Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Majjhima Nikāya, English translation |
မဇ္ဈိမ နိကာယ ၃၅
The Middle-Length Suttas Collection 35
စူဠသစ္စကသုတ္တ
The Shorter Discourse With Saccaka
ဧဝံ မေ သုတံ—ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ ဝေသာလိယံ ဝိဟရတိ မဟာဝနေ ကူဋာဂါရသာလာယံ၊
So I have heard. At one time the Buddha was staying near Vesālī, at the Great Wood, in the hall with the peaked roof.
တေန ခေါ ပန သမယေန သစ္စကော နိဂဏ္ဌပုတ္တော ဝေသာလိယံ ပဋိဝသတိ ဘဿပ္ပဝါဒကော ပဏ္ဍိတဝါဒေါ သာဓုသမ္မတော ဗဟုဇနဿ၊ သော ဝေသာလိယံ ပရိသတိ ဧဝံ ဝါစံ ဘာသတိ: “နာဟံ တံ ပဿာမိ သမဏံ ဝါ ဗြာဟ္မဏံ ဝါ, သင်္ဃိံ ဂဏိံ ဂဏာစရိယံ, အပိ အရဟန္တံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓံ ပဋိဇာနမာနံ, ယော မယာ ဝါဒေန ဝါဒံ သမာရဒ္ဓေါ န သင်္ကမ္ပေယျ န သမ္ပကမ္ပေယျ န သမ္ပဝေဓေယျ, ယဿ န ကစ္ဆေဟိ သေဒါ မုစ္စေယျုံ၊ ထူဏံ စေပါဟံ အစေတနံ ဝါဒေန ဝါဒံ သမာရဘေယျံ, သာပိ မယာ ဝါဒေန ဝါဒံ သမာရဒ္ဓါ သင်္ကမ္ပေယျ သမ္ပကမ္ပေယျ သမ္ပဝေဓေယျ၊ ကော ပန ဝါဒေါ မနုဿဘူတဿာ”တိ?
Now at that time Saccaka, the son of Jain parents, was staying in Vesālī. He was a debater and clever speaker deemed holy by many people. He was telling a crowd in Vesālī, “If I was to take them on in debate, I don’t see any ascetic or brahmin—leader of an order or a community, or the teacher of a community, even one who claims to be a perfected one, a fully awakened Buddha—who would not shake and rock and tremble, sweating from the armpits. Even if I took on an insentient post in debate, it would shake and rock and tremble. How much more then a human being!”
အထ ခေါ အာယသ္မာ အဿဇိ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ဝေသာလိံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိ၊ အဒ္ဒသာ ခေါ သစ္စကော နိဂဏ္ဌပုတ္တော ဝေသာလိယံ ဇင်္ဃာဝိဟာရံ အနုစင်္ကမမာနော အနုဝိစရမာနော အာယသ္မန္တံ အဿဇိံ ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တံ၊ ဒိသွာန ယေနာယသ္မာ အဿဇိ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မတာ အဿဇိနာ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိ၊
Then Venerable Assaji robed up in the morning and, taking his bowl and robe, entered Vesālī for alms. As Saccaka was going for a walk he saw Assaji coming off in the distance. He approached him and exchanged greetings with him.
သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ၊ ဧကမန္တံ ဌိတော ခေါ သစ္စကော နိဂဏ္ဌပုတ္တော အာယသ္မန္တံ အဿဇိံ ဧတဒဝေါစ: “ကထံ ပန, ဘော အဿဇိ, သမဏော ဂေါတမော သာဝကေ ဝိနေတိ, ကထံဘာဂါ စ ပန သမဏဿ ဂေါတမဿ သာဝကေသု အနုသာသနီ ဗဟုလာ ပဝတ္တတီ”တိ?
When the greetings and polite conversation were over, Saccaka stood to one side and said to Assaji, “Master Assaji, how does the ascetic Gotama guide his disciples? And how does instruction to his disciples generally proceed?”
“ဧဝံ ခေါ, အဂ္ဂိဝေဿန, ဘဂဝါ သာဝကေ ဝိနေတိ, ဧဝံဘာဂါ စ ပန ဘဂဝတော သာဝကေသု အနုသာသနီ ဗဟုလာ ပဝတ္တတိ: ‘ရူပံ, ဘိက္ခဝေ, အနိစ္စံ, ဝေဒနာ အနိစ္စာ, သညာ အနိစ္စာ, သင်္ခါရာ အနိစ္စာ, ဝိညာဏံ အနိစ္စံ၊ ရူပံ, ဘိက္ခဝေ, အနတ္တာ, ဝေဒနာ အနတ္တာ, သညာ အနတ္တာ, သင်္ခါရာ အနတ္တာ, ဝိညာဏံ အနတ္တာ၊ သဗ္ဗေ သင်္ခါရာ အနိစ္စာ, သဗ္ဗေ ဓမ္မာ အနတ္တာ'တိ၊ ဧဝံ ခေါ, အဂ္ဂိဝေဿန, ဘဂဝါ သာဝကေ ဝိနေတိ, ဧဝံဘာဂါ စ ပန ဘဂဝတော သာဝကေသု အနုသာသနီ ဗဟုလာ ပဝတ္တတီ”တိ၊
“Aggivessana, this is how the ascetic Gotama guides his disciples, and how instruction to his disciples generally proceeds: ‘Form, feeling, perception, choices, and consciousness are impermanent. Form, feeling, perception, choices, and consciousness are not-self. All conditions are impermanent. All things are not-self.’ This is how the ascetic Gotama guides his disciples, and how instruction to his disciples generally proceeds.”
“ဒုဿုတံ ဝတ, ဘော အဿဇိ, အဿုမှ ယေ မယံ ဧဝံဝါဒိံ သမဏံ ဂေါတမံ အဿုမှ၊ အပ္ပေဝ နာမ မယံ ကဒါစိ ကရဟစိ တေန ဘောတာ ဂေါတမေန သဒ္ဓိံ သမာဂစ္ဆေယျာမ, အပ္ပေဝ နာမ သိယာ ကောစိဒေဝ ကထာသလ္လာပေါ, အပ္ပေဝ နာမ တသ္မာ ပါပကာ ဒိဋ္ဌိဂတာ ဝိဝေစေယျာမာ”တိ၊
“It’s sad to hear, Master Assaji, that the ascetic Gotama has such a doctrine. Hopefully, some time or other I’ll get to meet Master Gotama, and we can have a discussion. And hopefully I can dissuade him from this harmful misconception.”
