| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya |
១០. ចូឡនិកាសុត្តំ
10. Cūḷanikāsuttaṃ
៨១. អថ ខោ អាយស្មា អានន្ទោ យេន ភគវា តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ ។ ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ អាយស្មា អានន្ទោ ភគវន្តំ ឯតទវោច – ‘‘សម្មុខាមេតំ, ភន្តេ, ភគវតោ សុតំ សម្មុខា បដិគ្គហិតំ – ‘ភគវតោ, អានន្ទ, សិខិស្ស អភិភូ នាម សាវកោ ព្រហ្មលោកេ ឋិតោ សហស្សិលោកធាតុំ 1 សរេន វិញ្ញាបេសី’តិ។ ភគវា បន, ភន្តេ, អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ កីវតកំ បហោតិ សរេន វិញ្ញាបេតុ’’ន្តិ? ‘‘សាវកោ សោ, អានន្ទ, អប្បមេយ្យា តថាគតា’’តិ។
81. Atha kho āyasmā ānando yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi . Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sammukhāmetaṃ, bhante, bhagavato sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ‘bhagavato, ānanda, sikhissa abhibhū nāma sāvako brahmaloke ṭhito sahassilokadhātuṃ 2 sarena viññāpesī’ti. Bhagavā pana, bhante, arahaṃ sammāsambuddho kīvatakaṃ pahoti sarena viññāpetu’’nti? ‘‘Sāvako so, ānanda, appameyyā tathāgatā’’ti.
ទុតិយម្បិ ខោ អាយស្មា អានន្ទោ ភគវន្តំ ឯតទវោច – ‘‘សម្មុខា មេតំ, ភន្តេ, ភគវតោ សុតំ សម្មុខា បដិគ្គហិតំ – ‘ភគវតោ, អានន្ទ, សិខិស្ស អភិភូ នាម សាវកោ ព្រហ្មលោកេ ឋិតោ សហស្សិលោកធាតុំ សរេន វិញ្ញាបេសី’តិ។ ភគវា បន, ភន្តេ, អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ កីវតកំ បហោតិ សរេន វិញ្ញាបេតុ’’ន្តិ? ‘‘សាវកោ សោ, អានន្ទ, អប្បមេយ្យា តថាគតា’’តិ។
Dutiyampi kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sammukhā metaṃ, bhante, bhagavato sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ‘bhagavato, ānanda, sikhissa abhibhū nāma sāvako brahmaloke ṭhito sahassilokadhātuṃ sarena viññāpesī’ti. Bhagavā pana, bhante, arahaṃ sammāsambuddho kīvatakaṃ pahoti sarena viññāpetu’’nti? ‘‘Sāvako so, ānanda, appameyyā tathāgatā’’ti.
តតិយម្បិ ខោ អាយស្មា អានន្ទោ ភគវន្តំ ឯតទវោច – ‘‘សម្មុខាមេតំ, ភន្តេ, ភគវតោ សុតំ សម្មុខា បដិគ្គហិតំ – ‘ភគវតោ, អានន្ទ, សិខិស្ស អភិភូ នាម សាវកោ ព្រហ្មលោកេ ឋិតោ សហស្សិលោកធាតុំ សរេន វិញ្ញាបេសី’តិ។ ភគវា បន, ភន្តេ, អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ កីវតកំ បហោតិ សរេន វិញ្ញាបេតុ’’ន្តិ? ‘‘សុតា តេ, អានន្ទ, សហស្សី ចូឡនិកា លោកធាតូ’’តិ? ‘‘ឯតស្ស, ភគវា, កាលោ; ឯតស្ស, សុគត, កាលោ! យំ ភគវា ភាសេយ្យ។ ភគវតោ សុត្វា ភិក្ខូ ធារេស្សន្តី’’តិ។ ‘‘តេនហានន្ទ, សុណាហិ សាធុកំ មនសិ ករោហិ, ភាសិស្សាមី’’តិ។ ‘‘ឯវំ, ភន្តេ’’តិ ខោ អាយស្មា អានន្ទោ ភគវតោ បច្ចស្សោសិ។ ភគវា ឯតទវោច –
