| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) |
೩. ಚೂಳಮಾಲುಕ್ಯಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
3. Cūḷamālukyasuttavaṇṇanā
೧೨೨. ಏವಂ ಠಪಿತಾನೀತಿ ‘‘ಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋ’’ತಿಆದಿನಯಪ್ಪವತ್ತಾನಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಿ ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕತಾಯ ನ ಬ್ಯಾಕಾತಬ್ಬಾನಿ ನ ಕಥೇತಬ್ಬಾನಿ, ಏವಂ ಠಪನೀಯಪಕ್ಖೇ ಠಪಿತಾನಿ ಚೇವ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಸಾಸನೇ ಛಡ್ಡನೀಯತಾಯ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಾನಿ ಚ, ಅಪಿಚೇತ್ಥ ಅತ್ಥತೋ ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ಏವ ಬ್ಯಾಕಾತಬ್ಬತೋ। ಯಥಾ ಏಕೋ ಕಮ್ಮಕಿಲೇಸವಸೇನ ಇತ್ಥತ್ತಂ ಆಗತೋ, ತಥಾ ಅಪರೋಪಿ ಅಪರೋಪೀತಿ ಸತ್ತೋ ತಥಾಗತೋ ವುಚ್ಚತೀತಿ ಆಹ – ‘‘ತಥಾಗತೋತಿ ಸತ್ತೋ’’ತಿ। ತಂ ಅಬ್ಯಾಕರಣಂ ಮಯ್ಹಂ ನ ರುಚ್ಚತೀತಿ ಯದಿ ಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋ, ಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋತಿ, ಅಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋ, ಅಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋತಿ ಜಾನಾಮಾತಿ ಬ್ಯಾಕಾತಬ್ಬಮೇವ, ಯಂ ಪನ ಉಭಯಥಾ ಅಬ್ಯಾಕರಣಂ, ತಂ ಮೇ ಚಿತ್ತಂ ನ ಆರಾಧೇತಿ ಅಜಾನನಹೇತುಕತ್ತಾ ಅಬ್ಯಾಕರಣಸ್ಸ। ತೇನಾಹ – ‘‘ಅಜಾನತೋ ಖೋ ಪನ ಅಪಸ್ಸತೋ ಏತದೇವ ಉಜುಕಂ, ಯದಿದಂ ನ ಜಾನಾಮಿ ನ ಪಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ। ಸಸ್ಸತೋತಿಆದೀಸು ಸಸ್ಸತೋತಿ ಸಬ್ಬಕಾಲಿಕೋ, ನಿಚ್ಚೋ ಧುವೋ ಅವಿಪರಿಣಾಮಧಮ್ಮೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸೋ ಹಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಿಕೇಹಿ ಲೋಕೀಯನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಪುಞ್ಞಪಾಪತಬ್ಬಿಪಾಕಾ, ಸಯಂ ವಾ ತಬ್ಬಿಪಾಕಾಕರಾದಿಭಾವೇನ ಅವಿಯುತ್ತೇಹಿ ಲೋಕೀಯತೀತಿ ಲೋಕೋತಿ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ। ಏತೇನ ಚತ್ತಾರೋಪಿ ಸಸ್ಸತವಾದಾ ದಸ್ಸಿತಾ ಹೋನ್ತಿ। ಅಸಸ್ಸತೋತಿ ನ ಸಸ್ಸತೋ, ಅನಿಚ್ಚೋ ಅದ್ಧುವೋ ಭೇದನಧಮ್ಮೋತಿ ಅತ್ಥೋ, ಅಸಸ್ಸತೋತಿ ಚ ಸಸ್ಸತಭಾವಪಟಿಕ್ಖೇಪೇನ ಉಚ್ಛೇದೋ ದೀಪಿತೋತಿ ಸತ್ತಪಿ ಉಚ್ಛೇದವಾದಾ ದಸ್ಸಿತಾ ಹೋನ್ತಿ। ಅನ್ತವಾತಿ ಪರಿವಟುಮೋ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಪರಿಮಾಣೋ, ಅಸಬ್ಬಗತೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ತೇನ ‘‘ಸರೀರಪರಿಮಾಣೋ, ಅಙ್ಗುಟ್ಠಪರಿಮಾಣೋ, ಯವಪರಿಮಾಣೋ ಪರಮಾಣುಪರಿಮಾಣೋ ಅತ್ತಾ’’ತಿ (ಉದಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೫೪; ದೀ॰ ನಿ॰ ಟೀ॰ ೧.೭೬-೭೭) ಏವಮಾದಿವಾದಾ ದಸ್ಸಿತಾ ಹೋನ್ತಿ।
122.Evaṃṭhapitānīti ‘‘sassato loko’’tiādinayappavattāni diṭṭhigatāni aniyyānikatāya na byākātabbāni na kathetabbāni, evaṃ ṭhapanīyapakkhe ṭhapitāni ceva niyyānikasāsane chaḍḍanīyatāya paṭikkhittāni ca, apicettha atthato paṭikkhepo eva byākātabbato. Yathā eko kammakilesavasena itthattaṃ āgato, tathā aparopi aparopīti satto tathāgato vuccatīti āha – ‘‘tathāgatoti satto’’ti. Taṃ abyākaraṇaṃ mayhaṃ na ruccatīti yadi sassato loko, sassato lokoti, asassato loko, asassato lokoti jānāmāti byākātabbameva, yaṃ pana ubhayathā abyākaraṇaṃ, taṃ me cittaṃ na ārādheti ajānanahetukattā abyākaraṇassa. Tenāha – ‘‘ajānato kho pana apassato etadeva ujukaṃ, yadidaṃ na jānāmi na passāmī’’ti. Sassatotiādīsu sassatoti sabbakāliko, nicco dhuvo avipariṇāmadhammoti attho. So hi diṭṭhigatikehi lokīyanti ettha puññapāpatabbipākā, sayaṃ vā tabbipākākarādibhāvena aviyuttehi lokīyatīti lokoti adhippeto. Etena cattāropi sassatavādā dassitā honti. Asassatoti na sassato, anicco addhuvo bhedanadhammoti attho, asassatoti ca sassatabhāvapaṭikkhepena ucchedo dīpitoti sattapi ucchedavādā dassitā honti. Antavāti parivaṭumo paricchinnaparimāṇo, asabbagatoti attho. Tena ‘‘sarīraparimāṇo, aṅguṭṭhaparimāṇo, yavaparimāṇo paramāṇuparimāṇo attā’’ti (udā. aṭṭha. 54; dī. ni. ṭī. 1.76-77) evamādivādā dassitā honti.
ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾತಿ ತಥಾಗತೋ ಜೀವೋ ಅತ್ತಾ ಮರಣತೋ ಇಮಸ್ಸ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದತೋ ಪರಂ ಉದ್ಧಂ ಹೋತಿ ಅತ್ಥಿ ಸಂವಿಜ್ಜತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಏತೇನ ಸಸ್ಸತಭಾವಮುಖೇನ ಸೋಳಸ ಸಞ್ಞೀವಾದಾ, ಅಟ್ಠ ಅಸಞ್ಞೀವಾದಾ, ಅಟ್ಠ ಚ ನೇವಸಞ್ಞೀನಾಸಞ್ಞೀವಾದಾ ದಸ್ಸಿತಾ ಹೋನ್ತಿ। ನ ಹೋತೀತಿ ನತ್ಥಿ ನ ಉಪಲಬ್ಭತಿ। ಏತೇನ ಉಚ್ಛೇದವಾದೋ ದಸ್ಸಿತೋ ಹೋತಿ। ಅಪಿಚ ಹೋತಿ ಚ ನ ಚ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥಿ ನತ್ಥಿ ಚಾತಿ। ಏತೇನ ಏಕಚ್ಚಸಸ್ಸತವಾದೋ ದಸ್ಸಿತೋ। ನೇವ ಹೋತಿ ನ ನ ಹೋತೀತಿ ಪನ ಇಮಿನಾ ಅಮರಾವಿಕ್ಖೇಪವಾದೋ ದಸ್ಸಿತೋತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಭಗವತಾ ಪನ ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕತ್ತಾ ಅನತ್ಥಸಂಹಿತಾನಿ ಇಮಾನಿ ದಸ್ಸನಾನೀತಿ ತಾನಿ ನ ಬ್ಯಾಕತಾನಿ, ತಂ ಅಬ್ಯಾಕರಣಂ ಸನ್ಧಾಯಾಹ ಅಯಂ ಥೇರೋ ‘‘ತಂ ಮೇ ನ ರುಚ್ಚತೀ’’ತಿ। ಸಿಕ್ಖಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಯಥಾಸಮಾದಿನ್ನಸಿಕ್ಖಂ ಪಹಾಯ।
Tathāgato paraṃ maraṇāti tathāgato jīvo attā maraṇato imassa kāyassa bhedato paraṃ uddhaṃ hoti atthi saṃvijjatīti attho. Etena sassatabhāvamukhena soḷasa saññīvādā, aṭṭha asaññīvādā, aṭṭha ca nevasaññīnāsaññīvādā dassitā honti. Na hotīti natthi na upalabbhati. Etena ucchedavādo dassito hoti. Apica hoti ca na ca hotīti atthi natthi cāti. Etena ekaccasassatavādo dassito. Neva hoti na na hotīti pana iminā amarāvikkhepavādo dassitoti veditabbaṃ. Bhagavatā pana aniyyānikattā anatthasaṃhitāni imāni dassanānīti tāni na byākatāni, taṃ abyākaraṇaṃ sandhāyāha ayaṃ thero ‘‘taṃ me na ruccatī’’ti. Sikkhaṃ paṭikkhipitvā yathāsamādinnasikkhaṃ pahāya.
೧೨೫. ತ್ವಂ ನೇವ ಯಾಚಕೋತಿ ಅಹಂ ಭನ್ತೇ ಭಗವತಿ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಚರಿಸ್ಸಾಮೀತಿಆದಿನಾ। ನ ಯಾಚಿತಕೋತಿ ತ್ವಂ ಮಾಲುಕ್ಯಪುತ್ತ ಮಯಿ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಚರಾತಿಆದಿನಾ।
125.Tvaṃnevayācakoti ahaṃ bhante bhagavati brahmacariyaṃ carissāmītiādinā. Na yācitakoti tvaṃ mālukyaputta mayi brahmacariyaṃ carātiādinā.
೧೨೬. ಪರಸೇನಾಯ ಠಿತೇನ ಪುರಿಸೇನ। ಬಹಲಲೇಪನೇನಾತಿ ಬಹಲವಿಲೇಪನೇನ। ಮಹಾಸುಪಿಯಾದಿ ಸಬ್ಬೋ ಮುದುಹಿದಕೋ ವೇಣುವಿಸೇಸೋ ಸಣ್ಹೋ। ಮರುವಾತಿ ಮಕಚಿ। ಖೀರಪಣ್ಣಿನೋತಿ ಖೀರಪಣ್ಣಿಯಾ, ಯಸ್ಸಾ ಛಿನ್ದನಮತ್ತೇ ಪಣ್ಣೇ ಖೀರಂ ಪಗ್ಘರತಿ। ಗಚ್ಛನ್ತಿ ಗಚ್ಛತೋ ಜಾತಂ ಸಯಂಜಾತಗುಮ್ಬತೋ ಗಹಿತನ್ತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ಸಿಥಿಲಹನು ನಾಮ ದತ್ತಾ ಕಣ್ಣೋ ಪತಙ್ಗೋ। ಏತಾಯ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸತಿ ನ ಹೋತೀತಿ ‘‘ಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋ’’ತಿ ಏತಾಯ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸತಿ ಮಗ್ಗಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯವಾಸೋ ನ ಹೋತಿ, ತಂ ಪಹಾಯ ಏವ ಪತ್ತಬ್ಬತೋ।
126.Parasenāya ṭhitena purisena. Bahalalepanenāti bahalavilepanena. Mahāsupiyādi sabbo muduhidako veṇuviseso saṇho. Maruvāti makaci. Khīrapaṇṇinoti khīrapaṇṇiyā, yassā chindanamatte paṇṇe khīraṃ paggharati. Gacchanti gacchato jātaṃ sayaṃjātagumbato gahitanti adhippāyo. Sithilahanu nāma dattā kaṇṇo pataṅgo. Etāya diṭṭhiyā sati na hotīti ‘‘sassato loko’’ti etāya diṭṭhiyā sati maggabrahmacariyavāso na hoti, taṃ pahāya eva pattabbato.
