Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ • Majjhimanikāya

    ੫. ਚੂਲ਼ਸਚ੍ਚਕਸੁਤ੍ਤਂ

    5. Cūḷasaccakasuttaṃ

    ੩੫੩. ਏવਂ ਮੇ ਸੁਤਂ – ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ વੇਸਾਲਿਯਂ વਿਹਰਤਿ ਮਹਾવਨੇ ਕੂਟਾਗਾਰਸਾਲਾਯਂ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਸਚ੍ਚਕੋ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ વੇਸਾਲਿਯਂ ਪਟਿવਸਤਿ ਭਸ੍ਸਪ੍ਪવਾਦਕੋ ਪਣ੍ਡਿਤવਾਦੋ ਸਾਧੁਸਮ੍ਮਤੋ ਬਹੁਜਨਸ੍ਸ। ਸੋ વੇਸਾਲਿਯਂ ਪਰਿਸਤਿ ਏવਂ વਾਚਂ ਭਾਸਤਿ – ‘‘ਨਾਹਂ ਤਂ ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਸਮਣਂ વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ વਾ, ਸਙ੍ਘਿਂ ਗਣਿਂ ਗਣਾਚਰਿਯਂ, ਅਪਿ ਅਰਹਨ੍ਤਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ ਪਟਿਜਾਨਮਾਨਂ, ਯੋ ਮਯਾ વਾਦੇਨ વਾਦਂ ਸਮਾਰਦ੍ਧੋ ਨ ਸਙ੍ਕਮ੍ਪੇਯ੍ਯ ਨ ਸਮ੍ਪਕਮ੍ਪੇਯ੍ਯ ਨ ਸਮ੍ਪવੇਧੇਯ੍ਯ, ਯਸ੍ਸ ਨ ਕਚ੍ਛੇਹਿ ਸੇਦਾ ਮੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯੁਂ। ਥੂਣਂ ਚੇਪਾਹਂ ਅਚੇਤਨਂ વਾਦੇਨ વਾਦਂ ਸਮਾਰਭੇਯ੍ਯਂ, ਸਾਪਿ ਮਯਾ વਾਦੇਨ વਾਦਂ ਸਮਾਰਦ੍ਧਾ ਸਙ੍ਕਮ੍ਪੇਯ੍ਯ ਸਮ੍ਪਕਮ੍ਪੇਯ੍ਯ ਸਮ੍ਪવੇਧੇਯ੍ਯ। ਕੋ ਪਨ વਾਦੋ ਮਨੁਸ੍ਸਭੂਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ?

    353. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā vesāliyaṃ viharati mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Tena kho pana samayena saccako nigaṇṭhaputto vesāliyaṃ paṭivasati bhassappavādako paṇḍitavādo sādhusammato bahujanassa. So vesāliyaṃ parisati evaṃ vācaṃ bhāsati – ‘‘nāhaṃ taṃ passāmi samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā, saṅghiṃ gaṇiṃ gaṇācariyaṃ, api arahantaṃ sammāsambuddhaṃ paṭijānamānaṃ, yo mayā vādena vādaṃ samāraddho na saṅkampeyya na sampakampeyya na sampavedheyya, yassa na kacchehi sedā mucceyyuṃ. Thūṇaṃ cepāhaṃ acetanaṃ vādena vādaṃ samārabheyyaṃ, sāpi mayā vādena vādaṃ samāraddhā saṅkampeyya sampakampeyya sampavedheyya. Ko pana vādo manussabhūtassā’’ti?

    ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਅਸ੍ਸਜਿ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਮਾਦਾਯ વੇਸਾਲਿਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਾવਿਸਿ। ਅਦ੍ਦਸਾ ਖੋ ਸਚ੍ਚਕੋ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ વੇਸਾਲਿਯਂ ਜਙ੍ਘਾવਿਹਾਰਂ ਅਨੁਚਙ੍ਕਮਮਾਨੋ ਅਨੁવਿਚਰਮਾਨੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਅਸ੍ਸਜਿਂ ਦੂਰਤੋવ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ। ਦਿਸ੍વਾਨ ਯੇਨਾਯਸ੍ਮਾ ਅਸ੍ਸਜਿ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਅਸ੍ਸਜਿਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦਿ। ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ ਕਥਂ ਸਾਰਣੀਯਂ વੀਤਿਸਾਰੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਾਸਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਠਿਤੋ ਖੋ ਸਚ੍ਚਕੋ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਅਸ੍ਸਜਿਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਕਥਂ ਪਨ, ਭੋ ਅਸ੍ਸਜਿ, ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਸਾવਕੇ વਿਨੇਤਿ, ਕਥਂਭਾਗਾ ਚ ਪਨ ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਸਾવਕੇਸੁ ਅਨੁਸਾਸਨੀ ਬਹੁਲਾ ਪવਤ੍ਤਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਏવਂ ਖੋ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, ਭਗવਾ ਸਾવਕੇ વਿਨੇਤਿ, ਏવਂਭਾਗਾ ਚ ਪਨ ਭਗવਤੋ ਸਾવਕੇਸੁ ਅਨੁਸਾਸਨੀ ਬਹੁਲਾ ਪવਤ੍ਤਤਿ – ‘ਰੂਪਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਨਿਚ੍ਚਂ, વੇਦਨਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ, ਸਞ੍ਞਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ, ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ, વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਨਿਚ੍ਚਂ। ਰੂਪਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਨਤ੍ਤਾ, વੇਦਨਾ ਅਨਤ੍ਤਾ, ਸਞ੍ਞਾ ਅਨਤ੍ਤਾ, ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਤ੍ਤਾ, વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਨਤ੍ਤਾ। ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ, ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨਤ੍ਤਾ’ਤਿ। ਏવਂ ਖੋ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, ਭਗવਾ ਸਾવਕੇ વਿਨੇਤਿ, ਏવਂਭਾਗਾ ਚ ਪਨ ਭਗવਤੋ ਸਾવਕੇਸੁ ਅਨੁਸਾਸਨੀ ਬਹੁਲਾ ਪવਤ੍ਤਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਦੁਸ੍ਸੁਤਂ વਤ, ਭੋ ਅਸ੍ਸਜਿ, ਅਸ੍ਸੁਮ੍ਹ ਯੇ ਮਯਂ ਏવਂવਾਦਿਂ ਸਮਣਂ ਗੋਤਮਂ ਅਸ੍ਸੁਮ੍ਹ। ਅਪ੍ਪੇવ ਨਾਮ ਮਯਂ ਕਦਾਚਿ ਕਰਹਚਿ ਤੇਨ ਭੋਤਾ ਗੋਤਮੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮਾਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਮ , ਅਪ੍ਪੇવ ਨਾਮ ਸਿਯਾ ਕੋਚਿਦੇવ ਕਥਾਸਲ੍ਲਾਪੋ, ਅਪ੍ਪੇવ ਨਾਮ ਤਸ੍ਮਾ ਪਾਪਕਾ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾ વਿવੇਚੇਯ੍ਯਾਮਾ’’ਤਿ।

    Atha kho āyasmā assaji pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya vesāliṃ piṇḍāya pāvisi. Addasā kho saccako nigaṇṭhaputto vesāliyaṃ jaṅghāvihāraṃ anucaṅkamamāno anuvicaramāno āyasmantaṃ assajiṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna yenāyasmā assaji tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā assajinā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho saccako nigaṇṭhaputto āyasmantaṃ assajiṃ etadavoca – ‘‘kathaṃ pana, bho assaji, samaṇo gotamo sāvake vineti, kathaṃbhāgā ca pana samaṇassa gotamassa sāvakesu anusāsanī bahulā pavattatī’’ti? ‘‘Evaṃ kho, aggivessana, bhagavā sāvake vineti, evaṃbhāgā ca pana bhagavato sāvakesu anusāsanī bahulā pavattati – ‘rūpaṃ, bhikkhave, aniccaṃ, vedanā aniccā, saññā aniccā, saṅkhārā aniccā, viññāṇaṃ aniccaṃ. Rūpaṃ, bhikkhave, anattā, vedanā anattā, saññā anattā, saṅkhārā anattā, viññāṇaṃ anattā. Sabbe saṅkhārā aniccā, sabbe dhammā anattā’ti. Evaṃ kho, aggivessana, bhagavā sāvake vineti, evaṃbhāgā ca pana bhagavato sāvakesu anusāsanī bahulā pavattatī’’ti. ‘‘Dussutaṃ vata, bho assaji, assumha ye mayaṃ evaṃvādiṃ samaṇaṃ gotamaṃ assumha. Appeva nāma mayaṃ kadāci karahaci tena bhotā gotamena saddhiṃ samāgaccheyyāma , appeva nāma siyā kocideva kathāsallāpo, appeva nāma tasmā pāpakā diṭṭhigatā viveceyyāmā’’ti.

