Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya |
൧൦. ചൂളനികാസുത്തം
10. Cūḷanikāsuttaṃ
൮൧. അഥ ഖോ ആയസ്മാ ആനന്ദോ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി . ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ ആയസ്മാ ആനന്ദോ ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘സമ്മുഖാമേതം, ഭന്തേ, ഭഗവതോ സുതം സമ്മുഖാ പടിഗ്ഗഹിതം – ‘ഭഗവതോ, ആനന്ദ, സിഖിസ്സ അഭിഭൂ നാമ സാവകോ ബ്രഹ്മലോകേ ഠിതോ സഹസ്സിലോകധാതും 1 സരേന വിഞ്ഞാപേസീ’തി. ഭഗവാ പന, ഭന്തേ, അരഹം സമ്മാസമ്ബുദ്ധോ കീവതകം പഹോതി സരേന വിഞ്ഞാപേതു’’ന്തി? ‘‘സാവകോ സോ, ആനന്ദ, അപ്പമേയ്യാ തഥാഗതാ’’തി.
81. Atha kho āyasmā ānando yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi . Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sammukhāmetaṃ, bhante, bhagavato sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ‘bhagavato, ānanda, sikhissa abhibhū nāma sāvako brahmaloke ṭhito sahassilokadhātuṃ 2 sarena viññāpesī’ti. Bhagavā pana, bhante, arahaṃ sammāsambuddho kīvatakaṃ pahoti sarena viññāpetu’’nti? ‘‘Sāvako so, ānanda, appameyyā tathāgatā’’ti.
ദുതിയമ്പി ഖോ ആയസ്മാ ആനന്ദോ ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘സമ്മുഖാ മേതം, ഭന്തേ, ഭഗവതോ സുതം സമ്മുഖാ പടിഗ്ഗഹിതം – ‘ഭഗവതോ, ആനന്ദ, സിഖിസ്സ അഭിഭൂ നാമ സാവകോ ബ്രഹ്മലോകേ ഠിതോ സഹസ്സിലോകധാതും സരേന വിഞ്ഞാപേസീ’തി. ഭഗവാ പന, ഭന്തേ, അരഹം സമ്മാസമ്ബുദ്ധോ കീവതകം പഹോതി സരേന വിഞ്ഞാപേതു’’ന്തി? ‘‘സാവകോ സോ, ആനന്ദ, അപ്പമേയ്യാ തഥാഗതാ’’തി.
Dutiyampi kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sammukhā metaṃ, bhante, bhagavato sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ‘bhagavato, ānanda, sikhissa abhibhū nāma sāvako brahmaloke ṭhito sahassilokadhātuṃ sarena viññāpesī’ti. Bhagavā pana, bhante, arahaṃ sammāsambuddho kīvatakaṃ pahoti sarena viññāpetu’’nti? ‘‘Sāvako so, ānanda, appameyyā tathāgatā’’ti.
തതിയമ്പി ഖോ ആയസ്മാ ആനന്ദോ ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘സമ്മുഖാമേതം, ഭന്തേ, ഭഗവതോ സുതം സമ്മുഖാ പടിഗ്ഗഹിതം – ‘ഭഗവതോ, ആനന്ദ, സിഖിസ്സ അഭിഭൂ നാമ സാവകോ ബ്രഹ്മലോകേ ഠിതോ സഹസ്സിലോകധാതും സരേന വിഞ്ഞാപേസീ’തി. ഭഗവാ പന, ഭന്തേ, അരഹം സമ്മാസമ്ബുദ്ധോ കീവതകം പഹോതി സരേന വിഞ്ഞാപേതു’’ന്തി? ‘‘സുതാ തേ, ആനന്ദ, സഹസ്സീ ചൂളനികാ ലോകധാതൂ’’തി? ‘‘ഏതസ്സ, ഭഗവാ, കാലോ; ഏതസ്സ, സുഗത, കാലോ! യം ഭഗവാ ഭാസേയ്യ. ഭഗവതോ സുത്വാ ഭിക്ഖൂ ധാരേസ്സന്തീ’’തി. ‘‘തേനഹാനന്ദ, സുണാഹി സാധുകം മനസി കരോഹി, ഭാസിസ്സാമീ’’തി. ‘‘ഏവം, ഭന്തേ’’തി ഖോ ആയസ്മാ ആനന്ദോ ഭഗവതോ പച്ചസ്സോസി. ഭഗവാ ഏതദവോച –