တေန ခေါ ပန သမယေန ပဉ္စမတ္တာနိ လိစ္ဆဝိသတာနိ သန္ထာဂါရေ သန္နိပတိတာနိ ဟောန္တိ ကေနစိဒေဝ ကရဏီယေန၊ အထ ခေါ သစ္စကော နိဂဏ္ဌပုတ္တော ယေန တေ လိစ္ဆဝီ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ တေ လိစ္ဆဝီ ဧတဒဝေါစ: “အဘိက္ကမန္တု ဘောန္တော လိစ္ဆဝီ, အဘိက္ကမန္တု ဘောန္တော လိစ္ဆဝီ, အဇ္ဇ မေ သမဏေန ဂေါတမေန သဒ္ဓိံ ကထာသလ္လာပေါ ဘဝိဿတိ၊ သစေ မေ သမဏော ဂေါတမော တထာ ပတိဋ္ဌိဿတိ ယထာ စ မေ ဉာတညတရေန သာဝကေန အဿဇိနာ နာမ ဘိက္ခုနာ ပတိဋ္ဌိတံ, သေယျထာပိ နာမ ဗလဝါ ပုရိသော ဒီဃလောမိကံ ဧဠကံ လောမေသု ဂဟေတွာ အာကဍ္ဎေယျ ပရိကဍ္ဎေယျ သမ္ပရိကဍ္ဎေယျ; ဧဝမေဝါဟံ သမဏံ ဂေါတမံ ဝါဒေန ဝါဒံ အာကဍ္ဎိဿာမိ ပရိကဍ္ဎိဿာမိ သမ္ပရိကဍ္ဎိဿာမိ၊ သေယျထာပိ နာမ ဗလဝါ သောဏ္ဍိကာကမ္မကာရော မဟန္တံ သောဏ္ဍိကာကိဠဉ္ဇံ ဂမ္ဘီရေ ဥဒကရဟဒေ ပက္ခိပိတွာ ကဏ္ဏေ ဂဟေတွာ အာကဍ္ဎေယျ ပရိကဍ္ဎေယျ သမ္ပရိကဍ္ဎေယျ; ဧဝမေဝါဟံ သမဏံ ဂေါတမံ ဝါဒေန ဝါဒံ အာကဍ္ဎိဿာမိ ပရိကဍ္ဎိဿာမိ သမ္ပရိကဍ္ဎိဿာမိ၊ သေယျထာပိ နာမ ဗလဝါ သောဏ္ဍိကာဓုတ္တော ဝါလံ ကဏ္ဏေ ဂဟေတွာ ဩဓုနေယျ နိဒ္ဓုနေယျ နိပ္ဖေါဋေယျ; ဧဝမေဝါဟံ သမဏံ ဂေါတမံ ဝါဒေန ဝါဒံ ဩဓုနိဿာမိ နိဒ္ဓုနိဿာမိ နိပ္ဖေါဋေဿာမိ၊ သေယျထာပိ နာမ ကုဉ္ဇရော သဋ္ဌိဟာယနော ဂမ္ဘီရံ ပေါက္ခရဏိံ ဩဂါဟေတွာ သာဏဓောဝိကံ နာမ ကီဠိတဇာတံ ကီဠတိ; ဧဝမေဝါဟံ သမဏံ ဂေါတမံ သာဏဓောဝိကံ မညေ ကီဠိတဇာတံ ကီဠိဿာမိ၊ အဘိက္ကမန္တု ဘောန္တော လိစ္ဆဝီ, အဘိက္ကမန္တု ဘောန္တော လိစ္ဆဝီ, အဇ္ဇ မေ သမဏေန ဂေါတမေန သဒ္ဓိံ ကထာသလ္လာပေါ ဘဝိဿတီ”တိ၊
Now at that time around five hundred Licchavis were sitting together at the town hall on some business. Then Saccaka went up to them and said, “Come forth, good Licchavīs, come forth! Today I am going to have a discussion with the ascetic Gotama. If he stands by the position stated to me by one of his well-known disciples—a bhikkhu named Assaji—I’ll take him on in debate and drag him to and fro and round about, like a strong man would drag a fleecy sheep to and fro and round about! Taking him on in debate, I’ll drag him to and fro and round about, like a strong brewer’s worker would toss a large brewer’s sieve into a deep lake, grab it by the corners, and drag it to and fro and round about! Taking him on in debate, I’ll shake him down and about, and give him a beating, like a strong brewer’s mixer would grab a strainer by the corners and shake it down and about, and give it a beating! I’ll play a game of ear-washing with the ascetic Gotama, like a sixty-year-old elephant would plunge into a deep lotus pond and play a game of ear-washing! Come forth, good Licchavīs, come forth! Today I am going to have a discussion with the ascetic Gotama.”
တတြေကစ္စေ လိစ္ဆဝီ ဧဝမာဟံသု: “ကိံ သမဏော ဂေါတမော သစ္စကဿ နိဂဏ္ဌပုတ္တဿ ဝါဒံ အာရောပေဿတိ, အထ ခေါ သစ္စကော နိဂဏ္ဌပုတ္တော သမဏဿ ဂေါတမဿ ဝါဒံ အာရောပေဿတီ”တိ?
At that, some of the Licchavis said, “How can the ascetic Gotama refute Saccaka’s doctrine, when it is Saccaka who will refute Gotama’s doctrine?”
ဧကစ္စေ လိစ္ဆဝီ ဧဝမာဟံသု: “ကိံ သော ဘဝမာနော သစ္စကော နိဂဏ္ဌပုတ္တော ယော ဘဂဝတော ဝါဒံ အာရောပေဿတိ, အထ ခေါ ဘဂဝါ သစ္စကဿ နိဂဏ္ဌပုတ္တဿ ဝါဒံ အာရောပေဿတီ”တိ?
But some of the Licchavis said, “Who is Saccaka to refute the Buddha’s doctrine, when it is the Buddha who will refute Saccaka’s doctrine?”
အထ ခေါ သစ္စကော နိဂဏ္ဌပုတ္တော ပဉ္စမတ္တေဟိ လိစ္ဆဝိသတေဟိ ပရိဝုတော ယေန မဟာဝနံ ကူဋာဂါရသာလာ တေနုပသင်္ကမိ၊
Then Saccaka, escorted by the five hundred Licchavis, went to the hall with the peaked roof in the Great Wood.
တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ အဗ္ဘောကာသေ စင်္ကမန္တိ၊ အထ ခေါ သစ္စကော နိဂဏ္ဌပုတ္တော ယေန တေ ဘိက္ခူ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ တေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစ: “ကဟံ နု ခေါ, ဘော, ဧတရဟိ သော ဘဝံ ဂေါတမော ဝိဟရတိ? ဒဿနကာမာ ဟိ မယံ တံ ဘဝန္တံ ဂေါတမန်”တိ၊
At that time several bhikkhus were walking mindfully in the open air. Then Saccaka went up to them and said, “Good sirs, where is Master Gotama at present? For we want to see him.”
“ဧသ, အဂ္ဂိဝေဿန, ဘဂဝါ မဟာဝနံ အဇ္ဈောဂါဟေတွာ အညတရသ္မိံ ရုက္ခမူလေ ဒိဝါဝိဟာရံ နိသိန္နော”တိ၊
“Aggivessana, the Buddha has plunged deep into the Great Wood and is sitting at the root of a tree for the day’s meditation.”
အထ ခေါ သစ္စကော နိဂဏ္ဌပုတ္တော မဟတိယာ လိစ္ဆဝိပရိသာယ သဒ္ဓိံ မဟာဝနံ အဇ္ဈောဂါဟေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိ၊ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ၊ တေပိ ခေါ လိစ္ဆဝီ အပ္ပေကစ္စေ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု, အပ္ပေကစ္စေ ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိံသု, သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု၊ အပ္ပေကစ္စေ ယေန ဘဂဝါ တေနဉ္ဇလိံ ပဏာမေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု, အပ္ပေကစ္စေ ဘဂဝတော သန္တိကေ နာမဂေါတ္တံ သာဝေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု, အပ္ပေကစ္စေ တုဏှီဘူတာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု၊
Then Saccaka, together with a large group of Licchavis, went to see the Buddha in the Great Wood, and exchanged greetings with him. When the greetings and polite conversation were over, he sat down to one side. Before sitting down to one side, some of the Licchavīs bowed, some exchanged greetings and polite conversation, some held up their joined palms toward the Buddha, some announced their name and clan, while some kept silent.
ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ သစ္စကော နိဂဏ္ဌပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ: “ပုစ္ဆေယျာဟံ ဘဝန္တံ ဂေါတမံ ကိဉ္စိဒေဝ ဒေသံ, သစေ မေ ဘဝံ ဂေါတမော ဩကာသံ ကရောတိ ပဉှဿ ဝေယျာကရဏာယာ”တိ၊
Then Saccaka said to the Buddha, “I’d like to ask Master Gotama about a certain point, if you’d take the time to answer.”
“ပုစ္ဆ, အဂ္ဂိဝေဿန, ယဒါကင်္ခသီ”တိ၊
“Ask what you wish, Aggivessana.”
“ကထံ ပန ဘဝံ ဂေါတမော သာဝကေ ဝိနေတိ, ကထံဘာဂါ စ ပန ဘောတော ဂေါတမဿ သာဝကေသု အနုသာသနီ ဗဟုလာ ပဝတ္တတီ”တိ?
