ජානාති – ‘අන්‌තවා ලොකො’ති වා, ‘අනන්‌තවා ලොකො’ති වා, අජානතො ඛො පන අපස්‌සතො එතදෙව උජුකං හොති යදිදං – ‘න ජානාමි, න පස්‌සාමී’ති. සචෙ භගවා ජානාති – ‘තං ජීවං තං සරීර’න්‌ති, ‘තං ජීවං තං සරීර’න්‌ති මෙ භගවා බ්‍යාකරොතු; සචෙ භගවා ජානාති – ‘අඤ්‌ඤං ජීවං අඤ්‌ඤං සරීර’න්‌ති, ‘අඤ්‌ඤං ජීවං අඤ්‌ඤං සරීර’න්‌ති මෙ භගවා බ්‍යාකරොතු. නො චෙ භගවා ජානාති – ‘තං ජීවං තං සරීර’න්‌ති වා, ‘අඤ්‌ඤං ජීවං අඤ්‌ඤං සරීර’න්‌ති වා, අජානතො ඛො පන අපස්‌සතො එතදෙව උජුකං හොති යදිදං – ‘න ජානාමි, න පස්‌සාමී’ති. සචෙ භගවා ජානාති – ‘හොති තථාගතො පරං මරණා’ති, ‘හොති තථාගතො පරං මරණා’ති මෙ භගවා බ්‍යාකරොතු; සචෙ භගවා ජානාති – ‘න හොති තථාගතො පරං මරණා’ති, ‘න හොති තථාගතො පරං මරණා’ති මෙ භගවා බ්‍යාකරොතු. නො චෙ භගවා ජානාති – ‘හොති තථාගතො පරං මරණා’ති වා, ‘න හොති තථාගතො පරං මරණා’ති වා, අජානතො ඛො පන අපස්‌සතො එතදෙව උජුකං හොති යදිදං – ‘න ජානාමි න පස්‌සාමී’ති. සචෙ භගවා ජානාති – ‘හොති ච න ච හොති තථාගතො පරං මරණා’ති, ‘හොති ච න ච හොති තථාගතො පරං මරණා’ති මෙ භගවා බ්‍යාකරොතු; සචෙ භගවා ජානාති – ‘නෙව හොති න න හොති තථාගතො පරං මරණා’ති, ‘නෙව හොති න න හොති තථාගතො පරං මරණා’ති මෙ භගවා බ්‍යාකරොතු. නො චෙ භගවා ජානාති – ‘හොති ච න ච හොති තථාගතො පරං මරණා’ති වා, ‘නෙව හොති න න හොති තථාගතො පරං මරණා’ති වා, අජානතො ඛො පන අපස්‌සතො එතදෙව උජුකං හොති යදිදං – ‘න ජානාමි, න පස්‌සාමී’’’ති.
124. ‘‘Idha mayhaṃ, bhante, rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – yānimāni diṭṭhigatāni bhagavatā abyākatāni ṭhapitāni paṭikkhittāni – ‘sassato loko’tipi, ‘asassato loko’tipi…pe… ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipi – tāni me bhagavā na byākaroti. Yāni me bhagavā na byākaroti taṃ me na ruccati, taṃ me nakkhamati. Sohaṃ bhagavantaṃ upasaṅkamitvā etamatthaṃ pucchissāmi. Sace me bhagavā byākarissati – ‘sassato loko’ti vā, ‘asassato loko’ti vā…pe… ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā – evāhaṃ bhagavati, brahmacariyaṃ carissāmi. No ce me bhagavā byākarissati – ‘sassato loko’ti vā, ‘asassato loko’ti vā…pe… ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā – evāhaṃ sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattissāmīti. Sace bhagavā jānāti – ‘sassato loko’ti, ‘sassato loko’ti me bhagavā byākarotu; sace bhagavā jānāti – ‘asassato loko’ti, ‘asassato loko’ti me bhagavā byākarotu. No ce bhagavā jānāti – ‘sassato loko’ti vā, ‘asassato loko’ti vā, ajānato kho pana apassato etadeva ujukaṃ hoti yadidaṃ – ‘na jānāmi, na passāmī’ti. Sace bhagavā jānāti – ‘antavā loko’ti, ‘anantavā loko’ti me bhagavā byākarotu; sace bhagavā jānāti – ‘anantavā loko’ti, ‘anantavā loko’ti me bhagavā byākarotu. No ce bhagavā jānāti – ‘antavā loko’ti vā, ‘anantavā loko’ti vā, ajānato kho pana apassato etadeva ujukaṃ hoti yadidaṃ – ‘na jānāmi, na passāmī’ti. Sace bhagavā jānāti – ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’nti, ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’nti me bhagavā byākarotu; sace bhagavā jānāti – ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti, ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti me bhagavā byākarotu. No ce bhagavā jānāti – ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’nti vā, ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti vā, ajānato kho pana apassato etadeva ujukaṃ hoti yadidaṃ – ‘na jānāmi, na passāmī’ti. Sace bhagavā jānāti – ‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti, ‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti me bhagavā byākarotu; sace bhagavā jānāti – ‘na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti, ‘na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti me bhagavā byākarotu. No ce bhagavā jānāti – ‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā, ‘na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā, ajānato kho pana apassato etadeva ujukaṃ hoti yadidaṃ – ‘na jānāmi na passāmī’ti. Sace bhagavā jānāti – ‘hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti, ‘hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti me bhagavā byākarotu; sace bhagavā jānāti – ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti, ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti me bhagavā byākarotu. No ce bhagavā jānāti – ‘hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā, ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā, ajānato kho pana apassato etadeva ujukaṃ hoti yadidaṃ – ‘na jānāmi, na passāmī’’’ti.
125. ‘‘කිං නු 3 තාහං, මාලුක්‍යපුත්‌ත, එවං අවචං – ‘එහි ත්‌වං, මාලුක්‍යපුත්‌ත, මයි බ්‍රහ්‌මචරියං චර, අහං තෙ බ්‍යාකරිස්‌සාමි – ‘සස්‌සතො ලොකො’ති වා, ‘අසස්‌සතො ලොකො’ති වා, ‘අන්‌තවා ලොකො’ති වා, ‘අනන්‌තවා ලොකො’ති වා, ‘තං ජීවං තං සරීර’න්‌ති වා, ‘අඤ්‌ඤං ජීවං අඤ්‌ඤං සරීර’න්‌ති වා, ‘හොති තථාගතො පරං මරණා’ති වා, ‘න හොති තථාගතො පරං මරණා’ති වා, ‘හොති ච න ච හොති තථාගතො පරං මරණා’ති වා, ‘නෙව හොති න න හොති තථාගතො පරං මරණා’ති වා’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්‌තෙ’’. ‘‘ත්‌වං වා පන මං එවං අවච – අහං, භන්‌තෙ, භගවති බ්‍රහ්‌මචරියං චරිස්‌සාමි , භගවා මෙ බ්‍යාකරිස්‌සති – ‘සස්‌සතො ලොකො’ති වා, ‘අසස්‌සතො ලොකො’ති වා, ‘අන්‌තවා ලොකො’ති වා, ‘අනන්‌තවා ලොකො’ති වා, ‘තං ජීවං තං සරීර’න්‌ති වා, ‘අඤ්‌ඤං ජීවං අඤ්‌ඤං සරීර’න්‌ති වා, ‘හොති තථාගතො පරං මරණා’ති වා, ‘න හොති තථාගතො පරං මරණා’ති වා, ‘හොති ච න ච හොති තථාගතො පරං මරණා’ති වා, ‘නෙව හොති න න හොති තථාගතො පරං මරණා’ති වා’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්‌තෙ’’. ‘‘ඉති කිර, මාලුක්‍යපුත්‌ත, නෙවාහං තං වදාමි – එහි ත්‌වං, මාලුක්‍යපුත්‌ත, මයි බ්‍රහ්‌මචරියං චර, අහං තෙ බ්‍යාකරිස්‌සාමි – ‘සස්‌සතො ලොකො’ති වා, ‘අසස්‌සතො ලොකො’ති වා…පෙ.… ‘නෙව හොති න න හොති තථාගතො පරං මරණාති වා’ති; නපි කිර මං ත්‌වං වදෙසි – අහං, භන්‌තෙ, භගවති බ්‍රහ්‌මචරියං චරිස්‌සාමි, භගවා මෙ බ්‍යාකරිස්‌සති – ‘සස්‌සතො ලොකො’ති වා ‘අසස්‌සතො ලොකො’ති වා…පෙ.… ‘නෙව හොති න න හොති තථාගතො පරං මරණා’ති වා’’ති. එවං සන්‌තෙ, මොඝපුරිස, කො සන්‌තො කං පච්‌චාචික්‌ඛසි?