Tatiyampi kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sammukhāmetaṃ, bhante, bhagavato sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ‘bhagavato, ānanda, sikhissa abhibhū nāma sāvako brahmaloke ṭhito sahassilokadhātuṃ sarena viññāpesī’ti. Bhagavā pana, bhante, arahaṃ sammāsambuddho kīvatakaṃ pahoti sarena viññāpetu’’nti? ‘‘Sutā te, ānanda, sahassī cūḷanikā lokadhātū’’ti? ‘‘Etassa, bhagavā, kālo; etassa, sugata, kālo! Yaṃ bhagavā bhāseyya. Bhagavato sutvā bhikkhū dhāressantī’’ti. ‘‘Tenahānanda, suṇāhi sādhukaṃ manasi karohi, bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā ānando bhagavato paccassosi. Bhagavā etadavoca –
‘‘യാവതാ, ആനന്ദ, ചന്ദിമസൂരിയാ 3 പരിഹരന്തി, ദിസാ ഭന്തി വിരോചനാ, താവ സഹസ്സധാ ലോകോ. തസ്മിം സഹസ്സധാ ലോകേ സഹസ്സം 4 ചന്ദാനം, സഹസ്സം സൂരിയാനം, സഹസ്സം സിനേരുപബ്ബതരാജാനം, സഹസ്സം ജമ്ബുദീപാനം, സഹസ്സം അപരഗോയാനാനം, സഹസ്സം ഉത്തരകുരൂനം, സഹസ്സം പുബ്ബവിദേഹാനം, ചത്താരി മഹാസമുദ്ദസഹസ്സാനി, ചത്താരി മഹാരാജസഹസ്സാനി, സഹസ്സം ചാതുമഹാരാജികാനം, സഹസ്സം താവതിംസാനം , സഹസ്സം യാമാനം , സഹസ്സം തുസിതാനം, സഹസ്സം നിമ്മാനരതീനം, സഹസ്സം പരനിമ്മിതവസവത്തീനം, സഹസ്സം ബ്രഹ്മലോകാനം – അയം വുച്ചതാനന്ദ, സഹസ്സീ ചൂളനികാ ലോകധാതു.
‘‘Yāvatā, ānanda, candimasūriyā 5 pariharanti, disā bhanti virocanā, tāva sahassadhā loko. Tasmiṃ sahassadhā loke sahassaṃ 6 candānaṃ, sahassaṃ sūriyānaṃ, sahassaṃ sinerupabbatarājānaṃ, sahassaṃ jambudīpānaṃ, sahassaṃ aparagoyānānaṃ, sahassaṃ uttarakurūnaṃ, sahassaṃ pubbavidehānaṃ, cattāri mahāsamuddasahassāni, cattāri mahārājasahassāni, sahassaṃ cātumahārājikānaṃ, sahassaṃ tāvatiṃsānaṃ , sahassaṃ yāmānaṃ , sahassaṃ tusitānaṃ, sahassaṃ nimmānaratīnaṃ, sahassaṃ paranimmitavasavattīnaṃ, sahassaṃ brahmalokānaṃ – ayaṃ vuccatānanda, sahassī cūḷanikā lokadhātu.
‘‘യാവതാനന്ദ , സഹസ്സീ ചൂളനികാ ലോകധാതു താവ സഹസ്സധാ ലോകോ. അയം വുച്ചതാനന്ദ, ദ്വിസഹസ്സീ മജ്ഝിമികാ ലോകധാതു.
‘‘Yāvatānanda , sahassī cūḷanikā lokadhātu tāva sahassadhā loko. Ayaṃ vuccatānanda, dvisahassī majjhimikā lokadhātu.
‘‘യാവതാനന്ദ, ദ്വിസഹസ്സീ മജ്ഝിമികാ ലോകധാതു താവ സഹസ്സധാ ലോകോ. അയം വുച്ചതാനന്ദ, തിസഹസ്സീ മഹാസഹസ്സീ ലോകധാതു.
‘‘Yāvatānanda, dvisahassī majjhimikā lokadhātu tāva sahassadhā loko. Ayaṃ vuccatānanda, tisahassī mahāsahassī lokadhātu.
‘‘ആകങ്ഖമാനോ, ആനന്ദ, തഥാഗതോ തിസഹസ്സിമഹാസഹസ്സിലോകധാതും 7 സരേന വിഞ്ഞാപേയ്യ, യാവതാ പന ആകങ്ഖേയ്യാ’’തി.
‘‘Ākaṅkhamāno, ānanda, tathāgato tisahassimahāsahassilokadhātuṃ 8 sarena viññāpeyya, yāvatā pana ākaṅkheyyā’’ti.
