Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဇ္ဈိမနိကာယ • Majjhimanikāya |
၁၀. စူဠပုဏ္ဏမသုတ္တံ
10. Cūḷapuṇṇamasuttaṃ
၉၁. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ပုဗ္ဗာရာမေ မိဂာရမာတုပာသာဒေ။ တေန ခော ပန သမယေန ဘဂဝာ တဒဟုပောသထေ ပန္နရသေ ပုဏ္ဏာယ ပုဏ္ဏမာယ ရတ္တိယာ ဘိက္ခုသင္ဃပရိဝုတော အဗ္ဘောကာသေ နိသိန္နော ဟောတိ။ အထ ခော ဘဂဝာ တုဏ္ဟီဘူတံ တုဏ္ဟီဘူတံ ဘိက္ခုသင္ဃံ အနုဝိလောကေတ္ဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဇာနေယ္ယ နု ခော, ဘိက္ခဝေ, အသပ္ပုရိသော အသပ္ပုရိသံ – ‘အသပ္ပုရိသော အယံ ဘဝ’’’န္တိ? ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘သာဓု, ဘိက္ခဝေ; အဋ္ဌာနမေတံ, ဘိက္ခဝေ, အနဝကာသော ယံ အသပ္ပုရိသော အသပ္ပုရိသံ ဇာနေယ္ယ – ‘အသပ္ပုရိသော အယံ ဘဝ’န္တိ။ ဇာနေယ္ယ ပန, ဘိက္ခဝေ, အသပ္ပုရိသော သပ္ပုရိသံ – ‘သပ္ပုရိသော အယံ ဘဝ’’’န္တိ? ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘သာဓု, ဘိက္ခဝေ; ဧတမ္ပိ ခော, ဘိက္ခဝေ, အဋ္ဌာနံ အနဝကာသော ယံ အသပ္ပုရိသော သပ္ပုရိသံ ဇာနေယ္ယ – ‘သပ္ပုရိသော အယံ ဘဝ’န္တိ။ အသပ္ပုရိသော, ဘိက္ခဝေ, အသ္သဒ္ဓမ္မသမန္နာဂတော ဟောတိ, အသပ္ပုရိသဘတ္တိ 1 ဟောတိ, အသပ္ပုရိသစိန္တီ ဟောတိ, အသပ္ပုရိသမန္တီ ဟောတိ, အသပ္ပုရိသဝာစော ဟောတိ, အသပ္ပုရိသကမ္မန္တော ဟောတိ, အသပ္ပုရိသဒိဋ္ဌိ 2 ဟောတိ; အသပ္ပုရိသဒာနံ ဒေတိ’’။
91. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati pubbārāme migāramātupāsāde. Tena kho pana samayena bhagavā tadahuposathe pannarase puṇṇāya puṇṇamāya rattiyā bhikkhusaṅghaparivuto abbhokāse nisinno hoti. Atha kho bhagavā tuṇhībhūtaṃ tuṇhībhūtaṃ bhikkhusaṅghaṃ anuviloketvā bhikkhū āmantesi – ‘‘jāneyya nu kho, bhikkhave, asappuriso asappurisaṃ – ‘asappuriso ayaṃ bhava’’’nti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Sādhu, bhikkhave; aṭṭhānametaṃ, bhikkhave, anavakāso yaṃ asappuriso asappurisaṃ jāneyya – ‘asappuriso ayaṃ bhava’nti. Jāneyya pana, bhikkhave, asappuriso sappurisaṃ – ‘sappuriso ayaṃ bhava’’’nti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Sādhu, bhikkhave; etampi kho, bhikkhave, aṭṭhānaṃ anavakāso yaṃ asappuriso sappurisaṃ jāneyya – ‘sappuriso ayaṃ bhava’nti. Asappuriso, bhikkhave, assaddhammasamannāgato hoti, asappurisabhatti 3 hoti, asappurisacintī hoti, asappurisamantī hoti, asappurisavāco hoti, asappurisakammanto hoti, asappurisadiṭṭhi 4 hoti; asappurisadānaṃ deti’’.
‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, အသပ္ပုရိသော အသ္သဒ္ဓမ္မသမန္နာဂတော ဟောတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, အသပ္ပုရိသော အသ္သဒ္ဓော ဟောတိ, အဟိရိကော ဟောတိ, အနောတ္တပ္ပီ ဟောတိ, အပ္ပသ္သုတော ဟောတိ , ကုသီတော ဟောတိ, မုဋ္ဌသ္သတိ ဟောတိ, ဒုပ္ပညော ဟောတိ။ ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, အသပ္ပုရိသော အသ္သဒ္ဓမ္မသမန္နာဂတော ဟောတိ။
‘‘Kathañca, bhikkhave, asappuriso assaddhammasamannāgato hoti? Idha, bhikkhave, asappuriso assaddho hoti, ahiriko hoti, anottappī hoti, appassuto hoti , kusīto hoti, muṭṭhassati hoti, duppañño hoti. Evaṃ kho, bhikkhave, asappuriso assaddhammasamannāgato hoti.
‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, အသပ္ပုရိသော အသပ္ပုရိသဘတ္တိ ဟောတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, အသပ္ပုရိသသ္သ ယေ တေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ အသ္သဒ္ဓာ အဟိရိကာ အနောတ္တပ္ပိနော အပ္ပသ္သုတာ ကုသီတာ မုဋ္ဌသ္သတိနော ဒုပ္ပညာ တ္ယာသ္သ မိတ္တာ ဟောန္တိ တေ သဟာယာ။ ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, အသပ္ပုရိသော အသပ္ပုရိသဘတ္တိ ဟောတိ။
‘‘Kathañca, bhikkhave, asappuriso asappurisabhatti hoti? Idha, bhikkhave, asappurisassa ye te samaṇabrāhmaṇā assaddhā ahirikā anottappino appassutā kusītā muṭṭhassatino duppaññā tyāssa mittā honti te sahāyā. Evaṃ kho, bhikkhave, asappuriso asappurisabhatti hoti.
‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, အသပ္ပုရိသော အသပ္ပုရိသစိန္တီ ဟောတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, အသပ္ပုရိသော အတ္တဗ္ယာဗာဓာယပိ စေတေတိ, ပရဗ္ယာဗာဓာယပိ စေတေတိ, ဥဘယဗ္ယာဗာဓာယပိ စေတေတိ။ ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, အသပ္ပုရိသော အသပ္ပုရိသစိန္တီ ဟောတိ။
‘‘Kathañca, bhikkhave, asappuriso asappurisacintī hoti? Idha, bhikkhave, asappuriso attabyābādhāyapi ceteti, parabyābādhāyapi ceteti, ubhayabyābādhāyapi ceteti. Evaṃ kho, bhikkhave, asappuriso asappurisacintī hoti.
‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, အသပ္ပုရိသော အသပ္ပုရိသမန္တီ ဟောတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, အသပ္ပုရိသော အတ္တဗ္ယာဗာဓာယပိ မန္တေတိ, ပရဗ္ယာဗာဓာယပိ မန္တေတိ, ဥဘယဗ္ယာဗာဓာယပိ မန္တေတိ။ ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, အသပ္ပုရိသော အသပ္ပုရိသမန္တီ ဟောတိ။
‘‘Kathañca, bhikkhave, asappuriso asappurisamantī hoti? Idha, bhikkhave, asappuriso attabyābādhāyapi manteti, parabyābādhāyapi manteti, ubhayabyābādhāyapi manteti. Evaṃ kho, bhikkhave, asappuriso asappurisamantī hoti.
‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, အသပ္ပုရိသော အသပ္ပုရိသဝာစော ဟောတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, အသပ္ပုရိသော မုသာဝာဒီ ဟောတိ, ပိသုဏဝာစော ဟောတိ, ဖရုသဝာစော ဟောတိ , သမ္ဖပ္ပလာပီ ဟောတိ။ ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, အသပ္ပုရိသော အသပ္ပုရိသဝာစော ဟောတိ။
‘‘Kathañca, bhikkhave, asappuriso asappurisavāco hoti? Idha, bhikkhave, asappuriso musāvādī hoti, pisuṇavāco hoti, pharusavāco hoti , samphappalāpī hoti. Evaṃ kho, bhikkhave, asappuriso asappurisavāco hoti.
‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, အသပ္ပုရိသော အသပ္ပုရိသကမ္မန္တော ဟောတိ? ဣဓ , ဘိက္ခဝေ, အသပ္ပုရိသော ပာဏာတိပာတီ ဟောတိ, အဒိန္နာဒာယီ ဟောတိ, ကာမေသုမိစ္ဆာစာရီ ဟောတိ။ ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, အသပ္ပုရိသော အသပ္ပုရိသကမ္မန္တော ဟောတိ။
‘‘Kathañca, bhikkhave, asappuriso asappurisakammanto hoti? Idha , bhikkhave, asappuriso pāṇātipātī hoti, adinnādāyī hoti, kāmesumicchācārī hoti. Evaṃ kho, bhikkhave, asappuriso asappurisakammanto hoti.
‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, အသပ္ပုရိသော အသပ္ပုရိသဒိဋ္ဌိ ဟောတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, အသပ္ပုရိသော ဧဝံဒိဋ္ဌိ 5 ဟောတိ – ‘နတ္ထိ ဒိန္နံ, နတ္ထိ ယိဋ္ဌံ, နတ္ထိ ဟုတံ, နတ္ထိ သုကတဒုက္ကဋာနံ 6 ကမ္မာနံ ဖလံ ဝိပာကော, နတ္ထိ အယံ လောကော, နတ္ထိ ပရော လောကော, နတ္ထိ မာတာ, နတ္ထိ ပိတာ, နတ္ထိ သတ္တာ ဩပပာတိကာ, နတ္ထိ လောကေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ သမ္မဂ္ဂတာ 7 သမ္မာပဋိပန္နာ, ယေ ဣမဉ္စ လောကံ ပရဉ္စ လောကံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ပဝေဒေန္တီ’တိ။ ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, အသပ္ပုရိသော အသပ္ပုရိသဒိဋ္ဌိ ဟောတိ။
‘‘Kathañca, bhikkhave, asappuriso asappurisadiṭṭhi hoti? Idha, bhikkhave, asappuriso evaṃdiṭṭhi 8 hoti – ‘natthi dinnaṃ, natthi yiṭṭhaṃ, natthi hutaṃ, natthi sukatadukkaṭānaṃ 9 kammānaṃ phalaṃ vipāko, natthi ayaṃ loko, natthi paro loko, natthi mātā, natthi pitā, natthi sattā opapātikā, natthi loke samaṇabrāhmaṇā sammaggatā 10 sammāpaṭipannā, ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentī’ti. Evaṃ kho, bhikkhave, asappuriso asappurisadiṭṭhi hoti.
‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, အသပ္ပုရိသော အသပ္ပုရိသဒာနံ ဒေတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, အသပ္ပုရိသော အသက္ကစ္စံ ဒာနံ ဒေတိ, အသဟတ္ထာ ဒာနံ ဒေတိ, အစိတ္တီကတ္ဝာ ဒာနံ ဒေတိ, အပဝိဋ္ဌံ ဒာနံ ဒေတိ အနာဂမနဒိဋ္ဌိကော ဒာနံ ဒေတိ။ ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, အသပ္ပုရိသော အသပ္ပုရိသဒာနံ ဒေတိ။
‘‘Kathañca, bhikkhave, asappuriso asappurisadānaṃ deti? Idha, bhikkhave, asappuriso asakkaccaṃ dānaṃ deti, asahatthā dānaṃ deti, acittīkatvā dānaṃ deti, apaviṭṭhaṃ dānaṃ deti anāgamanadiṭṭhiko dānaṃ deti. Evaṃ kho, bhikkhave, asappuriso asappurisadānaṃ deti.
‘‘သော, ဘိက္ခဝေ, အသပ္ပုရိသော ဧဝံ အသ္သဒ္ဓမ္မသမန္နာဂတော, ဧဝံ အသပ္ပုရိသဘတ္တိ, ဧဝံ အသပ္ပုရိသစိန္တီ, ဧဝံ အသပ္ပုရိသမန္တီ, ဧဝံ အသပ္ပုရိသဝာစော, ဧဝံ အသပ္ပုရိသကမ္မန္တော, ဧဝံ အသပ္ပုရိသဒိဋ္ဌိ; ဧဝံ အသပ္ပုရိသဒာနံ ဒတ္ဝာ ကာယသ္သ ဘေဒာ ပရံ မရဏာ ယာ အသပ္ပုရိသာနံ ဂတိ တတ္ထ ဥပပဇ္ဇတိ။ ကာ စ, ဘိက္ခဝေ, အသပ္ပုရိသာနံ ဂတိ? နိရယော ဝာ တိရစ္ဆာနယောနိ ဝာ။
‘‘So, bhikkhave, asappuriso evaṃ assaddhammasamannāgato, evaṃ asappurisabhatti, evaṃ asappurisacintī, evaṃ asappurisamantī, evaṃ asappurisavāco, evaṃ asappurisakammanto, evaṃ asappurisadiṭṭhi; evaṃ asappurisadānaṃ datvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā yā asappurisānaṃ gati tattha upapajjati. Kā ca, bhikkhave, asappurisānaṃ gati? Nirayo vā tiracchānayoni vā.