125. ‘‘Kiṃ nu 4 tāhaṃ, mālukyaputta, evaṃ avacaṃ – ‘ehi tvaṃ, mālukyaputta, mayi brahmacariyaṃ cara, ahaṃ te byākarissāmi – ‘sassato loko’ti vā, ‘asassato loko’ti vā, ‘antavā loko’ti vā, ‘anantavā loko’ti vā, ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’nti vā, ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti vā, ‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā, ‘na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā, ‘hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā, ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Tvaṃ vā pana maṃ evaṃ avaca – ahaṃ, bhante, bhagavati brahmacariyaṃ carissāmi , bhagavā me byākarissati – ‘sassato loko’ti vā, ‘asassato loko’ti vā, ‘antavā loko’ti vā, ‘anantavā loko’ti vā, ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’nti vā, ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti vā, ‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā, ‘na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā, ‘hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā, ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Iti kira, mālukyaputta, nevāhaṃ taṃ vadāmi – ehi tvaṃ, mālukyaputta, mayi brahmacariyaṃ cara, ahaṃ te byākarissāmi – ‘sassato loko’ti vā, ‘asassato loko’ti vā…pe… ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇāti vā’ti; napi kira maṃ tvaṃ vadesi – ahaṃ, bhante, bhagavati brahmacariyaṃ carissāmi, bhagavā me byākarissati – ‘sassato loko’ti vā ‘asassato loko’ti vā…pe… ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā’’ti. Evaṃ sante, moghapurisa, ko santo kaṃ paccācikkhasi?
126. ‘‘යො ඛො, මාලුක්‍යපුත්‌ත, එවං වදෙය්‍ය – ‘න තාවාහං භගවති බ්‍රහ්‌මචරියං චරිස්‌සාමි යාව මෙ භගවා න බ්‍යාකරිස්‌සති – ‘‘සස්‌සතො ලොකො’’ති වා, ‘‘අසස්‌සතො ලොකො’’ති වා…පෙ.