| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය (ටීකා) • Majjhimanikāya (ṭīkā) |
3. චූළමාලුක්‍යසුත්‌තවණ්‌ණනා
3. Cūḷamālukyasuttavaṇṇanā
122. එවං ඨපිතානීති ‘‘සස්‌සතො ලොකො’’තිආදිනයප්‌පවත්‌තානි දිට්‌ඨිගතානි අනිය්‍යානිකතාය න බ්‍යාකාතබ්‌බානි න කථෙතබ්‌බානි, එවං ඨපනීයපක්‌ඛෙ ඨපිතානි චෙව නිය්‍යානිකසාසනෙ ඡඩ්‌ඩනීයතාය පටික්‌ඛිත්‌තානි ච, අපිචෙත්‌ථ අත්‌ථතො පටික්‌ඛෙපො එව බ්‍යාකාතබ්‌බතො. යථා එකො කම්‌මකිලෙසවසෙන ඉත්‌ථත්‌තං ආගතො, තථා අපරොපි අපරොපීති සත්‌තො තථාගතො වුච්‌චතීති ආහ – ‘‘තථාගතොති සත්‌තො’’ති. තං අබ්‍යාකරණං මය්‌හං න රුච්‌චතීති යදි සස්‌සතො ලොකො, සස්‌සතො ලොකොති, අසස්‌සතො ලොකො, අසස්‌සතො ලොකොති ජානාමාති බ්‍යාකාතබ්‌බමෙව, යං පන උභයථා අබ්‍යාකරණං, තං මෙ චිත්‌තං න ආරාධෙති අජානනහෙතුකත්‌තා අබ්‍යාකරණස්‌ස. තෙනාහ – ‘‘අජානතො ඛො පන අපස්‌සතො එතදෙව උජුකං, යදිදං න ජානාමි න පස්‌සාමී’’ති. සස්‌සතොතිආදීසු සස්‌සතොති සබ්‌බකාලිකො, නිච්‌චො ධුවො අවිපරිණාමධම්‌මොති අත්‌ථො. සො හි දිට්‌ඨිගතිකෙහි ලොකීයන්‌ති එත්‌ථ පුඤ්‌ඤපාපතබ්‌බිපාකා, සයං වා තබ්‌බිපාකාකරාදිභාවෙන අවියුත්‌තෙහි ලොකීයතීති ලොකොති අධිප්‌පෙතො. එතෙන චත්‌තාරොපි සස්‌සතවාදා දස්‌සිතා හොන්‌ති. අසස්‌සතොති න සස්‌සතො, අනිච්‌චො අද්‌ධුවො භෙදනධම්‌මොති අත්‌ථො, අසස්‌සතොති ච සස්‌සතභාවපටික්‌ඛෙපෙන උච්‌ඡෙදො දීපිතොති සත්‌තපි උච්‌ඡෙදවාදා දස්‌සිතා හොන්‌ති. අන්‌තවාති පරිවටුමො පරිච්‌ඡින්‌නපරිමාණො, අසබ්‌බගතොති අත්‌ථො. තෙන ‘‘සරීරපරිමාණො, අඞ්‌ගුට්‌ඨපරිමාණො, යවපරිමාණො පරමාණුපරිමාණො අත්‌තා’’ති (උදා. අට්‌ඨ. 54; දී. නි. ටී. 1.76-77) එවමාදිවාදා දස්‌සිතා හොන්‌ති.