    ੩੫੪. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਪਞ੍ਚਮਤ੍ਤਾਨਿ ਲਿਚ੍ਛવਿਸਤਾਨਿ ਸਨ੍ਥਾਗਾਰੇ 1 ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ ਕੇਨਚਿਦੇવ ਕਰਣੀਯੇਨ। ਅਥ ਖੋ ਸਚ੍ਚਕੋ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ ਯੇਨ ਤੇ ਲਿਚ੍ਛવੀ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਤੇ ਲਿਚ੍ਛવੀ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤੁ ਭੋਨ੍ਤੋ ਲਿਚ੍ਛવੀ, ਅਭਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤੁ ਭੋਨ੍ਤੋ ਲਿਚ੍ਛવੀ, ਅਜ੍ਜ ਮੇ ਸਮਣੇਨ ਗੋਤਮੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਥਾਸਲ੍ਲਾਪੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ। ਸਚੇ ਮੇ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਤਥਾ ਪਤਿਟ੍ਠਿਸ੍ਸਤਿ ਯਥਾ ਚ ਮੇ 2 ਞਾਤਞ੍ਞਤਰੇਨ ਸਾવਕੇਨ ਅਸ੍ਸਜਿਨਾ ਨਾਮ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਬਲવਾ ਪੁਰਿਸੋ ਦੀਘਲੋਮਿਕਂ ਏਲ਼ਕਂ ਲੋਮੇਸੁ ਗਹੇਤ੍વਾ ਆਕਡ੍ਢੇਯ੍ਯ ਪਰਿਕਡ੍ਢੇਯ੍ਯ ਸਮ੍ਪਰਿਕਡ੍ਢੇਯ੍ਯ , ਏવਮੇવਾਹਂ ਸਮਣਂ ਗੋਤਮਂ વਾਦੇਨ વਾਦਂ ਆਕਡ੍ਢਿਸ੍ਸਾਮਿ ਪਰਿਕਡ੍ਢਿਸ੍ਸਾਮਿ ਸਮ੍ਪਰਿਕਡ੍ਢਿਸ੍ਸਾਮਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਬਲવਾ ਸੋਣ੍ਡਿਕਾਕਮ੍ਮਕਾਰੋ ਮਹਨ੍ਤਂ ਸੋਣ੍ਡਿਕਾਕਿਲ਼ਞ੍ਜਂ ਗਮ੍ਭੀਰੇ ਉਦਕਰਹਦੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਕਣ੍ਣੇ ਗਹੇਤ੍વਾ ਆਕਡ੍ਢੇਯ੍ਯ ਪਰਿਕਡ੍ਢੇਯ੍ਯ ਸਮ੍ਪਰਿਕਡ੍ਢੇਯ੍ਯ, ਏવਮੇવਾਹਂ ਸਮਣਂ ਗੋਤਮਂ વਾਦੇਨ વਾਦਂ ਆਕਡ੍ਢਿਸ੍ਸਾਮਿ ਪਰਿਕਡ੍ਢਿਸ੍ਸਾਮਿ ਸਮ੍ਪਰਿਕਡ੍ਢਿਸ੍ਸਾਮਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਬਲવਾ ਸੋਣ੍ਡਿਕਾਧੁਤ੍ਤੋ વਾਲਂ 3 ਕਣ੍ਣੇ ਗਹੇਤ੍વਾ ਓਧੁਨੇਯ੍ਯ ਨਿਦ੍ਧੁਨੇਯ੍ਯ ਨਿਪ੍ਫੋਟੇਯ੍ਯ 4 ਏવਮੇવਾਹਂ ਸਮਣਂ ਗੋਤਮਂ વਾਦੇਨ વਾਦਂ ਓਧੁਨਿਸ੍ਸਾਮਿ ਨਿਦ੍ਧੁਨਿਸ੍ਸਾਮਿ ਨਿਪ੍ਫੋਟੇਸ੍ਸਾਮਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਕੁਞ੍ਜਰੋ ਸਟ੍ਠਿਹਾਯਨੋ ਗਮ੍ਭੀਰਂ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਂ ਓਗਾਹੇਤ੍વਾ ਸਾਣਧੋવਿਕਂ ਨਾਮ ਕੀਲ਼ਿਤਜਾਤਂ ਕੀਲ਼ਤਿ, ਏવਮੇવਾਹਂ ਸਮਣਂ ਗੋਤਮਂ ਸਾਣਧੋવਿਕਂ ਮਞ੍ਞੇ ਕੀਲ਼ਿਤਜਾਤਂ ਕੀਲ਼ਿਸ੍ਸਾਮਿ। ਅਭਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤੁ ਭੋਨ੍ਤੋ ਲਿਚ੍ਛવੀ, ਅਭਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤੁ ਭੋਨ੍ਤੋ ਲਿਚ੍ਛવੀ, ਅਜ੍ਜ ਮੇ ਸਮਣੇਨ ਗੋਤਮੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਥਾਸਲ੍ਲਾਪੋ ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ। ਤਤ੍ਰੇਕਚ੍ਚੇ ਲਿਚ੍ਛવੀ ਏવਮਾਹਂਸੁ – ‘‘ਕਿਂ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਸਚ੍ਚਕਸ੍ਸ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ વਾਦਂ ਆਰੋਪੇਸ੍ਸਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਸਚ੍ਚਕੋ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ વਾਦਂ ਆਰੋਪੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ? ਏਕਚ੍ਚੇ ਲਿਚ੍ਛવੀ ਏવਮਾਹਂਸੁ – ‘‘ਕਿਂ ਸੋ ਭવਮਾਨੋ ਸਚ੍ਚਕੋ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ ਯੋ ਭਗવਤੋ વਾਦਂ ਆਰੋਪੇਸ੍ਸਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਸਚ੍ਚਕਸ੍ਸ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ વਾਦਂ ਆਰੋਪੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ? ਅਥ ਖੋ ਸਚ੍ਚਕੋ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ ਪਞ੍ਚਮਤ੍ਤੇਹਿ ਲਿਚ੍ਛવਿਸਤੇਹਿ ਪਰਿવੁਤੋ ਯੇਨ ਮਹਾવਨਂ ਕੂਟਾਗਾਰਸਾਲਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ।

    354. Tena kho pana samayena pañcamattāni licchavisatāni santhāgāre 5 sannipatitāni honti kenacideva karaṇīyena. Atha kho saccako nigaṇṭhaputto yena te licchavī tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā te licchavī etadavoca – ‘‘abhikkamantu bhonto licchavī, abhikkamantu bhonto licchavī, ajja me samaṇena gotamena saddhiṃ kathāsallāpo bhavissati. Sace me samaṇo gotamo tathā patiṭṭhissati yathā ca me 6 ñātaññatarena sāvakena assajinā nāma bhikkhunā patiṭṭhitaṃ, seyyathāpi nāma balavā puriso dīghalomikaṃ eḷakaṃ lomesu gahetvā ākaḍḍheyya parikaḍḍheyya samparikaḍḍheyya , evamevāhaṃ samaṇaṃ gotamaṃ vādena vādaṃ ākaḍḍhissāmi parikaḍḍhissāmi samparikaḍḍhissāmi. Seyyathāpi nāma balavā soṇḍikākammakāro mahantaṃ soṇḍikākiḷañjaṃ gambhīre udakarahade pakkhipitvā kaṇṇe gahetvā ākaḍḍheyya parikaḍḍheyya samparikaḍḍheyya, evamevāhaṃ samaṇaṃ gotamaṃ vādena vādaṃ ākaḍḍhissāmi parikaḍḍhissāmi samparikaḍḍhissāmi. Seyyathāpi nāma balavā soṇḍikādhutto vālaṃ 7 kaṇṇe gahetvā odhuneyya niddhuneyya nipphoṭeyya 8 evamevāhaṃ samaṇaṃ gotamaṃ vādena vādaṃ odhunissāmi niddhunissāmi nipphoṭessāmi. Seyyathāpi nāma kuñjaro saṭṭhihāyano gambhīraṃ pokkharaṇiṃ ogāhetvā sāṇadhovikaṃ nāma kīḷitajātaṃ kīḷati, evamevāhaṃ samaṇaṃ gotamaṃ sāṇadhovikaṃ maññe kīḷitajātaṃ kīḷissāmi. Abhikkamantu bhonto licchavī, abhikkamantu bhonto licchavī, ajja me samaṇena gotamena saddhiṃ kathāsallāpo bhavissatī’’ti. Tatrekacce licchavī evamāhaṃsu – ‘‘kiṃ samaṇo gotamo saccakassa nigaṇṭhaputtassa vādaṃ āropessati, atha kho saccako nigaṇṭhaputto samaṇassa gotamassa vādaṃ āropessatī’’ti? Ekacce licchavī evamāhaṃsu – ‘‘kiṃ so bhavamāno saccako nigaṇṭhaputto yo bhagavato vādaṃ āropessati, atha kho bhagavā saccakassa nigaṇṭhaputtassa vādaṃ āropessatī’’ti? Atha kho saccako nigaṇṭhaputto pañcamattehi licchavisatehi parivuto yena mahāvanaṃ kūṭāgārasālā tenupasaṅkami.

    ੩੫੫. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸੇ ਚਙ੍ਕਮਨ੍ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਸਚ੍ਚਕੋ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ ਯੇਨ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਕਹਂ ਨੁ ਖੋ, ਭੋ, ਏਤਰਹਿ ਸੋ ਭવਂ ਗੋਤਮੋ વਿਹਰਤਿ? ਦਸ੍ਸਨਕਾਮਾ ਹਿ ਮਯਂ ਤਂ ਭવਨ੍ਤਂ ਗੋਤਮ’’ਨ੍ਤਿ । ‘‘ਏਸ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, ਭਗવਾ ਮਹਾવਨਂ ਅਜ੍ਝੋਗਾਹੇਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਦਿવਾવਿਹਾਰਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਸਚ੍ਚਕੋ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ ਮਹਤਿਯਾ ਲਿਚ੍ਛવਿਪਰਿਸਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਹਾવਨਂ ਅਜ੍ਝੋਗਾਹੇਤ੍વਾ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਤਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦਿ। ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ ਕਥਂ ਸਾਰਣੀਯਂ વੀਤਿਸਾਰੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਤੇਪਿ ਖੋ ਲਿਚ੍ਛવੀ ਅਪ੍ਪੇਕਚ੍ਚੇ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ, ਅਪ੍ਪੇਕਚ੍ਚੇ ਭਗવਤਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦਿਂਸੁ, ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ ਕਥਂ ਸਾਰਣੀਯਂ વੀਤਿਸਾਰੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ। ਅਪ੍ਪੇਕਚ੍ਚੇ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨਞ੍ਜਲਿਂ ਪਣਾਮੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ, ਅਪ੍ਪੇਕਚ੍ਚੇ ਭਗવਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਨਾਮਗੋਤ੍ਤਂ ਸਾવੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ, ਅਪ੍ਪੇਕਚ੍ਚੇ ਤੁਣ੍ਹੀਭੂਤਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ।

    355. Tena kho pana samayena sambahulā bhikkhū abbhokāse caṅkamanti. Atha kho saccako nigaṇṭhaputto yena te bhikkhū tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā te bhikkhū etadavoca – ‘‘kahaṃ nu kho, bho, etarahi so bhavaṃ gotamo viharati? Dassanakāmā hi mayaṃ taṃ bhavantaṃ gotama’’nti . ‘‘Esa, aggivessana, bhagavā mahāvanaṃ ajjhogāhetvā aññatarasmiṃ rukkhamūle divāvihāraṃ nisinno’’ti. Atha kho saccako nigaṇṭhaputto mahatiyā licchaviparisāya saddhiṃ mahāvanaṃ ajjhogāhetvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Tepi kho licchavī appekacce bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu, appekacce bhagavatā saddhiṃ sammodiṃsu, sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Appekacce yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu, appekacce bhagavato santike nāmagottaṃ sāvetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu, appekacce tuṇhībhūtā ekamantaṃ nisīdiṃsu.