၉၂. ‘‘ဇာနေယ္ယ နု ခော, ဘိက္ခဝေ, သပ္ပုရိသော သပ္ပုရိသံ – ‘သပ္ပုရိသော အယံ ဘဝ’’’န္တိ? ‘‘ဧဝံ , ဘန္တေ’’။ ‘‘သာဓု, ဘိက္ခဝေ; ဌာနမေတံ, ဘိက္ခဝေ, ဝိဇ္ဇတိ ယံ သပ္ပုရိသော သပ္ပုရိသံ ဇာနေယ္ယ – ‘သပ္ပုရိသော အယံ ဘဝ’န္တိ။ ဇာနေယ္ယ ပန, ဘိက္ခဝေ, သပ္ပုရိသော အသပ္ပုရိသံ – ‘အသပ္ပုရိသော အယံ ဘဝ’’’န္တိ? ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘သာဓု, ဘိက္ခဝေ; ဧတမ္ပိ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ ယံ သပ္ပုရိသော အသပ္ပုရိသံ ဇာနေယ္ယ – ‘အသပ္ပုရိသော အယံ ဘဝ’န္တိ။ သပ္ပုရိသော, ဘိက္ခဝေ, သဒ္ဓမ္မသမန္နာဂတော ဟောတိ, သပ္ပုရိသဘတ္တိ ဟောတိ, သပ္ပုရိသစိန္တီ ဟောတိ, သပ္ပုရိသမန္တီ ဟောတိ, သပ္ပုရိသဝာစော ဟောတိ, သပ္ပုရိသကမ္မန္တော ဟောတိ, သပ္ပုရိသဒိဋ္ဌိ ဟောတိ; သပ္ပုရိသဒာနံ ဒေတိ’’။
92. ‘‘Jāneyya nu kho, bhikkhave, sappuriso sappurisaṃ – ‘sappuriso ayaṃ bhava’’’nti? ‘‘Evaṃ , bhante’’. ‘‘Sādhu, bhikkhave; ṭhānametaṃ, bhikkhave, vijjati yaṃ sappuriso sappurisaṃ jāneyya – ‘sappuriso ayaṃ bhava’nti. Jāneyya pana, bhikkhave, sappuriso asappurisaṃ – ‘asappuriso ayaṃ bhava’’’nti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Sādhu, bhikkhave; etampi kho, bhikkhave, ṭhānaṃ vijjati yaṃ sappuriso asappurisaṃ jāneyya – ‘asappuriso ayaṃ bhava’nti. Sappuriso, bhikkhave, saddhammasamannāgato hoti, sappurisabhatti hoti, sappurisacintī hoti, sappurisamantī hoti, sappurisavāco hoti, sappurisakammanto hoti, sappurisadiṭṭhi hoti; sappurisadānaṃ deti’’.
‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, သပ္ပုရိသော သဒ္ဓမ္မသမန္နာဂတော ဟောတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, သပ္ပုရိသော သဒ္ဓော ဟောတိ, ဟိရိမာ ဟောတိ, ဩတ္တပ္ပီ ဟောတိ, ဗဟုသ္သုတော ဟောတိ, အာရဒ္ဓဝီရိယော ဟောတိ, ဥပဋ္ဌိတသ္သတိ ဟောတိ, ပညဝာ ဟောတိ။ ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, သပ္ပုရိသော သဒ္ဓမ္မသမန္နာဂတော ဟောတိ။
‘‘Kathañca, bhikkhave, sappuriso saddhammasamannāgato hoti? Idha, bhikkhave, sappuriso saddho hoti, hirimā hoti, ottappī hoti, bahussuto hoti, āraddhavīriyo hoti, upaṭṭhitassati hoti, paññavā hoti. Evaṃ kho, bhikkhave, sappuriso saddhammasamannāgato hoti.
‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, သပ္ပုရိသော သပ္ပုရိသဘတ္တိ ဟောတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, သပ္ပုရိသသ္သ ယေ တေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ သဒ္ဓာ ဟိရိမန္တော ဩတ္တပ္ပိနော ဗဟုသ္သုတာ အာရဒ္ဓဝီရိယာ ဥပဋ္ဌိတသ္သတိနော ပညဝန္တော တ္ယာသ္သ မိတ္တာ ဟောန္တိ, တေ သဟာယာ။ ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, သပ္ပုရိသော သပ္ပုရိသဘတ္တိ ဟောတိ။
‘‘Kathañca, bhikkhave, sappuriso sappurisabhatti hoti? Idha, bhikkhave, sappurisassa ye te samaṇabrāhmaṇā saddhā hirimanto ottappino bahussutā āraddhavīriyā upaṭṭhitassatino paññavanto tyāssa mittā honti, te sahāyā. Evaṃ kho, bhikkhave, sappuriso sappurisabhatti hoti.
‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, သပ္ပုရိသော သပ္ပုရိသစိန္တီ ဟောတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, သပ္ပုရိသော နေဝတ္တဗ္ယာဗာဓာယ စေတေတိ, န ပရဗ္ယာဗာဓာယ စေတေတိ, န ဥဘယဗ္ယာဗာဓာယ စေတေတိ။ ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, သပ္ပုရိသော သပ္ပုရိသစိန္တီ ဟောတိ။
‘‘Kathañca, bhikkhave, sappuriso sappurisacintī hoti? Idha, bhikkhave, sappuriso nevattabyābādhāya ceteti, na parabyābādhāya ceteti, na ubhayabyābādhāya ceteti. Evaṃ kho, bhikkhave, sappuriso sappurisacintī hoti.
‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, သပ္ပုရိသော သပ္ပုရိသမန္တီ ဟောတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, သပ္ပုရိသော နေဝတ္တဗ္ယာဗာဓာယ မန္တေတိ, န ပရဗ္ယာဗာဓာယ မန္တေတိ, န ဥဘယဗ္ယာဗာဓာယ မန္တေတိ။ ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, သပ္ပုရိသော သပ္ပုရိသမန္တီ ဟောတိ။
‘‘Kathañca, bhikkhave, sappuriso sappurisamantī hoti? Idha, bhikkhave, sappuriso nevattabyābādhāya manteti, na parabyābādhāya manteti, na ubhayabyābādhāya manteti. Evaṃ kho, bhikkhave, sappuriso sappurisamantī hoti.
‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, သပ္ပုရိသော သပ္ပုရိသဝာစော ဟောတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, သပ္ပုရိသော မုသာဝာဒာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, ပိသုဏာယ ဝာစာယ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, ဖရုသာယ ဝာစာယ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, သမ္ဖပ္ပလာပာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, သပ္ပုရိသော သပ္ပုရိသဝာစော ဟောတိ။
‘‘Kathañca, bhikkhave, sappuriso sappurisavāco hoti? Idha, bhikkhave, sappuriso musāvādā paṭivirato hoti, pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti, pharusāya vācāya paṭivirato hoti, samphappalāpā paṭivirato hoti. Evaṃ kho, bhikkhave, sappuriso sappurisavāco hoti.
‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, သပ္ပုရိသော သပ္ပုရိသကမ္မန္တော ဟောတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, သပ္ပုရိသော ပာဏာတိပာတာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, အဒိန္နာဒာနာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, ကာမေသုမိစ္ဆာစာရာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, သပ္ပုရိသော သပ္ပုရိသကမ္မန္တော ဟောတိ။
‘‘Kathañca, bhikkhave, sappuriso sappurisakammanto hoti? Idha, bhikkhave, sappuriso pāṇātipātā paṭivirato hoti, adinnādānā paṭivirato hoti, kāmesumicchācārā paṭivirato hoti. Evaṃ kho, bhikkhave, sappuriso sappurisakammanto hoti.
‘‘ကထဉ္စ , ဘိက္ခဝေ, သပ္ပုရိသော သပ္ပုရိသဒိဋ္ဌိ ဟောတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, သပ္ပုရိသော ဧဝံဒိဋ္ဌိ ဟောတိ – ‘အတ္ထိ ဒိန္နံ, အတ္ထိ ယိဋ္ဌံ, အတ္ထိ ဟုတံ, အတ္ထိ သုကတဒုက္ကဋာနံ ကမ္မာနံ ဖလံ ဝိပာကော, အတ္ထိ အယံ လောကော , အတ္ထိ ပရော လောကော, အတ္ထိ မာတာ, အတ္ထိ ပိတာ, အတ္ထိ သတ္တာ ဩပပာတိကာ, အတ္ထိ လောကေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ သမ္မဂ္ဂတာ သမ္မာပဋိပန္နာ ယေ ဣမဉ္စ လောကံ ပရဉ္စ လောကံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ပဝေဒေန္တီ’တိ။ ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, သပ္ပုရိသော သပ္ပုရိသဒိဋ္ဌိ ဟောတိ။
‘‘Kathañca , bhikkhave, sappuriso sappurisadiṭṭhi hoti? Idha, bhikkhave, sappuriso evaṃdiṭṭhi hoti – ‘atthi dinnaṃ, atthi yiṭṭhaṃ, atthi hutaṃ, atthi sukatadukkaṭānaṃ kammānaṃ phalaṃ vipāko, atthi ayaṃ loko , atthi paro loko, atthi mātā, atthi pitā, atthi sattā opapātikā, atthi loke samaṇabrāhmaṇā sammaggatā sammāpaṭipannā ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentī’ti. Evaṃ kho, bhikkhave, sappuriso sappurisadiṭṭhi hoti.
‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, သပ္ပုရိသော သပ္ပုရိသဒာနံ ဒေတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, သပ္ပုရိသော သက္ကစ္စံ ဒာနံ ဒေတိ, သဟတ္ထာ ဒာနံ ဒေတိ, စိတ္တီကတ္ဝာ ဒာနံ ဒေတိ, အနပဝိဋ္ဌံ ဒာနံ ဒေတိ, အာဂမနဒိဋ္ဌိကော ဒာနံ ဒေတိ။ ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, သပ္ပုရိသော သပ္ပုရိသဒာနံ ဒေတိ။
‘‘Kathañca, bhikkhave, sappuriso sappurisadānaṃ deti? Idha, bhikkhave, sappuriso sakkaccaṃ dānaṃ deti, sahatthā dānaṃ deti, cittīkatvā dānaṃ deti, anapaviṭṭhaṃ dānaṃ deti, āgamanadiṭṭhiko dānaṃ deti. Evaṃ kho, bhikkhave, sappuriso sappurisadānaṃ deti.
‘‘သော, ဘိက္ခဝေ, သပ္ပုရိသော ဧဝံ သဒ္ဓမ္မသမန္နာဂတော, ဧဝံ သပ္ပုရိသဘတ္တိ, ဧဝံ သပ္ပုရိသစိန္တီ, ဧဝံ သပ္ပုရိသမန္တီ, ဧဝံ သပ္ပုရိသဝာစော, ဧဝံ သပ္ပုရိသကမ္မန္တော, ဧဝံ သပ္ပုရိသဒိဋ္ဌိ; ဧဝံ သပ္ပုရိသဒာနံ ဒတ္ဝာ ကာယသ္သ ဘေဒာ ပရံ မရဏာ ယာ သပ္ပုရိသာနံ ဂတိ တတ္ထ ဥပပဇ္ဇတိ။ ကာ စ, ဘိက္ခဝေ, သပ္ပုရိသာနံ ဂတိ? ဒေဝမဟတ္တတာ ဝာ မနုသ္သမဟတ္တတာ ဝာ’’တိ။
‘‘So, bhikkhave, sappuriso evaṃ saddhammasamannāgato, evaṃ sappurisabhatti, evaṃ sappurisacintī, evaṃ sappurisamantī, evaṃ sappurisavāco, evaṃ sappurisakammanto, evaṃ sappurisadiṭṭhi; evaṃ sappurisadānaṃ datvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā yā sappurisānaṃ gati tattha upapajjati. Kā ca, bhikkhave, sappurisānaṃ gati? Devamahattatā vā manussamahattatā vā’’ti.
ဣဒမဝောစ ဘဂဝာ။ အတ္တမနာ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒုန္တိ။
Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.
စူဠပုဏ္ဏမသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ ဒသမံ။
Cūḷapuṇṇamasuttaṃ niṭṭhitaṃ dasamaṃ.
ဒေဝဒဟဝဂ္ဂော နိဋ္ဌိတော ပဌမော။
Devadahavaggo niṭṭhito paṭhamo.
တသ္သုဒ္ဒာနံ –
Tassuddānaṃ –
ဒေဝဒဟံ ပဉ္စတ္တယံ၊ ကိန္တိ-သာမ-သုနက္ခတ္တံ။
Devadahaṃ pañcattayaṃ, kinti-sāma-sunakkhattaṃ;
သပ္ပာယ-ဂဏ-ဂောပက-မဟာပုဏ္ဏစူဠပုဏ္ဏဉ္စာတိ။
Sappāya-gaṇa-gopaka-mahāpuṇṇacūḷapuṇṇañcāti.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ၁၀. စူဠပုဏ္ဏမသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 10. Cūḷapuṇṇamasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (ဋီကာ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ၁၀. စူဠပုဏ္ဏမသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 10. Cūḷapuṇṇamasuttavaṇṇanā