… ‘‘නෙව හොති න න හොති තථාගතො පරං මරණා’’ති වාති, අබ්‍යාකතමෙව තං, මාලුක්‍යපුත්‌ත, තථාගතෙන අස්‌ස, අථ සො පුග්‌ගලො කාලං කරෙය්‍ය. සෙය්‍යථාපි, මාලුක්‍යපුත්‌ත, පුරිසො සල්‌ලෙන විද්‌ධො අස්‌ස සවිසෙන ගාළ්‌හපලෙපනෙන. තස්‌ස මිත්‌තාමච්‌චා ඤාතිසාලොහිතා භිසක්‌කං සල්‌ලකත්‌තං උපට්‌ඨපෙය්‍යුං. සො එවං වදෙය්‍ය – ‘න තාවාහං ඉමං සල්‌ලං ආහරිස්‌සාමි යාව න තං පුරිසං ජානාමි යෙනම්‌හි විද්‌ධො, ඛත්‌තියො වා බ්‍රාහ්‌මණො වා වෙස්‌සො වා සුද්‌දො වා’ති; සො එවං වදෙය්‍ය – ‘න තාවාහං ඉමං සල්‌ලං ආහරිස්‌සාමි යාව න තං පුරිසං ජානාමි යෙනම්‌හි විද්‌ධො, එවංනාමො එවංගොත්‌තො ඉති වා’ති; සො එවං වදෙය්‍ය – ‘න තාවාහං ඉමං සල්‌ලං ආහරිස්‌සාමි යාව න තං පුරිසං ජානාමි යෙනම්‌හි විද්‌ධො, දීඝො වා රස්‌සො වා මජ්‌ඣිමො වා’ති; සො එවං වදෙය්‍ය – ‘න තාවාහං ඉමං සල්‌ලං ආහරිස්‌සාමි යාව න තං පුරිසං ජානාමි යෙනම්‌හි විද්‌ධො, කාළො වා සාමො වා මඞ්‌ගුරච්‌ඡවී වා’ති; සො එවං වදෙය්‍ය – ‘න තාවාහං ඉමං සල්‌ලං ආහරිස්‌සාමි යාව න තං පුරිසං ජානාමි යෙනම්‌හි විද්‌ධො, අමුකස්‌මිං ගාමෙ වා නිගමෙ වා නගරෙ වා’ති; සො එවං වදෙය්‍ය – ‘න තාවාහං ඉමං සල්‌ලං ආහරිස්‌සාමි යාව න තං ධනුං ජානාමි යෙනම්‌හි විද්‌ධො, යදි වා චාපො යදි වා කොදණ්‌ඩො’ති; සො එවං වදෙය්‍ය – ‘න තාවාහං ඉමං සල්‌ලං ආහරිස්‌සාමි යාව න තං ජියං ජානාමි යායම්‌හි විද්‌ධො , යදි වා අක්‌කස්‌ස යදි වා සණ්‌හස්‌ස 5 යදි වා න්‌හාරුස්‌ස යදි වා මරුවාය යදි වා ඛීරපණ්‌ණිනො’ති; සො එවං වදෙය්‍ය – ‘න තාවාහං ඉමං සල්‌ලං ආහරිස්‌සාමි යාව න තං කණ්‌ඩං ජානාමි යෙනම්‌හි විද්‌ධො, යදි වා ගච්‌ඡං යදි වා රොපිම’න්‌ති; සො එවං වදෙය්‍ය – ‘න තාවාහං ඉමං සල්‌ලං ආහරිස්‌සාමි යාව න තං කණ්‌ඩං ජානාමි යෙනම්‌හි විද්‌ධො, යස්‌ස පත්‌තෙහි වාජිතං 6 යදි වා ගිජ්‌ඣස්‌ස යදි වා කඞ්‌කස්‌ස යදි වා කුලලස්‌ස යදි වා මොරස්‌ස යදි වා සිථිලහනුනො’ති; සො එවං වදෙය්‍ය – ‘න තාවාහං ඉමං සල්‌ලං ආහරිස්‌සාමි යාව න තං කණ්‌ඩං ජානාමි යෙනම්‌හි විද්‌ධො, යස්‌ස න්‌හාරුනා පරික්‌ඛිත්‌තං යදි වා ගවස්‌ස යදි වා මහිංසස්‌ස යදි වා භෙරවස්‌ස 7 යදි වා සෙම්‌හාරස්‌සා’ති; සො එවං වදෙය්‍ය – ‘න තාවාහං ඉමං සල්‌ලං ආහරිස්‌සාමි යාව න තං සල්‌ලං ජානාමි යෙනම්‌හි විද්‌ධො, යදි වා සල්‌ලං යදි වා ඛුරප්‌පං යදි වා වෙකණ්‌ඩං යදි වා නාරාචං යදි වා වච්‌ඡදන්‌තං යදි වා කරවීරපත්‌ත’න්‌ති – අඤ්‌ඤාතමෙව තං, මාලුක්‍යපුත්‌ත, තෙන පුරිසෙන අස්‌ස, අථ සො පුරිසො කාලං කරෙය්‍ය. එවමෙව ඛො, මාලුක්‍යපුත්‌ත, යො එවං වදෙය්‍ය – ‘න තාවාහං භගවති බ්‍රහ්‌මචරියං චරිස්‌සාමි යාව මෙ භගවා න බ්‍යාකරිස්‌සති – ‘‘සස්‌සතො ලොකො’’ති වා ‘‘අසස්‌සතො ලොකො’’ති වා…පෙ.… ‘‘නෙව හොති න න හොති තථාගතො පරං මරණා’’ති වාති – අබ්‍යාකතමෙව තං, මාලුක්‍යපුත්‌ත, තථාගතෙන අස්‌ස, අථ සො පුග්‌ගලො කාලඞ්‌කරෙය්‍ය.