“How does the ascetic Gotama guide his disciples? And how does instruction to his disciples generally proceed?”
“ဧဝံ ခေါ အဟံ, အဂ္ဂိဝေဿန, သာဝကေ ဝိနေမိ, ဧဝံဘာဂါ စ ပန မေ သာဝကေသု အနုသာသနီ ဗဟုလာ ပဝတ္တတိ: ‘ရူပံ, ဘိက္ခဝေ, အနိစ္စံ, ဝေဒနာ အနိစ္စာ, သညာ အနိစ္စာ, သင်္ခါရာ အနိစ္စာ, ဝိညာဏံ အနိစ္စံ၊ ရူပံ, ဘိက္ခဝေ, အနတ္တာ, ဝေဒနာ အနတ္တာ, သညာ အနတ္တာ, သင်္ခါရာ အနတ္တာ, ဝိညာဏံ အနတ္တာ၊ သဗ္ဗေ သင်္ခါရာ အနိစ္စာ, သဗ္ဗေ ဓမ္မာ အနတ္တာ'တိ၊ ဧဝံ ခေါ အဟံ, အဂ္ဂိဝေဿန, သာဝကေ ဝိနေမိ, ဧဝံဘာဂါ စ ပန မေ သာဝကေသု အနုသာသနီ ဗဟုလာ ပဝတ္တတီ”တိ၊
“This is how I guide my disciples, and how instruction to my disciples generally proceeds: ‘Form, feeling, perception, choices, and consciousness are impermanent. Form, feeling, perception, choices, and consciousness are not-self. All conditions are impermanent. All things are not-self.’ This is how I guide my disciples, and how instruction to my disciples generally proceeds.”
“ဥပမာ မံ, ဘော ဂေါတမ, ပဋိဘာတီ”တိ၊
“A simile strikes me, Master Gotama.”
“ပဋိဘာတု တံ, အဂ္ဂိဝေဿနာ”တိ ဘဂဝါ အဝေါစ၊
“Then speak as you feel inspired,” said the Buddha.
“သေယျထာပိ, ဘော ဂေါတမ, ယေ ကေစိမေ ဗီဇဂါမဘူတဂါမာ ဝုဒ္ဓိံ ဝိရူဠှိံ ဝေပုလ္လံ အာပဇ္ဇန္တိ, သဗ္ဗေ တေ ပထဝိံ နိဿာယ ပထဝိယံ ပတိဋ္ဌာယ၊ ဧဝမေတေ ဗီဇဂါမဘူတဂါမာ ဝုဒ္ဓိံ ဝိရူဠှိံ ဝေပုလ္လံ အာပဇ္ဇန္တိ၊ သေယျထာပိ ဝါ ပန, ဘော ဂေါတမ, ယေ ကေစိမေ ဗလကရဏီယာ ကမ္မန္တာ ကရီယန္တိ, သဗ္ဗေ တေ ပထဝိံ နိဿာယ ပထဝိယံ ပတိဋ္ဌာယ၊ ဧဝမေတေ ဗလကရဏီယာ ကမ္မန္တာ ကရီယန္တိ၊
“All the plants and seeds that achieve growth, increase, and maturity do so depending on the earth and grounded on the earth. All the hard work that gets done depends on the earth and is grounded on the earth.
ဧဝမေဝ ခေါ, ဘော ဂေါတမ, ရူပတ္တာယံ ပုရိသပုဂ္ဂလော ရူပေ ပတိဋ္ဌာယ ပုညံ ဝါ အပုညံ ဝါ ပသဝတိ, ဝေဒနတ္တာယံ ပုရိသပုဂ္ဂလော ဝေဒနာယံ ပတိဋ္ဌာယ ပုညံ ဝါ အပုညံ ဝါ ပသဝတိ, သညတ္တာယံ ပုရိသပုဂ္ဂလော သညာယံ ပတိဋ္ဌာယ ပုညံ ဝါ အပုညံ ဝါ ပသဝတိ, သင်္ခါရတ္တာယံ ပုရိသပုဂ္ဂလော သင်္ခါရေသု ပတိဋ္ဌာယ ပုညံ ဝါ အပုညံ ဝါ ပသဝတိ, ဝိညာဏတ္တာယံ ပုရိသပုဂ္ဂလော ဝိညာဏေ ပတိဋ္ဌာယ ပုညံ ဝါ အပုညံ ဝါ ပသဝတီ”တိ၊
In the same way, an individual’s self is form. Grounded on form they make good and bad choices. An individual’s self is feeling … perception … choices … consciousness. Grounded on consciousness they make good and bad choices.”
“နနု တွံ, အဂ္ဂိဝေဿန, ဧဝံ ဝဒေသိ: ‘ရူပံ မေ အတ္တာ, ဝေဒနာ မေ အတ္တာ, သညာ မေ အတ္တာ, သင်္ခါရာ မေ အတ္တာ, ဝိညာဏံ မေ အတ္တာ'”တိ?
“Aggivessana, are you not saying this: ‘Form is my self, feeling is my self, perception is my self, choices are my self, consciousness is my self’?”
“အဟဉှိ, ဘော ဂေါတမ, ဧဝံ ဝဒါမိ: ‘ရူပံ မေ အတ္တာ, ဝေဒနာ မေ အတ္တာ, သညာ မေ အတ္တာ, သင်္ခါရာ မေ အတ္တာ, ဝိညာဏံ မေ အတ္တာ'တိ, အယဉ္စ မဟတီ ဇနတာ”တိ၊
“Indeed, Master Gotama, that is what I am saying. And this big crowd agrees with me!”
“ကိဉှိ တေ, အဂ္ဂိဝေဿန, မဟတီ ဇနတာ ကရိဿတိ? ဣင်္ဃ တွံ, အဂ္ဂိဝေဿန, သကညေဝ ဝါဒံ နိဗ္ဗေဌေဟီ”တိ၊
“What has this big crowd to do with you? Please just explain your own statement.”
“အဟဉှိ, ဘော ဂေါတမ, ဧဝံ ဝဒါမိ: ‘ရူပံ မေ အတ္တာ, ဝေဒနာ မေ အတ္တာ, သညာ မေ အတ္တာ, သင်္ခါရာ မေ အတ္တာ, ဝိညာဏံ မေ အတ္တာ'”တိ၊
“Then, Master Gotama, what I am saying is this: ‘Form is my self, feeling is my self, perception is my self, choices are my self, consciousness is my self’.”
“တေန ဟိ, အဂ္ဂိဝေဿန, တညေဝေတ္ထ ပဋိပုစ္ဆိဿာမိ, ယထာ တေ ခမေယျ တထာ နံ ဗျာကရေယျာသိ၊ တံ ကိံ မညသိ, အဂ္ဂိဝေဿန, ဝတ္တေယျ ရညော ခတ္တိယဿ မုဒ္ဓါဝသိတ္တဿ သကသ္မိံ ဝိဇိတေ ဝသော—ဃာတေတာယံ ဝါ ဃာတေတုံ, ဇာပေတာယံ ဝါ ဇာပေတုံ, ပဗ္ဗာဇေတာယံ ဝါ ပဗ္ဗာဇေတုံ, သေယျထာပိ ရညော ပသေနဒိဿ ကောသလဿ, သေယျထာပိ ဝါ ပန ရညော မာဂဓဿ အဇာတသတ္တုဿ ဝေဒေဟိပုတ္တဿာ”တိ?
“Well then, Aggivessana, I’ll ask you about this in return, and you can answer as you like. What do you think, Aggivessana? Consider an anointed aristocratic king such as Pasenadi of Kosala or Ajātasattu of Magadha, son of the princess of Videha. Would they have the power in their own realm to execute, fine, or banish those who are guilty?”