    ੩੫੬. ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਸਚ੍ਚਕੋ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਹਂ ਭવਨ੍ਤਂ ਗੋਤਮਂ ਕਿਞ੍ਚਿਦੇવ ਦੇਸਂ, ਸਚੇ ਮੇ ਭવਂ ਗੋਤਮੋ ਓਕਾਸਂ ਕਰੋਤਿ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸ વੇਯ੍ਯਾਕਰਣਾਯਾ’’ਤਿ। ‘‘ਪੁਚ੍ਛ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ , ਯਦਾਕਙ੍ਖਸੀ’’ਤਿ । ‘‘ਕਥਂ ਪਨ ਭવਂ ਗੋਤਮੋ ਸਾવਕੇ વਿਨੇਤਿ, ਕਥਂਭਾਗਾ ਚ ਪਨ ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਸਾવਕੇਸੁ ਅਨੁਸਾਸਨੀ ਬਹੁਲਾ ਪવਤ੍ਤਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਏવਂ ਖੋ ਅਹਂ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, ਸਾવਕੇ વਿਨੇਮਿ, ਏવਂਭਾਗਾ ਚ ਪਨ ਮੇ ਸਾવਕੇਸੁ ਅਨੁਸਾਸਨੀ ਬਹੁਲਾ ਪવਤ੍ਤਤਿ – ‘ਰੂਪਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਨਿਚ੍ਚਂ, વੇਦਨਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ, ਸਞ੍ਞਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ, ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ, વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਨਿਚ੍ਚਂ। ਰੂਪਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਨਤ੍ਤਾ, વੇਦਨਾ ਅਨਤ੍ਤਾ, ਸਞ੍ਞਾ ਅਨਤ੍ਤਾ, ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਤ੍ਤਾ, વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਨਤ੍ਤਾ। ਸਬ੍ਬੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ, ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨਤ੍ਤਾ’ਤਿ। ਏવਂ ਖੋ ਅਹਂ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, ਸਾવਕੇ વਿਨੇਮਿ, ਏવਂਭਾਗਾ ਚ ਪਨ ਮੇ ਸਾવਕੇਸੁ ਅਨੁਸਾਸਨੀ ਬਹੁਲਾ ਪવਤ੍ਤਤੀ’’ਤਿ।

    356. Ekamantaṃ nisinno kho saccako nigaṇṭhaputto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘puccheyyāhaṃ bhavantaṃ gotamaṃ kiñcideva desaṃ, sace me bhavaṃ gotamo okāsaṃ karoti pañhassa veyyākaraṇāyā’’ti. ‘‘Puccha, aggivessana , yadākaṅkhasī’’ti . ‘‘Kathaṃ pana bhavaṃ gotamo sāvake vineti, kathaṃbhāgā ca pana bhoto gotamassa sāvakesu anusāsanī bahulā pavattatī’’ti? ‘‘Evaṃ kho ahaṃ, aggivessana, sāvake vinemi, evaṃbhāgā ca pana me sāvakesu anusāsanī bahulā pavattati – ‘rūpaṃ, bhikkhave, aniccaṃ, vedanā aniccā, saññā aniccā, saṅkhārā aniccā, viññāṇaṃ aniccaṃ. Rūpaṃ, bhikkhave, anattā, vedanā anattā, saññā anattā, saṅkhārā anattā, viññāṇaṃ anattā. Sabbe saṅkhārā aniccā, sabbe dhammā anattā’ti. Evaṃ kho ahaṃ, aggivessana, sāvake vinemi, evaṃbhāgā ca pana me sāvakesu anusāsanī bahulā pavattatī’’ti.

    ‘‘ਉਪਮਾ ਮਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਪਟਿਭਾਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਪਟਿਭਾਤੁ ਤਂ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨਾ’’ਤਿ ਭਗવਾ ਅવੋਚ।

    ‘‘Upamā maṃ, bho gotama, paṭibhātī’’ti. ‘‘Paṭibhātu taṃ, aggivessanā’’ti bhagavā avoca.

    ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਯੇ ਕੇਚਿਮੇ ਬੀਜਗਾਮਭੂਤਗਾਮਾ વੁਦ੍ਧਿਂ વਿਰੂਲ਼੍ਹਿਂ વੇਪੁਲ੍ਲਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਪਥવਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਥવਿਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ। ਏવਮੇਤੇ ਬੀਜਗਾਮਭੂਤਗਾਮਾ વੁਦ੍ਧਿਂ વਿਰੂਲ਼੍ਹਿਂ વੇਪੁਲ੍ਲਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ વਾ ਪਨ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਯੇ ਕੇਚਿਮੇ ਬਲਕਰਣੀਯਾ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾ ਕਰੀਯਨ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਪਥવਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਥવਿਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ। ਏવਮੇਤੇ ਬਲਕਰਣੀਯਾ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾ ਕਰੀਯਨ੍ਤਿ। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਰੂਪਤ੍ਤਾਯਂ ਪੁਰਿਸਪੁਗ੍ਗਲੋ ਰੂਪੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਪੁਞ੍ਞਂ વਾ ਅਪੁਞ੍ਞਂ વਾ ਪਸવਤਿ, વੇਦਨਤ੍ਤਾਯਂ ਪੁਰਿਸਪੁਗ੍ਗਲੋ વੇਦਨਾਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਪੁਞ੍ਞਂ વਾ ਅਪੁਞ੍ਞਂ વਾ ਪਸવਤਿ, ਸਞ੍ਞਤ੍ਤਾਯਂ ਪੁਰਿਸਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਞ੍ਞਾਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਪੁਞ੍ਞਂ વਾ ਅਪੁਞ੍ਞਂ વਾ ਪਸવਤਿ, ਸਙ੍ਖਾਰਤ੍ਤਾਯਂ ਪੁਰਿਸਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਪੁਞ੍ਞਂ વਾ ਅਪੁਞ੍ਞਂ વਾ ਪਸવਤਿ, વਿਞ੍ਞਾਣਤ੍ਤਾਯਂ ਪੁਰਿਸਪੁਗ੍ਗਲੋ વਿਞ੍ਞਾਣੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਪੁਞ੍ਞਂ વਾ ਅਪੁਞ੍ਞਂ વਾ ਪਸવਤੀ’’ਤਿ।

    ‘‘Seyyathāpi, bho gotama, ye kecime bījagāmabhūtagāmā vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjanti, sabbe te pathaviṃ nissāya pathaviyaṃ patiṭṭhāya. Evamete bījagāmabhūtagāmā vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjanti. Seyyathāpi vā pana, bho gotama, ye kecime balakaraṇīyā kammantā karīyanti, sabbe te pathaviṃ nissāya pathaviyaṃ patiṭṭhāya. Evamete balakaraṇīyā kammantā karīyanti. Evameva kho, bho gotama, rūpattāyaṃ purisapuggalo rūpe patiṭṭhāya puññaṃ vā apuññaṃ vā pasavati, vedanattāyaṃ purisapuggalo vedanāyaṃ patiṭṭhāya puññaṃ vā apuññaṃ vā pasavati, saññattāyaṃ purisapuggalo saññāyaṃ patiṭṭhāya puññaṃ vā apuññaṃ vā pasavati, saṅkhārattāyaṃ purisapuggalo saṅkhāresu patiṭṭhāya puññaṃ vā apuññaṃ vā pasavati, viññāṇattāyaṃ purisapuggalo viññāṇe patiṭṭhāya puññaṃ vā apuññaṃ vā pasavatī’’ti.

    ‘‘ਨਨੁ ਤ੍વਂ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, ਏવਂ વਦੇਸਿ – ‘ਰੂਪਂ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ, વੇਦਨਾ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ, ਸਞ੍ਞਾ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ, ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ, વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ’’’ਤਿ? ‘‘ਅਹਞ੍ਹਿ, ਭੋ ਗੋਤਮ , ਏવਂ વਦਾਮਿ – ‘ਰੂਪਂ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ, વੇਦਨਾ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ, ਸਞ੍ਞਾ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ, ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ, વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ’ਤਿ, ਅਯਞ੍ਚ ਮਹਤੀ ਜਨਤਾ’’ਤਿ।

    ‘‘Nanu tvaṃ, aggivessana, evaṃ vadesi – ‘rūpaṃ me attā, vedanā me attā, saññā me attā, saṅkhārā me attā, viññāṇaṃ me attā’’’ti? ‘‘Ahañhi, bho gotama , evaṃ vadāmi – ‘rūpaṃ me attā, vedanā me attā, saññā me attā, saṅkhārā me attā, viññāṇaṃ me attā’ti, ayañca mahatī janatā’’ti.

    ‘‘ਕਿਞ੍ਹਿ ਤੇ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, ਮਹਤੀ ਜਨਤਾ ਕਰਿਸ੍ਸਤਿ? ਇਙ੍ਘ ਤ੍વਂ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, ਸਕਞ੍ਞੇવ વਾਦਂ ਨਿਬ੍ਬੇਠੇਹੀ’’ਤਿ। ‘‘ਅਹਞ੍ਹਿ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਏવਂ વਦਾਮਿ – ‘ਰੂਪਂ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ, વੇਦਨਾ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ, ਸਞ੍ਞਾ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ, ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ, વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ’’’ਤਿ।

    ‘‘Kiñhi te, aggivessana, mahatī janatā karissati? Iṅgha tvaṃ, aggivessana, sakaññeva vādaṃ nibbeṭhehī’’ti. ‘‘Ahañhi, bho gotama, evaṃ vadāmi – ‘rūpaṃ me attā, vedanā me attā, saññā me attā, saṅkhārā me attā, viññāṇaṃ me attā’’’ti.

    ੩੫੭. ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, ਤਞ੍ਞੇવੇਤ੍ਥ ਪਟਿਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਯਥਾ ਤੇ ਖਮੇਯ੍ਯ ਤਥਾ ਨਂ 9 ਬ੍ਯਾਕਰੇਯ੍ਯਾਸਿ। ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ , ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, વਤ੍ਤੇਯ੍ਯ ਰਞ੍ਞੋ ਖਤ੍ਤਿਯਸ੍ਸ ਮੁਦ੍ਧਾવਸਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਕਸ੍ਮਿਂ વਿਜਿਤੇ વਸੋ – ਘਾਤੇਤਾਯਂ વਾ ਘਾਤੇਤੁਂ, ਜਾਪੇਤਾਯਂ વਾ ਜਾਪੇਤੁਂ, ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਾਯਂ વਾ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁਂ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਰਞ੍ਞੋ ਪਸੇਨਦਿਸ੍ਸ ਕੋਸਲਸ੍ਸ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ વਾ ਪਨ ਰਞ੍ਞੋ ਮਾਗਧਸ੍ਸ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁਸ੍ਸ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ? ‘‘વਤ੍ਤੇਯ੍ਯ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਰਞ੍ਞੋ ਖਤ੍ਤਿਯਸ੍ਸ ਮੁਦ੍ਧਾવਸਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਕਸ੍ਮਿਂ વਿਜਿਤੇ વਸੋ – ਘਾਤੇਤਾਯਂ વਾ ਘਾਤੇਤੁਂ, ਜਾਪੇਤਾਯਂ વਾ ਜਾਪੇਤੁਂ, ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਾਯਂ વਾ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁਂ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਰਞ੍ਞੋ ਪਸੇਨਦਿਸ੍ਸ ਕੋਸਲਸ੍ਸ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ વਾ ਪਨ ਰਞ੍ਞੋ ਮਾਗਧਸ੍ਸ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁਸ੍ਸ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ। ਇਮੇਸਮ੍ਪਿ ਹਿ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਸਙ੍ਘਾਨਂ ਗਣਾਨਂ – ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ, વਜ੍ਜੀਨਂ ਮਲ੍ਲਾਨਂ – વਤ੍ਤਤਿ ਸਕਸ੍ਮਿਂ વਿਜਿਤੇ વਸੋ – ਘਾਤੇਤਾਯਂ વਾ ਘਾਤੇਤੁਂ, ਜਾਪੇਤਾਯਂ વਾ ਜਾਪੇਤੁਂ, ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਾਯਂ વਾ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁਂ। ਕਿਂ ਪਨ ਰਞ੍ਞੋ ਖਤ੍ਤਿਯਸ੍ਸ ਮੁਦ੍ਧਾવਸਿਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਰਞ੍ਞੋ ਪਸੇਨਦਿਸ੍ਸ ਕੋਸਲਸ੍ਸ , ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ વਾ ਪਨ ਰਞ੍ਞੋ ਮਾਗਧਸ੍ਸ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁਸ੍ਸ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ? વਤ੍ਤੇਯ੍ਯ, ਭੋ ਗੋਤਮ, વਤ੍ਤਿਤੁਞ੍ਚ ਮਰਹਤੀ’’ਤਿ।