126. ‘‘Yo kho, mālukyaputta, evaṃ vadeyya – ‘na tāvāhaṃ bhagavati brahmacariyaṃ carissāmi yāva me bhagavā na byākarissati – ‘‘sassato loko’’ti vā, ‘‘asassato loko’’ti vā…pe… ‘‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’ti vāti, abyākatameva taṃ, mālukyaputta, tathāgatena assa, atha so puggalo kālaṃ kareyya. Seyyathāpi, mālukyaputta, puriso sallena viddho assa savisena gāḷhapalepanena. Tassa mittāmaccā ñātisālohitā bhisakkaṃ sallakattaṃ upaṭṭhapeyyuṃ. So evaṃ vadeyya – ‘na tāvāhaṃ imaṃ sallaṃ āharissāmi yāva na taṃ purisaṃ jānāmi yenamhi viddho, khattiyo vā brāhmaṇo vā vesso vā suddo vā’ti; so evaṃ vadeyya – ‘na tāvāhaṃ imaṃ sallaṃ āharissāmi yāva na taṃ purisaṃ jānāmi yenamhi viddho, evaṃnāmo evaṃgotto iti vā’ti; so evaṃ vadeyya – ‘na tāvāhaṃ imaṃ sallaṃ āharissāmi yāva na taṃ purisaṃ jānāmi yenamhi viddho, dīgho vā rasso vā majjhimo vā’ti; so evaṃ vadeyya – ‘na tāvāhaṃ imaṃ sallaṃ āharissāmi yāva na taṃ purisaṃ jānāmi yenamhi viddho, kāḷo vā sāmo vā maṅguracchavī vā’ti; so evaṃ vadeyya – ‘na tāvāhaṃ imaṃ sallaṃ āharissāmi yāva na taṃ purisaṃ jānāmi yenamhi viddho, amukasmiṃ gāme vā nigame vā nagare vā’ti; so evaṃ vadeyya – ‘na tāvāhaṃ imaṃ sallaṃ āharissāmi yāva na taṃ dhanuṃ jānāmi yenamhi viddho, yadi vā cāpo yadi vā kodaṇḍo’ti; so evaṃ vadeyya – ‘na tāvāhaṃ imaṃ sallaṃ āharissāmi yāva na taṃ jiyaṃ jānāmi yāyamhi viddho , yadi vā akkassa yadi vā saṇhassa 8 yadi vā nhārussa yadi vā maruvāya yadi vā khīrapaṇṇino’ti; so evaṃ vadeyya – ‘na tāvāhaṃ imaṃ sallaṃ āharissāmi yāva na taṃ kaṇḍaṃ jānāmi yenamhi viddho, yadi vā gacchaṃ yadi vā ropima’nti; so evaṃ vadeyya – ‘na tāvāhaṃ imaṃ sallaṃ āharissāmi yāva na taṃ kaṇḍaṃ jānāmi yenamhi viddho, yassa pattehi vājitaṃ 9 yadi vā gijjhassa yadi vā kaṅkassa yadi vā kulalassa yadi vā morassa yadi vā sithilahanuno’ti; so evaṃ vadeyya – ‘na tāvāhaṃ imaṃ sallaṃ āharissāmi yāva na taṃ kaṇḍaṃ jānāmi yenamhi viddho, yassa nhārunā parikkhittaṃ yadi vā gavassa yadi vā mahiṃsassa yadi vā bheravassa 10 yadi vā semhārassā’ti; so evaṃ vadeyya – ‘na tāvāhaṃ imaṃ sallaṃ āharissāmi yāva na taṃ sallaṃ jānāmi yenamhi viddho, yadi vā sallaṃ yadi vā khurappaṃ yadi vā vekaṇḍaṃ yadi vā nārācaṃ yadi vā vacchadantaṃ yadi vā karavīrapatta’nti – aññātameva taṃ, mālukyaputta, tena purisena assa, atha so puriso kālaṃ kareyya. Evameva kho, mālukyaputta, yo evaṃ vadeyya – ‘na tāvāhaṃ bhagavati brahmacariyaṃ carissāmi yāva me bhagavā na byākarissati – ‘‘sassato loko’’ti vā ‘‘asassato loko’’ti vā…pe… ‘‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’ti vāti – abyākatameva taṃ, mālukyaputta, tathāgatena assa, atha so puggalo kālaṅkareyya.