“ဝတ္တေယျ, ဘော ဂေါတမ, ရညော ခတ္တိယဿ မုဒ္ဓါဝသိတ္တဿ သကသ္မိံ ဝိဇိတေ ဝသော—ဃာတေတာယံ ဝါ ဃာတေတုံ, ဇာပေတာယံ ဝါ ဇာပေတုံ, ပဗ္ဗာဇေတာယံ ဝါ ပဗ္ဗာဇေတုံ, သေယျထာပိ ရညော ပသေနဒိဿ ကောသလဿ, သေယျထာပိ ဝါ ပန ရညော မာဂဓဿ အဇာတသတ္တုဿ ဝေဒေဟိပုတ္တဿ၊ ဣမေသမ္ပိ ဟိ, ဘော ဂေါတမ, သင်္ဃာနံ ဂဏာနံ—သေယျထိဒံ—ဝဇ္ဇီနံ မလ္လာနံ—ဝတ္တတိ သကသ္မိံ ဝိဇိတေ ဝသော—ဃာတေတာယံ ဝါ ဃာတေတုံ, ဇာပေတာယံ ဝါ ဇာပေတုံ, ပဗ္ဗာဇေတာယံ ဝါ ပဗ္ဗာဇေတုံ၊ ကိံ ပန ရညော ခတ္တိယဿ မုဒ္ဓါဝသိတ္တဿ, သေယျထာပိ ရညော ပသေနဒိဿ ကောသလဿ, သေယျထာပိ ဝါ ပန ရညော မာဂဓဿ အဇာတသတ္တုဿ ဝေဒေဟိပုတ္တဿ? ဝတ္တေယျ, ဘော ဂေါတမ, ဝတ္တိတုဉ္စ မရဟတီ”တိ၊
“An anointed king would have such power, Master Gotama. Even federations such as the Vajjis and Mallas have such power in their own realm. So of course an anointed king such as Pasenadi or Ajātasattu would wield such power, as is their right.”
“တံ ကိံ မညသိ, အဂ္ဂိဝေဿန, ယံ တွံ ဧဝံ ဝဒေသိ: ‘ရူပံ မေ အတ္တာ'တိ, ဝတ္တတိ တေ တသ္မိံ ရူပေ ဝသော—ဧဝံ မေ ရူပံ ဟောတု, ဧဝံ မေ ရူပံ မာ အဟောသီ”တိ? ဧဝံ ဝုတ္တေ, သစ္စကော နိဂဏ္ဌပုတ္တော တုဏှီ အဟောသိ၊ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ ဘဂဝါ သစ္စကံ နိဂဏ္ဌပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ: “တံ ကိံ မညသိ, အဂ္ဂိဝေဿန, ယံ တွံ ဧဝံ ဝဒေသိ: ‘ရူပံ မေ အတ္တာ'တိ, ဝတ္တတိ တေ တသ္မိံ ရူပေ ဝသော—ဧဝံ မေ ရူပံ ဟောတု, ဧဝံ မေ ရူပံ မာ အဟောသီ”တိ? ဒုတိယမ္ပိ ခေါ သစ္စကော နိဂဏ္ဌပုတ္တော တုဏှီ အဟောသိ၊ အထ ခေါ ဘဂဝါ သစ္စကံ နိဂဏ္ဌပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ: “ဗျာကရောဟိ ဒါနိ, အဂ္ဂိဝေဿန, န ဒါနိ တေ တုဏှီဘာဝဿ ကာလော၊ ယော ကောစိ, အဂ္ဂိဝေဿန တထာဂတေန ယာဝတတိယံ သဟဓမ္မိကံ ပဉှံ ပုဋ္ဌော န ဗျာကရောတိ, ဧတ္ထေဝဿ သတ္တဓာ မုဒ္ဓါ ဖလတီ”တိ၊
“What do you think, Aggivessana? When you say, ‘Form is my self,’ do you have power over that form to say: ‘May my form be like this! May it not be like that’?” When he said this, Saccaka kept silent. The Buddha asked the question a second time, but Saccaka still kept silent. So the Buddha said to Saccaka, “Answer now, Aggivessana. Now is not the time for silence. If someone fails to answer a legitimate question when asked three times by the Buddha, their head explodes into seven pieces there and then.”
တေန ခေါ ပန သမယေန ဝဇိရပါဏိ ယက္ခော အာယသံ ဝဇိရံ အာဒါယ အာဒိတ္တံ သမ္ပဇ္ဇလိတံ သဇောတိဘူတံ သစ္စကဿ နိဂဏ္ဌပုတ္တဿ ဥပရိဝေဟာသံ ဌိတော ဟောတိ: “သစာယံ သစ္စကော နိဂဏ္ဌပုတ္တော ဘဂဝတာ ယာဝတတိယံ သဟဓမ္မိကံ ပဉှံ ပုဋ္ဌော န ဗျာကရိဿတိ ဧတ္ထေဝဿ သတ္တဓာ မုဒ္ဓံ ဖာလေဿာမီ”တိ၊ တံ ခေါ ပန ဝဇိရပါဏိံ ယက္ခံ ဘဂဝါ စေဝ ပဿတိ သစ္စကော စ နိဂဏ္ဌပုတ္တော၊
Now at that time the spirit Vajirapāṇī, taking up a burning iron thunderbolt, blazing and glowing, stood in the sky above Saccaka, thinking, “If this Saccaka doesn’t answer when asked a third time, I’ll blow his head into seven pieces there and then!” And both the Buddha and Saccaka could see Vajirapāṇī.
အထ ခေါ သစ္စကော နိဂဏ္ဌပုတ္တော ဘီတော သံဝိဂ္ဂေါ လောမဟဋ္ဌဇာတော ဘဂဝန္တံယေဝ တာဏံ ဂဝေသီ ဘဂဝန္တံယေဝ လေဏံ ဂဝေသီ ဘဂဝန္တံယေဝ သရဏံ ဂဝေသီ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ: “ပုစ္ဆတု မံ ဘဝံ ဂေါတမော, ဗျာကရိဿာမီ”တိ၊
Saccaka was terrified, shocked, and awestruck. Looking to the Buddha for shelter, protection, and refuge, he said, “Ask me, Master Gotama. I will answer.”
“တံ ကိံ မညသိ, အဂ္ဂိဝေဿန, ယံ တွံ ဧဝံ ဝဒေသိ: ‘ရူပံ မေ အတ္တာ'တိ, ဝတ္တတိ တေ တသ္မိံ ရူပေ ဝသော—ဧဝံ မေ ရူပံ ဟောတု, ဧဝံ မေ ရူပံ မာ အဟောသီ”တိ?
“What do you think, Aggivessana? When you say, ‘Form is my self,’ do you have power over that form to say: ‘May my form be like this! May it not be like that’?”
“နော ဟိဒံ, ဘော ဂေါတမ”၊
“No, Master Gotama.”
“မနသိ ကရောဟိ, အဂ္ဂိဝေဿန; မနသိ ကရိတွာ ခေါ, အဂ္ဂိဝေဿန, ဗျာကရောဟိ၊ န ခေါ တေ သန္ဓိယတိ ပုရိမေန ဝါ ပစ္ဆိမံ ပစ္ဆိမေန ဝါ ပုရိမံ၊ တံ ကိံ မညသိ, အဂ္ဂိဝေဿန, ယံ တွံ ဧဝံ ဝဒေသိ: ‘ဝေဒနာ မေ အတ္တာ'တိ, ဝတ္တတိ တေ တိဿံ ဝေဒနာယံ ဝသော—ဧဝံ မေ ဝေဒနာ ဟောတု, ဧဝံ မေ ဝေဒနာ မာ အဟောသီ”တိ?
“Think about it, Aggivessana! You should think before answering. What you said before and what you said after don’t match up. What do you think, Aggivessana? When you say, ‘Feeling is my self,’ do you have power over that feeling to say: ‘May my feeling be like this! May it not be like that’?”
“နော ဟိဒံ, ဘော ဂေါတမ”၊
“No, Master Gotama.”