122.Evaṃṭhapitānīti ‘‘sassato loko’’tiādinayappavattāni diṭṭhigatāni aniyyānikatāya na byākātabbāni na kathetabbāni, evaṃ ṭhapanīyapakkhe ṭhapitāni ceva niyyānikasāsane chaḍḍanīyatāya paṭikkhittāni ca, apicettha atthato paṭikkhepo eva byākātabbato. Yathā eko kammakilesavasena itthattaṃ āgato, tathā aparopi aparopīti satto tathāgato vuccatīti āha – ‘‘tathāgatoti satto’’ti. Taṃ abyākaraṇaṃ mayhaṃ na ruccatīti yadi sassato loko, sassato lokoti, asassato loko, asassato lokoti jānāmāti byākātabbameva, yaṃ pana ubhayathā abyākaraṇaṃ, taṃ me cittaṃ na ārādheti ajānanahetukattā abyākaraṇassa. Tenāha – ‘‘ajānato kho pana apassato etadeva ujukaṃ, yadidaṃ na jānāmi na passāmī’’ti. Sassatotiādīsu sassatoti sabbakāliko, nicco dhuvo avipariṇāmadhammoti attho. So hi diṭṭhigatikehi lokīyanti ettha puññapāpatabbipākā, sayaṃ vā tabbipākākarādibhāvena aviyuttehi lokīyatīti lokoti adhippeto. Etena cattāropi sassatavādā dassitā honti. Asassatoti na sassato, anicco addhuvo bhedanadhammoti attho, asassatoti ca sassatabhāvapaṭikkhepena ucchedo dīpitoti sattapi ucchedavādā dassitā honti. Antavāti parivaṭumo paricchinnaparimāṇo, asabbagatoti attho. Tena ‘‘sarīraparimāṇo, aṅguṭṭhaparimāṇo, yavaparimāṇo paramāṇuparimāṇo attā’’ti (udā. aṭṭha. 54; dī. ni. ṭī. 1.76-77) evamādivādā dassitā honti.
තථාගතො පරං මරණාති තථාගතො ජීවො අත්‌තා මරණතො ඉමස්‌ස කායස්‌ස භෙදතො පරං උද්‌ධං හොති අත්‌ථි සංවිජ්‌ජතීති අත්‌ථො. එතෙන සස්‌සතභාවමුඛෙන සොළස සඤ්‌ඤීවාදා, අට්‌ඨ අසඤ්‌ඤීවාදා, අට්‌ඨ ච නෙවසඤ්‌ඤීනාසඤ්‌ඤීවාදා දස්‌සිතා හොන්‌ති. න හොතීති නත්‌ථි න උපලබ්‌භති. එතෙන උච්‌ඡෙදවාදො දස්‌සිතො හොති. අපිච හොති ච න ච හොතීති අත්‌ථි නත්‌ථි චාති. එතෙන එකච්‌චසස්‌සතවාදො දස්‌සිතො. නෙව හොති න න හොතීති පන ඉමිනා අමරාවික්‌ඛෙපවාදො දස්‌සිතොති වෙදිතබ්‌බං. භගවතා පන අනිය්‍යානිකත්‌තා අනත්‌ථසංහිතානි ඉමානි දස්‌සනානීති තානි න බ්‍යාකතානි, තං අබ්‍යාකරණං සන්‌ධායාහ අයං ථෙරො ‘‘තං මෙ න රුච්‌චතී’’ති. සික්‌ඛං පටික්‌ඛිපිත්‌වා යථාසමාදින්‌නසික්‌ඛං පහාය.
Tathāgato paraṃ maraṇāti tathāgato jīvo attā maraṇato imassa kāyassa bhedato paraṃ uddhaṃ hoti atthi saṃvijjatīti attho. Etena sassatabhāvamukhena soḷasa saññīvādā, aṭṭha asaññīvādā, aṭṭha ca nevasaññīnāsaññīvādā dassitā honti. Na hotīti natthi na upalabbhati. Etena ucchedavādo dassito hoti. Apica hoti ca na ca hotīti atthi natthi cāti. Etena ekaccasassatavādo dassito. Neva hoti na na hotīti pana iminā amarāvikkhepavādo dassitoti veditabbaṃ. Bhagavatā pana aniyyānikattā anatthasaṃhitāni imāni dassanānīti tāni na byākatāni, taṃ abyākaraṇaṃ sandhāyāha ayaṃ thero ‘‘taṃ me na ruccatī’’ti. Sikkhaṃ paṭikkhipitvā yathāsamādinnasikkhaṃ pahāya.
125. ත්‌වං නෙව යාචකොති අහං භන්‌තෙ භගවති බ්‍රහ්‌මචරියං චරිස්‌සාමීතිආදිනා. න යාචිතකොති ත්‌වං මාලුක්‍යපුත්‌ත මයි බ්‍රහ්‌මචරියං චරාතිආදිනා.
125.Tvaṃnevayācakoti ahaṃ bhante bhagavati brahmacariyaṃ carissāmītiādinā. Na yācitakoti tvaṃ mālukyaputta mayi brahmacariyaṃ carātiādinā.