127. ‘‘‘සස්‌සතො ලොකො’ති, මාලුක්‍යපුත්‌ත, දිට්‌ඨියා සති බ්‍රහ්‌මචරියවාසො අභවිස්‌සාති , එවං ‘නො අසස්‌සතො ලොකො’ති, මාලුක්‍යපුත්‌ත, දිට්‌ඨියා සති බ්‍රහ්‌මචරියවාසො අභවිස්‌සාති, එවම්‌පි ‘නො සස්‌සතො ලොකො’ති වා, මාලුක්‍යපුත්‌ත, දිට්‌ඨියා සති, ‘අසස්‌සතො ලොකො’ති වා දිට්‌ඨියා සති අත්‌ථෙව ජාති, අත්‌ථි ජරා, අත්‌ථි මරණං, සන්‌ති සොකපරිදෙවදුක්‌ඛදොමනස්‌සුපායාසා; යෙසාහං දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ නිඝාතං පඤ්‌ඤපෙමි . ‘අන්‌තවා ලොකො’ති, මාලුක්‍යපුත්‌ත, දිට්‌ඨියා සති බ්‍රහ්‌මචරියවාසො අභවිස්‌සාති, එවං ‘නො අනන්‌තවා ලොකො’ති, මාලුක්‍යපුත්‌ත, දිට්‌ඨියා සති බ්‍රහ්‌මචරියවාසො අභවිස්‌සාති, එවම්‌පි ‘නො අන්‌තවා ලොකො’ති වා, මාලුක්‍යපුත්‌ත, දිට්‌ඨියා සති, ‘අනන්‌තවා ලොකො’ති වා දිට්‌ඨියා සති අත්‌ථෙව ජාති, අත්‌ථි ජරා, අත්‌ථි මරණං, සන්‌ති සොකපරිදෙවදුක්‌ඛදොමනස්‌සුපායාසා; යෙසාහං දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ නිඝාතං පඤ්‌ඤපෙමි. ‘තං ජීවං තං සරීර’න්‌ති, මාලුක්‍යපුත්‌ත, දිට්‌ඨියා සති බ්‍රහ්‌මචරියවාසො අභවිස්‌සාති, එවං ‘නො අඤ්‌ඤං ජීවං අඤ්‌ඤං සරීර’න්‌ති, මාලුක්‍යපුත්‌ත, දිට්‌ඨියා සති බ්‍රහ්‌මචරියවාසො අභවිස්‌සාති, එවම්‌පි ‘නො තං ජීවං තං සරීර’න්‌ති වා, මාලුක්‍යපුත්‌ත, දිට්‌ඨියා සති, ‘අඤ්‌ඤං ජීවං අඤ්‌ඤං සරීර’න්‌ති වා දිට්‌ඨියා සති අත්‌ථෙව ජාති…පෙ.… නිඝාතං පඤ්‌ඤපෙමි. ‘හොති තථාගතො පරං මරණා’ති, මාලුක්‍යපුත්‌ත, දිට්‌ඨියා සති බ්‍රහ්‌මචරියවාසො අභවිස්‌සාති, එවං ‘නො න හොති තථාගතො පරං මරණා’ති, මාලුක්‍යපුත්‌ත, දිට්‌ඨියා සති බ්‍රහ්‌මචරියවාසො අභවිස්‌සාති, එවම්‌පි ‘නො හොති තථාගතො පරං මරණා’ති වා, මාලුක්‍යපුත්‌ත, දිට්‌ඨියා සති, ‘න හොති තථාගතො පරං මරණා’ති වා දිට්‌ඨියා සති අත්‌ථෙව ජාති…පෙ.… යෙසාහං දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ නිඝාතං පඤ්‌ඤපෙමි. ‘හොති ච න ච හොති තථාගතො පරං මරණා’ති, මාලුක්‍යපුත්‌ත, දිට්‌ඨියා සති බ්‍රහ්‌මචරියවාසො අභවිස්‌සාති, එවං ‘නො නෙව හොති න න හොති තථාගතො පරං මරණා’ති, මාලුක්‍යපුත්‌ත, දිට්‌ඨියා සති බ්‍රහ්‌මචරියවාසො අභවිස්‌සාති, එවම්‌පි ‘නො හොති ච න ච හොති තථාගතො පරං මරණා’ති, මාලුක්‍යපුත්‌ත, දිට්‌ඨියා සති, ‘නෙව හොති න න හොති තථාගතො පරං මරණා’ති වා දිට්‌ඨියා සති අත්‌ථෙව ජාති…පෙ.… යෙසාහං දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ නිඝාතං පඤ්‌ඤපෙමි.