“မနသိ ကရောဟိ, အဂ္ဂိဝေဿန; မနသိ ကရိတွာ ခေါ, အဂ္ဂိဝေဿန, ဗျာကရောဟိ၊ န ခေါ တေ သန္ဓိယတိ ပုရိမေန ဝါ ပစ္ဆိမံ, ပစ္ဆိမေန ဝါ ပုရိမံ၊ တံ ကိံ မညသိ, အဂ္ဂိဝေဿန, ယံ တွံ ဧဝံ ဝဒေသိ: ‘သညာ မေ အတ္တာ'တိ, ဝတ္တတိ တေ တိဿံ သညာယံ ဝသော—ဧဝံ မေ သညာ ဟောတု, ဧဝံ မေ သညာ မာ အဟောသီ”တိ?
“Think about it, Aggivessana! You should think before answering. What you said before and what you said after don’t match up. What do you think, Aggivessana? When you say, ‘Perception is my self,’ do you have power over that perception to say: ‘May my perception be like this! May it not be like that’?”
“နော ဟိဒံ, ဘော ဂေါတမ”၊
“No, Master Gotama.”
“မနသိ ကရောဟိ, အဂ္ဂိဝေဿန; မနသိ ကရိတွာ ခေါ, အဂ္ဂိဝေဿန, ဗျာကရောဟိ၊ န ခေါ တေ သန္ဓိယတိ ပုရိမေန ဝါ ပစ္ဆိမံ, ပစ္ဆိမေန ဝါ ပုရိမံ၊ တံ ကိံ မညသိ, အဂ္ဂိဝေဿန, ယံ တွံ ဧဝံ ဝဒေသိ: ‘သင်္ခါရာ မေ အတ္တာ'တိ, ဝတ္တတိ တေ တေသု သင်္ခါရေသု ဝသော—ဧဝံ မေ သင်္ခါရာ ဟောန္တု, ဧဝံ မေ သင်္ခါရာ မာ အဟေသုန်”တိ?
“Think about it, Aggivessana! You should think before answering. What you said before and what you said after don’t match up. What do you think, Aggivessana? When you say, ‘Choices are my self,’ do you have power over those choices to say: ‘May my choices be like this! May they not be like that’?”
“နော ဟိဒံ, ဘော ဂေါတမ”၊
“No, Master Gotama.”
“မနသိ ကရောဟိ, အဂ္ဂိဝေဿန; မနသိ ကရိတွာ ခေါ, အဂ္ဂိဝေဿန, ဗျာကရောဟိ၊ န ခေါ တေ သန္ဓိယတိ ပုရိမေန ဝါ ပစ္ဆိမံ, ပစ္ဆိမေန ဝါ ပုရိမံ၊ တံ ကိံ မညသိ, အဂ္ဂိဝေဿန, ယံ တွံ ဧဝံ ဝဒေသိ: ‘ဝိညာဏံ မေ အတ္တာ'တိ, ဝတ္တတိ တေ တသ္မိံ ဝိညာဏေ ဝသော—ဧဝံ မေ ဝိညာဏံ ဟောတု, ဧဝံ မေ ဝိညာဏံ မာ အဟောသီ”တိ?
“Think about it, Aggivessana! You should think before answering. What you said before and what you said after don’t match up. What do you think, Aggivessana? When you say, ‘Consciousness is my self,’ do you have power over that consciousness to say: ‘May my consciousness be like this! May it not be like that’?”
“နော ဟိဒံ, ဘော ဂေါတမ”၊
“No, Master Gotama.”
“မနသိ ကရောဟိ, အဂ္ဂိဝေဿန; မနသိ ကရိတွာ ခေါ, အဂ္ဂိဝေဿန, ဗျာကရောဟိ၊ န ခေါ တေ သန္ဓိယတိ ပုရိမေန ဝါ ပစ္ဆိမံ, ပစ္ဆိမေန ဝါ ပုရိမံ၊ တံ ကိံ မညသိ, အဂ္ဂိဝေဿန, ရူပံ နိစ္စံ ဝါ အနိစ္စံ ဝါ”တိ?
“Think about it, Aggivessana! You should think before answering. What you said before and what you said after don’t match up. What do you think, Aggivessana? Is form permanent or impermanent?”
“အနိစ္စံ, ဘော ဂေါတမ”၊
“Impermanent.”
“ယံ ပနာနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝါ တံ သုခံ ဝါ”တိ?
“But if it’s impermanent, is it suffering or happiness?”
“ဒုက္ခံ, ဘော ဂေါတမ”၊
“Suffering.”
“ယံ ပနာနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝိပရိဏာမဓမ္မံ, ကလ္လံ နု တံ သမနုပဿိတုံ: ‘ဧတံ မမ, ဧသောဟမသ္မိ, ဧသော မေ အတ္တာ'”တိ?
“But if it’s impermanent, suffering, and perishable, is it fit to be regarded thus: ‘This is mine, I am this, this is my self’?”
“နော ဟိဒံ, ဘော ဂေါတမ”၊
“No, Master Gotama.”
“တံ ကိံ မညသိ, အဂ္ဂိဝေဿန, ဝေဒနာ …ပေ… သညာ …ပေ… သင်္ခါရာ …ပေ… တံ ကိံ မညသိ, အဂ္ဂိဝေဿန, ဝိညာဏံ နိစ္စံ ဝါ အနိစ္စံ ဝါ”တိ?
“What do you think, Aggivessana? Is feeling … perception … choices … consciousness permanent or impermanent?”
“အနိစ္စံ, ဘော ဂေါတမ”၊
“Impermanent.”
“ယံ ပနာနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝါ တံ သုခံ ဝါ”တိ?
“But if it’s impermanent, is it suffering or happiness?”
“ဒုက္ခံ, ဘော ဂေါတမ”၊
“Suffering.”
“ယံ ပနာနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝိပရိဏာမဓမ္မံ, ကလ္လံ နု တံ သမနုပဿိတုံ: ‘ဧတံ မမ, ဧသောဟမသ္မိ, ဧသော မေ အတ္တာ'”တိ?
“But if it’s impermanent, suffering, and perishable, is it fit to be regarded thus: ‘This is mine, I am this, this is my self’?”
“နော ဟိဒံ, ဘော ဂေါတမ”၊
“No, Master Gotama.”
“တံ ကိံ မညသိ, အဂ္ဂိဝေဿန, ယော နု ခေါ ဒုက္ခံ အလ္လီနော ဒုက္ခံ ဥပဂတော ဒုက္ခံ အဇ္ဈောသိတော, ဒုက္ခံ ‘ဧတံ မမ, ဧသောဟမသ္မိ, ဧသော မေ အတ္တာ'တိ သမနုပဿတိ, အပိ နု ခေါ သော သာမံ ဝါ ဒုက္ခံ ပရိဇာနေယျ, ဒုက္ခံ ဝါ ပရိက္ခေပေတွာ ဝိဟရေယျာ”တိ?
“What do you think, Aggivessana? Consider someone who clings, holds, and attaches to suffering, regarding it thus: ‘This is mine, I am this, this is my self.’ Would such a person be able to completely understand suffering themselves, or live having wiped out suffering?”
“ကိဉှိ သိယာ, ဘော ဂေါတမ? နော ဟိဒံ, ဘော ဂေါတမာ”တိ၊
“How could they? No, Master Gotama.”
“တံ ကိံ မညသိ, အဂ္ဂိဝေဿန, နနု တွံ ဧဝံ သန္တေ ဒုက္ခံ အလ္လီနော ဒုက္ခံ ဥပဂတော ဒုက္ခံ အဇ္ဈောသိတော, ဒုက္ခံ: ‘ဧတံ မမ, ဧသောဟမသ္မိ, ဧသော မေ အတ္တာ'တိ သမနုပဿသီ”တိ?
“What do you think, Aggivessana? This being so, aren’t you someone who clings, holds, and attaches to suffering, regarding it thus: ‘This is mine, I am this, this is my self’?”
“ကိဉှိ နော သိယာ, ဘော ဂေါတမ? ဧဝမေတံ, ဘော ဂေါတမာ”တိ၊
“How could I not? Yes, Master Gotama.”