    357. ‘‘Tena hi, aggivessana, taññevettha paṭipucchissāmi, yathā te khameyya tathā naṃ 10 byākareyyāsi. Taṃ kiṃ maññasi , aggivessana, vatteyya rañño khattiyassa muddhāvasittassa sakasmiṃ vijite vaso – ghātetāyaṃ vā ghātetuṃ, jāpetāyaṃ vā jāpetuṃ, pabbājetāyaṃ vā pabbājetuṃ, seyyathāpi rañño pasenadissa kosalassa, seyyathāpi vā pana rañño māgadhassa ajātasattussa vedehiputtassā’’ti? ‘‘Vatteyya, bho gotama, rañño khattiyassa muddhāvasittassa sakasmiṃ vijite vaso – ghātetāyaṃ vā ghātetuṃ, jāpetāyaṃ vā jāpetuṃ, pabbājetāyaṃ vā pabbājetuṃ, seyyathāpi rañño pasenadissa kosalassa, seyyathāpi vā pana rañño māgadhassa ajātasattussa vedehiputtassa. Imesampi hi, bho gotama, saṅghānaṃ gaṇānaṃ – seyyathidaṃ, vajjīnaṃ mallānaṃ – vattati sakasmiṃ vijite vaso – ghātetāyaṃ vā ghātetuṃ, jāpetāyaṃ vā jāpetuṃ, pabbājetāyaṃ vā pabbājetuṃ. Kiṃ pana rañño khattiyassa muddhāvasittassa, seyyathāpi rañño pasenadissa kosalassa , seyyathāpi vā pana rañño māgadhassa ajātasattussa vedehiputtassa? Vatteyya, bho gotama, vattituñca marahatī’’ti.

    ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, ਯਂ ਤ੍વਂ ਏવਂ વਦੇਸਿ – ‘ਰੂਪਂ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ’ਤਿ, વਤ੍ਤਤਿ ਤੇ ਤਸ੍ਮਿਂ ਰੂਪੇ વਸੋ – ਏવਂ ਮੇ ਰੂਪਂ ਹੋਤੁ, ਏવਂ ਮੇ ਰੂਪਂ ਮਾ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ? ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਸਚ੍ਚਕੋ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਹੋਸਿ। ਦੁਤਿਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਭਗવਾ ਸਚ੍ਚਕਂ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, ਯਂ ਤ੍વਂ ਏવਂ વਦੇਸਿ – ‘ਰੂਪਂ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ’ਤਿ, વਤ੍ਤਤਿ ਤੇ ਤਸ੍ਮਿਂ ਰੂਪੇ વਸੋ – ਏવਂ ਮੇ ਰੂਪਂ ਹੋਤੁ, ਏવਂ ਮੇ ਰੂਪਂ ਮਾ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ? ਦੁਤਿਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਸਚ੍ਚਕੋ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਹੋਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਸਚ੍ਚਕਂ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਬ੍ਯਾਕਰੋਹਿ ਦਾਨਿ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, ਨ ਦਾਨਿ ਤੇ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾવਸ੍ਸ ਕਾਲੋ। ਯੋ ਕੋਚਿ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ ਤਥਾਗਤੇਨ ਯਾવਤਤਿਯਂ ਸਹਧਮ੍ਮਿਕਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਨ ਬ੍ਯਾਕਰੋਤਿ, ਏਤ੍ਥੇવਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਧਾ ਮੁਦ੍ਧਾ ਫਲਤੀ’’ਤਿ।

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, aggivessana, yaṃ tvaṃ evaṃ vadesi – ‘rūpaṃ me attā’ti, vattati te tasmiṃ rūpe vaso – evaṃ me rūpaṃ hotu, evaṃ me rūpaṃ mā ahosī’’ti? Evaṃ vutte, saccako nigaṇṭhaputto tuṇhī ahosi. Dutiyampi kho bhagavā saccakaṃ nigaṇṭhaputtaṃ etadavoca – ‘‘taṃ kiṃ maññasi, aggivessana, yaṃ tvaṃ evaṃ vadesi – ‘rūpaṃ me attā’ti, vattati te tasmiṃ rūpe vaso – evaṃ me rūpaṃ hotu, evaṃ me rūpaṃ mā ahosī’’ti? Dutiyampi kho saccako nigaṇṭhaputto tuṇhī ahosi. Atha kho bhagavā saccakaṃ nigaṇṭhaputtaṃ etadavoca – ‘‘byākarohi dāni, aggivessana, na dāni te tuṇhībhāvassa kālo. Yo koci, aggivessana tathāgatena yāvatatiyaṃ sahadhammikaṃ pañhaṃ puṭṭho na byākaroti, etthevassa sattadhā muddhā phalatī’’ti.

    ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ વਜਿਰਪਾਣਿ ਯਕ੍ਖੋ ਆਯਸਂ વਜਿਰਂ ਆਦਾਯ ਆਦਿਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਲਿਤਂ ਸਜੋਤਿਭੂਤਂ ਸਚ੍ਚਕਸ੍ਸ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪਰਿવੇਹਾਸਂ ਠਿਤੋ ਹੋਤਿ – ‘ਸਚਾਯਂ ਸਚ੍ਚਕੋ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਤਾ ਯਾવਤਤਿਯਂ ਸਹਧਮ੍ਮਿਕਂ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਨ ਬ੍ਯਾਕਰਿਸ੍ਸਤਿ ਏਤ੍ਥੇવਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਧਾ ਮੁਦ੍ਧਂ ਫਾਲੇਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ। ਤਂ ਖੋ ਪਨ વਜਿਰਪਾਣਿਂ ਯਕ੍ਖਂ ਭਗવਾ ਚੇવ ਪਸ੍ਸਤਿ ਸਚ੍ਚਕੋ ਚ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ। ਅਥ ਖੋ ਸਚ੍ਚਕੋ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ ਭੀਤੋ ਸਂવਿਗ੍ਗੋ ਲੋਮਹਟ੍ਠਜਾਤੋ ਭਗવਨ੍ਤਂਯੇવ ਤਾਣਂ ਗવੇਸੀ ਭਗવਨ੍ਤਂਯੇવ ਲੇਣਂ ਗવੇਸੀ ਭਗવਨ੍ਤਂਯੇવ ਸਰਣਂ ਗવੇਸੀ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਪੁਚ੍ਛਤੁ ਮਂ ਭવਂ ਗੋਤਮੋ, ਬ੍ਯਾਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ।

    Tena kho pana samayena vajirapāṇi yakkho āyasaṃ vajiraṃ ādāya ādittaṃ sampajjalitaṃ sajotibhūtaṃ saccakassa nigaṇṭhaputtassa uparivehāsaṃ ṭhito hoti – ‘sacāyaṃ saccako nigaṇṭhaputto bhagavatā yāvatatiyaṃ sahadhammikaṃ pañhaṃ puṭṭho na byākarissati etthevassa sattadhā muddhaṃ phālessāmī’ti. Taṃ kho pana vajirapāṇiṃ yakkhaṃ bhagavā ceva passati saccako ca nigaṇṭhaputto. Atha kho saccako nigaṇṭhaputto bhīto saṃviggo lomahaṭṭhajāto bhagavantaṃyeva tāṇaṃ gavesī bhagavantaṃyeva leṇaṃ gavesī bhagavantaṃyeva saraṇaṃ gavesī bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘pucchatu maṃ bhavaṃ gotamo, byākarissāmī’’ti.

    ੩੫੮. ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, ਯਂ ਤ੍વਂ ਏવਂ વਦੇਸਿ – ‘ਰੂਪਂ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ’ਤਿ, વਤ੍ਤਤਿ ਤੇ ਤਸ੍ਮਿਂ ਰੂਪੇ વਸੋ – ਏવਂ ਮੇ ਰੂਪਂ ਹੋਤੁ, ਏવਂ ਮੇ ਰੂਪਂ ਮਾ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹਿਦਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ’’।

    358. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, aggivessana, yaṃ tvaṃ evaṃ vadesi – ‘rūpaṃ me attā’ti, vattati te tasmiṃ rūpe vaso – evaṃ me rūpaṃ hotu, evaṃ me rūpaṃ mā ahosī’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’.

    ‘‘ਮਨਸਿ ਕਰੋਹਿ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ; ਮਨਸਿ ਕਰਿਤ੍વਾ ਖੋ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, ਬ੍ਯਾਕਰੋਹਿ। ਨ ਖੋ ਤੇ ਸਨ੍ਧਿਯਤਿ ਪੁਰਿਮੇਨ વਾ ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ વਾ ਪੁਰਿਮਂ। ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, ਯਂ ਤ੍વਂ ਏવਂ વਦੇਸਿ – ‘વੇਦਨਾ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ’ਤਿ, વਤ੍ਤਤਿ ਤੇ ਤਿਸ੍ਸਂ વੇਦਨਾਯਂ 11 વਸੋ – ਏવਂ ਮੇ વੇਦਨਾ ਹੋਤੁ, ਏવਂ ਮੇ વੇਦਨਾ ਮਾ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹਿਦਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ’’।

    ‘‘Manasi karohi, aggivessana; manasi karitvā kho, aggivessana, byākarohi. Na kho te sandhiyati purimena vā pacchimaṃ pacchimena vā purimaṃ. Taṃ kiṃ maññasi, aggivessana, yaṃ tvaṃ evaṃ vadesi – ‘vedanā me attā’ti, vattati te tissaṃ vedanāyaṃ 12 vaso – evaṃ me vedanā hotu, evaṃ me vedanā mā ahosī’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’.