೧೨೭. ಅತ್ಥೇವ ಜಾತೀತಿಆದಿನಾ ಏತಾ ದಿಟ್ಠಿಯೋ ಪಚ್ಚೇಕಮ್ಪಿ ಸಂಸಾರಪರಿಬ್ರೂಹನಾ ಕಟಸಿವಡ್ಢನಾ ನಿಬ್ಬಾನವಿಬನ್ಧನಾತಿ ದಸ್ಸೇತಿ।
127.Attheva jātītiādinā etā diṭṭhiyo paccekampi saṃsāraparibrūhanā kaṭasivaḍḍhanā nibbānavibandhanāti dasseti.
೧೨೮. ತಸ್ಮಾತಿಹಾತಿ ಇದಂ ಅಟ್ಠಾನೇ ಉದ್ಧಟಂ, ಠಾನೇಯೇವ ಪನ ‘‘ವುತ್ತಪಟಿಪಕ್ಖನಯೇನ ವೇದಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಇಮಸ್ಸ ಪರತೋ ಕತ್ವಾ ಸಂವಣ್ಣೇತಬ್ಬಂ। ಅತ್ತನೋ ಫಲೇನ ಅರಣೀಯತೋ ಅನುಗನ್ತಬ್ಬತೋ ಕಾರಣಮ್ಪಿ ‘‘ಅತ್ಥೋ’’ತಿ ವುಚ್ಚತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಕಾರಣನಿಸ್ಸಿತ’’ನ್ತಿ। ತೇನಾಹ ‘‘ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಸ್ಸ ಆದಿಮತ್ತಮ್ಪೀ’’ತಿ। ಪುಬ್ಬಪದಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಪಠಮಾರಮ್ಭೋ। ಸೇಸಂ ಸುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಮೇವ।
128.Tasmātihāti idaṃ aṭṭhāne uddhaṭaṃ, ṭhāneyeva pana ‘‘vuttapaṭipakkhanayena veditabba’’nti imassa parato katvā saṃvaṇṇetabbaṃ. Attano phalena araṇīyato anugantabbato kāraṇampi ‘‘attho’’ti vuccatīti āha ‘‘kāraṇanissita’’nti. Tenāha ‘‘brahmacariyassa ādimattampī’’ti. Pubbapadaṭṭhānanti paṭhamārambho. Sesaṃ suviññeyyameva.
ಚೂಳಮಾಲುಕ್ಯಸುತ್ತವಣ್ಣನಾಯ ಲೀನತ್ಥಪ್ಪಕಾಸನಾ ಸಮತ್ತಾ।
Cūḷamālukyasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya / ೩. ಚೂಳಮಾಲುಕ್ಯಸುತ್ತಂ • 3. Cūḷamālukyasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ೩. ಚೂಳಮಾಲುಕ್ಯಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 3. Cūḷamālukyasuttavaṇṇanā