“သေယျထာပိ, အဂ္ဂိဝေဿန, ပုရိသော သာရတ္ထိကော သာရဂဝေသီ သာရပရိယေသနံ စရမာနော တိဏှံ ကုဌာရိံ အာဒါယ ဝနံ ပဝိသေယျ၊ သော တတ္ထ ပဿေယျ မဟန္တံ ကဒလိက္ခန္ဓံ ဥဇုံ နဝံ အကုက္ကုကဇာတံ၊ တမေနံ မူလေ ဆိန္ဒေယျ, မူလေ ဆေတွာ အဂ္ဂေ ဆိန္ဒေယျ, အဂ္ဂေ ဆေတွာ ပတ္တဝဋ္ဋိံ ဝိနိဗ္ဘုဇေယျ၊ သော တတ္ထ ပတ္တဝဋ္ဋိံ ဝိနိဗ္ဘုဇန္တော ဖေဂ္ဂုမ္ပိ နာဓိဂစ္ဆေယျ, ကုတော သာရံ?
“Suppose, Aggivessana, there was a person in need of heartwood. Wandering in search of heartwood, they’d take a sharp axe and enter a forest. There they’d see a big banana tree, straight and young and grown free of defects. They’d cut it down at the base, cut off the top, and unroll the coiled sheaths. But they wouldn’t even find sapwood, much less heartwood.
ဧဝမေဝ ခေါ တွံ, အဂ္ဂိဝေဿန, မယာ သကသ္မိံ ဝါဒေ သမနုယုဉ္ဇိယမာနော သမနုဂါဟိယမာနော သမနုဘာသိယမာနော ရိတ္တော တုစ္ဆော အပရဒ္ဓေါ၊ ဘာသိတာ ခေါ ပန တေ ဧသာ, အဂ္ဂိဝေဿန, ဝေသာလိယံ ပရိသတိ ဝါစာ: ‘နာဟံ တံ ပဿာမိ သမဏံ ဝါ ဗြာဟ္မဏံ ဝါ, သင်္ဃိံ ဂဏိံ ဂဏာစရိယံ, အပိ အရဟန္တံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓံ ပဋိဇာနမာနံ, ယော မယာ ဝါဒေန ဝါဒံ သမာရဒ္ဓေါ န သင်္ကမ္ပေယျ န သမ္ပကမ္ပေယျ န သမ္ပဝေဓေယျ, ယဿ န ကစ္ဆေဟိ သေဒါ မုစ္စေယျုံ၊ ထူဏံ စေပါဟံ အစေတနံ ဝါဒေန ဝါဒံ သမာရဘေယျံ သာပိ မယာ ဝါဒေန ဝါဒံ သမာရဒ္ဓါ သင်္ကမ္ပေယျ သမ္ပကမ္ပေယျ သမ္ပဝေဓေယျ၊ ကော ပန ဝါဒေါ မနုဿဘူတဿာ'တိ? တုယှံ ခေါ ပန, အဂ္ဂိဝေဿန, အပ္ပေကစ္စာနိ သေဒဖုသိတာနိ နလာဋာ မုတ္တာနိ, ဥတ္တရာသင်္ဂံ ဝိနိဘိန္ဒိတွာ ဘူမိယံ ပတိဋ္ဌိတာနိ၊ မယှံ ခေါ ပန, အဂ္ဂိဝေဿန, နတ္ထိ ဧတရဟိ ကာယသ္မိံ သေဒေါ”တိ၊ ဣတိ ဘဂဝါ တသ္မိံ ပရိသတိ သုဝဏ္ဏဝဏ္ဏံ ကာယံ ဝိဝရိ၊ ဧဝံ ဝုတ္တေ, သစ္စကော နိဂဏ္ဌပုတ္တော တုဏှီဘူတော မင်္ကုဘူတော ပတ္တက္ခန္ဓော အဓောမုခေါ ပဇ္ဈာယန္တော အပ္ပဋိဘာနော နိသီဒိ၊
In the same way, when pursued, pressed, and grilled by me on your own doctrine, you turn out to be void, hollow, and mistaken. But it was you who stated before the assembly of Vesālī: ‘If I was to take them on in debate, I don’t see any ascetic or brahmin—leader of an order or a community, or the teacher of a community, even one who claims to be a perfected one, a fully awakened Buddha—who would not shake and rock and tremble, sweating from the armpits. Even if I took on an insentient post in debate, it would shake and rock and tremble. How much more then a human being!’ But sweat is pouring from your forehead; it’s soaked through your robe and drips on the ground. While I now have no sweat on my body.” So the Buddha revealed his golden body to the assembly. When this was said, Saccaka sat silent, dismayed, shoulders drooping, downcast, depressed, with nothing to say.
အထ ခေါ ဒုမ္မုခေါ လိစ္ဆဝိပုတ္တော သစ္စကံ နိဂဏ္ဌပုတ္တံ တုဏှီဘူတံ မင်္ကုဘူတံ ပတ္တက္ခန္ဓံ အဓောမုခံ ပဇ္ဈာယန္တံ အပ္ပဋိဘာနံ ဝိဒိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ: “ဥပမာ မံ, ဘဂဝါ, ပဋိဘာတီ”တိ၊
Knowing this, the Licchavi Dummukha said to the Buddha, “A simile strikes me, Blessed One.”
“ပဋိဘာတု တံ, ဒုမ္မုခါ”တိ ဘဂဝါ အဝေါစ၊
“Then speak as you feel inspired,” said the Buddha.
“သေယျထာပိ, ဘန္တေ, ဂါမဿ ဝါ နိဂမဿ ဝါ အဝိဒူရေ ပေါက္ခရဏီ၊ တတြာဿ ကက္ကဋကော၊ အထ ခေါ, ဘန္တေ, သမ္ဗဟုလာ ကုမာရကာ ဝါ ကုမာရိကာ ဝါ တမှာ ဂါမာ ဝါ နိဂမာ ဝါ နိက္ခမိတွာ ယေန သာ ပေါက္ခရဏီ တေနုပသင်္ကမေယျုံ; ဥပသင်္ကမိတွာ တံ ပေါက္ခရဏိံ ဩဂါဟေတွာ တံ ကက္ကဋကံ ဥဒကာ ဥဒ္ဓရိတွာ ထလေ ပတိဋ္ဌာပေယျုံ၊ ယညဒေဝ ဟိ သော, ဘန္တေ, ကက္ကဋကော အဠံ အဘိနိန္နာမေယျ တံ တဒေဝ တေ ကုမာရကာ ဝါ ကုမာရိကာ ဝါ ကဋ္ဌေန ဝါ ကထလေန ဝါ သဉ္ဆိန္ဒေယျုံ သမ္ဘဉ္ဇေယျုံ သမ္ပလိဘဉ္ဇေယျုံ၊ ဧဝဉှိ သော, ဘန္တေ, ကက္ကဋကော သဗ္ဗေဟိ အဠေဟိ သဉ္ဆိန္နေဟိ သမ္ဘဂ္ဂေဟိ သမ္ပလိဘဂ္ဂေဟိ အဘဗ္ဗော တံ ပေါက္ခရဏိံ ပုန ဩတရိတုံ, သေယျထာပိ ပုဗ္ဗေ၊ ဧဝမေဝ ခေါ, ဘန္တေ, ယာနိ သစ္စကဿ နိဂဏ္ဌပုတ္တဿ ဝိသူကာယိတာနိ ဝိသေဝိတာနိ ဝိပ္ဖန္ဒိတာနိ တာနိပိ သဗ္ဗာနိ ဘဂဝတာ သဉ္ဆိန္နာနိ သမ္ဘဂ္ဂါနိ သမ္ပလိဘဂ္ဂါနိ; အဘဗ္ဗော စ ဒါနိ, ဘန္တေ, သစ္စကော နိဂဏ္ဌပုတ္တော ပုန ဘဂဝန္တံ ဥပသင်္ကမိတုံ ယဒိဒံ ဝါဒါဓိပ္ပါယော”တိ၊
“Sir, suppose there was a lotus pond not far from a town or village, and a crab lived there. Then several boys or girls would leave the town or village and go to the pond, where they’d pull out the crab and put it on dry land. Whenever that crab extended a claw, those boys or girls would snap, crack, and break it off with a stick or a stone. And when that crab’s claws had all been snapped, cracked, and broken off it wouldn’t be able to return down into that lotus pond. In the same way, sir, the Buddha has snapped, cracked, and broken off all Saccaka’s twists, ducks, and dodges. Now he can’t get near the Buddha again looking for a debate.”