127. ‘‘‘Sassato loko’ti, mālukyaputta, diṭṭhiyā sati brahmacariyavāso abhavissāti , evaṃ ‘no asassato loko’ti, mālukyaputta, diṭṭhiyā sati brahmacariyavāso abhavissāti, evampi ‘no sassato loko’ti vā, mālukyaputta, diṭṭhiyā sati, ‘asassato loko’ti vā diṭṭhiyā sati attheva jāti, atthi jarā, atthi maraṇaṃ, santi sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā; yesāhaṃ diṭṭheva dhamme nighātaṃ paññapemi . ‘Antavā loko’ti, mālukyaputta, diṭṭhiyā sati brahmacariyavāso abhavissāti, evaṃ ‘no anantavā loko’ti, mālukyaputta, diṭṭhiyā sati brahmacariyavāso abhavissāti, evampi ‘no antavā loko’ti vā, mālukyaputta, diṭṭhiyā sati, ‘anantavā loko’ti vā diṭṭhiyā sati attheva jāti, atthi jarā, atthi maraṇaṃ, santi sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā; yesāhaṃ diṭṭheva dhamme nighātaṃ paññapemi. ‘Taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’nti, mālukyaputta, diṭṭhiyā sati brahmacariyavāso abhavissāti, evaṃ ‘no aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti, mālukyaputta, diṭṭhiyā sati brahmacariyavāso abhavissāti, evampi ‘no taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’nti vā, mālukyaputta, diṭṭhiyā sati, ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti vā diṭṭhiyā sati attheva jāti…pe… nighātaṃ paññapemi. ‘Hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti, mālukyaputta, diṭṭhiyā sati brahmacariyavāso abhavissāti, evaṃ ‘no na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti, mālukyaputta, diṭṭhiyā sati brahmacariyavāso abhavissāti, evampi ‘no hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā, mālukyaputta, diṭṭhiyā sati, ‘na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā diṭṭhiyā sati attheva jāti…pe… yesāhaṃ diṭṭheva dhamme nighātaṃ paññapemi. ‘Hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti, mālukyaputta, diṭṭhiyā sati brahmacariyavāso abhavissāti, evaṃ ‘no neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti, mālukyaputta, diṭṭhiyā sati brahmacariyavāso abhavissāti, evampi ‘no hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti, mālukyaputta, diṭṭhiyā sati, ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā diṭṭhiyā sati attheva jāti…pe… yesāhaṃ diṭṭheva dhamme nighātaṃ paññapemi.
128. ‘‘තස්‌මාතිහ, මාලුක්‍යපුත්‌ත, අබ්‍යාකතඤ්‌ච මෙ අබ්‍යාකතතො ධාරෙථ; බ්‍යාකතඤ්‌ච මෙ බ්‍යාකතතො ධාරෙථ. කිඤ්‌ච, මාලුක්‍යපුත්‌ත, මයා අබ්‍යාකතං? ‘සස්‌සතො ලොකො’ති මාලුක්‍යපුත්‌ත, මයා අබ්‍යාකතං; ‘අසස්‌සතො ලොකො’ති – මයා අබ්‍යාකතං; ‘අන්‌තවා ලොකො’ති – මයා අබ්‍යාකතං; ‘අනන්‌තවා ලොකො’ති – මයා අබ්‍යාකතං; ‘තං ජීවං තං සරීර’න්‌ති – මයා අබ්‍යාකතං; ‘අඤ්‌ඤං ජීවං අඤ්‌ඤං සරීර’න්‌ති – මයා අබ්‍යාකතං; ‘හොති තථාගතො පරං මරණා’ති – මයා අබ්‍යාකතං; ‘න හොති තථාගතො පරං මරණා’ති – මයා අබ්‍යාකතං; ‘හොති ච න ච හොති තථාගතො පරං මරණා’ති – මයා අබ්‍යාකතං; ‘නෙව හොති න න හොති තථාගතො පරං මරණා’ති – මයා අබ්‍යාකතං. කස්‌මා චෙතං, මාලුක්‍යපුත්‌ත, මයා අබ්‍යාකතං? න හෙතං, මාලුක්‍යපුත්‌ත, අත්‌ථසංහිතං න ආදිබ්‍රහ්‌මචරියකං න 11 නිබ්‌බිදාය න විරාගාය න නිරොධාය න උපසමාය න අභිඤ්‌ඤාය න සම්‌බොධාය න නිබ්‌බානාය සංවත්‌තති. තස්‌මා තං මයා අබ්‍යාකතං. කිඤ්‌ච, මාලුක්‍යපුත්‌ත, මයා බ්‍යාකතං? ‘ඉදං දුක්‌ඛ’න්‌ති, මාලුක්‍යපුත්‌ත, මයා බ්‍යාකතං; ‘අයං දුක්‌ඛසමුදයො’ති – මයා බ්‍යාකතං; ‘අයං දුක්‌ඛනිරොධො’ති – මයා බ්‍යාකතං; ‘අයං දුක්‌ඛනිරොධගාමිනී පටිපදා’ති – මයා බ්‍යාකතං. කස්‌මා චෙතං, මාලුක්‍යපුත්‌ත, මයා බ්‍යාකතං? එතඤ්‌හි, මාලුක්‍යපුත්‌ත, අත්‌ථසංහිතං එතං ආදිබ්‍රහ්‌මචරියකං නිබ්‌බිදාය විරාගාය නිරොධාය උපසමාය අභිඤ්‌ඤාය සම්‌බොධාය නිබ්‌බානාය සංවත්‌තති. තස්‌මා තං මයා බ්‍යාකතං. තස්‌මාතිහ, මාලුක්‍යපුත්‌ත , අබ්‍යාකතඤ්‌ච මෙ අබ්‍යාකතතො ධාරෙථ; බ්‍යාකතඤ්‌ච මෙ බ්‍යාකතතො ධාරෙථා’’ති.
128. ‘‘Tasmātiha, mālukyaputta, abyākatañca me abyākatato dhāretha; byākatañca me byākatato dhāretha. Kiñca, mālukyaputta, mayā abyākataṃ? ‘Sassato loko’ti mālukyaputta, mayā abyākataṃ; ‘asassato loko’ti – mayā abyākataṃ; ‘antavā loko’ti – mayā abyākataṃ; ‘anantavā loko’ti – mayā abyākataṃ; ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’nti – mayā abyākataṃ; ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti – mayā abyākataṃ; ‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti – mayā abyākataṃ; ‘na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti – mayā abyākataṃ; ‘hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti – mayā abyākataṃ; ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti – mayā abyākataṃ. Kasmā cetaṃ, mālukyaputta, mayā abyākataṃ? Na hetaṃ, mālukyaputta, atthasaṃhitaṃ na ādibrahmacariyakaṃ na 12 nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na nibbānāya saṃvattati. Tasmā taṃ mayā abyākataṃ. Kiñca, mālukyaputta, mayā byākataṃ? ‘Idaṃ dukkha’nti, mālukyaputta, mayā byākataṃ; ‘ayaṃ dukkhasamudayo’ti – mayā byākataṃ; ‘ayaṃ dukkhanirodho’ti – mayā byākataṃ; ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti – mayā byākataṃ. Kasmā cetaṃ, mālukyaputta, mayā byākataṃ? Etañhi, mālukyaputta, atthasaṃhitaṃ etaṃ ādibrahmacariyakaṃ nibbidāya virāgāya nirodhāya upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati. Tasmā taṃ mayā byākataṃ. Tasmātiha, mālukyaputta , abyākatañca me abyākatato dhāretha; byākatañca me byākatato dhārethā’’ti.
ඉදමවොච භගවා. අත්‌තමනො ආයස්‌මා මාලුක්‍යපුත්‌තො භගවතො භාසිතං අභිනන්‌දීති.
Idamavoca bhagavā. Attamano āyasmā mālukyaputto bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.
චූළමාලුක්‍යසුත්‌තං නිට්‌ඨිතං තතියං.
Cūḷamālukyasuttaṃ niṭṭhitaṃ tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / 3. චූළමාලුක්‍යසුත්‌තවණ්‌ණනා • 3. Cūḷamālukyasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (ටීකා) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / 3. චූළමාලුක්‍යසුත්‌තවණ්‌ණනා • 3. Cūḷamālukyasuttavaṇṇanā
