Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / విమానవత్థుపాళి • Vimānavatthupāḷi |
౧౩. చూళరథవిమానవత్థు
13. Cūḷarathavimānavatthu
౯౮౧.
981.
‘‘దళ్హధమ్మా నిసారస్స, ధనుం ఓలుబ్భ తిట్ఠసి;
‘‘Daḷhadhammā nisārassa, dhanuṃ olubbha tiṭṭhasi;
౯౮౨.
982.
‘‘అస్సకాధిపతిస్సాహం , భన్తే పుత్తో వనేచరో;
‘‘Assakādhipatissāhaṃ , bhante putto vanecaro;
౯౮౩.
983.
‘‘మిగే గవేసమానోహం, ఓగాహన్తో బ్రహావనం;
‘‘Mige gavesamānohaṃ, ogāhanto brahāvanaṃ;
మిగం తఞ్చేవ 5 నాద్దక్ఖిం, తఞ్చ దిస్వా ఠితో అహ’’న్తి.
Migaṃ tañceva 6 nāddakkhiṃ, tañca disvā ṭhito aha’’nti.
౯౮౪.
984.
‘‘స్వాగతం తే మహాపుఞ్ఞ, అథో తే అదురాగతం;
‘‘Svāgataṃ te mahāpuñña, atho te adurāgataṃ;
ఏత్తో ఉదకమాదాయ, పాదే పక్ఖాలయస్సు తే.
Etto udakamādāya, pāde pakkhālayassu te.
౯౮౫.
985.
‘‘ఇదమ్పి పానీయం సీతం, ఆభతం గిరిగబ్భరా;
‘‘Idampi pānīyaṃ sītaṃ, ābhataṃ girigabbharā;
౯౮౬.
986.
‘‘కల్యాణీ వత తే వాచా, సవనీయా మహాముని;
‘‘Kalyāṇī vata te vācā, savanīyā mahāmuni;
౯౮౭.
987.
‘‘కా తే రతి వనే విహరతో, ఇసినిసభ వదేహి పుట్ఠో;
‘‘Kā te rati vane viharato, isinisabha vadehi puṭṭho;
తవ వచనపథం నిసామయిత్వా, అత్థధమ్మపదం సమాచరేమసే’’తి.
Tava vacanapathaṃ nisāmayitvā, atthadhammapadaṃ samācaremase’’ti.
౯౮౮.
988.
‘‘అహింసా సబ్బపాణీనం, కుమారమ్హాక రుచ్చతి;
‘‘Ahiṃsā sabbapāṇīnaṃ, kumāramhāka ruccati;
థేయ్యా చ అతిచారా చ, మజ్జపానా చ ఆరతి.
Theyyā ca aticārā ca, majjapānā ca ārati.
౯౮౯.
989.
‘‘ఆరతి సమచరియా చ, బాహుసచ్చం కతఞ్ఞుతా;
‘‘Ārati samacariyā ca, bāhusaccaṃ kataññutā;
దిట్ఠేవ ధమ్మే పాసంసా, ధమ్మా ఏతే పసంసియాతి.
Diṭṭheva dhamme pāsaṃsā, dhammā ete pasaṃsiyāti.
౯౯౦.
990.
‘‘సన్తికే మరణం తుయ్హం, ఓరం మాసేహి పఞ్చహి;
‘‘Santike maraṇaṃ tuyhaṃ, oraṃ māsehi pañcahi;
రాజపుత్త విజానాహి, అత్తానం పరిమోచయా’’తి.
Rājaputta vijānāhi, attānaṃ parimocayā’’ti.
౯౯౧.
991.
‘‘కతమం స్వాహం జనపదం గన్త్వా, కిం కమ్మం కిఞ్చ పోరిసం;
‘‘Katamaṃ svāhaṃ janapadaṃ gantvā, kiṃ kammaṃ kiñca porisaṃ;
కాయ వా పన విజ్జాయ, భవేయ్యం అజరామరో’’తి.
Kāya vā pana vijjāya, bhaveyyaṃ ajarāmaro’’ti.
౯౯౨.
992.
‘‘న విజ్జతే సో పదేసో, కమ్మం విజ్జా చ పోరిసం;
‘‘Na vijjate so padeso, kammaṃ vijjā ca porisaṃ;
యత్థ గన్త్వా భవే మచ్చో, రాజపుత్తాజరామరో.
Yattha gantvā bhave macco, rājaputtājarāmaro.
౯౯౩.
993.