ဧဝံ ဝုတ္တေ, သစ္စကော နိဂဏ္ဌပုတ္တော ဒုမ္မုခံ လိစ္ဆဝိပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ: “အာဂမေဟိ တွံ, ဒုမ္မုခ, အာဂမေဟိ တွံ, ဒုမ္မုခ, (…) န မယံ တယာ သဒ္ဓိံ မန္တေမ, ဣဓ မယံ ဘောတာ ဂေါတမေန သဒ္ဓိံ မန္တေမ၊
But Saccaka said to him, “Hold on, Dummukha, hold on! I wasn’t talking with you, I was talking with Master Gotama.
တိဋ္ဌတေသာ, ဘော ဂေါတမ, အမှာကဉ္စေဝ အညေသဉ္စ ပုထုသမဏဗြာဟ္မဏာနံ ဝါစာ၊ ဝိလာပံ ဝိလပိတံ မညေ၊ ကိတ္တာဝတာ စ နု ခေါ ဘောတော ဂေါတမဿ သာဝကော သာသနကရော ဟောတိ ဩဝါဒပတိကရော တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆော ဝိဂတကထင်္ကထော ဝေသာရဇ္ဇပ္ပတ္တော အပရပ္ပစ္စယော သတ္ထုသာသနေ ဝိဟရတီ”တိ?
Master Gotama, leave aside that statement I made—as did various other ascetics and brahmins—it was, like, just a bit of nonsense. How do you define a disciple of Master Gotama who follows instructions and responds to advice; who has gone beyond doubt, got rid of indecision, gained assurance, and is independent of others in the Teacher’s instructions?”
“ဣဓ, အဂ္ဂိဝေဿန, မမ သာဝကော ယံ ကိဉ္စိ ရူပံ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နံ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ ဩဠာရိကံ ဝါ သုခုမံ ဝါ ဟီနံ ဝါ ပဏီတံ ဝါ ယံ ဒူရေ သန္တိကေ ဝါ, သဗ္ဗံ ရူပံ ‘နေတံ မမ, နေသောဟမသ္မိ, န မေသော အတ္တာ'တိ ဧဝမေတံ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ ပဿတိ; ယာ ကာစိ ဝေဒနာ …ပေ… ယာ ကာစိ သညာ …ပေ… ယေ ကေစိ သင်္ခါရာ …ပေ… ယံ ကိဉ္စိ ဝိညာဏံ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နံ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ ဩဠာရိကံ ဝါ သုခုမံ ဝါ ဟီနံ ဝါ ပဏီတံ ဝါ, ယံ ဒူရေ သန္တိကေ ဝါ, သဗ္ဗံ ဝိညာဏံ ‘နေတံ မမ, နေသောဟမသ္မိ, န မေသော အတ္တာ'တိ ဧဝမေတံ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ ပဿတိ၊ ဧတ္တာဝတာ ခေါ, အဂ္ဂိဝေဿန, မမ သာဝကော သာသနကရော ဟောတိ ဩဝါဒပတိကရော တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆော ဝိဂတကထင်္ကထော ဝေသာရဇ္ဇပ္ပတ္တော အပရပ္ပစ္စယော သတ္ထုသာသနေ ဝိဟရတီ”တိ၊
“It’s when one of my disciples truly sees any kind of form at all—past, future, or present; internal or external; coarse or fine; inferior or superior; far or near: all form—with right understanding: ‘This is not mine, I am not this, this is not my self.’ They truly see any kind of feeling … perception … choices … consciousness at all—past, future, or present; internal or external; coarse or fine; inferior or superior; far or near: all consciousness—with right understanding: ‘This is not mine, I am not this, this is not my self.’ That’s how to define one of my disciples who follows instructions and responds to advice; who has gone beyond doubt, got rid of indecision, gained assurance, and is independent of others in the Teacher’s instructions.”
“ကိတ္တာဝတာ ပန, ဘော ဂေါတမ, ဘိက္ခု အရဟံ ဟောတိ ခီဏာသဝေါ ဝုသိတဝါ ကတကရဏီယော ဩဟိတဘာရော အနုပ္ပတ္တသဒတ္ထော ပရိက္ခီဏဘဝသံယောဇနော သမ္မဒညာဝိမုတ္တော”တိ?
“But how do you define a bhikkhu who is a perfected one, with defilements ended, who has completed the spiritual journey, done what had to be done, laid down the burden, achieved their own true goal, utterly ended the fetters of rebirth, and is rightly freed through enlightenment?”
“ဣဓ, အဂ္ဂိဝေဿန, ဘိက္ခု ယံ ကိဉ္စိ ရူပံ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နံ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ ဩဠာရိကံ ဝါ သုခုမံ ဝါ ဟီနံ ဝါ ပဏီတံ ဝါ ယံ ဒူရေ သန္တိကေ ဝါ သဗ္ဗံ ရူပံ ‘နေတံ မမ, နေသောဟမသ္မိ, န မေသော အတ္တာ'တိ ဧဝမေတံ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ ဒိသွာ အနုပါဒါ ဝိမုတ္တော ဟောတိ; ယာ ကာစိ ဝေဒနာ …ပေ… ယာ ကာစိ သညာ …ပေ… ယေ ကေစိ သင်္ခါရာ …ပေ… ယံ ကိဉ္စိ ဝိညာဏံ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နံ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ ဩဠာရိကံ ဝါ သုခုမံ ဝါ ဟီနံ ဝါ ပဏီတံ ဝါ ယံ ဒူရေ သန္တိကေ ဝါ သဗ္ဗံ ဝိညာဏံ ‘နေတံ မမ, နေသောဟမသ္မိ, န မေသော အတ္တာ'တိ ဧဝမေတံ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ ဒိသွာ အနုပါဒါ ဝိမုတ္တော ဟောတိ၊ ဧတ္တာဝတာ ခေါ, အဂ္ဂိဝေဿန, ဘိက္ခု အရဟံ ဟောတိ ခီဏာသဝေါ ဝုသိတဝါ ကတကရဏီယော ဩဟိတဘာရော အနုပ္ပတ္တသဒတ္ထော ပရိက္ခီဏဘဝသံယောဇနော သမ္မဒညာဝိမုတ္တော၊
“It’s when one of my disciples truly sees any kind of form at all—past, future, or present; internal or external; coarse or fine; inferior or superior; far or near: all form—with right understanding: ‘This is not mine, I am not this, this is not my self.’ And having seen this with right understanding they’re freed by not grasping. They truly see any kind of feeling … perception … choices … consciousness at all—past, future, or present; internal or external; coarse or fine; inferior or superior; far or near: all consciousness—with right understanding: ‘This is not mine, I am not this, this is not my self.’ And having seen this with right understanding they’re freed by not grasping. That’s how to define a bhikkhu who is a perfected one, with defilements ended, who has completed the spiritual journey, done what had to be done, laid down the burden, achieved their own true goal, utterly ended the fetters of rebirth, and is rightly freed through enlightenment.