‘‘യഥാ കഥം പന, ഭന്തേ, ഭഗവാ തിസഹസ്സിമഹാസഹസ്സിലോകധാതും സരേന വിഞ്ഞാപേയ്യ, യാവതാ പന ആകങ്ഖേയ്യാ’’തി? ‘‘ഇധാനന്ദ, തഥാഗതോ തിസഹസ്സിമഹാസഹസ്സിലോകധാതും ഓഭാസേന ഫരേയ്യ. യദാ തേ സത്താ തം ആലോകം സഞ്ജാനേയ്യും, അഥ തഥാഗതോ ഘോസം കരേയ്യ സദ്ദമനുസ്സാവേയ്യ. ഏവം ഖോ, ആനന്ദ, തഥാഗതോ തിസഹസ്സിമഹാസഹസ്സിലോകധാതും സരേന വിഞ്ഞാപേയ്യ, യാവതാ പന ആകങ്ഖേയ്യാ’’തി.
‘‘Yathā kathaṃ pana, bhante, bhagavā tisahassimahāsahassilokadhātuṃ sarena viññāpeyya, yāvatā pana ākaṅkheyyā’’ti? ‘‘Idhānanda, tathāgato tisahassimahāsahassilokadhātuṃ obhāsena phareyya. Yadā te sattā taṃ ālokaṃ sañjāneyyuṃ, atha tathāgato ghosaṃ kareyya saddamanussāveyya. Evaṃ kho, ānanda, tathāgato tisahassimahāsahassilokadhātuṃ sarena viññāpeyya, yāvatā pana ākaṅkheyyā’’ti.
ഏവം വുത്തേ ആയസ്മാ ആനന്ദോ (ആയസ്മന്തം ഉദായിം) 9 ഏതദവോച – ‘‘ലാഭാ വത മേ, സുലദ്ധം വത മേ, യസ്സ മേ സത്ഥാ ഏവംമഹിദ്ധികോ ഏവംമഹാനുഭാവോ’’തി. ഏവം വുത്തേ ആയസ്മാ ഉദായീ ആയസ്മന്തം ആനന്ദം ഏതദവോച – ‘‘കിം തുയ്ഹേത്ഥ, ആവുസോ ആനന്ദ, യദി തേ സത്ഥാ ഏവംമഹിദ്ധികോ ഏവംമഹാനുഭാവോ’’തി? ഏവം വുത്തേ ഭഗവാ ആയസ്മന്തം ഉദായിം ഏതദവോച – ‘‘മാ ഹേവം, ഉദായി, മാ ഹേവം, ഉദായി. സചേ, ഉദായി, ആനന്ദോ അവീതരാഗോ കാലം കരേയ്യ, തേന ചിത്തപ്പസാദേന സത്തക്ഖത്തും ദേവേസു ദേവരജ്ജം കാരേയ്യ, സത്തക്ഖത്തും ഇമസ്മിംയേവ ജമ്ബുദീപേ മഹാരജ്ജം കാരേയ്യ. അപി ച, ഉദായി, ആനന്ദോ ദിട്ഠേവ ധമ്മേ പരിനിബ്ബായിസ്സതീ’’തി. ദസമം.
Evaṃ vutte āyasmā ānando (āyasmantaṃ udāyiṃ) 10 etadavoca – ‘‘lābhā vata me, suladdhaṃ vata me, yassa me satthā evaṃmahiddhiko evaṃmahānubhāvo’’ti. Evaṃ vutte āyasmā udāyī āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘kiṃ tuyhettha, āvuso ānanda, yadi te satthā evaṃmahiddhiko evaṃmahānubhāvo’’ti? Evaṃ vutte bhagavā āyasmantaṃ udāyiṃ etadavoca – ‘‘mā hevaṃ, udāyi, mā hevaṃ, udāyi. Sace, udāyi, ānando avītarāgo kālaṃ kareyya, tena cittappasādena sattakkhattuṃ devesu devarajjaṃ kāreyya, sattakkhattuṃ imasmiṃyeva jambudīpe mahārajjaṃ kāreyya. Api ca, udāyi, ānando diṭṭheva dhamme parinibbāyissatī’’ti. Dasamaṃ.
ആനന്ദവഗ്ഗോ തതിയോ.
Ānandavaggo tatiyo.
തസ്സുദ്ദാനം –
Tassuddānaṃ –
ഛന്നോ ആജീവകോ സക്കോ, നിഗണ്ഠോ ച നിവേസകോ;
Channo ājīvako sakko, nigaṇṭho ca nivesako;
ദുവേ ഭവാ സീലബ്ബതം, ഗന്ധജാതഞ്ച ചൂളനീതി.
Duve bhavā sīlabbataṃ, gandhajātañca cūḷanīti.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ൧൦. ചൂളനികാസുത്തവണ്ണനാ • 10. Cūḷanikāsuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ൧൦. ചൂളനികാസുത്തവണ്ണനാ • 10. Cūḷanikāsuttavaṇṇanā