| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / มชฺฌิมนิกาย (อฎฺฐกถา) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
๓. จูฬมาลุกฺยสุตฺตวณฺณนา
3. Cūḷamālukyasuttavaṇṇanā
๑๒๒. เอวํ เม สุตนฺติ มาลุกฺยสุตฺตํฯ ตตฺถ มาลุกฺยปุตฺตสฺสาติ เอวํนามกสฺส เถรสฺสฯ ฐปิตานิ ปฎิกฺขิตฺตานีติ ทิฎฺฐิคตานิ นาม น พฺยากาตพฺพานีติ เอวํ ฐปิตานิ เจว ปฎิกฺขิตฺตานิ จฯ ตถาคโตติ สโตฺตฯ ตํ เม น รุจฺจตีติ ตํ อพฺยากรณํ มยฺหํ น รุจฺจติฯ สิกฺขํ ปจฺจกฺขายาติ สิกฺขํ ปฎิกฺขิปิตฺวาฯ
122.Evaṃme sutanti mālukyasuttaṃ. Tattha mālukyaputtassāti evaṃnāmakassa therassa. Ṭhapitāni paṭikkhittānīti diṭṭhigatāni nāma na byākātabbānīti evaṃ ṭhapitāni ceva paṭikkhittāni ca. Tathāgatoti satto. Taṃ me na ruccatīti taṃ abyākaraṇaṃ mayhaṃ na ruccati. Sikkhaṃpaccakkhāyāti sikkhaṃ paṭikkhipitvā.
๑๒๕. โก สโนฺต กํ ปจฺจาจิกฺขสีติ ยาจโก วา หิ ยาจิตกํ ปจฺจาจิเกฺขยฺย, ยาจิตโก วา ยาจกํฯ ตฺวํ เนว ยาจโก น ยาจิตโก, โส ทานิ ตฺวํ โก สโนฺต กํ ปจฺจาจิกฺขสีติ อโตฺถฯ
125.Ko santo kaṃ paccācikkhasīti yācako vā hi yācitakaṃ paccācikkheyya, yācitako vā yācakaṃ. Tvaṃ neva yācako na yācitako, so dāni tvaṃ ko santo kaṃ paccācikkhasīti attho.
๑๒๖. วิโทฺธ อสฺสาติ ปรเสนาย ฐิเตน วิโทฺธ ภเวยฺยฯ คาฬฺหปเลปเนนาติ พหลเลปเนนฯ ภิสกฺกนฺติ เวชฺชํฯ สลฺลกตฺตนฺติ สลฺลกนฺตนํ สลฺลกนฺติยสุตฺตวาจกํฯ อกฺกสฺสาติ อกฺกวาเก คเหตฺวา ชิยํ กโรนฺติฯ เตน วุตฺตํ ‘‘อกฺกสฺสา’’ติฯ สณฺหสฺสาติ เวณุวิลีวสฺสฯ มรุวาขีรปณฺณีนมฺปิ วาเกหิเยว กโรนฺติฯ เตน วุตฺตํ ยทิ วา มรุวาย ยทิ วา ขีรปณฺณิโนติฯ คจฺฉนฺติ ปพฺพตคจฺฉนทีคจฺฉาทีสุ ชาตํฯ โรปิมนฺติ โรเปตฺวา วฑฺฒิตํ สรวนโต สรํ คเหตฺวา กตํฯ สิถิลหนุโนติ เอวํนามกสฺส ปกฺขิโนฯ เภรวสฺสาติ กาฬสีหสฺสฯ เสมฺหารสฺสาติ มกฺกฎสฺสฯ เอวํ โนติ เอตาย ทิฎฺฐิยา สติ น โหตีติ อโตฺถฯ
126.Viddhoassāti parasenāya ṭhitena viddho bhaveyya. Gāḷhapalepanenāti bahalalepanena. Bhisakkanti vejjaṃ. Sallakattanti sallakantanaṃ sallakantiyasuttavācakaṃ. Akkassāti akkavāke gahetvā jiyaṃ karonti. Tena vuttaṃ ‘‘akkassā’’ti. Saṇhassāti veṇuvilīvassa. Maruvākhīrapaṇṇīnampi vākehiyeva karonti. Tena vuttaṃ yadi vā maruvāya yadi vā khīrapaṇṇinoti. Gacchanti pabbatagacchanadīgacchādīsu jātaṃ. Ropimanti ropetvā vaḍḍhitaṃ saravanato saraṃ gahetvā kataṃ. Sithilahanunoti evaṃnāmakassa pakkhino. Bheravassāti kāḷasīhassa. Semhārassāti makkaṭassa. Evaṃ noti etāya diṭṭhiyā sati na hotīti attho.
๑๒๗. อเตฺถว ชาตีติ เอตาย ทิฎฺฐิยา สติ พฺรหฺมจริยวาโสว นตฺถิ, ชาติ ปน อตฺถิเยวฯ ตถา ชรามรณาทีนีติ ทเสฺสติฯ เยสาหนฺติ เยสํ อหํฯ นิฆาตนฺติ อุปฆาตํ วินาสํฯ มม สาวกา หิ เอเตสุ นิพฺพินฺนา อิเธว นิพฺพานํ ปาปุณนฺตีติ อธิปฺปาโยฯ
127.Attheva jātīti etāya diṭṭhiyā sati brahmacariyavāsova natthi, jāti pana atthiyeva. Tathā jarāmaraṇādīnīti dasseti. Yesāhanti yesaṃ ahaṃ. Nighātanti upaghātaṃ vināsaṃ. Mama sāvakā hi etesu nibbinnā idheva nibbānaṃ pāpuṇantīti adhippāyo.
๑๒๘. ตสฺมาติหาติ ยสฺมา อพฺยากตเมตํ, จตุสจฺจเมว มยา พฺยากตํ, ตสฺมาติ อโตฺถฯ น เหตํ มาลุกฺยปุตฺต อตฺถสํหิตนฺติ เอตํ ทิฎฺฐิคตํ วา เอตํ พฺยากรณํ วา การณนิสฺสิตํ น โหติฯ น อาทิพฺรหฺมจริยกนฺติ พฺรหฺมจริยสฺส อาทิมตฺตมฺปิ ปุพฺพภาคสีลมตฺตมฺปิ น โหติฯ น นิพฺพิทายาติอาทีสุ วเฎฺฎ นิพฺพินฺทนตฺถาย วา วิรชฺฌนตฺถาย วา วฎฺฎนิโรธาย วา ราคาทิวูปสมนตฺถาย วา อภิเญฺญเยฺย ธเมฺม อภิชานนตฺถาย วา จตุมคฺคสงฺขาตสโมฺพธตฺถาย วา อสงฺขตนิพฺพานสจฺฉิกิริยตฺถาย วา น โหติฯ เอตํ หีติ เอตํ จตุสจฺจพฺยากรณํฯ อาทิพฺรหฺมจริยกนฺติ พฺรหฺมจริยสฺส อาทิภูตํ ปุพฺพปทฎฺฐานํฯ เสสํ วุตฺตปฎิวิปกฺขนเยน เวทิตพฺพํฯ อิมมฺปิ เทสนํ ภควา เนยฺยปุคฺคลวเสน นิฎฺฐาเปสีติฯ
128.Tasmātihāti yasmā abyākatametaṃ, catusaccameva mayā byākataṃ, tasmāti attho. Na hetaṃ mālukyaputta atthasaṃhitanti etaṃ diṭṭhigataṃ vā etaṃ byākaraṇaṃ vā kāraṇanissitaṃ na hoti. Na ādibrahmacariyakanti brahmacariyassa ādimattampi pubbabhāgasīlamattampi na hoti. Na nibbidāyātiādīsu vaṭṭe nibbindanatthāya vā virajjhanatthāya vā vaṭṭanirodhāya vā rāgādivūpasamanatthāya vā abhiññeyye dhamme abhijānanatthāya vā catumaggasaṅkhātasambodhatthāya vā asaṅkhatanibbānasacchikiriyatthāya vā na hoti. Etaṃ hīti etaṃ catusaccabyākaraṇaṃ. Ādibrahmacariyakanti brahmacariyassa ādibhūtaṃ pubbapadaṭṭhānaṃ. Sesaṃ vuttapaṭivipakkhanayena veditabbaṃ. Imampi desanaṃ bhagavā neyyapuggalavasena niṭṭhāpesīti.
ปปญฺจสูทนิยา มชฺฌิมนิกายฎฺฐกถาย
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
จูฬมาลุกฺยสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Cūḷamālukyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / มชฺฌิมนิกาย • Majjhimanikāya / ๓. จูฬมาลุกฺยสุตฺตํ • 3. Cūḷamālukyasuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / มชฺฌิมนิกาย (ฎีกา) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ๓. จูฬมาลุกฺยสุตฺตวณฺณนา • 3. Cūḷamālukyasuttavaṇṇanā