ဧဝံ ဝိမုတ္တစိတ္တော ခေါ, အဂ္ဂိဝေဿန, ဘိက္ခု တီဟိ အနုတ္တရိယေဟိ သမန္နာဂတော ဟောတိ—ဒဿနာနုတ္တရိယေန, ပဋိပဒါနုတ္တရိယေန, ဝိမုတ္တာနုတ္တရိယေန၊ ဧဝံ ဝိမုတ္တစိတ္တော ခေါ, အဂ္ဂိဝေဿန, ဘိက္ခု တထာဂတညေဝ သက္ကရောတိ ဂရုံ ကရောတိ မာနေတိ ပူဇေတိ—ဗုဒ္ဓေါ သော ဘဂဝါ ဗောဓာယ ဓမ္မံ ဒေသေတိ, ဒန္တော သော ဘဂဝါ ဒမထာယ ဓမ္မံ ဒေသေတိ, သန္တော သော ဘဂဝါ သမထာယ ဓမ္မံ ဒေသေတိ, တိဏ္ဏော သော ဘဂဝါ တရဏာယ ဓမ္မံ ဒေသေတိ, ပရိနိဗ္ဗုတော သော ဘဂဝါ ပရိနိဗ္ဗာနာယ ဓမ္မံ ဒေသေတီ”တိ၊
A bhikkhu whose mind is freed like this has three unsurpassable qualities: unsurpassable vision, practice, and freedom. They honor, respect, esteem, and venerate only the Realized One: ‘The Blessed One is awakened, tamed, serene, crossed over, and extinguished. And he teaches Dhamma for awakening, self-control, serenity, crossing over, and Nibbana.’”
ဧဝံ ဝုတ္တေ, သစ္စကော နိဂဏ္ဌပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ: “မယမေဝ, ဘော ဂေါတမ, ဓံသီ, မယံ ပဂဗ္ဗာ, ယေ မယံ ဘဝန္တံ ဂေါတမံ ဝါဒေန ဝါဒံ အာသာဒေတဗ္ဗံ အမညိမှ၊ သိယာ ဟိ, ဘော ဂေါတမ, ဟတ္ထိံ ပဘိန္နံ အာသဇ္ဇ ပုရိသဿ သောတ္ထိဘာဝေါ, န တွေဝ ဘဝန္တံ ဂေါတမံ အာသဇ္ဇ သိယာ ပုရိသဿ သောတ္ထိဘာဝေါ၊ သိယာ ဟိ, ဘော ဂေါတမ, ပဇ္ဇလိတံ အဂ္ဂိက္ခန္ဓံ အာသဇ္ဇ ပုရိသဿ သောတ္ထိဘာဝေါ, န တွေဝ ဘဝန္တံ ဂေါတမံ အာသဇ္ဇ သိယာ ပုရိသဿ သောတ္ထိဘာဝေါ၊ သိယာ ဟိ, ဘော ဂေါတမ, အာသီဝိသံ ဃောရဝိသံ အာသဇ္ဇ ပုရိသဿ သောတ္ထိဘာဝေါ, န တွေဝ ဘဝန္တံ ဂေါတမံ အာသဇ္ဇ သိယာ ပုရိသဿ သောတ္ထိဘာဝေါ၊ မယမေဝ, ဘော ဂေါတမ, ဓံသီ, မယံ ပဂဗ္ဗာ, ယေ မယံ ဘဝန္တံ ဂေါတမံ ဝါဒေန ဝါဒံ အာသာဒေတဗ္ဗံ အမညိမှ၊ အဓိဝါသေတု မေ ဘဝံ ဂေါတမော သွာတနာယ ဘတ္တံ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသင်္ဃေနာ”တိ၊ အဓိဝါသေသိ ဘဂဝါ တုဏှီဘာဝေန၊
When he had spoken, Saccaka said to him, “Master Gotama, it was rude and impudent of me to imagine I could attack you in debate. For a person might find safety after attacking a rutting elephant, but not after attacking Master Gotama. A person might find safety after attacking a blazing mass of fire, but not after attacking Master Gotama. They might find safety after attacking a poisonous viper, but not after attacking Master Gotama. It was rude and impudent of me to imagine I could attack you in debate. Would Master Gotama together with the bhikkhu Saṅgha please accept tomorrow’s meal from me?” The Buddha consented with silence.
အထ ခေါ သစ္စကော နိဂဏ္ဌပုတ္တော ဘဂဝတော အဓိဝါသနံ ဝိဒိတွာ တေ လိစ္ဆဝီ အာမန္တေသိ: “သုဏန္တု မေ ဘောန္တော လိစ္ဆဝီ, သမဏော မေ ဂေါတမော နိမန္တိတော သွာတနာယ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသင်္ဃေန၊ တေန မေ အဘိဟရေယျာထ ယမဿ ပတိရူပံ မညေယျာထာ”တိ၊
Then, knowing that the Buddha had consented, Saccaka addressed those Licchavis, “Listen, gentlemen. I have invited the ascetic Gotama together with the Saṅgha of bhikkhus for tomorrow’s meal. You may all bring me what you think is suitable.”
အထ ခေါ တေ လိစ္ဆဝီ တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန သစ္စကဿ နိဂဏ္ဌပုတ္တဿ ပဉ္စမတ္တာနိ ထာလိပါကသတာနိ ဘတ္တာဘိဟာရံ အဘိဟရိံသု၊ အထ ခေါ နိဂဏ္ဌပုတ္တော သကေ အာရာမေ ပဏီတံ ခါဒနီယံ ဘောဇနီယံ ပဋိယာဒါပေတွာ ဘဂဝတော ကာလံ အာရောစာပေသိ: “ကာလော, ဘော ဂေါတမ, နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တန်”တိ၊
Then, when the night had passed, those Licchavis presented Saccaka with an offering of five hundred servings of food. And Saccaka had delicious fresh and cooked foods prepared in his own home. Then he had the Buddha informed of the time, saying, “It’s time, Master Gotama, the meal is ready.”
အထ ခေါ ဘဂဝါ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ယေန သစ္စကဿ နိဂဏ္ဌပုတ္တဿ အာရာမော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသင်္ဃေန၊ အထ ခေါ သစ္စကော နိဂဏ္ဌပုတ္တော ဗုဒ္ဓပ္ပမုခံ ဘိက္ခုသင်္ဃံ ပဏီတေန ခါဒနီယေန ဘောဇနီယေန သဟတ္ထာ သန္တပ္ပေသိ သမ္ပဝါရေသိ၊ အထ ခေါ သစ္စကော နိဂဏ္ဌပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဘုတ္တာဝိံ ဩနီတပတ္တပါဏိံ အညတရံ နီစံ အာသနံ ဂဟေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ၊
Then the Buddha robed up in the morning and, taking his bowl and robe, went to Saccaka’s park, where he sat on the seat spread out, together with the Saṅgha of bhikkhus. Then Saccaka served and satisfied the bhikkhu Saṅgha headed by the Buddha with his own hands with delicious fresh and cooked foods. When the Buddha had eaten and washed his hand and bowl, Saccaka took a low seat and sat to one side.
ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ သစ္စကော နိဂဏ္ဌပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ: “ယမိဒံ, ဘော ဂေါတမ, ဒါနေ ပုညဉ္စ ပုညမဟီ စ တံ ဒါယကာနံ သုခါယ ဟောတူ”တိ၊
Then Saccaka said to the Buddha, “Master Gotama, may the merit and the growth of merit in this gift be for the happiness of the donors.”
“ယံ ခေါ, အဂ္ဂိဝေဿန, တာဒိသံ ဒက္ခိဏေယျံ အာဂမ္မ အဝီတရာဂံ အဝီတဒေါသံ အဝီတမောဟံ, တံ ဒါယကာနံ ဘဝိဿတိ၊ ယံ ခေါ, အဂ္ဂိဝေဿန, မာဒိသံ ဒက္ခိဏေယျံ အာဂမ္မ ဝီတရာဂံ ဝီတဒေါသံ ဝီတမောဟံ, တံ တုယှံ ဘဝိဿတီ”တိ၊
“Aggivessana, whatever comes from giving to a recipient of a religious donation such as yourself—who is not free of greed, hate, and delusion—will accrue to the donors. Whatever comes from giving to a recipient of a religious donation such as myself—who is free of greed, hate, and delusion—will accrue to you.”
စူဠသစ္စကသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ ပဉ္စမံ၊
The authoritative text of the Majjhima Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]