    ‘‘ਮਨਸਿ ਕਰੋਹਿ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ; ਮਨਸਿ ਕਰਿਤ੍વਾ ਖੋ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, ਬ੍ਯਾਕਰੋਹਿ। ਨ ਖੋ ਤੇ ਸਨ੍ਧਿਯਤਿ ਪੁਰਿਮੇਨ વਾ ਪਚ੍ਛਿਮਂ, ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ વਾ ਪੁਰਿਮਂ। ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ , ਯਂ ਤ੍વਂ ਏવਂ વਦੇਸਿ – ‘ਸਞ੍ਞਾ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ’ਤਿ, વਤ੍ਤਤਿ ਤੇ ਤਿਸ੍ਸਂ ਸਞ੍ਞਾਯਂ વਸੋ – ਏવਂ ਮੇ ਸਞ੍ਞਾ ਹੋਤੁ, ਏવਂ ਮੇ ਸਞ੍ਞਾ ਮਾ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹਿਦਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ’’।

    ‘‘Manasi karohi, aggivessana; manasi karitvā kho, aggivessana, byākarohi. Na kho te sandhiyati purimena vā pacchimaṃ, pacchimena vā purimaṃ. Taṃ kiṃ maññasi, aggivessana , yaṃ tvaṃ evaṃ vadesi – ‘saññā me attā’ti, vattati te tissaṃ saññāyaṃ vaso – evaṃ me saññā hotu, evaṃ me saññā mā ahosī’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’.

    ‘‘ਮਨਸਿ ਕਰੋਹਿ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ ; ਮਨਸਿ ਕਰਿਤ੍વਾ ਖੋ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, ਬ੍ਯਾਕਰੋਹਿ। ਨ ਖੋ ਤੇ ਸਨ੍ਧਿਯਤਿ ਪੁਰਿਮੇਨ વਾ ਪਚ੍ਛਿਮਂ, ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ વਾ ਪੁਰਿਮਂ। ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, ਯਂ ਤ੍વਂ ਏવਂ વਦੇਸਿ – ‘ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ’ਤਿ, વਤ੍ਤਤਿ ਤੇ ਤੇਸੁ ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ વਸੋ – ਏવਂ ਮੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਹੋਨ੍ਤੁ, ਏવਂ ਮੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਮਾ ਅਹੇਸੁ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹਿਦਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ’’।

    ‘‘Manasi karohi, aggivessana ; manasi karitvā kho, aggivessana, byākarohi. Na kho te sandhiyati purimena vā pacchimaṃ, pacchimena vā purimaṃ. Taṃ kiṃ maññasi, aggivessana, yaṃ tvaṃ evaṃ vadesi – ‘saṅkhārā me attā’ti, vattati te tesu saṅkhāresu vaso – evaṃ me saṅkhārā hontu, evaṃ me saṅkhārā mā ahesu’’nti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’.

    ‘‘ਮਨਸਿ ਕਰੋਹਿ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ; ਮਨਸਿ ਕਰਿਤ੍વਾ ਖੋ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, ਬ੍ਯਾਕਰੋਹਿ। ਨ ਖੋ ਤੇ ਸਨ੍ਧਿਯਤਿ ਪੁਰਿਮੇਨ વਾ ਪਚ੍ਛਿਮਂ, ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ વਾ ਪੁਰਿਮਂ। ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, ਯਂ ਤ੍વਂ ਏવਂ વਦੇਸਿ – ‘વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ’ਤਿ, વਤ੍ਤਤਿ ਤੇ ਤਸ੍ਮਿਂ વਿਞ੍ਞਾਣੇ વਸੋ – ਏવਂ ਮੇ વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਹੋਤੁ, ਏવਂ ਮੇ વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਮਾ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹਿਦਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ’’।

    ‘‘Manasi karohi, aggivessana; manasi karitvā kho, aggivessana, byākarohi. Na kho te sandhiyati purimena vā pacchimaṃ, pacchimena vā purimaṃ. Taṃ kiṃ maññasi, aggivessana, yaṃ tvaṃ evaṃ vadesi – ‘viññāṇaṃ me attā’ti, vattati te tasmiṃ viññāṇe vaso – evaṃ me viññāṇaṃ hotu, evaṃ me viññāṇaṃ mā ahosī’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’.

    ‘‘ਮਨਸਿ ਕਰੋਹਿ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ; ਮਨਸਿ ਕਰਿਤ੍વਾ ਖੋ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, ਬ੍ਯਾਕਰੋਹਿ। ਨ ਖੋ ਤੇ ਸਨ੍ਧਿਯਤਿ ਪੁਰਿਮੇਨ વਾ ਪਚ੍ਛਿਮਂ, ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ વਾ ਪੁਰਿਮਂ। ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, ਰੂਪਂ ਨਿਚ੍ਚਂ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ’’। ‘‘ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ વਾ ਤਂ ਸੁਖਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਦੁਕ੍ਖਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ’’। ‘‘ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ, ਕਲ੍ਲਂ ਨੁ ਤਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਿਤੁਂ – ‘ਏਤਂ ਮਮ, ਏਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਏਸੋ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ’’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹਿਦਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ’’।

    ‘‘Manasi karohi, aggivessana; manasi karitvā kho, aggivessana, byākarohi. Na kho te sandhiyati purimena vā pacchimaṃ, pacchimena vā purimaṃ. Taṃ kiṃ maññasi, aggivessana, rūpaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bho gotama’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti? ‘‘Dukkhaṃ, bho gotama’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’.

    ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, વੇਦਨਾ…ਪੇ॰… ਸਞ੍ਞਾ…ਪੇ॰… ਸਙ੍ਖਾਰਾ…ਪੇ॰… ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਨਿਚ੍ਚਂ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ’’। ‘‘ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ વਾ ਤਂ ਸੁਖਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਦੁਕ੍ਖਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ’’। ‘‘ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ, ਕਲ੍ਲਂ ਨੁ ਤਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਿਤੁਂ – ‘ਏਤਂ ਮਮ, ਏਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਏਸੋ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ’’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹਿਦਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ’’।

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, aggivessana, vedanā…pe… saññā…pe… saṅkhārā…pe… taṃ kiṃ maññasi, aggivessana, viññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bho gotama’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti? ‘‘Dukkhaṃ, bho gotama’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’.

    ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, ਯੋ ਨੁ ਖੋ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਲ੍ਲੀਨੋ ਦੁਕ੍ਖਂ ਉਪਗਤੋ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤੋ , ਦੁਕ੍ਖਂ ‘ਏਤਂ ਮਮ, ਏਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਏਸੋ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ’ਤਿ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ, ਅਪਿ ਨੁ ਖੋ ਸੋ ਸਾਮਂ વਾ ਦੁਕ੍ਖਂ ਪਰਿਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਦੁਕ੍ਖਂ વਾ ਪਰਿਕ੍ਖੇਪੇਤ੍વਾ વਿਹਰੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ? ‘‘ਕਿਞ੍ਹਿ ਸਿਯਾ, ਭੋ ਗੋਤਮ? ਨੋ ਹਿਦਂ, ਭੋ ਗੋਤਮਾ’’ਤਿ।

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, aggivessana, yo nu kho dukkhaṃ allīno dukkhaṃ upagato dukkhaṃ ajjhosito , dukkhaṃ ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’ti samanupassati, api nu kho so sāmaṃ vā dukkhaṃ parijāneyya, dukkhaṃ vā parikkhepetvā vihareyyā’’ti? ‘‘Kiñhi siyā, bho gotama? No hidaṃ, bho gotamā’’ti.

    ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, ਨਨੁ ਤ੍વਂ ਏવਂ ਸਨ੍ਤੇ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਲ੍ਲੀਨੋ ਦੁਕ੍ਖਂ ਉਪਗਤੋ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਜ੍ਝੋਸਿਤੋ, ਦੁਕ੍ਖਂ – ‘ਏਤਂ ਮਮ, ਏਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਏਸੋ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ’ਤਿ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਕਿਞ੍ਹਿ ਨੋ ਸਿਯਾ, ਭੋ ਗੋਤਮ? ਏવਮੇਤਂ ਭੋ ਗੋਤਮਾ’’ਤਿ।

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, aggivessana, nanu tvaṃ evaṃ sante dukkhaṃ allīno dukkhaṃ upagato dukkhaṃ ajjhosito, dukkhaṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’ti samanupassasī’’ti? ‘‘Kiñhi no siyā, bho gotama? Evametaṃ bho gotamā’’ti.