Tatiyampi kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sammukhāmetaṃ, bhante, bhagavato sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ‘bhagavato, ānanda, sikhissa abhibhū nāma sāvako brahmaloke ṭhito sahassilokadhātuṃ sarena viññāpesī’ti. Bhagavā pana, bhante, arahaṃ sammāsambuddho kīvatakaṃ pahoti sarena viññāpetu’’nti? ‘‘Sutā te, ānanda, sahassī cūḷanikā lokadhātū’’ti? ‘‘Etassa, bhagavā, kālo; etassa, sugata, kālo! Yaṃ bhagavā bhāseyya. Bhagavato sutvā bhikkhū dhāressantī’’ti. ‘‘Tenahānanda, suṇāhi sādhukaṃ manasi karohi, bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā ānando bhagavato paccassosi. Bhagavā etadavoca –
‘‘យាវតា, អានន្ទ, ចន្ទិមសូរិយា 3 បរិហរន្តិ, ទិសា ភន្តិ វិរោចនា, តាវ សហស្សធា លោកោ។ តស្មិំ សហស្សធា លោកេ សហស្សំ 4 ចន្ទានំ, សហស្សំ សូរិយានំ, សហស្សំ សិនេរុបព្ពតរាជានំ, សហស្សំ ជម្ពុទីបានំ, សហស្សំ អបរគោយានានំ, សហស្សំ ឧត្តរកុរូនំ, សហស្សំ បុព្ពវិទេហានំ, ចត្តារិ មហាសមុទ្ទសហស្សានិ, ចត្តារិ មហារាជសហស្សានិ, សហស្សំ ចាតុមហារាជិកានំ, សហស្សំ តាវតិំសានំ , សហស្សំ យាមានំ , សហស្សំ តុសិតានំ, សហស្សំ និម្មានរតីនំ, សហស្សំ បរនិម្មិតវសវត្តីនំ, សហស្សំ ព្រហ្មលោកានំ – អយំ វុច្ចតានន្ទ, សហស្សី ចូឡនិកា លោកធាតុ។
‘‘Yāvatā, ānanda, candimasūriyā 5 pariharanti, disā bhanti virocanā, tāva sahassadhā loko. Tasmiṃ sahassadhā loke sahassaṃ 6 candānaṃ, sahassaṃ sūriyānaṃ, sahassaṃ sinerupabbatarājānaṃ, sahassaṃ jambudīpānaṃ, sahassaṃ aparagoyānānaṃ, sahassaṃ uttarakurūnaṃ, sahassaṃ pubbavidehānaṃ, cattāri mahāsamuddasahassāni, cattāri mahārājasahassāni, sahassaṃ cātumahārājikānaṃ, sahassaṃ tāvatiṃsānaṃ , sahassaṃ yāmānaṃ , sahassaṃ tusitānaṃ, sahassaṃ nimmānaratīnaṃ, sahassaṃ paranimmitavasavattīnaṃ, sahassaṃ brahmalokānaṃ – ayaṃ vuccatānanda, sahassī cūḷanikā lokadhātu.
‘‘យាវតានន្ទ , សហស្សី ចូឡនិកា លោកធាតុ តាវ សហស្សធា លោកោ។ អយំ វុច្ចតានន្ទ, ទ្វិសហស្សី មជ្ឈិមិកា លោកធាតុ។
‘‘Yāvatānanda , sahassī cūḷanikā lokadhātu tāva sahassadhā loko. Ayaṃ vuccatānanda, dvisahassī majjhimikā lokadhātu.
‘‘យាវតានន្ទ, ទ្វិសហស្សី មជ្ឈិមិកា លោកធាតុ តាវ សហស្សធា លោកោ។ អយំ វុច្ចតានន្ទ, តិសហស្សី មហាសហស្សី លោកធាតុ។
‘‘Yāvatānanda, dvisahassī majjhimikā lokadhātu tāva sahassadhā loko. Ayaṃ vuccatānanda, tisahassī mahāsahassī lokadhātu.
‘‘អាកង្ខមានោ, អានន្ទ, តថាគតោ តិសហស្សិមហាសហស្សិលោកធាតុំ 7 សរេន វិញ្ញាបេយ្យ, យាវតា បន អាកង្ខេយ្យា’’តិ។
‘‘Ākaṅkhamāno, ānanda, tathāgato tisahassimahāsahassilokadhātuṃ 8 sarena viññāpeyya, yāvatā pana ākaṅkheyyā’’ti.