126. පරසෙනාය ඨිතෙන පුරිසෙන. බහලලෙපනෙනාති බහලවිලෙපනෙන. මහාසුපියාදි සබ්‌බො මුදුහිදකො වෙණුවිසෙසො සණ්‌හො. මරුවාති මකචි. ඛීරපණ්‌ණිනොති ඛීරපණ්‌ණියා, යස්‌සා ඡින්‌දනමත්‌තෙ පණ්‌ණෙ ඛීරං පග්‌ඝරති. ගච්‌ඡන්‌ති ගච්‌ඡතො ජාතං සයංජාතගුම්‌බතො ගහිතන්‌ති අධිප්‌පායො. සිථිලහනු නාම දත්‌තා කණ්‌ණො පතඞ්‌ගො. එතාය දිට්‌ඨියා සති න හොතීති ‘‘සස්‌සතො ලොකො’’ති එතාය දිට්‌ඨියා සති මග්‌ගබ්‍රහ්‌මචරියවාසො න හොති, තං පහාය එව පත්‌තබ්‌බතො.
126.Parasenāya ṭhitena purisena. Bahalalepanenāti bahalavilepanena. Mahāsupiyādi sabbo muduhidako veṇuviseso saṇho. Maruvāti makaci. Khīrapaṇṇinoti khīrapaṇṇiyā, yassā chindanamatte paṇṇe khīraṃ paggharati. Gacchanti gacchato jātaṃ sayaṃjātagumbato gahitanti adhippāyo. Sithilahanu nāma dattā kaṇṇo pataṅgo. Etāya diṭṭhiyā sati na hotīti ‘‘sassato loko’’ti etāya diṭṭhiyā sati maggabrahmacariyavāso na hoti, taṃ pahāya eva pattabbato.
127. අත්‌ථෙව ජාතීතිආදිනා එතා දිට්‌ඨියො පච්‌චෙකම්‌පි සංසාරපරිබ්‍රූහනා කටසිවඩ්‌ඪනා නිබ්‌බානවිබන්‌ධනාති දස්‌සෙති.
127.Attheva jātītiādinā etā diṭṭhiyo paccekampi saṃsāraparibrūhanā kaṭasivaḍḍhanā nibbānavibandhanāti dasseti.
128. තස්‌මාතිහාති ඉදං අට්‌ඨානෙ උද්‌ධටං, ඨානෙයෙව පන ‘‘වුත්‌තපටිපක්‌ඛනයෙන වෙදිතබ්‌බ’’න්‌ති ඉමස්‌ස පරතො කත්‌වා සංවණ්‌ණෙතබ්‌බං. අත්‌තනො ඵලෙන අරණීයතො අනුගන්‌තබ්‌බතො කාරණම්‌පි ‘‘අත්‌ථො’’ති වුච්‌චතීති ආහ ‘‘කාරණනිස්‌සිත’’න්‌ති. තෙනාහ ‘‘බ්‍රහ්‌මචරියස්‌ස ආදිමත්‌තම්‌පී’’ති. පුබ්‌බපදට්‌ඨානන්‌ති පඨමාරම්‌භො. සෙසං සුවිඤ්‌ඤෙය්‍යමෙව.
128.Tasmātihāti idaṃ aṭṭhāne uddhaṭaṃ, ṭhāneyeva pana ‘‘vuttapaṭipakkhanayena veditabba’’nti imassa parato katvā saṃvaṇṇetabbaṃ. Attano phalena araṇīyato anugantabbato kāraṇampi ‘‘attho’’ti vuccatīti āha ‘‘kāraṇanissita’’nti. Tenāha ‘‘brahmacariyassa ādimattampī’’ti. Pubbapadaṭṭhānanti paṭhamārambho. Sesaṃ suviññeyyameva.
චූළමාලුක්‍යසුත්‌තවණ්‌ණනාය ලීනත්‌ථප්‌පකාසනා සමත්‌තා.
Cūḷamālukyasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය • Majjhimanikāya / 3. චූළමාලුක්‍යසුත්‌තං • 3. Cūḷamālukyasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / 3. චූළමාලුක්‍යසුත්‌තවණ්‌ණනා • 3. Cūḷamālukyasuttavaṇṇanā