    ੩੫੯. ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ , ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, ਪੁਰਿਸੋ ਸਾਰਤ੍ਥਿਕੋ ਸਾਰਗવੇਸੀ ਸਾਰਪਰਿਯੇਸਨਂ ਚਰਮਾਨੋ ਤਿਣ੍ਹਂ ਕੁਠਾਰਿਂ 13 ਆਦਾਯ વਨਂ ਪવਿਸੇਯ੍ਯ। ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਮਹਨ੍ਤਂ ਕਦਲਿਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਉਜੁਂ ਨવਂ ਅਕੁਕ੍ਕੁਕਜਾਤਂ 14। ਤਮੇਨਂ ਮੂਲੇ ਛਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯ, ਮੂਲੇ ਛੇਤ੍વਾ ਅਗ੍ਗੇ ਛਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯ, ਅਗ੍ਗੇ ਛੇਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤવਟ੍ਟਿਂ વਿਨਿਬ੍ਭੁਜੇਯ੍ਯ 15। ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਪਤ੍ਤવਟ੍ਟਿਂ વਿਨਿਬ੍ਭੁਜਨ੍ਤੋ ਫੇਗ੍ਗੁਮ੍ਪਿ ਨਾਧਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਕੁਤੋ ਸਾਰਂ? ਏવਮੇવ ਖੋ ਤ੍વਂ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, ਮਯਾ ਸਕਸ੍ਮਿਂ વਾਦੇ ਸਮਨੁਯੁਞ੍ਜਿਯਮਾਨੋ ਸਮਨੁਗਾਹਿਯਮਾਨੋ ਸਮਨੁਭਾਸਿਯਮਾਨੋ ਰਿਤ੍ਤੋ ਤੁਚ੍ਛੋ ਅਪਰਦ੍ਧੋ। ਭਾਸਿਤਾ ਖੋ ਪਨ ਤੇ ਏਸਾ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, વੇਸਾਲਿਯਂ ਪਰਿਸਤਿ વਾਚਾ – ‘ਨਾਹਂ ਤਂ ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਸਮਣਂ વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ વਾ, ਸਙ੍ਘਿਂ ਗਣਿਂ ਗਣਾਚਰਿਯਂ, ਅਪਿ ਅਰਹਨ੍ਤਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ ਪਟਿਜਾਨਮਾਨਂ, ਯੋ ਮਯਾ વਾਦੇਨ વਾਦਂ ਸਮਾਰਦ੍ਧੋ ਨ ਸਙ੍ਕਮ੍ਪੇਯ੍ਯ ਨ ਸਮ੍ਪਕਮ੍ਪੇਯ੍ਯ ਨ ਸਮ੍ਪવੇਧੇਯ੍ਯ, ਯਸ੍ਸ ਨ ਕਚ੍ਛੇਹਿ ਸੇਦਾ ਮੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯੁਂ। ਥੂਣਂ ਚੇਪਾਹਂ ਅਚੇਤਨਂ વਾਦੇਨ વਾਦਂ ਸਮਾਰਭੇਯ੍ਯਂ ਸਾਪਿ ਮਯਾ વਾਦੇਨ વਾਦਂ ਸਮਾਰਦ੍ਧਾ ਸਙ੍ਕਮ੍ਪੇਯ੍ਯ ਸਮ੍ਪਕਮ੍ਪੇਯ੍ਯ ਸਮ੍ਪવੇਧੇਯ੍ਯ। ਕੋ ਪਨ વਾਦੋ ਮਨੁਸ੍ਸਭੂਤਸ੍ਸਾ’ਤਿ? ਤੁਯ੍ਹਂ ਖੋ ਪਨ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, ਅਪ੍ਪੇਕਚ੍ਚਾਨਿ ਸੇਦਫੁਸਿਤਾਨਿ ਨਲਾਟਾ ਮੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗਂ વਿਨਿਭਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਭੂਮਿਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾਨਿ। ਮਯ੍ਹਂ ਖੋ ਪਨ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, ਨਤ੍ਥਿ ਏਤਰਹਿ ਕਾਯਸ੍ਮਿਂ ਸੇਦੋ’’ਤਿ। ਇਤਿ ਭਗવਾ ਤਸ੍ਮਿਂ 16 ਪਰਿਸਤਿ ਸੁવਣ੍ਣવਣ੍ਣਂ ਕਾਯਂ વਿવਰਿ। ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਸਚ੍ਚਕੋ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ ਤੁਣ੍ਹੀਭੂਤੋ ਮਙ੍ਕੁਭੂਤੋ ਪਤ੍ਤਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਅਧੋਮੁਖੋ ਪਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤੋ ਅਪ੍ਪਟਿਭਾਨੋ ਨਿਸੀਦਿ।

    359. ‘‘Seyyathāpi , aggivessana, puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno tiṇhaṃ kuṭhāriṃ 17 ādāya vanaṃ paviseyya. So tattha passeyya mahantaṃ kadalikkhandhaṃ ujuṃ navaṃ akukkukajātaṃ 18. Tamenaṃ mūle chindeyya, mūle chetvā agge chindeyya, agge chetvā pattavaṭṭiṃ vinibbhujeyya 19. So tattha pattavaṭṭiṃ vinibbhujanto pheggumpi nādhigaccheyya, kuto sāraṃ? Evameva kho tvaṃ, aggivessana, mayā sakasmiṃ vāde samanuyuñjiyamāno samanugāhiyamāno samanubhāsiyamāno ritto tuccho aparaddho. Bhāsitā kho pana te esā, aggivessana, vesāliyaṃ parisati vācā – ‘nāhaṃ taṃ passāmi samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā, saṅghiṃ gaṇiṃ gaṇācariyaṃ, api arahantaṃ sammāsambuddhaṃ paṭijānamānaṃ, yo mayā vādena vādaṃ samāraddho na saṅkampeyya na sampakampeyya na sampavedheyya, yassa na kacchehi sedā mucceyyuṃ. Thūṇaṃ cepāhaṃ acetanaṃ vādena vādaṃ samārabheyyaṃ sāpi mayā vādena vādaṃ samāraddhā saṅkampeyya sampakampeyya sampavedheyya. Ko pana vādo manussabhūtassā’ti? Tuyhaṃ kho pana, aggivessana, appekaccāni sedaphusitāni nalāṭā muttāni, uttarāsaṅgaṃ vinibhinditvā bhūmiyaṃ patiṭṭhitāni. Mayhaṃ kho pana, aggivessana, natthi etarahi kāyasmiṃ sedo’’ti. Iti bhagavā tasmiṃ 20 parisati suvaṇṇavaṇṇaṃ kāyaṃ vivari. Evaṃ vutte, saccako nigaṇṭhaputto tuṇhībhūto maṅkubhūto pattakkhandho adhomukho pajjhāyanto appaṭibhāno nisīdi.

    ੩੬੦. ਅਥ ਖੋ ਦੁਮ੍ਮੁਖੋ ਲਿਚ੍ਛવਿਪੁਤ੍ਤੋ ਸਚ੍ਚਕਂ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤਂ ਤੁਣ੍ਹੀਭੂਤਂ ਮਙ੍ਕੁਭੂਤਂ ਪਤ੍ਤਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਅਧੋਮੁਖਂ ਪਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਂ ਅਪ੍ਪਟਿਭਾਨਂ વਿਦਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਉਪਮਾ ਮਂ, ਭਗવਾ, ਪਟਿਭਾਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਪਟਿਭਾਤੁ ਤਂ, ਦੁਮ੍ਮੁਖਾ’’ਤਿ ਭਗવਾ ਅવੋਚ। ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਗਾਮਸ੍ਸ વਾ ਨਿਗਮਸ੍ਸ વਾ ਅવਿਦੂਰੇ ਪੋਕ੍ਖਰਣੀ। ਤਤ੍ਰਾਸ੍ਸ ਕਕ੍ਕਟਕੋ। ਅਥ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਕੁਮਾਰਕਾ વਾ ਕੁਮਾਰਿਕਾ વਾ ਤਮ੍ਹਾ ਗਾਮਾ વਾ ਨਿਗਮਾ વਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍વਾ ਯੇਨ ਸਾ ਪੋਕ੍ਖਰਣੀ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮੇਯ੍ਯੁਂ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਤਂ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਂ ਓਗਾਹੇਤ੍વਾ ਤਂ ਕਕ੍ਕਟਕਂ ਉਦਕਾ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍વਾ ਥਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਯ੍ਯੁਂ। ਯਞ੍ਞਦੇવ ਹਿ ਸੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਕ੍ਕਟਕੋ ਅਲ਼ਂ ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮੇਯ੍ਯ ਤਂ ਤਦੇવ ਤੇ ਕੁਮਾਰਕਾ વਾ ਕੁਮਾਰਿਕਾ વਾ ਕਟ੍ਠੇਨ વਾ ਕਥਲੇਨ વਾ ਸਞ੍ਛਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯੁਂ ਸਮ੍ਭਞ੍ਜੇਯ੍ਯੁਂ ਸਮ੍ਪਲਿਭਞ੍ਜੇਯ੍ਯੁਂ। ਏવਞ੍ਹਿ ਸੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਕ੍ਕਟਕੋ ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਅਲ਼ੇਹਿ ਸਞ੍ਛਿਨ੍ਨੇਹਿ ਸਮ੍ਭਗ੍ਗੇਹਿ ਸਮ੍ਪਲਿਭਗ੍ਗੇਹਿ ਅਭਬ੍ਬੋ ਤਂ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਂ ਪੁਨ ਓਤਰਿਤੁਂ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਪੁਬ੍ਬੇ। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਯਾਨਿ ਸਚ੍ਚਕਸ੍ਸ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ વਿਸੂਕਾਯਿਤਾਨਿ વਿਸੇવਿਤਾਨਿ વਿਪ੍ਫਨ੍ਦਿਤਾਨਿ ਤਾਨਿਪਿ ਸਬ੍ਬਾਨਿ 21 ਭਗવਤਾ ਸਞ੍ਛਿਨ੍ਨਾਨਿ ਸਮ੍ਭਗ੍ਗਾਨਿ ਸਮ੍ਪਲਿਭਗ੍ਗਾਨਿ; ਅਭਬ੍ਬੋ ਚ ਦਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਚ੍ਚਕੋ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ ਪੁਨ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤੁਂ ਯਦਿਦਂ વਾਦਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋ’’ਤਿ। ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਸਚ੍ਚਕੋ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ ਦੁਮ੍ਮੁਖਂ ਲਿਚ੍ਛવਿਪੁਤ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਆਗਮੇਹਿ ਤ੍વਂ, ਦੁਮ੍ਮੁਖ, ਆਗਮੇਹਿ ਤ੍વਂ, ਦੁਮ੍ਮੁਖ ( ) 22 ਨ ਮਯਂ ਤਯਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਨ੍ਤੇਮ, ਇਧ ਮਯਂ ਭੋਤਾ ਗੋਤਮੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਨ੍ਤੇਮ।

    360. Atha kho dummukho licchaviputto saccakaṃ nigaṇṭhaputtaṃ tuṇhībhūtaṃ maṅkubhūtaṃ pattakkhandhaṃ adhomukhaṃ pajjhāyantaṃ appaṭibhānaṃ viditvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘upamā maṃ, bhagavā, paṭibhātī’’ti. ‘‘Paṭibhātu taṃ, dummukhā’’ti bhagavā avoca. ‘‘Seyyathāpi, bhante, gāmassa vā nigamassa vā avidūre pokkharaṇī. Tatrāssa kakkaṭako. Atha kho, bhante, sambahulā kumārakā vā kumārikā vā tamhā gāmā vā nigamā vā nikkhamitvā yena sā pokkharaṇī tenupasaṅkameyyuṃ; upasaṅkamitvā taṃ pokkharaṇiṃ ogāhetvā taṃ kakkaṭakaṃ udakā uddharitvā thale patiṭṭhāpeyyuṃ. Yaññadeva hi so, bhante, kakkaṭako aḷaṃ abhininnāmeyya taṃ tadeva te kumārakā vā kumārikā vā kaṭṭhena vā kathalena vā sañchindeyyuṃ sambhañjeyyuṃ sampalibhañjeyyuṃ. Evañhi so, bhante, kakkaṭako sabbehi aḷehi sañchinnehi sambhaggehi sampalibhaggehi abhabbo taṃ pokkharaṇiṃ puna otarituṃ, seyyathāpi pubbe. Evameva kho, bhante, yāni saccakassa nigaṇṭhaputtassa visūkāyitāni visevitāni vipphanditāni tānipi sabbāni 23 bhagavatā sañchinnāni sambhaggāni sampalibhaggāni; abhabbo ca dāni, bhante, saccako nigaṇṭhaputto puna bhagavantaṃ upasaṅkamituṃ yadidaṃ vādādhippāyo’’ti. Evaṃ vutte, saccako nigaṇṭhaputto dummukhaṃ licchaviputtaṃ etadavoca – ‘‘āgamehi tvaṃ, dummukha, āgamehi tvaṃ, dummukha ( ) 24 na mayaṃ tayā saddhiṃ mantema, idha mayaṃ bhotā gotamena saddhiṃ mantema.