‘‘យថា កថំ បន, ភន្តេ, ភគវា តិសហស្សិមហាសហស្សិលោកធាតុំ សរេន វិញ្ញាបេយ្យ, យាវតា បន អាកង្ខេយ្យា’’តិ? ‘‘ឥធានន្ទ, តថាគតោ តិសហស្សិមហាសហស្សិលោកធាតុំ ឱភាសេន ផរេយ្យ។ យទា តេ សត្តា តំ អាលោកំ សញ្ជានេយ្យុំ, អថ តថាគតោ ឃោសំ ករេយ្យ សទ្ទមនុស្សាវេយ្យ។ ឯវំ ខោ, អានន្ទ, តថាគតោ តិសហស្សិមហាសហស្សិលោកធាតុំ សរេន វិញ្ញាបេយ្យ, យាវតា បន អាកង្ខេយ្យា’’តិ។
‘‘Yathā kathaṃ pana, bhante, bhagavā tisahassimahāsahassilokadhātuṃ sarena viññāpeyya, yāvatā pana ākaṅkheyyā’’ti? ‘‘Idhānanda, tathāgato tisahassimahāsahassilokadhātuṃ obhāsena phareyya. Yadā te sattā taṃ ālokaṃ sañjāneyyuṃ, atha tathāgato ghosaṃ kareyya saddamanussāveyya. Evaṃ kho, ānanda, tathāgato tisahassimahāsahassilokadhātuṃ sarena viññāpeyya, yāvatā pana ākaṅkheyyā’’ti.
ឯវំ វុត្តេ អាយស្មា អានន្ទោ (អាយស្មន្តំ ឧទាយិំ) 9 ឯតទវោច – ‘‘លាភា វត មេ, សុលទ្ធំ វត មេ, យស្ស មេ សត្ថា ឯវំមហិទ្ធិកោ ឯវំមហានុភាវោ’’តិ។ ឯវំ វុត្តេ អាយស្មា ឧទាយី អាយស្មន្តំ អានន្ទំ ឯតទវោច – ‘‘កិំ តុយ្ហេត្ថ, អាវុសោ អានន្ទ, យទិ តេ សត្ថា ឯវំមហិទ្ធិកោ ឯវំមហានុភាវោ’’តិ? ឯវំ វុត្តេ ភគវា អាយស្មន្តំ ឧទាយិំ ឯតទវោច – ‘‘មា ហេវំ, ឧទាយិ, មា ហេវំ, ឧទាយិ។ សចេ, ឧទាយិ, អានន្ទោ អវីតរាគោ កាលំ ករេយ្យ, តេន ចិត្តប្បសាទេន សត្តក្ខត្តុំ ទេវេសុ ទេវរជ្ជំ ការេយ្យ, សត្តក្ខត្តុំ ឥមស្មិំយេវ ជម្ពុទីបេ មហារជ្ជំ ការេយ្យ។ អបិ ច, ឧទាយិ, អានន្ទោ ទិដ្ឋេវ ធម្មេ បរិនិព្ពាយិស្សតី’’តិ។ ទសមំ។
Evaṃ vutte āyasmā ānando (āyasmantaṃ udāyiṃ) 10 etadavoca – ‘‘lābhā vata me, suladdhaṃ vata me, yassa me satthā evaṃmahiddhiko evaṃmahānubhāvo’’ti. Evaṃ vutte āyasmā udāyī āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘kiṃ tuyhettha, āvuso ānanda, yadi te satthā evaṃmahiddhiko evaṃmahānubhāvo’’ti? Evaṃ vutte bhagavā āyasmantaṃ udāyiṃ etadavoca – ‘‘mā hevaṃ, udāyi, mā hevaṃ, udāyi. Sace, udāyi, ānando avītarāgo kālaṃ kareyya, tena cittappasādena sattakkhattuṃ devesu devarajjaṃ kāreyya, sattakkhattuṃ imasmiṃyeva jambudīpe mahārajjaṃ kāreyya. Api ca, udāyi, ānando diṭṭheva dhamme parinibbāyissatī’’ti. Dasamaṃ.
អានន្ទវគ្គោ តតិយោ។
Ānandavaggo tatiyo.
តស្សុទ្ទានំ –
Tassuddānaṃ –
ឆន្នោ អាជីវកោ សក្កោ, និគណ្ឋោ ច និវេសកោ;
Channo ājīvako sakko, nigaṇṭho ca nivesako;
ទុវេ ភវា សីលព្ពតំ, គន្ធជាតញ្ច ចូឡនីតិ។
Duve bhavā sīlabbataṃ, gandhajātañca cūḷanīti.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ១០. ចូឡនិកាសុត្តវណ្ណនា • 10. Cūḷanikāsuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ១០. ចូឡនិកាសុត្តវណ្ណនា • 10. Cūḷanikāsuttavaṇṇanā