‘‘మహద్ధనా మహాభోగా, రట్ఠవన్తోపి ఖత్తియా;
‘‘Mahaddhanā mahābhogā, raṭṭhavantopi khattiyā;
౯౯౪.
994.
‘‘యది తే సుతా అన్ధకవేణ్డుపుత్తా 17, సూరా వీరా విక్కన్తప్పహారినో;
‘‘Yadi te sutā andhakaveṇḍuputtā 18, sūrā vīrā vikkantappahārino;
తేపి ఆయుక్ఖయం పత్తా, విద్ధస్తా సస్సతీసమా.
Tepi āyukkhayaṃ pattā, viddhastā sassatīsamā.
౯౯౫.
995.
‘‘ఖత్తియా బ్రాహ్మణా వేస్సా, సుద్దా చణ్డాలపుక్కుసా;
‘‘Khattiyā brāhmaṇā vessā, suddā caṇḍālapukkusā;
ఏతే చఞ్ఞే చ జాతియా, తేపి నో అజరామరా.
Ete caññe ca jātiyā, tepi no ajarāmarā.
౯౯౬.
996.
‘‘యే మన్తం పరివత్తేన్తి, ఛళఙ్గం బ్రహ్మచిన్తితం;
‘‘Ye mantaṃ parivattenti, chaḷaṅgaṃ brahmacintitaṃ;
ఏతే చఞ్ఞే చ విజ్జాయ, తేపి నో అజరామరా.
Ete caññe ca vijjāya, tepi no ajarāmarā.
౯౯౭.
997.
‘‘ఇసయో చాపి యే సన్తా, సఞ్ఞతత్తా తపస్సినో;
‘‘Isayo cāpi ye santā, saññatattā tapassino;
సరీరం తేపి కాలేన, విజహన్తి తపస్సినో.
Sarīraṃ tepi kālena, vijahanti tapassino.
౯౯౮.
998.
‘‘భావితత్తాపి అరహన్తో, కతకిచ్చా అనాసవా;
‘‘Bhāvitattāpi arahanto, katakiccā anāsavā;
నిక్ఖిపన్తి ఇమం దేహం, పుఞ్ఞపాపపరిక్ఖయా’’తి.
Nikkhipanti imaṃ dehaṃ, puññapāpaparikkhayā’’ti.
౯౯౯.
999.
‘‘సుభాసితా అత్థవతీ, గాథాయో తే మహాముని;
‘‘Subhāsitā atthavatī, gāthāyo te mahāmuni;
నిజ్ఝత్తోమ్హి సుభట్ఠేన, త్వఞ్చ మే సరణం భవా’’తి.
Nijjhattomhi subhaṭṭhena, tvañca me saraṇaṃ bhavā’’ti.
౧౦౦౦.
1000.
సక్యపుత్తం మహావీరం, యమహం సరణం గతో’’తి.
Sakyaputtaṃ mahāvīraṃ, yamahaṃ saraṇaṃ gato’’ti.
౧౦౦౧.
1001.
‘‘కతరస్మిం సో జనపదే, సత్థా తుమ్హాక మారిస;
‘‘Katarasmiṃ so janapade, satthā tumhāka mārisa;
అహమ్పి దట్ఠుం గచ్ఛిస్సం, జినం అప్పటిపుగ్గల’’న్తి.
Ahampi daṭṭhuṃ gacchissaṃ, jinaṃ appaṭipuggala’’nti.
౧౦౦౨.
1002.
‘‘పురత్థిమస్మిం జనపదే, ఓక్కాకకులసమ్భవో;
‘‘Puratthimasmiṃ janapade, okkākakulasambhavo;
తత్థాసి పురిసాజఞ్ఞో, సో చ ఖో పరినిబ్బుతో’’తి.
Tatthāsi purisājañño, so ca kho parinibbuto’’ti.
౧౦౦౩.
1003.
‘‘సచే హి బుద్ధో తిట్ఠేయ్య, సత్థా తుమ్హాక మారిస;
‘‘Sace hi buddho tiṭṭheyya, satthā tumhāka mārisa;
౧౦౦౪.
1004.
‘‘యతో చ ఖో 23 పరినిబ్బుతో, సత్థా తుమ్హాక మారిస;
‘‘Yato ca kho 24 parinibbuto, satthā tumhāka mārisa;
౧౦౦౫.
1005.
‘‘ఉపేమి సరణం బుద్ధం, ధమ్మఞ్చాపి అనుత్తరం;
‘‘Upemi saraṇaṃ buddhaṃ, dhammañcāpi anuttaraṃ;
సఙ్ఘఞ్చ నరదేవస్స, గచ్ఛామి సరణం అహం.
Saṅghañca naradevassa, gacchāmi saraṇaṃ ahaṃ.
౧౦౦౬.
1006.
‘‘పాణాతిపాతా విరమామి ఖిప్పం, లోకే అదిన్నం పరివజ్జయామి;
‘‘Pāṇātipātā viramāmi khippaṃ, loke adinnaṃ parivajjayāmi;
అమజ్జపో నో చ ముసా భణామి, సకేన దారేన చ హోమి తుట్ఠో’’తి.
Amajjapo no ca musā bhaṇāmi, sakena dārena ca homi tuṭṭho’’ti.
౧౦౦౭.
1007.
‘‘సహస్సరంసీవ యథా మహప్పభో, దిసం యథా భాతి నభే అనుక్కమం;
‘‘Sahassaraṃsīva yathā mahappabho, disaṃ yathā bhāti nabhe anukkamaṃ;
౧౦౦౮.
1008.
‘‘సువణ్ణపట్టేహి సమన్తమోత్థటో, ఉరస్స ముత్తాహి మణీహి చిత్తితో;
‘‘Suvaṇṇapaṭṭehi samantamotthaṭo, urassa muttāhi maṇīhi cittito;
లేఖా సువణ్ణస్స చ రూపియస్స చ, సోభేన్తి వేళురియమయా సునిమ్మితా.
Lekhā suvaṇṇassa ca rūpiyassa ca, sobhenti veḷuriyamayā sunimmitā.
౧౦౦౯.
1009.
‘‘సీసఞ్చిదం వేళురియస్స నిమ్మితం, యుగఞ్చిదం లోహితకాయ చిత్తితం;
‘‘Sīsañcidaṃ veḷuriyassa nimmitaṃ, yugañcidaṃ lohitakāya cittitaṃ;
యుత్తా సువణ్ణస్స చ రూపియస్స చ, సోభన్తి అస్సా చ ఇమే మనోజవా.
Yuttā suvaṇṇassa ca rūpiyassa ca, sobhanti assā ca ime manojavā.
౧౦౧౦.
1010.
‘‘సో తిట్ఠసి హేమరథే అధిట్ఠితో, దేవానమిన్దోవ సహస్సవాహనో;
‘‘So tiṭṭhasi hemarathe adhiṭṭhito, devānamindova sahassavāhano;
పుచ్ఛామి తాహం యసవన్త కోవిదం 31, కథం తయా లద్ధో అయం ఉళారో’’తి.
Pucchāmi tāhaṃ yasavanta kovidaṃ 32, kathaṃ tayā laddho ayaṃ uḷāro’’ti.
౧౦౧౧.
1011.
‘‘సుజాతో నామహం భన్తే, రాజపుత్తో పురే అహుం;
‘‘Sujāto nāmahaṃ bhante, rājaputto pure ahuṃ;
త్వఞ్చ మం అనుకమ్పాయ, సఞ్ఞమస్మిం నివేసయి.
Tvañca maṃ anukampāya, saññamasmiṃ nivesayi.
౧౦౧౨.
1012.
‘‘ఖీణాయుకఞ్చ మం ఞత్వా, సరీరం పాదాసి సత్థునో;
‘‘Khīṇāyukañca maṃ ñatvā, sarīraṃ pādāsi satthuno;
ఇమం సుజాత పూజేహి, తం తే అత్థాయ హేహితి.
Imaṃ sujāta pūjehi, taṃ te atthāya hehiti.
౧౦౧౩.
1013.
‘‘తాహం గన్ధేహి మాలేహి, పూజయిత్వా సముయ్యుతో;
‘‘Tāhaṃ gandhehi mālehi, pūjayitvā samuyyuto;
పహాయ మానుసం దేహం, ఉపపన్నోమ్హి నన్దనం.
Pahāya mānusaṃ dehaṃ, upapannomhi nandanaṃ.
౧౦౧౪.
1014.
రమామి నచ్చగీతేహి, అచ్ఛరాహి పురక్ఖతో’’తి.
Ramāmi naccagītehi, accharāhi purakkhato’’ti.
చూళరథవిమానం తేరసమం.
Cūḷarathavimānaṃ terasamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ఖుద్దకనికాయ (అట్ఠకథా) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / విమానవత్థు-అట్ఠకథా • Vimānavatthu-aṭṭhakathā / ౧౩. చూళరథవిమానవణ్ణనా • 13. Cūḷarathavimānavaṇṇanā