    ੩੬੧. ‘‘ਤਿਟ੍ਠਤੇਸਾ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਅਮ੍ਹਾਕਞ੍ਚੇવ ਅਞ੍ਞੇਸਞ੍ਚ ਪੁਥੁਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ વਾਚਾ। વਿਲਾਪਂ વਿਲਪਿਤਂ ਮਞ੍ਞੇ। ਕਿਤ੍ਤਾવਤਾ ਚ ਨੁ ਖੋ ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਸਾવਕੋ ਸਾਸਨਕਰੋ ਹੋਤਿ ਓવਾਦਪਤਿਕਰੋ ਤਿਣ੍ਣવਿਚਿਕਿਚ੍ਛੋ વਿਗਤਕਥਂਕਥੋ વੇਸਾਰਜ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਪਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇ વਿਹਰਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਇਧ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, ਮਮ ਸਾવਕੋ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਰੂਪਂ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ વਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾ વਾ ਓਲ਼ਾਰਿਕਂ વਾ ਸੁਖੁਮਂ વਾ ਹੀਨਂ વਾ ਪਣੀਤਂ વਾ ਯਂ ਦੂਰੇ ਸਨ੍ਤਿਕੇ વਾ, ਸਬ੍ਬਂ ਰੂਪਂ ‘ਨੇਤਂ ਮਮ, ਨੇਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਨ ਮੇਸੋ ਅਤ੍ਤਾ’ਤਿ ਏવਮੇਤਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਸ੍ਸਤਿ; ਯਾ ਕਾਚਿ વੇਦਨਾ…ਪੇ॰… ਯਾ ਕਾਚਿ ਸਞ੍ਞਾ…ਪੇ॰… ਯੇ ਕੇਚਿ ਸਙ੍ਖਾਰਾ…ਪੇ॰… ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ વਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾ વਾ ਓਲ਼ਾਰਿਕਂ વਾ ਸੁਖੁਮਂ વਾ ਹੀਨਂ વਾ ਪਣੀਤਂ વਾ, ਯਂ ਦੂਰੇ ਸਨ੍ਤਿਕੇ વਾ, ਸਬ੍ਬਂ વਿਞ੍ਞਾਣਂ ‘ਨੇਤਂ ਮਮ, ਨੇਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਨ ਮੇਸੋ ਅਤ੍ਤਾ’ਤਿ ਏવਮੇਤਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਸ੍ਸਤਿ। ਏਤ੍ਤਾવਤਾ ਖੋ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, ਮਮ ਸਾવਕੋ ਸਾਸਨਕਰੋ ਹੋਤਿ ਓવਾਦਪਤਿਕਰੋ ਤਿਣ੍ਣવਿਚਿਕਿਚ੍ਛੋ વਿਗਤਕਥਂਕਥੋ વੇਸਾਰਜ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਅਪਰਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨੇ વਿਹਰਤੀ’’ਤਿ।

    361. ‘‘Tiṭṭhatesā, bho gotama, amhākañceva aññesañca puthusamaṇabrāhmaṇānaṃ vācā. Vilāpaṃ vilapitaṃ maññe. Kittāvatā ca nu kho bhoto gotamassa sāvako sāsanakaro hoti ovādapatikaro tiṇṇavicikiccho vigatakathaṃkatho vesārajjappatto aparappaccayo satthusāsane viharatī’’ti? ‘‘Idha, aggivessana, mama sāvako yaṃ kiñci rūpaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā oḷārikaṃ vā sukhumaṃ vā hīnaṃ vā paṇītaṃ vā yaṃ dūre santike vā, sabbaṃ rūpaṃ ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya passati; yā kāci vedanā…pe… yā kāci saññā…pe… ye keci saṅkhārā…pe… yaṃ kiñci viññāṇaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā oḷārikaṃ vā sukhumaṃ vā hīnaṃ vā paṇītaṃ vā, yaṃ dūre santike vā, sabbaṃ viññāṇaṃ ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya passati. Ettāvatā kho, aggivessana, mama sāvako sāsanakaro hoti ovādapatikaro tiṇṇavicikiccho vigatakathaṃkatho vesārajjappatto aparappaccayo satthusāsane viharatī’’ti.

    ‘‘ਕਿਤ੍ਤਾવਤਾ ਪਨ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਰਹਂ ਹੋਤਿ ਖੀਣਾਸવੋ વੁਸਿਤવਾ ਕਤਕਰਣੀਯੋ ਓਹਿਤਭਾਰੋ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਸਦਤ੍ਥੋ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਭવਸਂਯੋਜਨੋ ਸਮ੍ਮਦਞ੍ਞਾ વਿਮੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ? ‘‘ਇਧ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਰੂਪਂ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ વਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾ વਾ ਓਲ਼ਾਰਿਕਂ વਾ ਸੁਖੁਮਂ વਾ ਹੀਨਂ વਾ ਪਣੀਤਂ વਾ ਯਂ ਦੂਰੇ ਸਨ੍ਤਿਕੇ વਾ ਸਬ੍ਬਂ ਰੂਪਂ ‘ਨੇਤਂ ਮਮ, ਨੇਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਨ ਮੇਸੋ ਅਤ੍ਤਾ’ਤਿ ਏવਮੇਤਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਦਿਸ੍વਾ ਅਨੁਪਾਦਾ વਿਮੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ; ਯਾ ਕਾਚਿ વੇਦਨਾ…ਪੇ॰… ਯਾ ਕਾਚਿ ਸਞ੍ਞਾ…ਪੇ॰… ਯੇ ਕੇਚਿ ਸਙ੍ਖਾਰਾ…ਪੇ॰… ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ વਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾ વਾ ਓਲ਼ਾਰਿਕਂ વਾ ਸੁਖੁਮਂ વਾ ਹੀਨਂ વਾ ਪਣੀਤਂ વਾ ਯਂ ਦੂਰੇ ਸਨ੍ਤਿਕੇ વਾ ਸਬ੍ਬਂ વਿਞ੍ਞਾਣਂ ‘ਨੇਤਂ ਮਮ, ਨੇਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਨ ਮੇਸੋ ਅਤ੍ਤਾ’ਤਿ ਏવਮੇਤਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਦਿਸ੍વਾ ਅਨੁਪਾਦਾ વਿਮੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ। ਏਤ੍ਤਾવਤਾ ਖੋ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਰਹਂ ਹੋਤਿ ਖੀਣਾਸવੋ વੁਸਿਤવਾ ਕਤਕਰਣੀਯੋ ਓਹਿਤਭਾਰੋ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਸਦਤ੍ਥੋ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਭવਸਂਯੋਜਨੋ ਸਮ੍ਮਦਞ੍ਞਾ વਿਮੁਤ੍ਤੋ। ਏવਂ વਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਖੋ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਤੀਹਿ ਅਨੁਤ੍ਤਰਿਯੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ – ਦਸ੍ਸਨਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯੇਨ, ਪਟਿਪਦਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯੇਨ, વਿਮੁਤ੍ਤਾਨੁਤ੍ਤਰਿਯੇਨ। ਏવਂ વਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਖੋ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਤਥਾਗਤਞ੍ਞੇવ ਸਕ੍ਕਰੋਤਿ ਗਰੁਂ ਕਰੋਤਿ ਮਾਨੇਤਿ ਪੂਜੇਤਿ – ਬੁਦ੍ਧੋ ਸੋ ਭਗવਾ ਬੋਧਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ, ਦਨ੍ਤੋ ਸੋ ਭਗવਾ ਦਮਥਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ, ਸਨ੍ਤੋ ਸੋ ਭਗવਾ ਸਮਥਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ, ਤਿਣ੍ਣੋ ਸੋ ਭਗવਾ ਤਰਣਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਸੋ ਭਗવਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤੀ’’ਤਿ।

    ‘‘Kittāvatā pana, bho gotama, bhikkhu arahaṃ hoti khīṇāsavo vusitavā katakaraṇīyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhīṇabhavasaṃyojano sammadaññā vimutto’’ti? ‘‘Idha, aggivessana, bhikkhu yaṃ kiñci rūpaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā oḷārikaṃ vā sukhumaṃ vā hīnaṃ vā paṇītaṃ vā yaṃ dūre santike vā sabbaṃ rūpaṃ ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya disvā anupādā vimutto hoti; yā kāci vedanā…pe… yā kāci saññā…pe… ye keci saṅkhārā…pe… yaṃ kiñci viññāṇaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā oḷārikaṃ vā sukhumaṃ vā hīnaṃ vā paṇītaṃ vā yaṃ dūre santike vā sabbaṃ viññāṇaṃ ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya disvā anupādā vimutto hoti. Ettāvatā kho, aggivessana, bhikkhu arahaṃ hoti khīṇāsavo vusitavā katakaraṇīyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhīṇabhavasaṃyojano sammadaññā vimutto. Evaṃ vimuttacitto kho, aggivessana, bhikkhu tīhi anuttariyehi samannāgato hoti – dassanānuttariyena, paṭipadānuttariyena, vimuttānuttariyena. Evaṃ vimuttacitto kho, aggivessana, bhikkhu tathāgataññeva sakkaroti garuṃ karoti māneti pūjeti – buddho so bhagavā bodhāya dhammaṃ deseti, danto so bhagavā damathāya dhammaṃ deseti, santo so bhagavā samathāya dhammaṃ deseti, tiṇṇo so bhagavā taraṇāya dhammaṃ deseti, parinibbuto so bhagavā parinibbānāya dhammaṃ desetī’’ti.

    ੩੬੨. ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਸਚ੍ਚਕੋ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਮਯਮੇવ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਧਂਸੀ, ਮਯਂ ਪਗਬ੍ਬਾ, ਯੇ ਮਯਂ ਭવਨ੍ਤਂ ਗੋਤਮਂ વਾਦੇਨ વਾਦਂ ਆਸਾਦੇਤਬ੍ਬਂ ਅਮਞ੍ਞਿਮ੍ਹ। ਸਿਯਾ ਹਿ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਹਤ੍ਥਿਂ ਪਭਿਨ੍ਨਂ ਆਸਜ੍ਜ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਸੋਤ੍ਥਿਭਾવੋ, ਨ ਤ੍વੇવ ਭવਨ੍ਤਂ ਗੋਤਮਂ ਆਸਜ੍ਜ ਸਿਯਾ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਸੋਤ੍ਥਿਭਾવੋ। ਸਿਯਾ ਹਿ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਪਜ੍ਜਲਿਤਂ 25 ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਆਸਜ੍ਜ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਸੋਤ੍ਥਿਭਾવੋ , ਨ ਤ੍વੇવ ਭવਨ੍ਤਂ ਗੋਤਮਂ ਆਸਜ੍ਜ ਸਿਯਾ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਸੋਤ੍ਥਿਭਾવੋ। ਸਿਯਾ ਹਿ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਆਸੀવਿਸਂ ਘੋਰવਿਸਂ ਆਸਜ੍ਜ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਸੋਤ੍ਥਿਭਾવੋ, ਨ ਤ੍વੇવ ਭવਨ੍ਤਂ ਗੋਤਮਂ ਆਸਜ੍ਜ ਸਿਯਾ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਸੋਤ੍ਥਿਭਾવੋ। ਮਯਮੇવ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਧਂਸੀ, ਮਯਂ ਪਗਬ੍ਬਾ, ਯੇ ਮਯਂ ਭવਨ੍ਤਂ ਗੋਤਮਂ વਾਦੇਨ વਾਦਂ ਆਸਾਦੇਤਬ੍ਬਂ ਅਮਞ੍ਞਿਮ੍ਹ। ਅਧਿવਾਸੇਤੁ 26 ਮੇ ਭવਂ ਗੋਤਮੋ ਸ੍વਾਤਨਾਯ ਭਤ੍ਤਂ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨਾ’’ਤਿ। ਅਧਿવਾਸੇਸਿ ਭਗવਾ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾવੇਨ।

    362. Evaṃ vutte, saccako nigaṇṭhaputto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘mayameva, bho gotama, dhaṃsī, mayaṃ pagabbā, ye mayaṃ bhavantaṃ gotamaṃ vādena vādaṃ āsādetabbaṃ amaññimha. Siyā hi, bho gotama, hatthiṃ pabhinnaṃ āsajja purisassa sotthibhāvo, na tveva bhavantaṃ gotamaṃ āsajja siyā purisassa sotthibhāvo. Siyā hi, bho gotama, pajjalitaṃ 27 aggikkhandhaṃ āsajja purisassa sotthibhāvo , na tveva bhavantaṃ gotamaṃ āsajja siyā purisassa sotthibhāvo. Siyā hi, bho gotama, āsīvisaṃ ghoravisaṃ āsajja purisassa sotthibhāvo, na tveva bhavantaṃ gotamaṃ āsajja siyā purisassa sotthibhāvo. Mayameva, bho gotama, dhaṃsī, mayaṃ pagabbā, ye mayaṃ bhavantaṃ gotamaṃ vādena vādaṃ āsādetabbaṃ amaññimha. Adhivāsetu 28 me bhavaṃ gotamo svātanāya bhattaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’ti. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena.

    ੩੬੩. ਅਥ ਖੋ ਸਚ੍ਚਕੋ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਤੋ ਅਧਿવਾਸਨਂ વਿਦਿਤ੍વਾ ਤੇ ਲਿਚ੍ਛવੀ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਸੁਣਨ੍ਤੁ ਮੇ ਭੋਨ੍ਤੋ ਲਿਚ੍ਛવੀ, ਸਮਣੋ ਮੇ ਗੋਤਮੋ ਨਿਮਨ੍ਤਿਤੋ ਸ੍વਾਤਨਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ। ਤੇਨ ਮੇ ਅਭਿਹਰੇਯ੍ਯਾਥ ਯਮਸ੍ਸ ਪਤਿਰੂਪਂ ਮਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਥਾ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਤੇ ਲਿਚ੍ਛવੀ ਤਸ੍ਸਾ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਸਚ੍ਚਕਸ੍ਸ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚਮਤ੍ਤਾਨਿ ਥਾਲਿਪਾਕਸਤਾਨਿ ਭਤ੍ਤਾਭਿਹਾਰਂ ਅਭਿਹਰਿਂਸੁ। ਅਥ ਖੋ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ ਸਕੇ ਆਰਾਮੇ ਪਣੀਤਂ ਖਾਦਨੀਯਂ ਭੋਜਨੀਯਂ ਪਟਿਯਾਦਾਪੇਤ੍વਾ ਭਗવਤੋ ਕਾਲਂ ਆਰੋਚਾਪੇਸਿ – ‘‘ਕਾਲੋ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ ਭਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਮਾਦਾਯ ਯੇਨ ਸਚ੍ਚਕਸ੍ਸ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਰਾਮੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਆਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ। ਅਥ ਖੋ ਸਚ੍ਚਕੋ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਪਣੀਤੇਨ ਖਾਦਨੀਯੇਨ ਭੋਜਨੀਯੇਨ ਸਹਤ੍ਥਾ ਸਨ੍ਤਪ੍ਪੇਸਿ ਸਮ੍ਪવਾਰੇਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਸਚ੍ਚਕੋ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਭੁਤ੍ਤਾવਿਂ ਓਨੀਤਪਤ੍ਤਪਾਣਿਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਨੀਚਂ ਆਸਨਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਸਚ੍ਚਕੋ ਨਿਗਣ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਯਮਿਦਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਦਾਨੇ ਪੁਞ੍ਞਞ੍ਚ ਪੁਞ੍ਞਮਹੀ ਚ ਤਂ ਦਾਯਕਾਨਂ ਸੁਖਾਯ ਹੋਤੂ’’ਤਿ। ‘‘ਯਂ ਖੋ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, ਤਾਦਿਸਂ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਂ ਆਗਮ੍ਮ ਅવੀਤਰਾਗਂ ਅવੀਤਦੋਸਂ ਅવੀਤਮੋਹਂ, ਤਂ ਦਾਯਕਾਨਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ। ਯਂ ਖੋ, ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, ਮਾਦਿਸਂ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਂ ਆਗਮ੍ਮ વੀਤਰਾਗਂ વੀਤਦੋਸਂ વੀਤਮੋਹਂ, ਤਂ ਤੁਯ੍ਹਂ ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ।

    363. Atha kho saccako nigaṇṭhaputto bhagavato adhivāsanaṃ viditvā te licchavī āmantesi – ‘‘suṇantu me bhonto licchavī, samaṇo me gotamo nimantito svātanāya saddhiṃ bhikkhusaṅghena. Tena me abhihareyyātha yamassa patirūpaṃ maññeyyāthā’’ti. Atha kho te licchavī tassā rattiyā accayena saccakassa nigaṇṭhaputtassa pañcamattāni thālipākasatāni bhattābhihāraṃ abhihariṃsu. Atha kho nigaṇṭhaputto sake ārāme paṇītaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ paṭiyādāpetvā bhagavato kālaṃ ārocāpesi – ‘‘kālo, bho gotama, niṭṭhitaṃ bhatta’’nti. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena saccakassa nigaṇṭhaputtassa ārāmo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi saddhiṃ bhikkhusaṅghena. Atha kho saccako nigaṇṭhaputto buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappesi sampavāresi. Atha kho saccako nigaṇṭhaputto bhagavantaṃ bhuttāviṃ onītapattapāṇiṃ aññataraṃ nīcaṃ āsanaṃ gahetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho saccako nigaṇṭhaputto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘yamidaṃ, bho gotama, dāne puññañca puññamahī ca taṃ dāyakānaṃ sukhāya hotū’’ti. ‘‘Yaṃ kho, aggivessana, tādisaṃ dakkhiṇeyyaṃ āgamma avītarāgaṃ avītadosaṃ avītamohaṃ, taṃ dāyakānaṃ bhavissati. Yaṃ kho, aggivessana, mādisaṃ dakkhiṇeyyaṃ āgamma vītarāgaṃ vītadosaṃ vītamohaṃ, taṃ tuyhaṃ bhavissatī’’ti.

    ਚੂਲ਼ਸਚ੍ਚਕਸੁਤ੍ਤਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ ਪਞ੍ਚਮਂ।

    Cūḷasaccakasuttaṃ niṭṭhitaṃ pañcamaṃ.







    Footnotes:
    1. ਸਨ੍ਧਾਗਾਰੇ (ਕ॰)
    2. ਯਥਾਸ੍ਸ ਮੇ (ਸੀ॰ ਪੀ॰)
    3. ਥਾਲਂ (ਕ॰)
    4. ਨਿਚ੍ਛਾਦੇਯ੍ਯ (ਸੀ॰ ਪੀ॰ ਕ॰), ਨਿਚ੍ਛੋਟੇਯ੍ਯ (ਕ॰), ਨਿਪ੍ਪੋਠੇਯ੍ਯ (ਸ੍ਯਾ॰ ਕਂ॰)
    5. sandhāgāre (ka.)
    6. yathāssa me (sī. pī.)
    7. thālaṃ (ka.)
    8. nicchādeyya (sī. pī. ka.), nicchoṭeyya (ka.), nippoṭheyya (syā. kaṃ.)
    9. ਤਥਾ ਤਂ (ਕ॰)
    10. tathā taṃ (ka.)
    11. ਤਾਯਂ વੇਦਨਾਯਂ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰)
    12. tāyaṃ vedanāyaṃ (sī. syā.)
    13. ਕੁਧਾਰਿਂ (ਸ੍ਯਾ॰ ਕਂ॰ ਕ॰)
    14. ਅਕੁਕ੍ਕੁਟਜਾਤਂ (ਸ੍ਯਾ॰ ਕਂ॰)
    15. વਿਨਿਬ੍ਭੁਜ੍ਜੇਯ੍ਯ (ਕ॰)
    16. ਤਸ੍ਸਂ (?)
    17. kudhāriṃ (syā. kaṃ. ka.)
    18. akukkuṭajātaṃ (syā. kaṃ.)
    19. vinibbhujjeyya (ka.)
    20. tassaṃ (?)
    21. વਿਪ੍ਫਨ੍ਦਿਤਾਨਿ ਕਾਨਿਚਿ ਕਾਨਿਚਿ ਤਾਨਿ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰ ਕਂ॰ ਪੀ॰)
    22. (ਮੁਖਰੋਸਿ ਤ੍વਂ ਦੁਮ੍ਮੁਖ) (ਸ੍ਯਾ॰ ਕਂ॰)
    23. vipphanditāni kānici kānici tāni (sī. syā. kaṃ. pī.)
    24. (mukharosi tvaṃ dummukha) (syā. kaṃ.)
    25. ਜਲਨ੍ਤਂ (ਸੀ॰ ਪੀ॰)
    26. ਅਧਿવਾਸੇਤੁ ਚ (ਪੀ॰ ਕ॰)
    27. jalantaṃ (sī. pī.)
    28. adhivāsetu ca (pī. ka.)



    Related texts:



    ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ੫. ਚੂਲ਼ਸਚ੍ਚਕਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 5. Cūḷasaccakasuttavaṇṇanā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ੫. ਚੂਲ਼ਸਚ੍ਚਕਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 5. Cūḷasaccakasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact